Στους δήμους περνά η διαχείριση των απορριμμάτων με τον νέο αναθεωρημένο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων, ο οποίος δίνει έμφαση στη διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών στην πηγή αλλά και στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της ανακύκλωσης.

Με τον νέο σχεδιασμό που ανακοινώθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Γιάννη Τσιρώνη, καθιερώνονται τα δημοτικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων στα όρια του κάθε δήμου, για τα οποία δίνεται προθεσμία εκπόνησης έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ έως το τέλος του ίδιου μήνα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και η αναθεώρηση των Περιφερειακών Σχεδίων που θα τα συμπεριλαμβάνει.

Βάσει του εθνικού σχεδιασμού, οι κατευθύνσεις του οποίου είναι δεσμευτικές για τις περιφέρειες, υπεύθυνοι για τη διαχείριση, την επεξεργασία και την αξιοποίηση των απορριμμάτων θα είναι οι δήμοι. Ωστόσο, σε περίπτωση που υπάρξουν δήμοι που συμφωνήσουν να δημιουργήσουν κοινές δομές, αυτό δεν αποκλείεται. Βασικός στόχος είναι η καθιέρωση της χωριστής συλλογής αποβλήτων τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό.

Ο χρονικός ορίζοντας του σχεδιασμού είναι έως το 2020, ενώ το τελικό κείμενο ορίζει σαφώς την απόρριψη της καύσης των σκουπιδιών, η οποία θεωρείται «διεργασία υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης».

Εκτός από τους δήμους, ενεργό ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων θα έχουν και κοινωνικές ομάδες, καθώς βασική στρατηγική είναι η ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών. Για παράδειγμα, σε περιοχές όπου διαπιστωμένα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση πλαστικού, τοπικοί φορείς θα μπορούν συνάπτοντας μια συνεργασία με τον δήμο να περισυλλέγουν τα απορρίμματα, να τα προωθούν στην ανακύκλωση και να χρηματοδοτούν κοινωφελείς δράσεις.
Για την επιλογή των χώρων από τους δήμους, θα υπάρξουν το προσεχές διάστημα ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τη χωροθέτηση υποδομών ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και κομποστοποίησης μικρής κλίμακας στον αστικό ιστό.

Επίσης ο νέος σχεδιασμός αποτρέπει την εξαγωγή απορριμμάτων, πρακτική η οποία ήταν αρκετά διαδεδομένη τα τελευταία χρόνια.
Στόχος του υπουργείου είναι η δημιουργία μικρών δομών διαχείρισης απορριμμάτων. Για τα έργα και τις υποδομές που υλοποιούνται με τη μορφή ΣΔΙΤ, πηγές του υπουργείου σημειώνουν ότι εφόσον είναι συμβατά με τους ποσοτικούς στόχους του εθνικού σχεδιασμού που ορίζουν ανάκτηση σε ποσοστό περίπου 75% των απορριμμάτων έως το 2020, θα συνεχιστούν. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις ώστε να προσαρμοστούν στον εθνικό σχεδιασμό.
Οσον αφορά στα απόβλητα υγειονομικών μονάδων αλλά και τα βιομηχανικά απόβλητα, θα ακολουθήσουν υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες θα διασφαλίζουν τη χωριστή συλλογή των επιμέρους κατηγοριών.

Απορρίμματα - ενέργεια
Σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ ΤΕΕ και ΚΕΔΕ
Μόνιμη συνεργασία στα καίρια ζητήματα της διαχείρισης απορριμμάτων αλλά και της εξοικονόμησης ενέργειας καθώς επίσης και της αξιοποίησης των πόρων του νέου ΕΣΠΑ προβλέπει το σύμφωνο συνεργασίας, το οποίο υπεγράφη χθες μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και της Κεντρικής Eνωσης Δήμων και Κοινοτήτων. Το σύμφωνο συνεργασίας υπέγραψαν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, και αναλυτικά προβλέπει:

• Διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας των Μηχανικών με τους Δήμους.
• Ολοκλήρωση σχεδιασμού με το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο, τα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια και τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια σε βάθος 30ετίας, και πλήρη ενεργοποίηση ή και προσαρμογή του υφιστάμενου Θεσμικού Πλαισίου
• Ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον χωρικό-αναπτυξιακό σχεδιασμό.
• Συνέχιση και ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου.

