«Κλειδώνει» ο νέος τρόπος υπολογισμού για τα πλασματικά έτη, που οδηγεί μια σειρά από ασφαλισμένους σε αύξηση του κόστους εξαγοράς. Η επίμαχη εγκύκλιος αναμένεται να εκδοθεί εντός της τρέχουσας εβδομάδας, οριστικοποιώντας τις λεπτομέρειες εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου, η εξαγορά είναι ακριβότερη για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και ελεύθερους επαγγελματίες με υψηλές αποδοχές, ενώ αντίθετα φαίνεται πως παραμένει σε χαμηλά επίπεδα για τους δημοσίους υπάλληλους, για μισθωτούς με μισθούς έως 850€ όπως επίσης για ελευθέρους επαγγελματίες που δηλώνουν χαμηλό εισόδημα και με τον νέο τρόπο πληρώνουν χαμηλές εισφορές.
Σύμφωνα με το Εθνος, τα πλασματικά χρόνια που εξαγοράζονται εντός του 2017 υπολογίζονται με νέο τρόπο:
• Μισθωτοί ιδιωτικού τομέα πληρώνουν (από 13/5/2016) για κάθε μήνα το σύνολο της εισφοράς εργοδότη και εργαζομένου για κύρια σύνταξη, δηλαδή 20% του τελευταίου μεικτού μισθού.
• Δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνουν (από 1/1/2017) για κάθε μήνα το 10% των συντάξιμων αποδοχών τους τον μήνα της αίτησης (η εισφορά τους είναι 6,67% και του Δημοσίου ορίστηκε για το 2017 στο 3,33%).

Τι ποσά θα πάρουν δημόσιοι υπάλληλοι, μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα και ελεύθεροι επαγγελματίες. Ποιοι χάνουν και ποιοι διασώζονται από τον νέο τρόπο υπολογισμού

Eξι κατηγορίες ασφαλισμένων είναι οι χαμένοι του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων που «κλείδωσε» με την πρόσφατη εγκύκλιο του ΕΦΚΑ. Πρόκειται για περίπου 200.000 ασφαλισμένους που αποχώρησαν και θα αποχωρήσουν από 13/5/2016 μέχρι και 31/12/2020. Στην άλλη πλευρά της όχθης, άλλες τέσσερις κατηγορίες επίδοξων συνταξιούχων, περίπου 50.000, διασώζονται από διάφορες παραμέτρους του νέου συστήματος και αποφεύγουν τις απώλειες ή μπορούν να ελπίζουν ακόμη και σε καλύτερες αποδοχές.
Ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης είναι πλέον ίδιος για όλους, δημόσιους υπάλληλους, μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και ελεύθερους επαγγελματίες. Οι τρόποι να αυξήσει κανείς την προσδοκώμενη σύνταξη είναι:
• Οσο το δυνατόν περισσότερος χρόνος ασφάλισης, είτε με παραμονή στην εργασία είτε με εξαγορά χρόνου ώστε να μετρήσει στον υπολογισμό της ανταποδοτικής και της εθνικής σύνταξης. Το μέγιστο βέβαια ποσοστό αναπλήρωσης είναι 46,8% του συντάξιμου μισθού για 41 και πάνω χρόνια. Στα 35 χρόνια θα πάρει κανείς το 35,4% του μισθού του.
• Οσο το δυνατόν υψηλότερος συντάξιμος μισθός, κάτι που μέσα στην κρίση είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Η χρήση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που ήρθε να αντικαταστήσει τον δυσεπίλυτο γρίφο του Δείκτη Μεταβολής Μισθών ρίχνει «σωσίβιο» στην ελεύθερη πτώση των νέων συντάξεων καθώς οδηγεί κατά μέσον όρο σε βελτίωση της βάσης υπολογισμού έως και 10%. Κι αυτό επειδή τα «καλά έτη» από το 2002 είναι -προς το παρόν- περισσότερα από τα «κακά». Οι ειδικοί υπολογίζουν πως ο νέος δείκτης μεταφράζεται σε μετριασμό των απωλειών κατά 3%-5% συγκριτικά με τους παλαιούς τρόπους υπολογισμού που ίσχυαν μέχρι τον Μάιο του 2016. Η μέση μείωση διαμορφώνεται πλέον στο 12%-16% για τους νέους συνταξιούχους.

