με σκοπό την αντιμετώπιση της βραδείας οικονομικής ανάπτυξης και της επίμονα υψηλής ανεργίας των νέων απηύθυνε η Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης τονίζοντας ότι οι παράκτιες περιοχές της Ευρώπης μπορούν να αναπτυχθούν βασισμένες στις τοπικές ιδιαιτερότητές τους με σεβασμό στο περιβάλλον.

dhras.gr

Όπως τόνισε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδια για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, την Πολυγλωσσία και τη Νεολαία: «Τα βραβεία απονέμονται στους καλύτερους νέους και ανερχόμενους συγγραφείς στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης ή τη γλώσσα τους. Έχουν σκοπό να αναδείξουν τις καλύτερες πένες στη σύγχρονη λογοτεχνία της Ευρώπης, να ενθαρρύνουν τις διασυνοριακές πωλήσεις και να προωθήσουν τη μετάφραση, την έκδοση και την ανάγνωση λογοτεχνικών έργων από άλλες χώρες. Το νέο πρόγραμμα της ΕΕ με τίτλο "Δημιουργική Ευρώπη" χορηγεί επιδοτήσεις για τη μετάφραση των έργων, βοηθώντας έτσι τους συγγραφείς να προσελκύσουν αναγνώστες πέρα από τα εθνικά και τα γλωσσικά τους σύνορα».

Ο κάθε νικητής λαμβάνει χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ. Το σημαντικότερο όμως είναι η πρόσθετη προώθηση και η διεθνής προβολή που αποσπά. Οι εκδότες τους ενθαρρύνονται να υποβάλουν αίτηση χρηματοδότησης από την ΕΕ, ώστε τα βραβευθέντα έργα να μεταφραστούν σε άλλες γλώσσες και να αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες αγορές. Οι νικητές των άλλων χωρών είναι οι: Ben Blushi (Αλβανία), Milen Ruskov (Βουλγαρία), Jan Němec (Δημοκρατία της Τσεχίας), Oddný Eir (Ισλανδία), Janis Jonevs (Λετονία), Armin Öhri (Λιχτενστάιν), Pierre J. Mejlak (Μάλτα), Ognjen Spahić (Μαυροβούνιο), Marente de Moor (Κάτω Χώρες), Uglješa Šajtinac (Σερβία), Birgül Oğuz (Τουρκία) και Evie Wyld (Ηνωμένο Βασίλειο).

Στην εορταστική τελετή για την απονομή των επάθλων στους φετινούς νικητές του βραβείου, η οποία θα γίνει στο Concert Noble στις Βρυξέλλες στις 18 Νοεμβρίου 2014, θα παραστούν η επίτροπος της ΕΕ για την Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εκπρόσωποι της ιταλικής προεδρίας της ΕΕ.

Το Βραβείο Λογοτεχνίας θεσπίστηκε και απονέμεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Βιβλιοπωλών, το Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων και την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών.

 «Το πρώτο μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα θεωρείται το καλύτερο της χρονιάς».
(Εφημερίδα «Το Βήμα», 15/12/13)

«Ο Μάκης Τσίτας υπογράφει έναν συγκλονιστικό μονόλογο ενός άνεργου πενηντάρη, τυπικού αντιήρωα της καθημερινότητας, που συνδυάζει τη σπαρταριστή προφορικότητα με την ευρηματική λεξιπλασία». (Αριστοτέλης Σαΐνης, «Εφημερίδα των Συντακτών», 14-15/12/13)

 

«Ένα αριστούργημα ύφους κι ένας αξέχαστος ήρωας: πενηντάρης, looser, χοντρός, θεούσος, άνεργος, καταπιεσμένος, με προβλήματα προς τις γυναίκες, ποιητής εκ του προχείρου- κι ωστόσο χιουμορίστας, είρων και στοχαστικά σχολιαστικός μέσα στην απλότητά του, ο Χρυσοβαλάντης περιπλανιέται στην Αθήνα μέχρι την πλήρη έκπτωσή του».(Δημήτρης Φύσσας, 9,84.gr, 06/12/13)

 

«Με δυο λόγια, ένα σπαρταριστό μυθιστόρημα, άψογο τεχνικά και μυθοποιητικά, ικανό να προσελκύσει αναγνωστικό κοινό, ικανό να προκαλέσει κόντρες και συζητήσεις». (Χρίστος Παπαγεωργίου, περιοδικό «Φρέαρ», Δεκέμβριος 2013)

«Το ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ δεν εντυπωσιάζει μόνο για την πρωτοτυπία του θέματος, την ανάπτυξη της πλοκής και τη διάπλαση του κεντρικού χαρακτήρα, μα κυρίως για τη λογοτεχνικότητα του κειμένου». (Φίλιππος Φιλίππου, «Οδός Πανός», Απρίλιος-Ιούνιος 2014)

 

