Μια φωτογραφία θα μείνει χαραγμένη για πολύ καιρό στη συνείδηση των Φινλανδών.

Είναι αυτή η οποία απαθανάτισε τον πρωθυπουργό Γιούχα Σίπιλα και τον υπουργό Οικονομικών Αλεξάντερ Στουμπ να αλληλοσυγχαίρονται μετά τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν με τα συνδικάτα (ουσιαστικά, τους την επέβαλαν εκβιαστικά) και προβλέπει, ανάμεσα στα άλλα, δραστικές περικοπές στις δημόσιες κοινωνικές δαπάνες, όπως εκείνες που αφορούν στην εκπαίδευση και τα επιδόματα παιδιών, αύξηση των ωρών εργασίας και των ασφαλιστικών εισφορών, «πάγωμα» των μισθών και κατάργηση μιας σειράς επιπλέον παροχών, στις οποίες πιθανότατα θα περιλαμβάνεται και το μπόνους της καλοκαιρινής αδείας.

«Τα μέλη μας ενοχλήθηκαν πολύ. Ήταν σαν οι δυο τους να περιέπαιζαν τους εργαζόμενους και να έλεγαν: Τώρα μπορούμε να τους πατήσουμε κάτω», σχολίασε η επικεφαλής ενός από τα συνδικάτα που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις.

Άλλοι συνάδελφοί της προχώρησαν ακόμη περισσότερο, χαρακτηρίζοντας τη συγκεκριμένη φωτογραφία ως αδιαμφισβήτητο σύμβολο για το τέλος του μοντέλου της συναίνεσης που κυριαρχούσε στη χώρα τις προηγούμενες δεκαετίες (όπως, άλλωστε, σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες), ανοίγοντας ένα κύκλο οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας. Οι απεργίες και διαδηλώσεις που πυκνώνουν έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι κάτι έχει αλλάξει στη Φινλανδία.

Βεβαίως, δεν επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία, αλλά για μια εξέλιξη που είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί από τα γεγονότα των τελευταίων ετών και μηνών. Το παγκόσμιο Κραχ που εκδηλώθηκε το 2008 επιτάχυνε την κατάρρευση της εταιρείας που αποτελούσε τη «σημαία» της φινλανδικής οικονομίας, της Nokia, με συνολικό κόστος το οποίο υπολογίζεται ότι έφτασε στο 3% του ΑΕΠ της χώρας.

Το «κερασάκι στην τούρτα»
Σχεδόν ταυτόχρονα, βυθίστηκε σε κρίση και η βιομηχανία ξύλου, που αποτελούσε ένα ακόμη από τα πολύ δυνατά χαρτιά της Φινλανδίας, «κόβοντας» άλλο ένα 0,75% του ΑΕΠ. Σαν «κερασάκι στην τούρτα» ήρθε η συρρίκνωση των οικονομικών συναλλαγών με τη γειτονική Ρωσία, τόσο λόγω της εκεί κρίσης όσο και των δυτικών κυρώσεων, που κόστισε στο Ελσίνκι ένα επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ.

Η κατάσταση άρχισε να γίνεται ανεξέλεγκτη και να μοιάζει με χιονοστιβάδα. Η ανεργία άρχισε να αυξάνεται και εκτοξεύτηκε μέσα στα τελευταία τρία χρόνια στο απίστευτο για τη χώρα ποσοστό του 9,4%. Οι δύο από τις τρεις μεγάλες εταιρείες αξιολόγησης (S&P και Fitch) «απέβαλαν» τη χώρα από το μικρό κλαμπ εκείνων που διατηρούν το άριστα (ΑΑΑ) στην πιστοληπτική τους ικανότητα, ενώ δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν και άλλες υποβαθμίσεις.

Και οι Βρυξέλλες άρχισαν τα... παράπονα και τις παρατηρήσεις για τα δημοσιονομικά μεγέθη. Υπό το βάρος όλων αυτών των γεγονότων, η κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 19ης Απριλίου 2015, με τη συμμετοχή και της Ακροδεξιάς, δεν άργησε να βρει τη συνταγή που θα εφάρμοζε: μνημονιακών διαστάσεων λιτότητα (για τα δεδομένα της Φινλανδίας, φυσικά), χωρίς την ταπείνωση της επίσημης επιβολής μνημονίου.

