Ο Κοσμήτορας της Βουλής και Βουλευτής Δωδεκανήσου Βασίλης Α. Υψηλάντης  στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου κατέθεσε Αναφορά με τα αιτήματα Φορέων και Επιχειρήσεων της Δωδεκανήσου προκειμένου να εξεταστεί α) η αναστολή ή η δραστική μείωση του ΤΕΠΑΔΑΧ και β) η  θεσμοθέτηση των Λιμένων Καλύμνου & Λέρου ως μόνιμες πύλες εισόδου – εξόδου.

Το πλήρες κείμενο είναι το ακόλουθο:

Αριθ. Πρωτ.: 1500.1/37788/2024/131

  ΘΕΜΑ: «Απάντηση της υπ' αριθ. πρωτ. 1782/30-04-2024 Αναφοράς του Βουλευτή κ. Β.-Ν. Υψηλάντη».

Επί των διαλαμβανομένων στην εν θέματι Αναφορά, με την οποία μας διαβιβάστηκε η από 22-4-2024 επιστολή φορέων και επιχειρήσεων της Δωδεκανήσου σχετικά με το Τέλος Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής αναγνωρισμένου σύμφωνα με το Δίκαιο άλλης Χώρας (ΤΕΠΑΔΑΧ) και τη θεσμοθέτηση των λιμένων Καλύμνου και Λέρου ως Μόνιμων Πυλών Εισόδου - Εξόδου, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

 Λαμβάνοντας υπόψη την αναπτυξιακή δυναμική του επαγγελματικού yachting στη χώρα, σε συνδυασμό με το μικρό πλήθος επαγγελματικών πλοίων αναψυχής άνω των 35 μ. καταχωρισμένων στο e – Μητρώο Πλοίων τα οποία αντιπροσώπευαν μόλις το 2% επί του συνόλου, κρίθηκε αναγκαία η θέσπιση ενός πλαισίου, μέσω των άρθρων 8 και 9 του ν. 4926/2022 (Α΄82), σε συνδυασμό με την, κατ’ εξουσιοδότηση της περ. (α) της παρ. 7 του άρθρου 21, κ.υ.α. υπ’ αριθ. πρωτ.: 3133.1/75335/21.10.2022 (Β΄ 5567), το οποίο αφενός μεν θα εξασφαλίζει τη νόμιμη δραστηριοποίηση της υπόψη κατηγορίας επαγγελματικών πλοίων, αφετέρου θα είναι αποτελεσματικό ως προς τον σκοπό της ευρείας προσέλκυσής τους, χωρίς να δημιουργούνται ή να τίθενται προϋποθέσεις οι οποίες εν δυνάμει μπορούν να οδηγήσουν σε καθεστώς αθέμιτου ανταγωνισμού με τα πλοία του e - Μητρώου Πλοίων. Τα ανωτέρω συντελούν στην απελευθέρωση της αγοράς των μεγάλων yachts και συμβάλλουν έμπρακτα στη στήριξη της περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης και της νησιωτικής τουριστικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, το άρθρο 8 του ν. 4926/2022 εφαρμόζεται παράλληλα με το άρθρο 3 και συνιστά μια επιπλέον δυνατότητα εκμετάλλευσης επαγγελματικού πλοίου αναψυχής στη χώρα. Κρίνεται δε ότι δεν θίγονται οι υποχρεώσεις αλλά ούτε και τα προνόμια που προκύπτουν από την καταχώριση ενός επαγγελματικού πλοίου αναψυχής στο e - Μητρώο Πλοίων, καθώς οι όροι και οι προϋποθέσεις που διέπουν το πλαίσιο της δραστηριοποίησης των υπόψη πλοίων εξασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων της ίσης μεταχείρισης και του υγιούς ανταγωνισμού.

Η λογική της διάταξης εδράζεται στη θέσπιση μιας απλοποιημένης διαδικασίας για την έκδοση «Άδειας εκ ναύλωσης ορισμένης ισχύος επαγγελματικού πλοίου αναψυχής αναγνωρισμένου σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας», μέσω υπηρεσίας μιας στάσης, που διευκολύνει την δραστηριοποίηση των εν λόγω πλοίων στο εσωτερικό της χώρας, διασφαλίζοντας παράλληλα τα συμφέροντα του δημοσίου, ειδικότερα ως προς την προείσπραξη του ποσού Φ.Π.Α. που αναλογεί επί του ναύλου σε ποσοστό 70%, για την καταβολή του οποίου είναι υποχρεωτική η απόκτηση Α.Φ.Μ. , σύμφωνα με την κείμενη φορολογική νομοθεσία.