 «Πρόκειται για ένα ακριβέστατο ψυχογράφημα του Νεοέλληνα, με ό,τι αποτελεί τη βάση της φιλοσοφίας του, το οποίο ο Τσίτας συνθέτει μέσα από ποικίλες εκφάνσεις της γύρω μας πραγματικότητας, αποφορτίζοντας με χιούμορ τις ζοφερές συνθήκες». (Μαρία Στασινοπούλου, «Εφημερίδα των Συντακτών», 01/09/13)

 

«Η οικονομία του λόγου, το ισορροπημένο ζύγισμα της πρότασης, ο ρυθμός της φράσης, η θεατρικότητα, στοιχεία που χαρακτήριζαν τη γραφή του Μάκη Τσίτα στα πρώτα του πεζά, παρουσιάζονται εδώ δουλεμένα και κατακτημένα». (Λαμπρινή Κουζέλη, Εφημερίδα «Το Βήμα», 18/08/13)

 

«Χτισμένο σαν ατέρμονος εσωτερικός μονόλογος που κλιμακώνεται σταδιακά καθώς προστίθενται συνεχώς νέες ψηφίδες στην εικόνα του αφηγητή-αντιήρωα, το αφήγημα του Τσίτα θυμίζει μουσική σύνθεση που δεν εμφανίζει μεν διατονικές ή χρωματικές μετατροπίες αλλά οδηγείται, μέσα από τα υπνωτιστικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα της, σ᾽ ένα υποβλητικό και άκρως δραματικό κρεσέντο για να κορυφωθεί σε μια βίαιη τελευταία κραυγή - κραυγή υπαρξιακής εξουθένωσης». (Κατερίνα Σχινά, περιοδικό  «The books' journal», Αύγουστος 2013)

 

 «Στο μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα θα παρακολουθήσουμε μιαν εξαρχής διαστρεβλωμένη και παραμορφωμένη πραγματικότητα με όχημα το βαρύ παραλήρημα ενός πενηντάρη: ένα πρόσωπο που θα αποτυπώσει στις ψυχωτικές του αντιδράσεις μια κοινωνία αγκιστρωμένη στις προκαταλήψεις, τη σύγχυση και τον συντηρητισμό και ανίκανη να αναζητήσει την οποιαδήποτε διέξοδο από το λαγούμι στο οποίο έχει αποκλειστεί. Ένα βιβλίο όπου το συλλογικό συμπλέκεται αξεχώριστα με το ατομικό για να ανασύρει στην επιφάνεια μια μακροχρόνια παθολογία: μια παθολογία ριζωμένη στα βαθύτερα στρώματα της καθημερινής μας ζωής». (Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, oanagnostis.gr, 17/12/13)

 

«Η ισορροπία του συγγραφέα ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό ύφος είναι θαυμαστή, γέρνοντας τον φτωχό ήρωά του πότε απ' τη μια πότε απ' την άλλη πλευρά του νήματος». (Έλενα Μαρούτσου, literature.gr, 07/12/13)

 

«Οι περιγραφές του ήρωα, οι ερμηνείες και οι αξιολογήσεις του, ειδικά με τις λεκτικές του επιλογές και συνάψεις και τους νεολογισμούς του, προκαλούν από μειδίαμα ως γέλια ακράτητα». (Τιτίκα Δημητρούλια, εφημερίδα «Η Καθημερινή», 04/08/13)

 

«Η σπειροειδής-πρωτοπρόσωπη αφήγηση ξεχωρίζει ως το δυνατότερο στοιχείο του κειμένου. Ο συγγραφέας περνά χωρίς διακριτικά από το παρόν στο εγγύς παρελθόν και από εκεί στην παιδική ηλικία του ήρωα, αναδεικνύοντας τη ρίζα του προβλήματος, που άπτεται της ψυχοπαθολογίας». (Γιάννης Στάμος, εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 16/08/13)

 

«Διότι ο Τσίτας δεν έπλασε μόνον έναν καινούργιο λογοτεχνικό τύπο, τουλάχιστον για τα λογοτεχνικά μας δεδομένα των τελευταίων είκοσι χρόνων, δεν μπόρεσε μόνον να  αφουγκραστεί τους παλμούς της "βαθιάς"  Ελλάδας, αυτής δηλαδή που άγεται και φέρεται από τα πιο συντηρητικά, παλαιότατης κοπής, σκοτεινά στερεότυπα, αλλά κατάφερε να υιοθετήσει την απόλυτη λεκτική κοινοτοπία της. Σε τέτοιο βαθμό ώστε, την ίδια στιγμή να την ανατρέπει, να την γελοιοποιεί, να την μετατρέπει σε μαύρο χιούμορ». (Έλενα Χουζούρη, oanagnostis.gr, 19/09/13)

 

«Ο ήρωας μοιάζει να γίνεται η άκρη εκείνη του νήματος που θα ξετυλίξει το... κουβάρι του εθνικού δράματος: την αρχή του τέλους μιας ασυνάρτητης και ανισόρροπης κοινωνίας». (Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης, Εφημερίδα «Το Ποντίκι», 31/10/13)

 

«Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως ο Χρυσοβαλάντης είναι στα καθ' ημάς, ο Ακάκιος Ακάκιεβιτς του Νικολάι Γκόγκολ, ένας ταπεινός  γραφιάς, αυτός με το περίφημο «παλτό» του, ο οποίος μέσα από την ιλαροτραγωδία του χτυπάει το γραφειοκρατικό κατεστημένο και, ευρύτερα, την  κοινωνική αδικία στη Ρωσία. Μόνο που ο Χρυσοβαλάντης δεν την χτυπάει απλώς, αλλά και την καταδεικνύει και με το δάχτυλο την ξεμπροστιάζει, ρίχνοντας καταγής όλα τα προσωπεία της». (Ανθούλα Δανιήλ, περιοδικό  «The books' journal», Νοέμβριος 2013)

 

«Το μυθιστόρημα ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ ελκύει σαν μαγνήτης τον αναγνώστη, το διαβάζει μονορούφι από την πρώτη πρόταση μέχρι το τέλος. Χαίρεσαι τη γνήσια λογοτεχνία που μιλάει και εισχωρεί βαθιά στην καρδιά φωτίζοντας σκοτεινές πτυχές, αβυσσαλέες επιθυμίες, τρικυμιώδεις σχέσεις. Τα πάντα συναρπαστικά -αν και τόσο δραματικά-  καλοζυγιασμένα στην πλοκή, την αφηγηματική ροή, σε κάθε λεπτομέρεια, σε κάθε λέξη». (Αλεξάνδρα Μπακονίκα, περιοδικό «Μανδραγόρας»)

 

«Ένα από τα καλύτερα ελληνικά μυθιστορήματα, με πρωταγωνιστή έναν τυπικό αντιήρωα της εποχής μας σε έναν αλλότριο κόσμο». (Τίνα Μανδηλαρά, περιοδικό «People», 28/11/13)

 

«Το ιδιοφυές βιβλίο ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ, καθρεφτίζει τον Έλληνα που όλοι "αγαπήσαμε" με τον αυτοσαρκασμό του απόλυτου βιβλιο-troll». (Φοίβος Δεληβοριάς, popaganda.gr, 12/11/13)

 

«O Τσίτας, στο πρώτο μυθιστόρημά του, πετυχαίνει κάτι αξιοπρόσεχτο. Συγκινεί χωρίς να εκβιάζει, έχοντας για όπλα το χιούμορ και τη στρωτή-επινοητική-απολαυστική γλώσσα του, μέσα από την οποία καταφέρνει να δημιουργήσει έναν σύγχρονο εμβληματικό χαρακτήρα. Κοιτώντας στο ειδικό και φαινομενικά τετριμμένο του Έλληνα μικροαστού μιλάει και λέει αλήθειες για το γενικό του ελληνικού (και ίσως πανανθρώπινου) γίγνεσθαι».
(Γιώργος Ρομπόλας, εφημερίδα «Metropolis», 31/10/13)

 

«Κείμενο πρωτίστως κοινωνικοπολιτικό, εφιαλτικού ρεαλισμού, φέρνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με μια πραγματικότητα που μάταια τόσο καιρό απέφευγε να αντικρίσει βρίσκοντας καταφύγιο στον προσωπικό του μικρόκοσμο». (Γιάννης Καλογερόπουλος, περιοδικό «Έξώστης», 01/10/13)

 

«Είναι πολύ θελκτικός τύπος αυτός ο ήρωας – αφηγητής. Δεν χορταίνεις να τον ακούς να μιλάει. Διότι σου μιλάει, δεν τον διαβάζεις απλώς». (Σταυρούλα Γ. Τσούπρου, περιοδικό «Νέα Εστία», Σεπτέμβριος 2014)

 

«Ο Χρυσοβαλάντης είναι ένας πενηντάρης, ευτραφής, ρομαντικός, ανέραστος, άνεργος και θεοσεβούμενος ανθρωπάκος, ταλαιπωρημένος από τη ζωή, τους γονείς, τους εργοδότες και φυσικά τις γυναίκες. Ψημένος στην πιάτσα και συγχρόνως τόσο αφελής. Ευαίσθητος και ρομαντικός και την ίδια ώρα σκληρός και αποφασισμένος ν' αλλάξει και να πάψει να πιάνεται κορόιδο. Αυτό που κατάφερε ο Τσίτας με αυτό το μυθιστόρημα είναι να συστήσει έναν ήρωα μοναδικό και συγχρόνως αντιπροσωπευτικό του μέσου ταλαιπωρημένου ανθρώπου των τελευταίων χρόνων». (Κώστας Αγοραστός, bookpress.gr, 18/12/13)

 

 «Παντρεύει αριστοτεχνικά το τραγικό με το κωμικό χωρίς να χάσει την ανεξαρτησία του, συνδυάζει την ενδοσκόπηση με τον κοινωνικό σχολιασμό και το κινηματογραφικό μελόδραμα του '50 χωρίς να γίνεται βαρύς, διδακτικός ή μελοδραματικός». (Μαίρη Τσακνάκη-Γαββαλά, εφημερίδα «Θεσσαλία», 03/09/13).