Τον Ιούνιο
Οι πρώτες συντάξεις με τον νέο αυτό τρόπο υπολογισμού αναμένεται να εκδοθούν τον προσεχή Ιούνιο, έναν χρόνο μετά την ψήφιση του επίμαχου νόμου. Σύμφωνα και με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, ειδικό σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, απώλειες μέχρι και 30% σε σύγκριση με τα ποσά που θα έπαιρναν αν μπορούσαν να φύγουν πριν τις 13/5/2016 θα έχουν κυρίως οι:
• Δημόσιοι υπάλληλοι, ιδίως όσοι έχουν πάνω από 30 χρόνια υπηρεσίας και ανήκουν στις κατηγορίες ΠΕ και ΤΕ.
• Ασφαλισμένοι στο πρ. ΤΕΒΕ σε μέσες και υψηλές ασφαλιστικές κατηγορίες (χάνουν ολόκληρο το «μαξιλάρι» των 220 ευρώ).
• Ασφαλισμένοι στο ΤΑΕ στις πολύ υψηλές κατηγορίες, συγκεκριμένα στις δυο ανώτατες, που αποχωρούν με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης.
• Ασφαλισμένοι του Ταμείου Νομικών ανεξαρτήτως χρόνου ασφάλισης.
• Ασφαλισμένοι του ΤΣΑΥ (γιατροί, υγειονομικοί κ.α.) ανεξαρτήτως χρόνου ασφάλισης.
• Ασφαλισμένοι του ΙΚΑ με υψηλές αποδοχές, από 1.500 ευρώ και πάνω, που αποχωρούν με περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης.
Αντίθετα, διασώζονται ή κερδίζουν οι:
• Ασφαλισμένοι του ΙΚΑ με 20 έως 30 χρόνια ασφάλισης που αποχωρούν με μεσαίες αποδοχές, για παράδειγμα μέχρι 1.400 ευρώ.
• Ασφαλισμένοι στα πρ. Ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών οι οποίοι δικαιούνται προσαύξηση της σύνταξης επειδή πλήρωναν πολύ υψηλές εισφορές. Για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα πάνω από το 20% θα κερδίσουν έξτρα ποσό που θα υπολογιστεί με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075%.
• Ασφαλισμένοι στο πρώην ΤΣΑ.
• Δημόσιοι υπάλληλοι σε κατηγορίες ΥΕ και ΔΕ που αποχωρούν με 30 και κάτω χρόνια ασφάλισης.
Χαμένοι θα είναι τελικά και όσοι έσπευσαν ή σπεύσουν να αποχωρήσουν από 13/5/2016 μέχρι και 31/12/2018 ώστε να «κερδίσουν» την ειδική προσωπική διαφορά που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου για τους νέους συνταξιούχους αυτής της 3ετίας. Πρόκειται για συνταξιούχους που θα έχαναν πάνω από 20% από τη μετάβαση στο νέο σύστημα (παλιός τρόπος υπολογισμού - νέος τρόπος) και κερδίζουν κάτι στο πλαίσιο μιας μικρής μεταβατικής περιόδου.
