Η Ανάσταση βρίσκεται πλέον πολύ κοντά και όπως κάθε χρόνο αναβιώνουν παραδόσεις που είτε τις συναντάμε στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας είτε είναι εντελώς ξεχωριστές για κάθε τόπο.

Πτήσεις με αερόστατα, οι Λαμπρόπιτες, το άναμμα της σκλίδας, είναι μερικά από τα έθιμα που θα δείτε παρακάτω.

Ρόδος – Λάζαρος και Λαζαράκια

Το Μεγάλο Σάββατο τα παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν τον «Λάζαρο». Το αντίτιμο είναι χρήματα ή αυγά, τα οποία και συγκεντρώνουν για να τα δώσουν αργότερα στους ιερείς. Την ίδια μέρα  οι νοικοκυρές του νησιού φτιάχνουν , τα «Λαζαράκια», πασχαλινά κουλούρια σε στριφτό σχήμα. Τα «Λαζαράκια» συμβολίζουν το σώμα του Λαζάρου που ήταν τυλιγμένο σε σάβανο.

Σινώπη – Το κάψιμο των δαφνόφυλλων

Όταν πει ο παπάς το «Χριστός Ανέστη» ο κάθε πιστός θα πάρει από κάτω ένα δαφνόφυλλο να το κάψει καθώς η δάφνη είναι καταραμένο δέντρο αφού από αυτήν κρεμάστηκε ο Ιούδας.

Τυρός Αρκαδίας – Το κάψιμο του Ιούδα στη θάλασσα

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται το κάψιμο του Ιούδα στη θάλασσα από την ενορία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Σε μια πλωτή πλατφόρμα τοποθετούνται ξύλα και από πάνω τους κρέμεται ένα ανθρώπινο ομοίωμα. Στη συνέχεια μπαίνει το μπουρλότο από τους Τσάκωνες πυρπολητές και το ομοίωμα παραδίδεται στη φωτιά, με τη συνοδεία φαντασμαγορικών πυροτεχνημάτων και ισχυρών δυναμιτών. Τη νύχτα της Ανάστασης τα παιδιά ρίχνουν στη θάλασσα χιλιάδες κεριά που συμβολίζουν τις χαμένες ψυχές των Τσακώνων ναυτικών και ψαράδων.

 Άνδρος – Σιδερένιοι σωλήνες

Στην Άνδρο το βράδυ της Ανάστασης οι νέοι τοποθετούν σιδερένιους σωλήνες στο χώμα, τους γεμίζουν με μπαρούτι και τους πυροδοτούν.

Τήνος- Φύλλα λεμονιάς

Το Μεγάλο Σάββατο πρωί, στη λειτουργία, όταν ο παπάς ψάλλει το «Ανάστα ο Θεός», περιφέρεται ένα πανέρι με φύλλα λεμονιάς, τα οποία οι πιστοί τα φυλάνε στα πορτοφόλια ή στις τσέπες τους για καλή τύχη. Το βράδυ της Ανάστασης γιορτάζεται πανηγυρικά κυρίως στη Χώρα, αλλά και σ’ όλα τα χωριά της. Στην Παναγία μοιράζονται στον κόσμο κόκκινα αυγά, στον περίβολο της εκκλησίας.

Φθιώτιδα – Το άναμμα της σκλίδας

Τη νύχτα της Ανάστασης, ένας Επίτροπος της Εκκλησίας παίρνει μια σκλίδα (καλάμι από βρίζα) αγιασμένη από τον αγιασμό των Φώτων, ανεβαίνει στο καμπαναριό ψηλά και την ανάβει για να προφυλάξουν ολόκληρη την περιοχή από το χαλάζι. Ο τόπος που θα δει το φως αυτής της σκλίδας δεν κινδυνεύει από χαλάζι. Το Aγιο Φως της Ανάστασης, που θα φωτίσει το αγιασμένο από τα Φώτα καλάμι, έχει την δύναμη να προστατεύσει ολόκληρη την περιοχή που θα φωτίσει από το φως της Ανάστασης.

Λεωνίδιο-Πτήσεις με αερόστατα

Στην κωμόπολη της Τσακωνιάς, η Λαμπρή γίνεται όνομα και πράγμα, αφού εδώ και έναν περίπου αιώνα, το βράδυ της Ανάστασης τηρείται το έθιμο των αερόστατων. Τα παιδιά των πέντε ενοριών συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των χρωματιστών φωτεινών αερόστατων, τα οποία ετοιμάζουν επί εβδομάδες πριν το Πάσχα. Για περίπου μισή ώρα μετά το «Χριστός Ανέστη», ο ουρανός αποκτά… έξτρα αστέρια, ενώ παράλληλα το ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο.

Κύθνος

Τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου, με την ανατολή του ηλίου, ο Δεσπότης αφήνει ελεύθερα άσπρα περιστέρια με το άκουσμα του πρώτου χτύπου της καμπάνας ενώ από το καμπαναριό πετάνε στο δρόμο πήλινα δοχεία, όπως και όλοι οι κάτοικοι του νησιού από τα παράθυρά τους.