Ο (βαθύπλουτος) πρωθυπουργός έσπευσε να χαρακτηρίσει τη χώρα του ως τον «μεγάλο ασθενή της Ευρώπης» και έβαλε στο στόχαστρο τις δημόσιες δαπάνες, χαρακτηρίζοντας ουσιαστικά απαράδεκτο το γεγονός ότι αντιστοιχούν στο 58% του ΑΕΠ, που είναι και το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ (βλ. γράφημα). Έτσι, έθεσε ως στόχο την «εξοικονόμηση», με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, περίπου 7 δισ. ευρώ μέχρι το 2019, αλλά και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, κυρίως μέσω της μείωσης κατά τουλάχιστον 5% του κόστους εργασίας.

Μόνο η αρχή

Όπως εύκολα καταλαβαίνει οποιοσδήποτε, αυτή είναι μόνο η αρχή. Στην περίπτωση που τα μέτρα περάσουν σχετικά εύκολα από τους ευρισκόμενους σε κατάσταση σοκ Φινλανδούς, είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και άλλα. Και μάλιστα, όχι μόνο στη Φινλανδία, αλλά και σε άλλες σκανδιναβικές χώρες -όπως, για παράδειγμα, στη Νορβηγία, όπου πρόσφατα μια μεγάλη και διεθνούς εμβέλειας αλυσίδα ηλεκτρονικών ειδών προχώρησε σε μια ενέργεια που μέχρι πριν λίγο καιρό θα θεωρούνταν αδιανόητη: Κατήργησε μονομερώς τη συλλογική σύμβασης εργασίας και κάλεσε τους εργαζομένους να υπογράψουν ατομικές, με μικρότερες απολαβές και λιγότερα δικαιώματα.

Μίλησε κανείς για Ελλάδα;

imerisia.gr

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο τέλος ενός δύσκολου δρόμου και έρχεται επιτέλους η στιγμή της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, τόνισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά τη συνάντηση που πραγματοποίησε νωρίτερα με την Ομάδα Εργασίας της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (ECON) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την παρακολούθηση του ελληνικού προγράμματος και των επιπτώσεών του.

Επίσης, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση από το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού, αναφέρεται ότι η εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην αξιολόγηση, θα συμβάλει στην προστασία του ευρωπαϊκού κεκτημένου και της κοινωνικής συνοχής στην Ελλάδα, καθώς και στη διαφάνεια της διαδικασίας. Σε σχέση με τις πολιτικές των τελευταίων χρόνων, ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ότι αυτές επικεντρώνονταν στο δημοσιονομικό σκέλος και όχι στην παραγωγική ανασυγκρότηση και την προώθηση ενός βιώσιμου οικονομικού μοντέλου.

Επιπλέον, κατά την συζήτηση, οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισήμαναν ότι παρ’ ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν συμμετέχει απευθείας στην διαπραγμάτευση, ο ελεγκτικός του ρόλος μπορεί να συνεισφέρει στην γρήγορη και επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.

Οι ευρωβουλευτές της αντιπροσωπείας εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη σύγκλιση απόψεων και το κοινό έδαφος που έχει επιτευχθεί μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ παράλληλα τόνισαν ότι η ελάφρυνση το ελληνικού δημόσιου χρέους αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη ανάκαμψη και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Η αντιπροσωπεία της επιτροπής αποτελείτο από ευρωβουλευτές με επικεφαλής τον πρόεδρο της Επιτροπής ECON Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι.
Νωρίτερα, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ανέφερε στην αντιπροσωπεία, με την οποία συναντήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών, ότι μια έγκαιρη συμφωνία για το χρέος ανοίγει τον δρόμο για την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα.

Η συνάντηση, στην οποία ήταν παρών και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης, επικεντρώθηκε στα ζητήματα τα οποία απασχολούν τη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης.