Παράλληλα το ΤΕΕ θα συμμετέχει σε δράσεις συνεργασίας με την Κ.Ε.Δ.Ε., και τους φορείς της σε θέματα επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων, Συστημάτων Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ανακύκλωσης κ.α.

ethnos.gr

Μετά από πρόταση του Προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας, Νεκτάριου Σαντορινιού, κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής (16/6/15), η τηλεϊατρική, ο αγρόδιατροφικός τομέας και η διαχείριση απορριμμάτων, όπως και οι δυνατότητες τεχνολογικής και ερευνητικής ανάπτυξής τους, θα αποτελέσουν ιδιαίτερο αντικείμενο προσοχής για την επιτροπή.

Όπως ανέφερε στην πρότασή του ο βουλευτής Δωδεκανήσου, πρέπει η επιτροπή να επικεντρωθεί στη διερεύνηση νέων και καινοτόμων ιδεών για την ανάπτυξη των κομβικών αυτών πεδίων που συνδέονται με βασικές και καθημερινές ανάγκες της κοινωνίας. Πρέπει η έρευνα και η τεχνολογία να δώσει ιδιαίτερο βάρος στην τηλεϊατρική και την τηλεπαρακολούθηση ηλικιωμένων, στον αγροτοδιατροφικό τομέα και στις σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης των απορριμμάτων, ενισχύοντας τους και με σκοπό την ανάπτυξή τους.

Ειδικά η τηλεϊατρική- τηλεπαρακολούθηση είναι εξαιρετικά σημαντική για τους κατοίκους απομακρυσμένων από τα αστικά κέντρα περιοχών και η εμπειρία έχει δείξει πως μπορούν να σωθούν ζωές, όπου υπάρχει και λειτουργεί σωστά. Ο Νεκτάριος Σαντορινιός σχολίασε ότι από την εμπειρία λειτουργίας της τηλεϊατρικής, στις νησιωτικές περιοχές, και ενώ είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρχει και γιατρός για να χειριστεί τα σχετικά μηχανήματα, εντούτοις, η τηλεϊατρική λύνει το πρόβλημα της απουσίας στα μικρά νησιά γιατρών πολλών ειδικοτήτων και αντιμετωπίζει αρκετά περιστατικά ικανοποιώντας αρκετά το αίσθημα ανασφάλειας των κατοίκων άγονων, μικρών νησιών.
Σύμφωνα με την εισήγηση του Νεκτάριου Σαντορινιού, οι παραπάνω τομείς θα αποτελέσουν τα αντικείμενα εργασιών τριών, αντίστοιχων υποεπιτροπών που θα λειτουργούν στο πλαίσιο της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής ΕκΤ της Βουλής και σε συνεργασία με την αρμόδια διεύθυνση επιστημονικών μελετών της Βουλής.

Σαν στόχο θα έχουν τη συμβολή στην προώθηση της έρευνας και της τεχνολογίας στους τομείς αυτούς αλλά και στην υιοθέτηση πολιτικών πρωτοβουλιών για την εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην συνεδρίαση της Τρίτης 16/6/15 της Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας παρέστη ο κ. Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου, Καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών και Προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας της Α' Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής αναλύοντας το υποστηρικτικό έργο του τμήματος και τις διεθνείς συνεργασίες του.

Ακολούθησε ένας αρκετά εποικοδομητικός διάλογος ανάμεσα στα μέλη της επιτροπής με βάση την κοινή θέληση να αξιοποιηθεί η εμπειρία και ο πλούτος γνώσεων της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, ευελπιστώντας όλοι σε μια καλή και γόνιμη συνεργασία. Τέλος, ο Νεκτάριος Σαντορινιός, Πρόεδρος της Επιτροπής, πρότεινε τη διοργάνωση σχετικών ημερίδων με αντικείμενο τις παραπάνω θεματικές ενότητες και με τη συμμετοχή του ερευνητικού κόσμου, της Βουλής και της Κυβέρνησης, σαν επιστέγασμα των προσπαθειών για τόνωση των παραπάνω τομέων μέσω της έρευνας και της τεχνολογίας. Πρόταση που έγινε δεκτή από όλα τα μέλη.