Οσοι έφυγαν το δεύτερο 6μηνο του 2016 δικαιούνται το 50% της διαφοράς αυτής, όσοι φύγουν φέτος το 33% και όσοι αποχωρήσουν του χρόνου το 25%. Με το πολυνομοσχέδιο, ωστόσο, που ψηφίστηκε πριν από λίγες μέρες ξεκαθαρίζεται πως αυτές οι προσωπικές διαφορές θα διατηρηθούν μόνο μέχρι 31/12/2018 και θα κοπούν συλλήβδην την 1/1/2019 σε όλους. Η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ γνωστοποιεί επίσης στους εισηγητές και τα στελέχη του Φορέα πως ο υπολογισμός αυτής της προσωπικής διαφοράς θα γίνει «σε δεύτερο στάδιο αποκλειστικά με μηχανογραφικές εφαρμογές».
Ποιοι θα πάρουν συντάξεις «έναντι»
Σύνταξη με... επιφύλαξη θα παίρνουν μια σειρά από ασφαλισμένοι μέχρι να οριστικοποιηθούν ορισμένες λεπτομέρειες του νόμου που μένουν ακόμη αδιευκρίνιστες. Συντάξεις «έναντι» τουλάχιστον μέχρι να εκδοθούν τα απαραίτητα έγγραφα έρχονται για:
• Ελεύθερους επαγγελματίες, μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους τα Ταμεία των οποίων εισέπρατταν τους λεγόμενους «κοινωνικούς πόρους». Πρόκειται για δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, όπως αρτοποιοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί κ.α. στις συντάξιμες αποδοχές των οποίων πρέπει να συνυπολογιστούν και τα ποσά των «κοινωνικών πόρων». Η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ ξεκαθαρίζει πως «θα δοθούν οδηγίες με νεότερο έγγραφο».
• Ασφαλιζόμενους παράλληλα σε δύο εργασίες, ασφαλιστέες και οι δύο στον ίδιο πρώην φορέα (π.χ. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), καθώς και όσους εμπίπτουν στην παράλληλη ασφάλιση. Αναμένεται νέα εγκύκλιος ειδικά γι’ αυτούς.
• Ασφαλισμένους που έχουν εργαστεί κάποια χρόνια στο εξωτερικό ή αλλοδαποί, οι οποίοι δεν συγκεντρώνουν τα απαραίτητα 40 χρόνια ανάμεσα στα 15 και τη χρονιά της συνταξιοδότησης ώστε να λάβουν ολόκληρη την Εθνική Σύνταξη, όπως και για αλλοδαπούς από χώρες πλην της ΕΕ. Και γι’ αυτό το θέμα αναμένονται νέες οδηγίες.
• Ασφαλισμένους που έχουν καταβάλει αυξημένες εισφορές, μεγαλύτερες από το 20% του ΙΚΑ και δικαιούνται την προσαύξηση που ορίζει ο νόμος (0,075% για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφορών). Θα ακολουθήσουν νεότερες οδηγίες. Ξεκαθαρίζεται πάντως πως η προσαύξηση δεν ισχύει για όσους υπάγονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, σε γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις συνταξιοδότησης ως μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων και για συγκεκριμένες αναπηρίες.
• Αυτοαπασχολούμενους (ΕΤΑΑ) και αγρότες. Για επιστήμονες και ασφαλισμένους του ΟΓΑ αναμένονται «εξειδικευμένες οδηγίες σε ξεχωριστό έγγραφο».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Οι αλλαγές ανά Ταμείο
1 Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα συμπλήρωσε το 2017 το όριο ηλικίας αλλά και τον χρόνο ασφάλισης για να υποβάλει σχετικό αίτημα συνταξιοδότησης. Η σύνταξή του θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Ο μέσος όρος αποδοχών του είναι 1.500€ και με την προσθήκη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή θα φτάσει στα 1.680. Το τελικό ποσό της σύνταξής του θα είναι 978€ (594€ Αντ. Σύντ. + 384 Εθν. Σύντ). Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και μετά τις μνημονιακές περικοπές θα έπαιρνε 1.139€. Διαφορά 15%.