Άρτα – Εξορκισμός του Κακού

Το Μεγάλο Σάββατο, γύρω στις 10 το πρωί, με το χτύπημα της καμπάνας που αναγγέλλει την πρώτη Ανάσταση, οι ενορίτες σπάνε κεραμικά, γυάλινα και πήλινα σκεύη, για να ξορκίσουν το κακό.

Πρέβεζα- Σαϊτάν Παζάρ

Όλα είναι έτοιμα και φέτος για την αναβίωση του ξεχωριστού εθίμου οι ρίζες του οποίου προέρχονται από την Τουρκοκρατία. Η παράδοση λέει ότι προκειμένου να μπορέσουν να γιορτάσουν την Ανάσταση, οι χριστιανοί προκαλούσαν φασαρία στο Σαϊτάν Παζάρ για να κρατήσουν μακριά τους Τούρκους. Η συνήθεια αυτή τηρήθηκε και μετά την Απελευθέρωση και έφτασε μέχρι τις μέρες μας χάρη στους κατοίκους και τους καταστηματάρχες του Σαϊτάν Παζάρ οι οποίοι βρήκαν το έθιμο από τους προγόνους τους.

 Λέσβος –  Κάτω κόσμος, πυροβολισμοί και κέρινοι σταυροί

Στη Λέσβο γίνεται η αναπαράστασης της Καθόδου του Χριστού στον κάτω κόσμο. Σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση, ο Χριστός λίγο πριν αναστηθεί κατέβηκε στον Άδη για να χαρίσει φως και αιώνια ζωή στους νεκρούς. Έτσι το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και αφού έχει ακουστεί το «Χριστός Ανέστη», κλείνει η κεντρική πύλη της εκκλησίας και από την έξω πλευρά μένει όλος ο κόσμος και ένας παπάς, ενώ μέσα την εκκλησία μπαίνει ένας άλλος. Οι δυο τους αναπαριστούν ο ένας τον Χριστό και ο άλλος τον Άδη και στο τέλος όλοι μπαίνουν μέσα στην εκκλησία και ψάλουν το Χριστός Ανέστη.

Ένα ακόμη έθιμο αναβιώνει το βράδυ της Ανάστασης στην Παναγιούδα της Λέσβου. Με το «Χριστός Ανέστη» αρχίζουν οι πυροβολισμοί προς ένα κορμό που έχει στηθεί στην παραλία και στην κορυφή του έχει βρίσκεται ομοίωμα του «ηττημένου» Ιούδα. Με χιλιάδες στην κυριολεξία πυροβολισμούς κόβεται τρεις φορές ο κορμός του δένδρου και ο Ιούδας «ηττάται».

Στην Αγιάσο της Λέσβου μετά την Ανάσταση,  οι 12 σταυροί, όσοι τα 12 Ευαγγέλια και οι 12 μαθητές του Χριστού, γίνονται με το κερί της Ανάστασης που λιώνει και μετατρέπεται σε μικρά σταυρουδάκια. Σκοπός του εθίμου είναι να διώξει όχι μόνον το κακό από το κάθε σπίτι, αλλά και τα έντομα, γι’ αυτό και κολλούν του σταυρούς κυκλικά στις εισόδους και τα ανοίγματα του σπιτιού.

Ηράκλειο Κρήτης- Το κάψιμο του Ιούδα

Πριν την ανάσταση, στις Γκαγκάλες Ηρακλείου, όλα τα παιδιά του χωριού μαζεύουν ξύλα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να καεί και τα αφήνουν στο προαύλιο της εκκλησίας. Την παραμονή της Ανάστασης σχηματίζουν ένα βουνό από τα ξύλα και στην κορυφή έχουν ένα σκιάχτρο με ένα παλιό κουστούμι που υποτίθεται ότι είναι ο Ιούδας και την ώρα που ο παπάς λέει το «Χριστός Ανέστη» βάζουν φωτιά και τον καίνε. Η νύχτα γίνεται μέρα από τα πυροτεχνήματα, η καμπάνα του χωριού χτυπά συνεχώς και μάλιστα οι παλιότεροι λένε ότι όταν αυτοί ήταν μικροί δεν άφηναν 3 μερόνυχτα την καμπάνα να σταματήσει γιατί το θεωρούσαν για καλό. Ξυπνούσαν ακόμα και τη νύχτα να πάνε να την χτυπήσουν.

Κως-Λαμπρόπιτες

Τα παιδιά της Κω κατά την περίοδο πριν την Μεγάλη Εβδομάδα φροντίζουν να πάρουν μεγάλα κλειδιά, από αυτά που χρησιμοποιούνταν στις παλιές κλειδαριές, να τα δέσουν με ένα σκοινί και να προσαρμόσουν πάνω τους μπαρούτι και, όταν φτάσει η Ανάσταση, να τα χτυπήσουν δυνατά στον τοίχο για να… χαλάσουν τον κόσμο. Την ίδια ημέρα, η Εκκλησία είναι στρωμένη με μωβ λουλούδια που φυτρώνουν στο νησί, τις λεγόμενες «λαμπρές», ενώ οι νοικοκυρές ετοιμάζουν «λαμπρόπιτες» για να συνοδεύσουν το αρνί της Κυριακής.