Εδώ και λίγες μέρες εγκαθίστανται σε κεντρικά σημεία και γειτονιές του νησιού οι κάδοι για την διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών στα απορρίμματα, δίνοντας την δυνατότητα σε πολίτες και επιχειρήσεις να εφαρμόσουν μια εξόχως περιβαλλοντική δράση ,και να συμβάλουν στην προσπάθεια αξιοποίησης των υλικών που αφορούν στο 60% των απορριμμάτων, δηλαδή γυαλί , χαρτί, αλουμίνιο, πλαστικό και λευκοσίδηρο.

Τα ειδικά οχήματα-απορριματοφόρα ανακύκλωσης θα μεταφέρουν το περιεχόμενο των κάδων στο κέντρο διαλογής , και από εκεί μετά την επεξεργασία στις μονάδες επεξεργασίας.

Γενικός διευθυντής που διαχειρίζεται το Κέντρο Διαχείρισης Ανακυκλώσιμων Υλικών Θεόδωρος Ρέντζος με αφορμή την εφαρμογή της ανακύκλωσης της Κω σημειώνει τα οφέλη για το νησί αλλά και το περιβάλλον. Τα ξενοδοχεία που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης θα λαμβάνουν ειδική σήμανση ότι όντως η μονάδα είναι πράσινη και έκο. Οι πολίτες καλό είναι να ξεχωρίζουν από το σπίτι τα απορρίμματα τους προκειμένου τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια να τοποθετούνται στους ειδικούς κάδους και όχι στους συμβατικούς. Ο κύριος Ρέντζος τονίζει την ανάγ κη η Κως να πάει την ανακύκλωση ακόμη ένα βήμα παραπέρα και στο αμέσως επόμενο διάστημα να εφαρμοστεί και η κομποστοποίηση.
Το Κέντρο Διαχείρισης Ανακυκλώσιμων Υλικών λειτουργεί με πολλαπλά οφέλη για την Κω

dhras.gr

Εδώ και δύο μέρες μοιράζονται στην πόλη της Κω οι ειδικές σακκούλες για ανακυκλώσιμα προϊόντα από το Δήμο της Κω. 

Πιο συγκεκριμένα, μαζί με τις τσάντες διανέμεται έντυπο ενημερωτικό υλικό, στο οποίο αναλύονται με λεπτομέρειες και φωτογραφίες ο τρόπος που συγκεντρώνουμε και διαχωρίζουμε τα υλικά συσκευασίας μας από τα υπόλοιπα.

Πλαστικές συσκευασίες, χάρτινες, αλουμινένιες, λευκοσιδηρές και γυάλινες, τις διαχωρίζουμε και τις αδειάζουμε εντελώς από τα υπολλείμματα, εάν έχουμε χαρτοκιβώτια τα διπλώνουμε και τα ρίχνουμε χύμα στη μπλε σακκούλα και από κει κατευθείαν στο μπλε κάδο. Μαζί με τις σακκούλες και το έντυπο υλικό υπάρχει μήνυμα του Δημάρχου Κω, με σλόγκαν " Η ανακύκλωση επιστρέφει στην Κω - Η δέσμευση μας γίνεται πράξη". 

Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, ο Δήμος Κω υλοποιεί ένα εκτεταμένο πρόγραμμα υλικών συσκευασίας. Το πρόγραμμα σχετίζεται άμεσα με την καθαριότητα του νησιού, τη μείωση του παραγόμενου όγκου των απορριμμάτων, την επανακοστολόγηση των υπηρεσιών της καθαριότητας και πολλά άλλα, ενώ ο Δήμαρχος Κω κλείνει το μήνυμα του "πως το νησί μας και η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθύνη όλων. Η ατομική συμβολή στην κατεύθυνση αυτή είναι αναγκαία και καθοριστική. Έλα και εσύ μαζί σε αυτή τη νέα προσπάθεια για να γίνει η Κως πρότυπο νησί ανακύκλωσης.Είναι και δική σου υπόθεση". 

