Το δεύτερο στάδιο της ναυτικής επιχείρησης της ΕΕ με στόχο τα δίκτυα διακινητών στη Μεσόγειο τίθεται σε εφαρμογή.

Η επιχείρηση προβλέπει πλέον και επεμβάσεις των ναυτικών δυνάμεων σε σκάφη διακινητών που πλέουν σε διεθνή ύδατα.

Το δεύτερο στάδιο της λεγόμενης επιχείρησης «Σοφία» είχε καταρτιστεί τον Απρίλιο, όταν οι Βρυξέλλες κοιτούσαν κυρίως προς το προσφυγικό ρεύμα που έφτανε προς την Ιταλία.

Η επιχείρηση «Σοφία», όπως μεταδίδει το BBC, έχει πάρει το όνομά της από ένα μωρό που γεννήθηκε σε πλοίο της ΕΕ, το οποίο διέσωσε τη μητέρα της στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης, τον Αύγουστο.

Μεταξύ Σικελίας - Λιβύης

Το σχέδιο αφορά ως επί το πλείστον τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Σικελίας και των λιβυκών ακτών.

Όσον αφορά το ανατολικό Αιγαίο, η ΕΕ στοχεύει σε ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία για να τεθεί υπό έλεγχο αυτό το σκέλος του προσφυγικού ρεύματος.

Σε εφαρμογή της απόφασης των ΥΠΕΣ των «28» στα μέσα Σεπτεμβρίου για πράσινο φως στο β' στάδιο, η επιχείρηση στη Μεσόγειο τίθεται σε ισχύ την Τετάρτη, όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν.

Εφοδος, έρευνα, κατάληψη

Το δεύτερο στάδιο της επιχείρησης επικεντρώνεται στα δίκτυα διακινητών και προβλέπει δυνατότητα εφόδου, ερευνών, κατάληψης και επαναπροώθησης σκαφών που πλέουν σε διεθνή ύδατα και θεωρούνται ύποπτα για διακίνηση μεταναστών και προσφύγων.

Επιχειρήσεις επί των λιβυκών ακτών

Υπενθυμίζεται ότι ο αρχικός σχεδιασμός της συνολικής επιχείρησης έχει τέσσερα πιθανά στάδια, με το τελευταίο να μην αποκλείει και στοχευμένες επιχειρήσεις επί των λιβυκών ακτών για καταστροφή των υλικών μέσων που χρησιμοποιούν τα δίκτυα διακινητών. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς να έχει προηγηθεί συνεννόηση με τις λιβυκές Αρχές.

Το πρώτο στάδιο, που είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο, περιοριζόταν σε συλλογή στοιχείων και πληροφοριών για τα δίκτυα διακίνησης παράλληλα με τις επιχειρήσεις διάσωσης.

thetoc.gr

Στη δέσμευση να εντείνουν τη συνεργασία τους, για την αντιμετώπιση της κρίσης των μεταναστών και των προσφύγων, προχώρησαν Βρυξέλλες και Αγκυρα, σύμφωνα με το προσχέδιο δράσης που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα

και το οποίο προβλέπει επίσης οικονομική ενίσχυση ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για δύο χρόνια προς την Αγκυρα για να αντιμετωπίσει ένα μέρος των αναγκών των 2,2 εκατομμυρίων Σύρων και Ιρακινών προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία.

Πρόσφυγες αποβιβάζονται στη Λέσβο. Στο προσχέδιο δράσης η Τουρκία δεσμεύεται να ενισχύσει τη συνεργασία με τις βουλγαρικές και τις ελληνικές Αρχές για την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης

Το προσχέδιο, το οποίο όπως διασαφήνισαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, προβλέπει μια σειρά από ενέργειες που πρέπει να εφαρμοστούν από την ΕΕ και την Τουρκία, με στόχο να βοηθήσουν την Τουρκία στη διαχείριση της μαζικής ροής προσφύγων και να αποτρέψουν τις ανεξέλεγκτες ροές από την Τουρκία προς την ΕΕ.

Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕ δεσμεύεται, εκτός από τη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης, να υποστηρίξει τα «υπάρχοντα προγράμματα και σχέδια μετεγκατάστασης σε χώρες της ΕΕ, που θα επιτρέψουν σε πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία να εισέλθουν στην ΕΕ με συντεταγμένο τρόπο», χωρίς να διακινδυνεύουν τη ζωή τους προσπαθώντας να κάνουν με πλοιάρια τον διάπλου του Αιγαίου.

«Το έργο για (να υπάρξει) μια καλά διαρθρωμένη προσέγγιση των μετεγκαταστάσεων (προσφύγων) σε όλη την ΕΕ θα ενταθεί», αναφέρεται στο σχέδιο δράσης, ενώ κύκλοι στις Βρυξέλλες δήλωσαν πως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έστειλε αξιωματούχους στην Αγκυρα για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Κατά διακινητών

Επίσης στο προσχέδιο αναφέρεται ότι θα δοθεί έμφαση στον «αγώνα εναντίον των διακινητών» προσφύγων και μεταναστών και ότι θα υπάρξει ενίσχυση των μέσων του τουρκικού Λιμενικού Σώματος.

