Σε κανέναν δεν αρέσει να του λένε ψέμματα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιος τρόπος για να καταλάβουμε αν ένα άτομο ψεύδεται ή όχι, αλλά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, τις οποίες αν τις προσέχετε μπορεί και να… γλιτώσετε.

Στην ομιλία του στο πλαίσιο εκδήλωσης του TED-Ed, ο Noah Zandan, ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της  Qualified Communications, μιας εταιρείας αφιερωμένης στη βελτίωση του τρόπου αλληλεπίδρασης των ανθρώπων, μοιράζεται κάποιες χρήσιμες συμβουλές για το πώς μπορεί κανείς να “αποκρυπτογραφήσει” ένα ψέμα. 

Σύμφωνα με τον Zandan, όταν κάποιος λέει ψέμματα, υποσυνείδητα αλλάζει τον τρόπο ομιλίας του. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ιστορίες που βασίζονται σε φανταστικές εμπειρίες είναι γλωσσικά διαφορετικές από εκείνες που βασίζονται σε πραγματικές εμπειρίες.

Δείτε μερικές από τις μεγαλύτερες διαφορές στον τρόπο ομιλίας, όταν κάποιος λέει ψέμματα:

Οι ψεύτες αποφεύγουν να αναφέρονται στους εαυτούς τους: Ποια πρόταση ακούγεται πιο λάθος; “Απολύτως κανένα πάρτι δεν έγινε σε αυτό το σπίτι”, ή “Δεν έκανα κανένα πάρτι εδώ”, λέει ο Zandan. Αν συμφωνείτε και εσείς ότι ο τελευταίος τρόπος ακούγεται πιο ειλικρινής, αυτό είναι επειδή οι ψεύτες τείνουν να αποστασιοποιούνται από τις ψευδείς δηλώσεις τους.

Ψεύτες τείνουν να κάνουν αρνητική αυτοκριτική: Παρά το γεγονός ότι, από τη φύση τους, οι ψεύτες... ψεύδονται, πολλές φορές αισθάνονται ένοχοι για τις παραπλανητικές τους ιστορίες. Σύμφωνα με τον Zandan, αυτό βγαίνει και ως μια γλωσσική τάση προς την αρνητική διατύπωση. Για παράδειγμα, ένα ψέμα μπορεί να είναι: “Συγγνώμη, η ηλίθια μπαταρία του τηλεφώνου μου τέλειωσε. Το μισώ αυτό το πράγμα”.

Απλοϊκή ορολογία, αλλά με πολύπλοκη διατύπωση: Δεδομένου ότι οι εγκέφαλοί μας αγωνίζονται για να “χτίσουν” ένα πολύπλοκο ψέμα, ο Zandan εξηγεί ότι οι ψεύτες τείνουν να εξηγούν τα (ψευδή) γεγονότα με απλούς όρους. Ωστόσο, παρόλο που μπορεί να έχουν πρόβλημα να επινοήσουν μια πολυεπίπεδη ψευδή ιστορία, θα πουν συχνά το ψέμα τους με πολύπλοκη/μπερδεμένη διατύπωση, προσθέτοντας για παράδειγμα κάποια εντελώς περιττή λεπτομέρεια.