 Οι δε λοιπές προϋποθέσεις αναφορικά με την χορήγηση της Άδειας και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων αναφορικά με τον Φ.Π.Α. περιγράφονται αναλυτικά στην κ.υ.α. υπ’ αριθ. πρωτ.: 3133.1/75335/21.10.2022 (Β΄ 5567), ενώ η προϋπόθεση του επαγγελματικού χαρακτήρα του πλοίου, η οποία, υποχρεωτικά, εξασφαλίζει την συμμόρφωσή τους σε όρους αξιοπλοΐας και ασφαλούς στελέχωσης, προωθώντας την ασφαλή ναυσιπλοΐα και την προστασία της ανθρώπινης ζωής, του περιβάλλοντος και της περιουσίας στη θάλασσα.

Με το άρθρο 9 θεσπίζεται ένα νέο Τέλος, το Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ., μέσω του οποίου εξασφαλίζεται η ανταποδοτικότητα του δικαιώματος δραστηριοποίησης στην χώρα που δίδεται στα πλοία, των οποίων η εκμετάλλευση, αν και διενεργείται σχεδόν εξ ολοκλήρου εντός της ελληνικής επικράτειας, εντούτοις δεν αποκομίζονταν άμεσα οφέλη. Διότι, μεταξύ άλλων, έως και την θέσπιση του ν. 4926/2022, ένα πλοίο που ήταν χαρακτηρισμένο ως επαγγελματικό σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους της σημαίας που φέρει και δεν ήταν καταχωρισμένο στο e – Μητρώο Πλοίων η χώρα το αντιμετώπιζε ως ιδιωτικό, με ό, τι αυτό συνεπάγεται σε όρους ασφαλούς στελέχωσης, ασφάλειας ναυσιπλοΐας, πέραν της προφανούς δημιουργίας πρόσφορου εδάφους για εκτέλεση παράνομων ναυλώσεων. Ως εκ τούτου, η υλοποίηση του Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ. κρίνεται επιβεβλημένη προκειμένου να εξασφαλιστούν αφενός ο υγιής ανταγωνισμός των ανωτέρω πλοίων με τα ελληνικά πλοία, και αφετέρου η ανταποδοτικότητα του δικαιώματος εκμετάλλευσης στην χώρα, εκπεφρασμένη σε χρηματικούς όρους. Η πληρωμή του Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ. διενεργείται με κωδικό πληρωμής που εκδίδεται ηλεκτρονικά, μέσω της εφαρμογής "e – Charter Permission”. Η Άδεια και το Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ εκδίδονται ηλεκτρονικά, κατόπιν έγκρισης από την κατά περίπτωση αρμόδια Λιμενική Αρχή μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «e - Charter Permission», χάρη στην οποία, μεταξύ άλλων, θα καταστούν για πρώτη φορά άμεσοι και αποτελεσματικοί η καταγραφή, η παρακολούθηση και ο έλεγχος εκ μέρους των αρμόδιων Λιμενικών, Τελωνειακών και Φορολογικών Αρχών της πραγματικής δραστηριοποίησης των πλοίων που εμπίπτουν στην εν λόγω κατηγορία, με απώτερο σκοπό την υποβοήθηση του στρατηγικού σχεδιασμού του Υπουργείου μας ως προς τον στόχο η Ελλάδα να εδραιωθεί επίσημα ο πρώτος προορισμός του επαγγελματικού yachting παγκοσμίως. Δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι τα βασικά χαρακτηριστικά των άρθρων 8 και 9 θα τελούν υπό διαρκή αξιολόγηση σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την απόφαση της περ. (γ) της παρ. 7 του άρθρου 21 του ν. 4926/2022. Σημειώνεται ότι, τόσο κατά τη διάρκεια της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας όσο και πριν την έναρξη αλλά και μετά τη λήξη της ηλεκτρονικής δημόσιας διαβούλευσης, υπήρχε διαρκής συνεργασία και έγιναν διαβουλεύσεις με λοιπά Υπουργεία - Υπηρεσίες για τις διατάξεις και τις κατ΄ εξουσιοδότηση κανονιστικές πράξεις για τις οποίες υφίσταται συναρμοδιότητα και ειδικότερα με το Υπουργείο Οικονομικών και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ενώ ελήφθησαν υπόψη οι προτάσεις και τα αιτήματα του συνόλου των Φορέων του Κλάδου, που έχουν υποβληθεί κατά την τελευταία διετία, με τους οποίους το Υ.ΝΑ.Ν.Π. ήταν σε διαρκή συνεργασία. Όσον αφορά στον καθορισμό συνοριακών σημείων διέλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 6 του ν.4251/2014 (Α΄ 80) «6. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας και Αιγαίου, είναι δυνατόν να καθορίζονται στα σύνορα της Χώρας προσωρινά σημεία διέλευσης προσώπων, για λόγους δημόσιου συμφέροντος, υπό την προϋπόθεση ότι θα πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση ελέγχου της κυκλοφορίας των διερχόμενων προσώπων.