 

«Ευχάριστη έκπληξη για τον αναγνώστη αποτελεί το μυθιστόρημα του Μάκη Τσίτα. Πρόκειται για έναν χειμαρρώδη μονόλογο, μια εκ βαθέων ανασκόπηση της ζωής ενός ανώνυμου ανθρώπου, ο οποίος προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί μέσα απ' τα κοινωνικά του αδιέξοδα.... Ο συγγραφέας χειρίζεται με εξαιρετική μαεστρία την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του ήρωά του, έτσι ώστε στο τέλος να τον αθωώνει μέσα απ' το χιούμορ και τον παιγνιώδη αφηγηματικό του λόγο». (Κατερίνα Καριζώνη, culturenow.gr, 09/12/13)

 

«Ο Χρυσοβαλάντης μοιάζει να είναι φτιαγμένος από αυτή τη λογοτεχνική συνταγή του ήρωα που θα μείνει στην ιστορία». (Τούλα Ρεπαπή, diavasame.gr, 05/02/14)

 

«Στο απολαυστικότατο βιβλίο του Μάκη Τσίτα ο αναγνώστης ταλαντεύεται ανάμεσα στο γέλιο και στο δράμα, στη λύπηση και στην απέχθεια, διότι ο αντιήρωας Χρυσοβαλάντης απεικονίζει μια κοινωνία υποκρισίας σε ένα θέατρο του παραλόγου.  Υποκρίνεται και εξομολογείται.  Η χειμαρρώδης εξομολόγηση του καθρεπτίζει έναν άνθρωπο που λόγω αντίφασης χάνει τον ίδιο του τον εαυτό.  Ο Χρυσοβαλάντης είναι θύμα του εαυτού του και των δύσκολων/αντιφατικών απαιτήσεων του». (Μαρία Ρουσάκη, enavivlio.blogspot.gr)

 

 «Ο συγγραφέας έπλασε έναν αυθεντικό μυθιστορηματικό χαρακτήρα, που στέκεται αυτόνομος και ζωντανός μπροστά μας!». (Πατριάρχης Φώτιος, vivliocafe.blogspot.gr, 10/02/14)

 

«Κυκλοφόρησε το 2013 κερδίζοντας κοινό και κριτικούς και συνεχίζει την πορεία του ως ένα από τα καλύτερα και πιο εύστοχα ελληνικά βιβλία των τελευταίων ετών». (joytv.gr, 16/05/14)

«Γραμμένο με χιούμορ το βιβλίο του Τσίτα μας παρουσιάζει έναν άνθρωπο-ποταμό, μια χειμαρρώδη μορφή, γύρω από την οποία επικεντρώνεται και περιπλέκεται ολόκληρη η ιστορία του βιβλίου και ξεγυμνώνεται η κοινωνική εκτροπή του Νεοέλληνα». (Τέση Μπάιλα, culturenow.gr, 22/04/14)

 

«Ο ευφάνταστος αυτός κωμικοτραγικός μονόλογος -αξιοζήλευτη η χρήση των εκφραστικών μέσων- ήρθε να προσθέσει στη λογοτεχνία μας έναν από τους πιο ζωντανούς και ενδιαφέροντες ήρωες». (Γιάννης Αντάμης, doctv.gr, 21/09/13)

 

«Ο ήρωας  Χρυσοβαλάντης, ο ευφράδης και χειμαρώδης αυτός τύπος είναι πλασμένος με περίσσια τέχνη, γι' αυτό είναι αυθεντικός. Και είναι ο μονόλογός του τόσο μεγαλειώδης,τόσο μεστός , αληθινός και παραστατικός συνάμα που σε βάζει απολύτως μέσα στον κόσμο του. Kαι δεν μπορείς να μην ακούσεις!» (Ασημίνα Ξηρογιάννη, varelaki.blogspot.gr, 02/03/14)

 

«Αυτή, εξάλλου, είναι και η σπουδαιότερη επιτυχία του συγγραφέα ενός βιβλίου που συζητήθηκε και αγαπήθηκε όσο λίγα φέτος: να δημιουργήσει ένα αληθοφανές πορτρέτο ανθρώπου με διαχρονική αξία, ούτε αγωνιστή αλλά ούτε και δολοφόνου, ούτε συμπαθητικού αλλά ούτε και απεχθούς, γεμάτο κουσούρια και έμπλεο φαντασιώσεων, ο οποίος προσπαθεί να διεκδικήσει το μερτικό του στη ζωή σε μια ανήθικη, διεφθαρμένη και στυγνή εποχή όπου όλα καταρρέουν». (evrytanika.gr, 24/04/14)

 

«Η αφήγηση είναι ρέουσα, σχεδόν θεατρική, το βιβλίο απολαυστικό και ρουφηχτό, υποδειγματικά γραμμένο». (Κατερίνα Μαλακατέ, diavazontas.blogspot.gr,13/05/14)

 

 «...το πιο αριστοτεχνικά γραμμένο και αστείο ελληνικό μυθιστόρημα των τελευταίων χρόνων...». (Βύρων Κριτζάς, popaganda.gr, 19/02/14)

Οι κρισιμότερες ημέρες από το 2010 και την υπογραφή του πρώτου μνημονίου με τους πιστωτές μας είναι αυτές που διανύουμε σήμερα και ως το τέλος του έτους. Και αυτό διότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα νέο πλαίσιο συμφωνίας με τους Ευρωπαίους, το οποίο θα αποτελέσει τη διάδοχη κατάσταση του μνημονίου.

