Στην πράξη η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) κρατά μεν «ζωντανό» τον ελληνικό μηχανισμό ελέγχου-περιορισμού των ομαδικών απολύσεων (μέσω διαδικασίας παρέμβασης-εναντίωσης του αρμόδιου υπουργείου), αλλά ταυτόχρονα οδηγεί αναγκαστικά στη θέσπιση νέων νομοθετικών ρυθμίσεων, λιγότερο προστατευτικών για τους εργαζομένους, αφού κρίνει προβληματικά τα εφαρμοζόμενα κριτήρια της ελληνικής νομοθεσίας, εξοβελίζοντας τουλάχιστον το ένα από αυτά και ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορεί κατά τη διαδικασία περιορισμού των ομαδικών απολύσεων να «μετρά» το αν δημιουργούνται αρνητικές συνέπειες για το συμφέρον της ελληνικής οικονομίας.

Ωστόσο και για τον εθνικό μηχανισμό, που διατηρείται «ζωντανός» έστω και βαριά λαβωμένος, το Ευρωδικαστήριο πετά την «καυτή πατάτα» στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να κρίνει εκείνο (αφού μόνο η ελληνική Δικαιοσύνη έχει τα κατάλληλα στοιχεία) αν το κρατικό «φιλτράρισμα» των ομαδικών απολύσεων είναι τόσο αυστηρό (όπως υποστηρίζει η ΑΓΕΤ Ηρακλής στη συγκεκριμένη υπόθεση και άλλες επιχειρήσεις στο παρελθόν, όταν ζητούσαν παραπομπή του θέματος στο ΔΕΕ), σε σημείο που δεν επιτρέπει ουσιαστικά τέτοιες απολύσεις και καθιστά την σχετική Οδηγία χωρίς περιεχομένο και πρακτική αποτελεσματικότητα.

Στα δυσμενή για τους εργαζομένους στοιχεία της απόφασης συγκαταλέγεται η άποψη του Ευρωδικαστηρίου ότι η αντίθεση της ελληνικής νομοθεσίας προς τη ΣΛΕΕ δεν επηρεάζεται και δεν αναιρείται από το γεγονός ότι η χώρα μας διέρχεται οξεία και μακρά οικονομική κρίση, με ιδιαίτερα υψηλό δείκτη ανεργίας.

Από την άλλη, το ΔΕΕ δεν υιοθέτησε, ευτυχώς, την εισαγγελική πρόταση, η οποία ήταν απόλυτα αρνητική απέναντι στην κρατική παρέμβαση, κάτι που αν γινόταν δεκτό, θα σήμαινε απαρχή της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων.
Παράλληλα η δικαστική απόφαση περιλαμβάνει και αρκετές σημαντικές για τους εργαζομένους σκέψεις, επισημαίνοντας ότι η επιχειρηματική ελευθερία δεν αποτελεί απόλυτο προνόμιο, αλλά επιδέχεται επεμβάσεις και περιορισμούς, ότι οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα προστασίας έναντι κάθε αδικαιολόγητης απόλυσης, υπενθυμίζοντας επίσης ότι οι σκοποί της ΕΕ δεν είναι μόνο οικονομικοί αλλά και κοινωνικοί?
Τι κρύβει η απόφαση για τις ομαδικές απολύσεις
Το ενωσιακό δίκαιο
Το ΔΕΕ έκρινε ότι το ενωσιακό δίκαιο δεν απαγορεύει κατ' αρχάς τη δημιουργία κρατικού μηχανισμού που ελέγχει και εναντιώνεται -υπό ορισμένες προϋποθέσεις- σε ομαδικές απολύσεις προς προστασία των εργαζομένων και της απασχόλησης, καθώς κάτι τέτοιο αφορά το γενικότερο συμφέρον.
Δέχθηκε, ωστόσο, ότι μια τέτοια ρύθμιση πρέπει να ισορροπεί δίκαια ανάμεσα στην προστασία των εργαζομένων και στην ελευθερία εγκατάστασης και στην επιχειρηματική ελευθερία. Ετσι, ενώ η ελληνική ρύθμιση για την κρατική παρέμβαση του υπουργού (που επιτρέπει ή απαγορεύει τις ομαδικές απολύσεις κατόπιν προσπάθειας διαβούλευσης εργοδοτών-εργαζομένων) κρίνεται κατ' αρχάς θεμιτή, σε σχέση με την Οδηγία περί ομαδικών απολύσεων, εντούτοις κρίνεται προβληματική όσον αφορά την ΣΛΕΕ. Κατά το Ευρωδικαστήριο, η επίτευξη σκοπών οικονομικής φύσης δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο γενικού συμφέροντος που δικαιολογεί περιορισμό της ελευθερίας εγκατάστασης και δεν μπορεί να απαγορεύσει τις ομαδικές απολύσεις με γνώμονα να αποφευχθούν αρνητικές συνέπειες για έναν κλάδο της οικονομίας. Ομως και για τα άλλα δύο κριτήρια το ΔΕΕ προβάλλει ενστάσεις (μολονότι δέχεται ότι κατ' αρχάς στηρίζονται σε λόγους γενικότερου συμφέροντος για την προστασία των εργαζομένων και της απασχόλησης), επειδή διαπιστώνει ότι είναι διατυπωμένα με τρόπο «υπέρμετρα γενικό και ασαφή».
Με δεδομένο ότι οι περιπτώσεις είναι πολυάριθμες και μη προσδιορίσιμες, τα ασαφή αυτά κριτήρια αφήνουν ευρύ περιθώριο εκτίμησης στις ελληνικές Αρχές, που δεν μπορεί εύκολα να ελεγχθεί. Το ΣτΕ, όπου επιστρέφει τώρα η υπόθεση, θα εκδώσει απόφαση ακυρωτική για τις σχετικές διαδικασίες γύρω από την ΑΓΕΤ (αφού ο νόμος 1387/83 κρίθηκε αντίθετος στη ΣΛΕΕ), η οποία υπό τον πολυεθνικό όμιλο Lafarge (γαλλικών συμφερόντων) ζητούσε να ακυρωθεί η προ τριετίας άρνηση του υπουργού Εργασίας να εγκρίνει ομαδικές απολύσεις, εν όψει του «λουκέτου» που θα έμπαινε στο εργοστάσιο τσιμέντων Χαλκίδας.

ethnos.gr