Οι δύο υπουργοί τόνισαν, μεταξύ άλλων, ότι η μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό σύστημα υπηρετεί τους βραχυπρόθεσμους αλλά και μακροπρόθεσμους στόχους της κυβέρνησης, ενώ η αναδιοργάνωση των δημοσίων δαπανών σε βάθος δύο χρόνων, αποτελεί γενικότερο κυβερνητικό στόχο.

Ο κ. Τσακαλώτος υπογράμμισε επίσης ότι ο χρόνος αποτελεί μέρος της στρατηγικής της κυβέρνησης και τόνισε ότι για να αλλάξει σελίδα η Ελλάδα είναι σημαντικό να δοθεί το πολιτικό σήμα από τους πιστωτές ότι η κυβέρνηση τηρεί τα συμφωνηθέντα. Έτσι, σημείωσε, θα υπάρξουν λύσεις και σε οικονομικό και σε πολιτικό επίπεδο.

Να ανοίξουν οι κάνουλες της ρευστότητας επιθυμούν εκατοντάδες μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν σημαντική ανάγκη χρηματοδότησης είτε για να αντεπεξέλθουν σε δημιουργημένες υποχρεώσεις, είτε για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους προς διάφορες κατευθύνσεις.

Kαι το χρήμα στις τράπεζες λιγοστό. Τα πιστωτικά ιδρύματα, από την πλευρά τους, αναμένουν να εκπληρωθεί ένα πλέγμα αναγκαίων και ικανών συνθηκών οι οποίες θα βοηθήσουν τη χορήγηση δανείων που άλλωστε αποτελεί και τη βασική τους εργασία, την οποία και δεν εκπληρώνουν ή σωστότερα εκπληρώνουν περιορισμένα επί τη βάση των υπαρχουσών συνθηκών. Τέσσερις σοβαρές προϋποθέσεις θα πρέπει να εκπληρωθούν, προκειμένου οι τράπεζες να ανοίξουν και πάλι τις χρηματοδοτήσεις.

1. «Κόκκινα» δάνεια
Πρώτη σοβαρή προϋπόθεση είναι να υπάρξουν οι απαιτούμενες ρυθμίσεις σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, προκειμένου να εκκαθαρισθούν πλήρως οι ισολογισμοί των τραπεζών και έτσι να εξοικονομηθούν πόροι. Βεβαίως, δίπλα σε αυτήν την προϋπόθεση θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός πως αν η οικονομία δεν περάσει από τη φάση της ύφεσης σε εκείνη της ανάπτυξης πολύ δύσκολα δεν θα δημιουργηθεί νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.

Αναγκαία και ικανή προϋπόθεση αποτελεί να δημιουργηθεί μία αγορά για τα «κόκκινα» δάνεια κάτι δηλαδή που θα εξαρτηθεί από το θεσμικό πλαίσιο το οποίο βρίσκεται υπό συμφωνία μεταξύ θεσμών και ελληνικής κυβέρνησης.

«Για να έχουμε μία εικόνα των μεγεθών, να υπενθυμίσω ότι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ήταν μόλις στο 4,5% του συνόλου των δανείων το 2007 και εκτινάχθηκε σήμερα στο 42%», δήλωνε πρόσφατα η πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών κ. Λούκα Κατσέλη.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει θέσει ως προτεραιότητά της για το 2016 την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, τα οποία περιορίζουν την αύξηση του δανεισμού, έχοντας ξεκινήσει έρευνα για το πώς πρέπει οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν τα δάνεια αυτά. Οι φόβοι ότι η τραπεζική εποπτική Αρχή της Ευρωζώνης πιθανόν να επέβαλε υψηλότερες προβλέψεις ή ζημίες για τα «κόκκινα» δάνεια συνέβαλε στη βουτιά που έκαναν οι μετοχές των τραπεζών της Ευρωζώνης στις αρχές του έτους, ιδιαίτερα σε χώρες, όπου το επίπεδο των δανείων αυτών είναι υψηλότερο, όπως στην Ιταλία. Η Νουί φάνηκε να διασκεδάζει κάποιες από τις ανησυχίες αυτές, δηλώνοντας ότι τα επίπεδα των προβλέψεων είναι ήδη «εύλογα» και ότι η εκκαθάρισή τους θα γίνει σε βάθος χρόνου και θα λάβει υπόψη τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες.