 

Πρόκειται επί της ουσίας για τη μόνη σοβαρή διαπραγμάτευση που κάνουμε από τότε που ξεκίνησε η κρίση. Σε αυτή ο Σαμαράς και Βενιζέλος στηρίζουν κάθε ελπίδα για το πολιτικό τους μέλλον, καθώς θεωρούν ότι η έξοδος από το μνημόνιο θα μεταφραστεί από τους ψηφοφόρους σε μεγάλη επιτυχία και εθνική νίκη και θα τους δώσει ψήφους στις επόμενες εκλογές.

Η ημερομηνία-κλειδί για τους στόχους της κυβέρνησης είναι η 8η Δεκεμβρίου, οπότε και θα συνεδριάσει το Eurogroup και θα συμφωνήσει -ελπίζουμε- σε αυτό το νέο πλαίσιο για την Ελλάδα.

 

Το νέο πλαίσιο

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι είπε προχθές ότι οι χρηματοδοτήσεις των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ θα συνεχιστούν εφόσον η Ελλάδα ενταχθεί σε ένα νέο πρόγραμμα. Ο όρος «πρόγραμμα» που χρησιμοποίησε ο κ. Ντράγκι όχι μόνο ενόχλησε σφόδρα την κυβέρνηση, αλλά ενδεχομένως δεν είναι και ο ενδεδειγμένος για το νέο πλαίσιο συμφωνίας. Η κυβέρνηση προτιμά να το βλέπει ως πιστωτική γραμμή ή ως «αλληλόχρεο λογαριασμό» με την Ευρώπη, όπου η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα, αν θέλει και αν χρειαστεί, να χρησιμοποιήσει κάποια (αρκετά) κεφάλαια για να καλύψει τις ανάγκες της αν δυσκολευτεί να τις καλύψει από τις αγορές, ή αν αυξηθεί πολύ το κόστος δανεισμού της απ’ αυτές.

 

Σε κάθε περίπτωση, το νέο πλαίσιο συμφωνίας θα περιλαμβάνει χρηματοδοτήσεις και δυνατότητα επιπλέον χρηματοδοτήσεων, αλλά και εποπτεία από τους δανειστές. Ωστόσο, θα είναι ισορροπημένο, η ελληνική κυβέρνηση θα αποφασίζει για την πολιτική που θα ακολουθεί, αρκεί να μην ξεφεύγουν οι δημοσιονομικοί στόχοι, δηλαδή να μην αυξάνεται το έλλειμμα και να πετυχαίνουμε πρωτογενές πλεόνασμα.

 

Η βασική διαφορά με το μνημόνιο είναι ότι το πλαίσιο συνεργασίας με την Ε.Ε. θα πρέπει να το ζητήσουμε εμείς από την Ευρώπη και δεν θα μας επιβληθεί όπως τα μνημόνια. Μια δεύτερη σημαντική διαφορά είναι ότι ουσιαστικά θα το σχεδιάσουμε εμείς μαζί με τους Ευρωπαίους και θα είναι πιο πολύ στα μέτρα μας.

Το τέλος του μνημονίου, λοιπόν, το οποίο θα πανηγυρίσουμε αν πετύχουν οι προσπάθειες της κυβέρνησης, θα έρθει πριν από το τέλος του έτους - υπό προϋποθέσεις.

 

Οι προϋποθέσεις

Πρώτη και πλέον άμεση είναι να πει η τρόικα στην αξιολόγηση την οποία διενεργεί τώρα ότι όλα πηγαίνουν καλά και ότι η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τα περισσότερα από τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δόσης των 3,6 δισ. που απομένει για φέτος.

 

Δεύτερη προϋπόθεση είναι να συμφωνήσει η τρόικα με την κυβέρνηση ποια θα είναι τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε προτού βγούμε από το μνημόνιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέτρα αυτά αγγίζουν και το Δημόσιο όπου γίνεται μια προσπάθεια να περιοριστούν οι δαπάνες, κυρίως αυτές που σχετίζονται με αδικαιολόγητες εξομοιώσεις μισθών και επιδομάτων στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και με την αγορά εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Αυτά τουλάχιστον είναι τα «καυτά» σημεία των διαπραγματεύσεων και γι’ αυτό η κυβέρνηση αποφάσισε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, προκειμένου να σταματήσουν οι εσωκομματικές γκρίνιες. Αν με αυτά τα μέτρα εξασφαλίσει, λοιπόν, η τρόικα ότι το δημοσιονομικό κενό του 2015 θα είναι περιορισμένο, τότε θα προχωρήσει σε θετική αξιολόγηση.