2 Δημόσιος υπάλληλος έχει από το 2016 συμπληρώσει το όριο ηλικίας και τον χρόνο για να συνταξιοδοτηθεί και θα υποβάλει αίτημα στο τέλος του 2017. Εχει συνολικά 30 έτη ασφάλισης και είναι κατηγορίες ΠΕ. Η σύνταξή του θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Ο μέσος όρος αποδοχών του είναι 1.270€ και με την προσθήκη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή θα φτάσει στα 1.430€. Το τελικό ποσό της σύνταξής του θα είναι 761€ (377€ Αντ. Σύντ. + 384 Εθν. Σύντ.). Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και μετά τις μνημονιακές περικοπές θα έπαιρνε 858€. Διαφορά 12%.
3 Εμπορος ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ) συμπλήρωσε τις προϋποθέσεις ώστε να υποβάλει σχετικό αίτημα για σύνταξη φέτος. Εχει συνολικά 40 έτη ασφάλισης και ασφαλίστηκε σε υψηλές κατηγορίες. Η σύνταξή του θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Ο μέσος όρος αποδοχών του θα διαμορφωθεί με την προσθήκη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στα 1.820€. Το τελικό ποσό της σύνταξής του θα είναι 1.162€ (778€ Αντ. Σύντ. + 384 Εθν. Σύντ.). Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και μετά τις μνημονιακές περικοπές θα έπαιρνε 1.447€. Διαφορά 19%.
4 Δικηγόρος στο Ταμείο Νομικών με 40ετή ασφάλιση θα αποχωρήσει το 2019. Η σύνταξή του θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Ο μέσος όρος αποδοχών του θα διαμορφωθεί με την προσθήκη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στα 970€. Το τελικό ποσό της σύνταξής του θα είναι 799€ (415€ Αντ. Σύντ. + 384 Εθν. Σύντ.). Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και μετά τις μνημονιακές περικοπές θα έπαιρνε 1.176€. Διαφορά 33%.
5 Μισθωτή του ιδιωτικού τομέα φεύγει σε σύνταξη άμεσα. Εχει συμπληρώσει 6.000 ένσημα και είναι 67. Η σύνταξή της θα υπολογιστεί με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Ο μέσος όρος αποδοχών της είναι 610€ και με την προσθήκη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή θα φτάσει στα 683,2€. Το τελικό ποσό της σύνταξής της θα είναι 492€ (108€ Αντ. Σύντ. + 384 Εθν. Σύντ.). Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού και μετά τις μνημονιακές περικοπές θα έπαιρνε 510€. Διαφορά 3,5%.
Επεξεργασία: Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης

ethnso.gr

Ο λόγος είναι ότι παραμένει σε εκκρεμότητα η έκδοση εγκυκλίου για τον τρόπο υπολογισμού της σχετικής προσαύξησης (προβλέπεται ετήσιος συντελεστής αναπλήρωσης 0,075% για κάθε ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς σε κάθε έτος που έχει καταβληθεί επιπλέον εισφορά).

Ο ΕΦΚΑ παρέθεσε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα με τα οποία φαίνεται ο τρόπος υπολογισμού για το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης -με βάση δηλαδή τα χρόνια ασφάλισης, τον μέσο όρο των αποδοχών από το 2002 και μετά και τον συντελεστή αναπλήρωσης- στο οποίο και θα προστίθεται η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ και με απαραίτητη προϋπόθεση να υπάρχουν 20 έτη ασφάλισης. Σύμφωνα με ειδικούς στον χώρο της ασφάλισης, από τον νέο τρόπο υπολογισμού θίγονται κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες - πρώην ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ, όσοι αμείβονταν με ειδικά μισθολόγια του Δημοσίου (δικαστικοί, γιατροί, μηχανικοί κ.ά.), καθώς επίσης όσοι είχαν πολλά χρόνια ασφάλισης και όχι υψηλές αποδοχές από το 2002 και μετά. Στον αντίποδα, φαίνεται να ευνοούνται οι χαμηλόμισθοι των 586 έως 800 ευρώ, καθώς με την προσθήκη της εθνικής σύνταξης αυξάνεται το ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού τους.