Ικαρία – Ο Σωρός

Την ώρα της Ανάστασης σε κάθε χωριό, ταυτόχρονα με την ρίψη των διάφορων βεγγαλικών, σε ένα κεντρικό σημείο και συνήθως κοντά στην εκκλησία, καίνε κλαδιά και ξύλα σε μια στοίβα την οποία ονομάζουν «Σωρό», που έχουν μαζέψει τις προηγούμενες μέρες. Το κάθε χωριό δημιουργεί το δικό του σωρό και οι ντόπιοι ανταγωνίζονται, στο ποιος θα φτιάξει τον καλύτερο σωρό και τον πιο μεγάλο, που θα καίει πιο πολύ ώρα.

Μεγάλο Σάββατο, σήμερα, και οι προετοιμασίες για το τραπέζι μετά την Ανάσταση έχουν ήδη ξεκινήσει με την μαγειρίτσα να έχει την τιμητική της.

Μετά τη νηστεία της Σαρακοστής, η μαγειρίτσα είναι το πρώτο πιάτο με κρέας που καταναλώνεται. Είναι πολύ νόστιμη σούπα που περιέχει τα εντόσθια και χόρτα.

Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ο συμβολισμός της και το αναφέρει το enikos.gr. Τα χορταρικά που περιέχει συμβολίζουν τα πικρά χόρτα που έτρωγαν οι Εβραίοι προς ανάμνηση της σκλαβιάς τους από τους Αιγύπτιους. Το Πάσχα των Εβραίων είναι εθνική γιορτή. Πάσχα στα εβραϊκά σημαίνει έξοδος ή διάβαση. Οι Χριστιανοί γιορτάζουν την Ανάσταση του Χριστού και το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή.

Την περίοδο της Σαρακοστής οι χριστιανοί προετοιμάζουν τους εαυτούς τους για την Αγία ημέρα της Ανάστασης. Οι 40 ημέρες νηστείας είναι μια άσκηση για το σώμα και το πνεύμα ενώ μετά την Ανάσταση το πρώτο φαγητό που καταναλώνεται και που περιλαμβάνει κρέας είναι η μαγειρίτσα.

Τα συστατικά της μαγειρίτσας είναι: Η συκωταριά και τα έντερα, μαρούλια (εδώ μπορεί να γίνει μια μικρή παραλλαγή και να χρησιμοποιηθούν χόρτα), φρέσκα κρεμμυδάκια, ρύζι (υπάρχουν πολλές συνταγές που δεν το περιέχουν), αυγά, λεμόνια και για μυρωδικά θέλει μόνο αλάτι, πιπέρι και άνηθο.

Ως προς τον τρόπο παρασκευής της, το πιο δύσκολο είναι το καθάρισμα των εντέρων. Κάτι που γίνεται από την προηγούμενη ημέρα. Τα βάζεις σε νερό μαζί με ξύδι και λεμόνι για να φύγει η άσχημη μυρωδιά και να ασπρίσουν. Την επόμενη ημέρα, τα βάζεις κάτω από την βρύση και τα ξεπλένεις πολύ καλά. Τα ζεματίζεις και τα αφήνεις για λίγο να βράσουν. Έπειτα τα κόβεις σε μικρά κομματάκια. Σε μια κατσαρόλα με λίγο λάδι, αφού τσιγαρίσεις το κρεμμύδι, προσθέτεις τα κομματάκια από την συκωταριά και τα έντερα.

Ρίχνεις επίσης τα μαρούλια, αλάτι, πιπέρι και τον άνηθο. Τα αφήνεις να σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά με λίγο νερό. Μόλις βράσουν τα υλικά προσθέτεις το ρύζι και συνεχίζεις το βράσιμο μέχρι να βράσει και αυτό.

Στη συνέχεια, χτυπάς τα ασπράδια των αυγών μέχρι να γίνουν μαρέγκα και προσθέτεις τους κρόκους. Συνεχίζεις το χτύπημα και συμπληρώνεις με τον χυμό λεμονιού. Με ένα κουτάλι προσθέτεις ζουμί από την μαγειρίτσα, ενώ συνεχίζεις το χτύπημα γρήγορα για να μην κόψει το αυγολέμονο. Αφού έχεις προσθέσει αρκετό ζουμί ρίχνεις το αυγολέμονο στην κατσαρόλα και ανακατεύεις.

Υπάρχουν κάποιες μικρές παραλλαγές σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, όπως στην Πάτρα που την φτιάχνουν άσπρη αυγολέμονο.

Πολύ γνωστή είναι και η στιλίκουρδα, η μαγειρίτσα που φτιάχνουν στην Κέρκυρα, στην οποία προσθέτουν άνηθο, μαϊντανό, σκόρδο και λευκό κρασί.

Στη Θεσσαλονίκη προτιμούν να φτιάχνουν την μαγειρίτσα αποκλειστικά και μόνο με συκωτάκια.