 

Εφόσον οι δύο αυτές προϋποθέσεις εκπληρώνονται, μπορούμε να πούμε ότι πλησιάζουμε πολύ κοντά στον στόχο της εξόδου από το μνημόνιο. Υπάρχουν όμως και άλλα αγκάθια σε αυτή την πορεία. Τα μικρότερα απ’ αυτά ήδη φαίνεται να ξεπερνιούνται από την επίσκεψη Γιούνκερ προχθές στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και από τις προχθεσινές δηλώσεις Ντράγκι. Ο κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αναλαμβάνει την 1η Νοεμβρίου πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα ελέγχει δηλαδή το ένα από τα τρία μέλη της τρόικας. Από εκείνη τη μέρα θα ασχοληθεί επισήμως και πολύ εντατικά με το ελληνικό ζήτημα για το οποίο έχει ήδη κάνει εις βάθος συζητήσεις με τον κ. Αντώνη Σαμαρά.

 

Οι συζητήσεις αυτές ικανοποίησαν τον Ελληνα πρωθυπουργό και το επιτελείο του, καθώς διαπίστωσαν ότι ο κ. Γιούνκερ μιλάει σε πολιτικό επίπεδο και όχι μόνο σε τεχνοκρατικό. «Αντιλαμβάνεται ότι η ύπαρξη μνημονίου και οι έλεγχοι της τρόικας, όπως γίνονται τα τελευταία χρόνια, μειώνουν την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού», λένε πηγές της κυβέρνησης οι οποίες εκφράζουν ικανοποίηση για τη στάση του κ. Γιούνκερ απέναντι στις ελληνικές θέσεις. Θεωρούν δηλαδή ότι θα αντιμετωπίσει θετικά τις ελληνικές προτάσεις.

 

Το δεύτερο μικρό αγκάθι που φαίνεται να ξεπεράστηκε ήδη (από ελληνικής πλευράς το χειρίστηκε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας) αφορά τον κεντρικό τραπεζίτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης Μάριο Ντράγκι. Ο κ. Ντράγκι έδωσε μεγάλη μάχη προχθές με τους κεντρικούς τραπεζίτες άλλων χωρών ώστε να μπορέσει να ανακοινώσει ότι η ΕΚΤ θα χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες εφόσον η χώρα βρίσκεται σε κάποιο πρόγραμμα. Οι μεγαλύτεροι αντίπαλοί μας σε αυτή τη μάχη ήταν οι Φινλανδοί, οι οποίοι δεν μπορούσαν να δεχτούν ότι οι δικές τους και οι δικές μας τράπεζες θα έχουν ίση μεταχείριση, εφόσον η χώρα τους έχει τον μέγιστο βαθμό πιστοληπτικής αξιολόγησης και η Ελλάδα τον ελάχιστο. Η ντρίμπλα Ντράγκι τούς έπεισε και έκαμψε τις αντιστάσεις τους. Οι δηλώσεις του, δε, εξασφαλίζουν ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν θα ξεμείνει από ρευστό, συνεπώς θα μπορεί να χρηματοδοτεί την ελληνική οικονομία - και ίσως και το Δημόσιο αν οι τραπεζίτες επαναλάβουν τα λάθη του παρελθόντος και το δανείσουν.

 

Το εμπόδιο Λαγκάρντ

Το μεγαλύτερο αγκάθι αφορά την κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία ηγείται του ΔΝΤ. Αυτό είναι το πρόβλημα που πρέπει να λύσει ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, ο οποίος θα συναντηθεί μαζί της εντός των επόμενων εβδομάδων για να συζητήσουν το ζήτημα αποχώρησης του ΔΝΤ από τη χρηματοδότηση της Ελλάδας. Το ζήτημα περιπλέκεται διότι, ενώ οι χρηματοδοτήσεις από την Ευρώπη και την ΕΚΤ τελειώνουν τον Δεκέμβριο του 2014, από έναν αρχικώς λάθος σχεδιασμό το ΔΝΤ οφείλει να μας δώσει ακόμη 15,4 δισ. ευρώ. Για την ακρίβεια, αν εκταμιευτεί η δόση των 3,6 δισ., πρέπει να πάρουμε σχεδόν άλλα 12 δισ. ευρώ.