Οι ώρες και ο συνολικός χρόνος λειτουργίας αυτών των σημείων καθορίζονται με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες που επιβάλλουν την ανάγκη λειτουργίας τους και σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβαίνει τους οκτώ μήνες, εκτός και αν εξαιρετικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος επιβάλλουν τη λειτουργία τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.».

Σύμφωνα δε με το άρθρο 176 παρ. 3 του ν. 5038/2023 (Α΄81), «3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Οικονομικών, Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Εσωτερικών, Μετανάστευσης και Ασύλου, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής δύναται να ανακαθορίζονται οι αερολιμένες, οι λιμένες και τα χερσαία σημεία στα σύνορα της χώρας, μέσω των οποίων επιτρέπονται η είσοδος προσώπων στο ελληνικό έδαφος και η έξοδος από αυτό, καθώς και το περιεχόμενο του κάθε μορφής ελέγχου, τα όργανα ελέγχου και η διαδικασία εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων και των διοικητικών πράξεων που έχουν σχέση με την είσοδο και την έξοδο προσώπων από τη Χώρα [...]»

Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 5 εδ. ε του π.δ. 178/2014 (Α΄ 281), το Τμήμα Ελέγχου Συνόρων της Διεύθυνσης Προστασίας Συνόρων της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.), μεταξύ άλλων, εξετάζει σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς, τα αιτήματα θεσμοθέτησης νέων διαβάσεων ως σημείων εισόδου – εξόδου στην ελληνική επικράτεια και υποβάλλει προτάσεις κατάργησης ή αναστολής της λειτουργίας τους. Συνεπώς, ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης του εκάστοτε χώρου/λιμένα υποβάλλει σχετικό αίτημα οριοθέτησης συνοριακού σημείου διέλευσης (χώρος/πύλη Schengen) στην αρμόδια Υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ., η οποία, εφόσον πληρούνται οι αρχικές προϋποθέσεις που θέτει, διαβιβάζει το αίτημα για απόψεις στις συναρμόδιες Υπηρεσίες, μεταξύ αυτών και στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει υποβάλλει πρόταση χρηματοδότησης στο Τομεακό Πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027», η οποία περιλαμβάνει και: α) τη διαμόρφωση των υφιστάμενων κτηριακών εγκαταστάσεων της Καλύμνου, με προϋπολογισμό 403.200,00€ και β) τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων στη Λέρο, με προϋπολογισμό 412.800,00€. Παράλληλα, η εν λόγω δράση, με απόφαση της αρμόδιας Κυβερνητικής Επιτροπής, έχει ενταχθεί στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, για την ωρίμανση και την παρακολούθηση της υλοποίησης των συμβάσεων του οποίου αρμόδιο ορίζεται το ΤΑΙΠΕΔ, βάσει του ν. 4799/2021 (Α΄78). Σημειώνεται ότι η αρμόδια Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Ναυτιλίας και Λιμένων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στο πλαίσιο του άρθρου 137 του ν. 4759/2020 (Α΄245), έχει γνωμοδοτήσει θετικά για την υλοποίηση των κτηριακών υποδομών στους λιμένες Καλύμνου και Λέρου με τα υπ. αριθμ. 3123.30/37847/2021/28-05-2021 και 3123.30/71788/2021/01-10-2021 έγγραφά της, αντιστοίχως.

 Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