Από τη μεριά της, η Τουρκία δεσμεύθηκε να «δώσει προτεραιότητα στο άνοιγμα έξι κέντρων υποδοχής προσφύγων, που θα κατασκευασθούν με συγχρηματοδότηση της ΕΕ».
Δεσμεύθηκε επίσης να ενισχύσει την ικανότητα ανάσχεσης της ακτοφυλακής της, να ενισχύσει τη συνεργασία με τις βουλγαρικές και τις ελληνικές Αρχές για την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης κατά μήκος των κοινών τους συνόρων. Και τέλος, δεσμεύτηκε να υποδέχεται στο έδαφός της μετανάστες που πέρασαν στην Ευρώπη όπου όμως κρίθηκε πως δεν δικαιούνται να τους χορηγηθεί άσυλο.

Στο σχέδιο αυτό πάντως δεν γίνεται καμιά αναφορά στην έκκληση του Ερντογάν προς τους Ευρωπαίους να δημιουργηθούν «ασφαλείς θύλακοι» και ζώνες απαγόρευσης πτήσεων στη βόρεια Συρία.

Στο μεταξύ, μιλώντας χτες στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, χαρακτήρισε την προσφυγική κρίση ως «δραματικό τεστ αντοχής» για την ΕΕ και τόνισε πως η αλληλεγγύη απαιτεί αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό.

Οπως ανέφερε, εκτός από αλληλεγγύη χρειάζεται υπευθυνότητα και κοινή λογική. «Ευρώπη χωρίς εξωτερικά σύνορα ισούται με Ευρώπη χωρίς Σένγκεν», υπογράμμισε και επεσήμανε ότι η αποκατάσταση του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων αποτελεί προϋπόθεση για μια αποτελεσματική, ανθρωπιστική και ασφαλή μεταναστευτική πολιτική.

«Είμαστε ηθικά και πολιτικά δεσμευμένοι να αναδείξουμε την νησιωτικότητα» και να στηρίξουμε τα νησιά μας» δηλώνει ο Περιφερειάρχης

Μόνιμη έδρα στις Βρυξέλλες αποκτά πολύ σύντομα η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με την διαδικασία οργάνωσης του γραφείου, που δρομολογήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Περιφερειάρχη κ. Γιώργου Χατζημάρκου στην έδρα της Κομισιόν, να προχωρά με γρήγορους ρυθμούς.

Στις αναγκαιότητα λειτουργίας του γραφείου, αναφέρθηκε ο Περιφερειάρχης, σε συνέντευξη Τύπου την Δευτέρα, όπου ενημέρωσε τους εκπροσώπους των ΜΜΕ για τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνάντησης που είχε στις Βρυξέλλες με τον Επίτροπο Περιβάλλοντος, Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας Karmenu Vella.

«Η παρουσία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου από εδώ και στο εξής στις Βρυξέλλες είναι αδήριτη ανάγκη, καθώς διανύουμε μια νέα περίοδο για την χώρα μας, για την Ευρώπη και πολύ περισσότερο για τα νησιά. Από την στιγμή που για το κεντρικό κράτος οι αποφάσεις που αφορούν την νησιωτικότητα είναι κάτι εντελώς άγνωστο, είμαστε ηθικά και πολιτικά δεσμευμένοι, απέναντι στους νησιώτες, να μεταφέρουμε το θέμα εκεί που βρίσκεται πλέον το κέντρο λήψης των αποφάσεων. Στο εξής, θα δίνουμε τον “πόλεμο” για τα νησιά μας σε Αθήνα και Βρυξέλλες» ανέφερε ο κ. Χατζημάρκος και πρόσθεσε ότι «ο στόχος μας είναι πολύ μεγάλος, όσο μεγάλη είναι και η ανάγκη να στηρίξουμε τα νησιά μας που αντιμετωπίζουν σήμερα ιδιαίτερα ζητήματα».

Οι λόγοι που στην παρούσα περίοδο επιβάλλουν μόνιμη παρουσία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στην έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι τρεις: η υποχρηματοδότηση, το μεταναστευτικό και η ανάδειξη της νησιωτικότητας.

Υποχρηματοδότηση
Όπως εξήγησε ο Περιφερειάρχης, οι ήδη μειωμένοι πόροι που έχει στην διάθεσή της η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, λόγω Στόχου ΙΙ, απομειώνονται ακόμη περισσότερο μετά την απόφαση που ελήφθη, σε συνεννόηση της ελληνικής κυβέρνησης και της Κομισιόν, για το κλείσιμο του τρέχοντος ΕΣΠΑ στο τέλος του έτους, μόνο με τους κοινοτικούς πόρους και χωρίς την ελληνική συμμετοχή. Αυτό πρακτικά σημαίνει σημαντική απώλεια πόρων για το Νότιο Αιγαίο, αφού είναι η μια από τις δύο Περιφέρειες της χώρας, όπου η εθνική συμμετοχή στο Πρόγραμμα ανέρχεται στο 50% του συνόλου της χρηματοδότησης.