 

Και εδώ αρχίζει η πλάκα της υπόθεσης, διότι εμείς θα τους πούμε ότι δεν τα χρειαζόμαστε ώστε να καταφέρουμε να βγούμε από το μνημόνιο. Θα θέλαμε όμως να υπάρχουν σε κάποια μεριά, μην τύχει και τα χρειαστούμε.  Το πρόβλημα της κυρίας Λαγκάρντ αφορά το πώς θα φύγει το ΔΝΤ... Αν θεωρηθεί ότι το πρόγραμμά της ήταν λάθος, θα έχει και η ίδια μεγάλο πρόβλημα, αλλά και ο οργανισμός που διευθύνει. Ο μόνος τρόπος λοιπόν να ξεφορτωθούμε το ΔΝΤ είναι να του δώσουμε την ευκαιρία να πανηγυρίσει ότι το ελληνικό πρόγραμμα στέφθηκε με μνημειώδη επιτυχία. Ετσι θα πείσει και άλλες χώρες-πελάτες του να συνεχίσουν να το χρηματοδοτούν, αλλά και να χρηματοδοτούνται απ’ αυτό όταν χρειάζονται λεφτά. Αυτή τη δουλειά έχει να κάνει ο κ. Χαρδούβελης με την κυρία Λαγκάρντ και δεν θα είναι εύκολη.

Πέντε ερωτηματικά

Τι περιμένουμε τους επόμενους μήνες

Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι και ο κ. Χαρδούβελης τα καταφέρνει, τι μπορούμε να περιμένουμε για τους επόμενους μήνες;

Πρώτον, να μη χρειαστούν μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου οι τράπεζες από τα stress tests (κάτι πιθανό με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες). Αυτό θα το ξέρουμε επισήμως στις 27 Οκτωβρίου, ανεπισήμως στις 14 Οκτωβρίου. Αν περισσέψουν λεφτά στο ΤΧΣ, θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αναγκών του Δημοσίου στο μέλλον, οπότε η θέση μας διευκολύνεται.

 

Δεύτερον, περιμένουμε να πάρουμε μια καλή αξιολόγηση από την τρόικα μέσα στον επόμενο μήνα. Αυτό θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις που γίνονται σήμερα για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν ως το τέλος του έτους. Αν όλα πάνε καλά, θα πάρουμε τη δόση των 3,6 δισ. φέτος και μετά θα μπορούμε να βγούμε από το Μνημόνιο.

Τρίτον, να πείσει ο Χαρδούβελης τη Λαγκάρντ για να αποχωρήσει το ΔΝΤ από τη συμφωνία με την Ελλάδα.

 

Τέταρτον, να συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου το πλαίσιο της νέας συμφωνίας στην οποία θα ενταχθούμε. Για να μη γελιούνται όσοι νομίζουν ότι μπορούμε να σκίσουμε μνημόνια ή να ξεφύγουμε από τον έλεγχο της Ευρώπης, υπό επιτήρηση βρίσκονται όλες οι χώρες έως ότου αποπληρώσουν το 75% των δανείων που έχουν πάρει από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς - και εμείς φυσικά.

 

Πέμπτον, να συνεχίσουν οι αγορές να μας δανείζουν και μάλιστα με ευνοϊκούς όρους, δηλαδή με όχι πολύ υψηλά επιτόκια. Αυτό θα συμβεί αν φύγουμε ειρηνικά από το μνημόνιο και αν δεν «ξινίσουν» οι Γερμανοί και κάποιοι άλλοι Βορειοευρωπαίοι.

 

Μετά την Πρωτοχρονιά του 2015, λοιπόν, η Ελλάδα θα μπορέσει κατά πάσα πιθανότητα και, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, να φύγει από το Μνημόνιο και να πορευτεί μόνη της στηριζόμενη στη χρηματοδότηση των αγορών. Το τραπεζικό μας σύστημα θα στηρίζεται στις χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ, εφόσον θα είμαστε σε νέο πρόγραμμα πιο ήπιας και πιο διακριτικής παρακολούθησης, κάτι το οποίο σημαίνει ότι δεν θα έχουμε την τρόικα κάθε μήνα στα υπουργεία να τσεκάρει και να τιμωρεί. Θα υπάρχουν διαθέσιμα και κάποια λεφτά από το ΔΝΤ και από το ΤΧΣ και αν πετύχουμε και κάποιες χρηματοδοτήσεις μέσω των ευρωπαϊκών μηχανισμών, του EFSF, για παράδειγμα, μπορούμε να θεωρήσουμε με σχετική ασφάλεια ότι θα τα καταφέρουμε εφόσον βέβαια συγκρατήσει τις ορέξεις του πολιτικός μας κόσμος και δεν αρχίσει τις ξέφρενες σπατάλες και τα ρουσφέτια.

protothema.gr

Αυτό υποστηρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος του γερμανικού Οικονομικού και Κοινωνικού Επιστημονικού  Ινστιτούτου (WSI) του  Ιδρύματος Χανς Μπέκλερ, Θόρστεν Σούλτεν και ο επικεφαλής ερευνητής του Ινστιτούτου των  Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUI), Τόρστεν Μύλλερ, σε πρόσφατο άρθρο τους σε δελτίο επικοινωνίας του ΕTUI για την ευρωπαϊκή οικονομική, εργασιακή και κοινωνική πολιτική.