Ο υπολογισμός
• Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους της κύριας σύνταξης λαμβάνεται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου σε όλο τον ασφαλιστικό του βίο.
Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από 13.5.2016 έως 31.12.2016 οι συντάξιμες αποδοχές καθορίζονται από τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών της περιόδου μεταξύ 2002 και της ημέρας που προηγείται της ημερομηνίας κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης, επί των οποίων έχουν καταβληθεί εισφορές κλάδου σύνταξης. Από 1.1.2017 και κάθε επόμενο έτος αυτή η περίοδος αναφοράς αυξάνεται κατά ένα έτος (προς το μέλλον).
Ο μέσος όρος προκύπτει από το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου (από το 2002 και μετά) διά του συνολικού χρόνου ασφάλισης.
Σύμφωνα με ειδικούς στον χώρο της ασφάλισης, από τον νέο τρόπο υπολογισμού θίγονται κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες
Σύμφωνα με ειδικούς στον χώρο της ασφάλισης, από τον νέο τρόπο υπολογισμού θίγονται κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες
Σε κάθε περίπτωση, για όλους τους μισθωτούς που υπάγονται στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, από 1.1.2017 το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών ανέρχεται στο δεκαπλάσιο του ποσού που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών (σήμερα ισούται με 5.860,80€), ενώ το κατώτατο όριο διαμορφώνεται σε 586,08€.
Σε περίπτωση που υπάρχει πλήρης απασχόληση μισθωτού έως 25 ετών, το κατώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών διαμορφώνεται σε 510,95€.
• Οι χρόνοι που λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών είναι ο χρόνος πραγματικής ασφάλισης, οι πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης, ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης και ο χρόνος για τον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές στους εντασσόμενους στον ΕΦΚΑ φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς, ακόμα και αν δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις ασφάλισης.
• Οι αποδοχές του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος προσαυξάνονται/αναπροσαρμόζονται μέχρι και το 2020 από τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Από το 2021 και μετά η αναπροσαρμογή των αποδοχών του ασφαλισμένου καθορίζεται από τον δείκτη μεταβολής μισθών (ΔΜΜ), που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ.
• Το τελικό ποσό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης υπολογίζεται για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στα έτη ασφάλισης και είναι από 11,55% έως τα 15 έτη έως 46,80% για 41 έτη ασφάλισης.
• Στο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης προστίθεται η εθνική.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Μισθωτός, ασφαλισμένος στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πριν από την 1/1/93 με συντάξιμες αποδοχές 2.578,66€ (461.580,68€ / 179 μήνες) θα λάβει ως ανταποδοτική σύνταξη 2.578,66 € Χ 42,8% (ποσοστό αναπλήρωσης για 12.000 Η.Ε.) = 1.103,67 €. Ο ασφαλισμένος δικαιούται και εθνική σύνταξη ύψους 384,00€. Συνολικό ποσό σύνταξης: 384,00€ + 1.103,67 € =1.487,67€.
Ελεύθερος επαγγελματίας που κατέβαλε από 1/01/2002 έως και 31/12/2016, δηλαδή για 180 μήνες, συνολικά 25.4319,18€ και οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές ήταν 1.412,88€ (25.4319,18€: 180 μήνες), θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη 604,71€ (1.412,88€ Χ 42,80% (συντελεστής αναπλήρωσης). Σε αυτή θα προστεθεί και η εθνική σύνταξη.
ΑΝΑΠΗΡΙΚΕΣ: Για συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια το ποσό της σύνταξης (άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν προσαυξήσεων παράλληλης ασφάλισης ή λόγω παράλληλης απασχόλησης) δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στο διπλάσιο της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης. Σήμερα αντιστοιχεί σε 768€ (384,00€ Χ 2).

 ethnos.gr