του
Χάρη Δημαρά
στο mynews.gr

Ένα μοναδικό μουσείο, που σπάνια συναντάς παγκοσμίως, βρίσκεται στην περιοχή Βλυχάδια της Καλύμνου και ανήκει στον επιχειρηματία και ιστορικό Γιάννη Βαλσαμίδη.

Στο μικρό αλλά εξαρετικό νησί των Δωδεκανήσων, με τους πολύ φιλόξενους κατοίκους και σε μία πανέμορφη περιοχή, με εξαιρετική παραλία και θάλασσα, μπορείς να συναντήσεις ένα θέαμα που ούτε περίμενες ότι θα βρεις.

Ένα ιδιαίτερο μουσείο με τρία μεγάλα δωμάτια που έχουν 17.000 θαλάσσια ευρήματα, που δίνουν συνολικά 36.000 μοναδικά εκθέματα.

Το μουσείο ιδρύθηκε από τον Σταύρο Βαλσαμίδη, πατέρα του Γιάννη, ο οποίος υπήρξε επαγγελματίας σφουγγαράς και είχε αρχίσει τη συλλογή των μοναδικών αυτών ευρημάτων.

Το τέλος της ζωής του όμως ήταν συγκλονιστικό: «Έφυγε» στον χώρο που αγάπησε όσο κανένα άλλο, στον βυθό της θάλασσας, στη διάρκεια μιας κατάδυσης.
Στη μνήμη του, συνεπώς, ο γιος του Γιάννης, όχι απλά διατήρησε το μουσείο, αλλά το επέκτεινε και σκέπτεται να το αναπτύξει ακόμη περισσότερο.

Είναι ένας «ιερός» για τον ίδιο χώρος, με έντονο συμβολισμό, τόσο για την οικογένειά του, όσο και για το νησί.
Μπαίνοντας στο μουσείο, μάλιστα, μπορείς να δεις το αφιέρωμα της εφημερίδας «ΒΗΜΑ» προ αρκετών ετών.

Το μουσείο αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες, που ψάχνουν να βρουν κάτι διαφορετικό στο νησί της Καλύμνου, το οποίο έχει τεράστια ναυτική παράδοση και ιστορία στη σπογγαλιεία.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν επιδείξει ελληνικά, αλλά και τουρκικά ΜΜΕ, ενώ έχουν γυριστεί και ντοκιμαντέρ.
Ο Γιάννης Βαλσαμίδης ωστόσο μιλά για «αδιαφορία των τοπικών φορέων», καθώς πρόκειται για μία προσπάθεια που στηρίζεται αποκλειστικά στις δικές του δυνάμεις.

Πολλά γκρουπ τουριστών, αλλά και σχολεία επισκέπτονται το μουσείο και μένουν εντυπωσιασμένοι.
Ένα από τα πρώτα εκθέματα που μπορεί να δει κάποιος είναι μάλιστα το αγαλματίδιο ενός θεού της Συρίας που χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού.

Μάλιστα, φέρεται να απεικονίζει τη μορφή ανθρώπου και γάτας. Βρέθηκε σε υποθαλάσσιο σπήλαιο της περιοχής «Πυθάρι» και εκτιμάται πως έχει κλαπεί από Πειρατές, οι οποίοι είχαν πάρει τα ρουμπίνια που πιθανότατα είχε στα μάτια και στη συνέχεια το πέταξαν.

Τα εκθέματα εντυπωσιάζουν. Αισθάνεσαι πως βρίσκεσαι στον βυθό της θάλασσας. Είναι όλα ευρήματα από χρόνια κατάδυσης του Σταύρου Βαλσαμίδη.
Υπάρχουν πολλά εκθέματα, σφουγγάρια όλων των ειδών, το Ιπποκράτειο κοχύλι, ένας αμφορέας της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, αλλά και ταριχευμένα ψάρια και όστρακα.

Οι σφουγγαράδες ήταν ένα από τα πλέον διαδεδομένα επαγγέλματα στην Κάλυμνο, που ονομάζεται και «νησί των σφουγγαράδων», γι’ αυτό τον λόγο.
Τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, πολλοί ντόπιοι είτε από την αγάπη τους για τον βυθό, είτε εξαιτίας της ανάγκης για επιβίωση, άφηναν σε νεαρή ηλικία τα σπίτια τους και έφευγαν για μήνες με μισθωμένες βάρκες και σκάφη στη Μεσόγειο για τη συλλογή σφουγγαριών.

Ένα επάγγελμα επικίνδυνο, καθώς πολλοί έχαναν τη ζωή τους στον βυθό (δεν υπήρχαν παλαιότερα τα μέτρα ασφαλείας που εφαρμόζονται τώρα), ενώ άλλοι επέστρεφαν με προβλήματα υγείας (πιο γνωστή ασθένεια ήταν η «νόσος των δυτών», στην οποία οι σφουγγαράδες πάθαιναν ένα είδος παράλυσης).

Έδιναν ωστόσο τον όρκο των σφουγγαράδων, το λεγόμενο σφουγγάρι-τομάρι.