 

Ο ευρωπαϊκός κατώτατος μισθός, όπως έχει εξηγήσει σε παλαιότερη αναφορά του το WSI αποτελεί μία μορφή μιας προνοιακής παροχής με κοινοτικούς και, πιθανόν, εθνικούς πόρους η οποία θα βοηθά τον κατώτατο μισθό που ισχύει σε κάθε χώρα να προσεγγίζει τον μέσο μισθό.

 

‘Ένας τέτοιος μισθός θα μπορούσε να ωφελήσει το 16% του εργατικού δυναμικού της ΕΕ (ή 28 εκατομμύρια). Σύμφωνα με μελέτη του Eurofound, ένας ευρωπαϊκός κατώτατος μισθός θα έπρεπε να καλύπτει το 60% του εθνικού μέσου μισθού. Δηλαδή αν ο κατώτατος μισθός σε μία χώρα αποτελεί το πχ το 40% του μέσου μισθού μιας χώρας, ο ευρωπαϊκός κατώτατος μισθός να καλύπτει το 20% που λείπει για φτάσει ο κατώτατος τον μέσο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ομοσπονδίας των ευρωπαϊκών συνδικάτων, στην Ελλάδα το 11% του εργατικού δυναμικού (κοντά 500 χιλιάδες άτομα) αμοίβονται με μισθό κάτω από το 60% του μέσου.

 

Μάλιστα «ένας από το πιο εξέχοντες υποστηριχτές του είναι ο Jean Claude Juncker» υποστηρίζουν οι δύο οικονομολόγοι. «Απευθυνόμενος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 15 Ιουλίου (σ.σ. του 2014), πριν την ψηφοφορία επιβεβαίωσης  του ορισμού του ως νέου προέδρου  της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τάχθηκε ρητά υπέρ ενός κατώτατου μισθού για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πηγή: Euractiv 2014)».

 

Aκόμα πιο πρόσφατα, «προκειμένου να προωθηθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση ενός ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού, το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών –υπό τον πρώην επικεφαλής του Αρνό Μόντεμπουργκ- εξέδωσε ένα ντοκουμέντο περιγράφοντας μερικές ιδέες για ένα επίπεδο του ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού», αναφέρουν οι δύο οικονομολόγοι.

 

Και συμπληρώνουν πως «κατά τη διάρκεια της περιόδου πριν τις εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, η ιδέα μιας πολιτικής ενός ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού βρήκε το δρόμο της μέσα στις συζητήσεις όλων των βασικών πολιτικών κομμάτων».

 

Οι Σούλτεν και Μύλλερ, επιχειρούν να σκιαγραφήσουν την πολιτική για ένα ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό. Το πρώτο πρόβλημα που θα είχε να αντιμετωπίσει αυτή η πολιτική είναι πως σε κάθε χώρα – μέλος της ΕΕ υπάρχει ταυτόχρονα  ένας πανεθνικός κατώτατος μισθός και ένας κλαδικός κατώτατος μισθός. Ακόμα και η Γερμανία θα αποκτήσει από την 1η Ιανουαρίου του 2015 ένα πανεθνικό κατώτατο μισθό. Έτσι μόνο έξι χώρες της ΕΕ δεν θα έχουν εθνικό κατώτατο μισθό. Επίσης, μεταξύ των χωρών στις οποίες ισχύει πανεθνικός κατώτατος μισθός, «καθορίζεται με διαφορετικά εργαλεία» (πχ με νόμο του κράτους, με συλλογικές διαπραγματεύσεις των κοινωνικών εταίρων).

 

Το δεύτερο πρόβλημα είναι πως υπάρχει μία «μεγάλη ποικιλία στο επίπεδο των κατώτατων μισθών που ισχύουν σε διαφορετικές χώρες». Η εργατοώρα ξεκινά από το 1,14 ευρώ στη Ρουμανία και φτάνει τα… 11,10 ευρώ στο Λουξεμβούργο, ενώ στην Ελλάδα βρίσκεται λίγο κάτω στη «μέση», δηλαδή στα 3,35 ευρώ, σύμφωνα με τη βάση στατιστικών δεδομένων του WSI.

 

To τρίτο πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν «διαφορετικές προσεγγίσεις» σε κάθε χώρα – μέλος της ΕΕ για το ποιο είναι το «κατάλληλο» επίπεδο του κατώτατου μισθού . Πχ το ΔΝΤ ή ο ΟΟΣΑ πιστεύουν πως ο κατώτατος μισθός δεν θα πρέπει να φτάνει πάνω από το 40% του μέσου μισθού.

 

Το τέταρτο πρόβλημα είναι το «ποια εργαλεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή μίας πολιτικής  για ένα ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό». «Προς το παρόν», αναφέρουν οι Σούλτεν και Μύλλερ, «οι συμφωνίες της ΕΕ συνεχίζουν να αποκλείουν κάθε εμπλοκή της ΕΕ στις εθνικές πολιτικές του κατώτατου μισθού, πράγμα όμως που δεν έχει εμποδίσει την ΕΕ να παρέμβει αποφασιστικά στα πλαίσια της δραστηριότητας της τρόικας.

capital.gr