«Χαμένη ευκαιρία» για μια ουσιαστική, μακροπρόθεσμη στρατηγική στη διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί και το τρέχον ΕΣΠΑ.

Μεγάλο μέρος των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων καθυστέρησε να αξιοποιηθεί ή διατέθηκε σε «πυροσβεστικά» έργα για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών, όπως το κλείσιμο των χωματερών και η επέκταση ή η δημιουργία νέων ΧΥΤΑ. Μέχρι το τέλος του έτους, πάντως, πρέπει να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός των έργων διαχείρισης αποβλήτων για τη νέα προγραμματική περίοδο, προκειμένου να αξιοποιηθούν πόροι, ύψους 900 εκατ. ευρώ.

Η αξιολόγηση που έκανε το υπουργείο Περιβάλλοντος (ειδική υπηρεσία διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη») στον τρόπο που η χώρα αξιοποίησε τους πόρους της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 δείχνει, για ακόμα μια φορά, ότι «σερνόμαστε» πίσω από τα γεγονότα, αντί να διαμορφώσουμε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική. Πιο συγκεκριμένα, στο τρέχον ΕΣΠΑ εντάχθηκαν 336 έργα με προϋπολογισμό 804,1 εκατ. ευρώ ως εξής:

• 197 έργα για την αποκατάσταση χωματερών (προϋπολογισμού 226,4 εκατ. ευρώ) και 21 έργα για την αποκατάσταση χωματερών και την κατασκευή συνοδευτικών έργων (προϋπολογισμού 44,1 εκατ. ευρώ). Πιο αναλυτικά, ειδικά για τις παράνομες χωματερές τον Ιανουάριο του 2015, είχαν αποκατασταθεί 165 από τους 396 της παραπομπής του 2013. Προς αποκατάσταση παρέμεναν 231 χωματερές, εκ των οποίων οι 41 θα αποκατασταθούν μέχρι τον Ιούνιο του 2015 και οι υπόλοιπες 190 –εκ των οποίων οι 39 είναι ενεργές– θα καταβληθεί προσπάθεια να κλείσουν μέχρι το τέλος του 2015. Συνολικά, κατά την τρέχουσα χρηματοδοτική περίοδο δεσμεύτηκαν για χωματερές 270 εκατ. ευρώ.

Οσον αφορά τα υπόλοιπα έργα των περιφερειακών σχεδιασμών διαχείρισης απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), εγκεκριμένη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ έχουν 16 νέοι ΧΥΤΑ (προϋπολογισμός 102 εκατ. ευρώ), 22 επεκτάσεις ΧΥΤΑ (προϋπολογισμός 99,3 εκατ. ευρώ) και 21 σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων (προϋπολογισμός 56,1 εκατ. ευρώ). Επίσης, έχουν ενταχθεί 21 μικρές μονάδες διαχωρισμού/κομποστοποίησης ως συνοδά έργα για το κλείσιμο χωματερών, κυρίως στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Τέλος, χρηματοδοτείται η προμήθεια εξοπλισμού ανακύκλωσης/προεπεξεργασίας στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη και Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων στη Ρόδο (συνολικός προϋπολογισμός περί τα 70 εκατ. ευρώ).

Οσον αφορά στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), είχαν αρχικά ενταχθεί 12 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 12 δισ. ευρώ. Ωστόσο, έξι από αυτά τα έργα έχουν ματαιωθεί (4 στην Αττική, Αχαΐα, Κέρκυρα). Ετσι, με εξαίρεση τη Δυτική Μακεδονία, εκτιμάται ότι η χρήση κονδυλίων της Ε.Ε. θα φθάσει το 40%-60%.