Με τις δηλώσεις της η επικεφαλής της εποπτικής αρχής ουσιαστικά ανοίγει -σε λεκτικό τουλάχιστον επίπεδο- τον δρόμο και για τη χώρα μας, να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως της Ιταλίας και της Ισπανίας, που η δημιουργία μιας αγοράς «κόκκινων» δανείων απάλυνε σημαντικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Προκειμένου να δημιουργηθεί αυτή η αγορά και να έχει επιτυχία, θα πρέπει να μπορούν να προσφερθούν στην αγορά καλά και προβληματικά δάνεια μαζί.

«Έχουμε κάνει προβλέψεις σε εύλογο επίπεδο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και αυτό μας δίνει πολύ στερεό έδαφος να αντιμετωπίσουμε τα θέματα», δήλωσε η Νουί στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Λαμβάνουμε σαφώς υπόψη τις δυσκολίες της κατάστασης, αλλά είναι κάτι απόλυτα εφικτό», πρόσθεσε η κ. Νουί.

2. Μείωση κόστους (εθελουσίες και αναδιαρθρώσεις)

Οι τράπεζες θα πρέπει επίσης να περιορίσουν τα κόστη τους ολοκληρώνοντας τα προγράμματα αναδιάρθρωσης με κύρια βάση τις πωλήσεις θυγατρικών μη τραπεζικών δραστηριοτήτων, τις εθελουσίες εξόδους, αλλά και το κλείσιμο υποκαταστημάτων. Ηδη πέρασε από το ΤΧΣ η εθελουσία της Τράπεζας Πειραιώς με εξαιρετικά συμφέροντες όρους, ενώ οι τράπεζες προχωρούν σταδιακά τα υπεσχημένα στον SSM σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα αναδιάρθρωσής τους.
Σε ό,τι αφορά τις εθελουσίες εξόδους εκτιμάται πως πολύ σύντομα θα ανακοινωθούν στοιχεία που αφορούν τις εθελουσίες τόσο της Εθνικής όσο και της Eurobank.
Σύμφωνα με τα σχέδια αναδιάρθρωσης που έχουν συμφωνήσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με την Κομισιόν -Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Eurobank- θα πρέπει μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2017, να προχωρήσουν στη μείωση των θέσεων εργασίας κατά 4.300 εργαζομένους και στη διακοπή λειτουργίας 180 καταστημάτων.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, η μεγάλη μείωση του μεγέθους του τραπεζικού συστήματος είναι αποτέλεσμα της μεγάλης συρρίκνωσης της εγχώριας οικονομίας. Την περίοδο 2009-2015 το ΑΕΠ έχει μειωθεί περίπου 25%, ενώ αρνητικές είναι οι προβλέψεις και για τη φετινή χρονιά. H μείωση του μεγέθους αυτού θα πρέπει να αντιμετωπισθεί.

3. Αρση capital controls
Ένα σημαντικό εγχείρημα που εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2017 είναι η άρση των capital controls. Προκειμένου να συντελεσθεί η άρση των capital controls απαιτείται ασφαλώς η ολοκλήρωση της οικονομικής αξιολόγησης της χώρας και η εμπέδωση ενός κλίματος πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.

4. Eπιστροφή καταθέσεων
Την άρση των capital controls θα συνοδεύσει και ένα κύμα εισροής καταθέσεων οι οποίες έφυγαν από τα γκισέ των τραπεζών λόγω των capital controls. Η στόχευση επιστροφής περίπου 20 δισ. ευρώ όταν αρθούν τα capital controls αποτελεί έναν ρεαλιστικό στόχο, σημειώνουν έγκυροι τραπεζικοί κύκλοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων βρίσκονταν στο τέλος του Ιανουαρίου στα 122,2 δισ. ευρώ.

Imerisia.gr