Για την αναπλήρωση του χρηματοδοτικού κενού, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, από κοινού με την Περιφέρεια Αιγαίου Βορείου Αιγαίου, κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση για την δημιουργία ενός ειδικού προγράμματος επιπλέον στήριξης των νησιών. Προτείνεται, συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αυτό να χρηματοδοτηθεί από τους πόρους του Διασυνοριακού Προγράμματος Interreg Ελλάδα – Τουρκία, που μέχρι σήμερα δεν έχει ενεργοποιηθεί, καθώς τέθηκε σε αναστολή, λόγω της άρνησης της Τουρκίας να υπογράψει τα σύνορα με την χώρα μας. Από το ειδικό αυτό πρόγραμμα, το Νότιο Αιγαίο μπορεί να αντλήσει πόρους περί τα 40 εκατ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να υπόκειται – ως ειδικό πρόγραμμα – στις καταληκτικές ημερομηνίες της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου. Η πρόταση που έχει κατατεθεί ήδη στον Επίτροπο Περιβάλλοντος, Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας Karmenu Vella, έχει τύχει καταρχήν θετικής ανταπόκρισης.

Τρέχον ΕΣΠΑ
Όσον αφορά το χρηματοδοτικό κενό του τρέχοντος ΕΣΠΑ, το οποίο εκτιμάται στα 52 εκατ. ευρώ, ο Περιφερειάρχης βρίσκεται ήδη σε συνεχή επικοινωνία τόσο με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν, όσο και με τα Υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας, με σκοπό την αναζήτηση πόρων για την κάλυψή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους αναθεωρημένους πίνακες έργων του ΕΣΠΑ που ζητήθηκαν από την Περιφέρεια, ο κ. Χατζημάρκος δεν προέβη σε καμία τροποποίηση όσον αφορά τα ενταγμένα έργα, ενώ με επιστολή του στο Υπουργείο Οικονομίας ζητά την αναπλήρωση των πόρων που περιεκόπησαν.

Ερωτηθείς για τα έργα του Προγράμματος και ενδεχόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, ο κ. Περιφερειάρχης δήλωσε: «Δεν θα υπάρξει ποτέ δική μου υπογραφή σε ζήτημα που να «σκοτώνει» δράσεις ανάπτυξης σε νησιά. Το τρέχον Πρόγραμμα που αφορά τα νησιά, δεν θα επιτρέψουμε να διακινδυνεύσει, θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί. Το επόμενο διάστημα θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να λάβει τις αποφάσεις εκείνες που θα καλύψουν την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Πρόγραμμά της. Δεν χρειάζεται να πείσουμε κανέναν για το αυτονόητο. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης να προχωρήσουν»

Νησιωτικότητα
Στην νησιωτικότητα, ως κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να αναδειχθεί στις Βρυξέλλες, αναφέρθηκε ο κ. Χατζημάρκος, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, που τίθεται σταδιακά σε ισχύ από την Πέμπτη 1η Οκτωβρίου, μέσα σε ένα κλίμα ασάφειας και συγκεχυμένων, επί του παρόντος, πληροφοριών για τα νησιά στα οποία θα γίνει άμεση εφαρμογή. 

«Είναι μια εξαιρετικά θλιβερή περίοδος αυτή που διανύουμε, σε ό,τι αφορά την νησιωτικότητα στην Ελλάδα. Τις επόμενες μέρες, το τελευταίο μέτρο νησιωτικότητας αρχίζει να καταρρέει, στην μοναδική χώρα της Ευρώπης που θα έπρεπε να έχει θέσει την νησιωτικότητα πάρα πολύ ψηλά στην ατζέντα της και στις πολιτικές της. Η ανάδειξη του ζητήματος αυτού στην Ευρώπη, πέφτει στους δικούς μας ώμους και θα το χειριστούμε ανεξάρτητα από την ελληνική κυβέρνηση» ανέφερε ο κ. Χατζημάρκος, ο οποίος προτίθεται να θέσει το ζήτημα στην Ένωση Ευρωπαϊκών Περιφερειών αλλά στην Ένωση Παράκτιων και Νησιωτικών Περιφερειών της Ευρώπης.

Μεταναστευτικό
Την αισιοδοξία του ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι σύντομα θα καταλήξουν σε μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για το μείζον ζήτημα του προσφυγικού – μεταναστευτικού, εξέφρασε ο Περιφερειάρχης, με δεδομένο η Ευρώπη δείχνει το τελευταίο διάστημα να έχει θέσει το πρόβλημα πολύ ψηλά στην ατζέντα της.

Στις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στα αρμόδια κοινοτικά όργανα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις. Όπως ανέφερε ο κ. Χατζημάρκος στην συνέντευξη Τύπου, «ζητάμε από την Κομισιόν μια επιπλέον γραμμή με την Ελλάδα, όχι μόνο χρηματοδότησης, αλλά και την απευθείας διασύνδεση των Περιφερειών που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Βρυξελλών. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσουμε τους πόρους που έχουμε ανάγκη, αλλά και την τεχνογνωσία, για να διαχειριστούμε αυτό το εξαιρετικά οξύ ζήτημα, που ήλθε για να μείνει».