Η στόχευση και η πρόοδος του προγράμματος, πάντως, είναι πολύ κατώτερη των προσδοκιών. Οπως προκύπτει από αξιολόγηση του υπουργείου Περιβάλλοντος, ακόμα ένα κοινοτικό πλαίσιο στήριξης χρησιμοποιήθηκε «πυροσβεστικά», για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. «Εκτός από το πρόγραμμα αποκατάστασης των ΧΑΔΑ (που αποτελεί ολοκληρωμένη παρέμβαση, όμως δεν συνιστά διαχείριση απορριμμάτων αλλά αντιμετώπιση παραβατικότητας), ικανό ύψος πόρων δεσμεύτηκε για την κάλυψη αποσπασματικών και βραχυπρόθεσμων τοπικών αναγκών, όπως π.χ. με τη χρηματοδότηση επεκτάσεων ΧΥΤΑ και του εξοπλισμού τους, εις βάρος της προώθησης νέων πολιτικών όπως η διαχείριση βιοαποβλήτων» αναφέρει η αξιολόγηση. Επίσης, παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην ενεργοποίηση των χρηματοδοτήσεων (δηλαδή άργησαν οι διαγωνισμοί), «πολύ λίγα έργα προοπτικής ωρίμασαν, ενώ μεγάλος αριθμός νέων έργων μεταφέρεται στην προγραμματική περίοδο 2014-2020». Τέλος, λιγότερο από ένα έτος πριν από τη λήξη του ΕΣΠΑ έχει απορροφηθεί το 61% των πόρων.

Οι παθογένειες του συστήματος παραμένουν, καθώς παρατηρήθηκε ότι «οι προϋπολογισμοί έργων και μελετών για ομοειδή αντικείμενα μπορεί να διαφέρουν αρκετά».

Εκτιμήσεις για το 2015

Ποιος εκτιμά το υπουργείο Περιβάλλοντος ότι θα είναι ο απολογισμός στο τέλος του 2015; Η αποκατάσταση των χωματερών θα ολοκληρωθεί, με κάποιες εξαιρέσεις, καθώς και η πλειονότητα των έργων ΧΥΤΑ, των σταθμών μεταφόρτωσης και των μονάδων προεπεξεργασίας αποβλήτων. Επίσης, θα υιοθετηθούν (αν ταιριάζει με την πολιτική της νέας κυβέρνησης) ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης, ενώ θα αναθεωρηθούν τα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ).

900 εκατ. ευρώ από το νέο πρόγραμμα

Τα έργα και οι πρακτικές που αφορούν την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων θα έχουν σημαντικό ρόλο και στη νέα προγραμματική περίοδο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στο Ταμείο Συνοχής έχουν δεσμευτεί 727 εκατ. ευρώ για ανάλογα έργα, εκ των οποίων 45 εκατ. ειδικά για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές, Μεταφορές, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»). Επίσης έχουν δεσμευτεί ακόμα 100 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα-ΠΕΠ). Ειδικά για τα ΠΕΠ, τα μεγαλύτερα ποσά θα διατεθούν στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας (από 12,2 εκατ. ευρώ) και Αττικής (10,7 εκατ. ευρώ), ενώ το μικρότερο ποσό θα λάβει η Περιφέρεια Πελοποννήσου (1 εκατ. ευρώ).

Τι είδους έργα θα χρηματοδοτήσει το νέο ΕΣΠΑ για τα απόβλητα; Περίπου 100 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για έργα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και διαχείρισης βιοαποβλήτων. Επίσης, 580 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για δίκτυα ανάκτησης και διάθεσης απορριμμάτων, τη διαχείριση λυματολάσπης και αποβλήτων από εκσκαφές και έργα.

Πάντως, πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά προκειμένου το νέο ΕΣΠΑ να μην αποτελέσει κι αυτό ακόμα μία χαμένη ευκαιρία. Σύμφωνα με την έκθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος, πρέπει να επισπευσθεί η αναθεώρηση των ειδικών και περιφερειακών σχεδιασμών για τα απορρίμματα, να γίνει επανέλεγχος των προϋπολογισμών των έργων ώστε να προσαρμοστούν στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες. Επίσης, να εξορθολογιστεί η τιμολόγηση των υπηρεσιών διαχείρισης απορριμμάτων, ώστε να συμπεριλάβει και το κόστος επεκτάσεων και αναβάθμισης των εγκαταστάσεων.

Καθημερινή