Συντάξεις: Ανοίγει ο δρόμος για επιστροφές χρημάτων σε συνταξιούχους μετά τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας ενόψει της τελικής απόφασης.

Οι περικοπές κρίνονται ως συνταγματικές μόνο για μετά το 2016 με το σκεπτικό ότι δικαιολογούνται για λόγους δημοσίου συμφέροντος, επειδή το μέτρο αφορούσε στη βιωσιμότητα του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος.

Η γνωμοδότηση του ΣτΕ, σύμφωνα με την εφημερίδα «Απογευματινή», έρχεται μετά από προδικαστικό ερώτημα που έστειλε το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών. Προηγήθηκε δίκη επί αγωγής των συνταξιούχων, που διεκδικούν συνταξιοδοτικές παροχές και δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας.

Μέσα στο φθινόπωρο αναμένεται να εκδοθεί η οριστική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, που θα δώσει απαντήσεις συνολικά για το θέμα. Εφόσον συμβεί αυτό το κόστος για τον ΕΦΚΑ είναι περίπου στα 1,4 δις ευρώ και τα αναδρομικά που αναμένεται να φτάσουν έως 410 ευρώ έκαστος ενώ για μεγαλύτερα ποσά αναμένεται να χορηγηθούν στους συνταξιούχους σε πέντε δόσεις 

Η γνωμοδότηση του ΣτΕ θεώρησε συνταγματικές τις περικοπές από το 2016. Στο σκεπτικό σημείωσε ότι δέχεται πως η μη πρόβλεψη καταβολής όσων έχουν περικοπεί με τις διατάξεις του νόμου 4093/2012 δώρων εορτών και επιδόματος αδείας στο πλαίσιο του νόμου 4387/2016 περί επανυπολογισμού των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων δεν παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές της προστασίας της αξίας του ανθρώπου και της ισότητας στα δημόσια βάρη.

Ωστόσο, όταν έφτασε η υπόθεση στον Άρειο Πάγο δικάζοντας αγωγή συνταξιούχου της Τράπεζας της Ελλάδος έκρινε αντίθετα από το ΣτΕ πως η περικοπή της επικουρικής σύνταξης είναι συνταγματική.

Εάν όμως το ανώτατο δικαστήριο δικαιώσει τους περίπου 350.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει σε ό, τι αφορά στις επικουρικές συντάξεις τότε δικαιούνται επιστροφές χρημάτων έως 400 εκατ. ευρώ ενώ αν τους δικαιώσει και για τα δώρα των κύριων συντάξεων το κόστος ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ.

Τα αναδρομικά για συνταξιούχους εφόσον δικαιωθούν, υπολογίζεται πως θα είναι:

ΙΚΑ: 410 ευρώ έως 2.372 ευρώ
ΔΕΚΟ και Τράπεζες: 1.111 ευρώ έως 4.000 ευρώ
Δημοσίου: 668 ευρώ έως 2.604 ευρώ
Ταμείο Δικηγόρων, ΝΑΤ: έως 2.000 ευρώ

«Βόμβα» για χιλιάδες συνταξιούχους – Οι αυξήσεις που παίρνουν

Αυξήσεις που θα κινούνται μεταξύ 2,6% και 2,8% αναμένεται ότι θα λάβουν, σύμφωνα με τον «Ε.Τ.» της Κυριακής, το 2025 περίπου 2,5 εκατ. συνταξιούχοι όλων των κατηγοριών (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου).

Η γενική μέση αύξηση συντάξεων για το 2025 θα είναι περίπου στα 25 ευρώ τον μήνα. Οι χαμηλές συντάξεις των 500 ευρώ έως 600 ευρώ αναμένεται ότι θα αυξηθούν κατά μέσο όρο 15 ευρώ. Οι μεσαίες συντάξεις των 1.000 ευρώ έως 1.400 ευρώ θα αυξηθούν κατά μέσο όρο 33 ευρώ τον μήνα, ενώ οι υψηλές συντάξεις άνω των 2.300 ευρώ θα αυξηθούν πάνω από 60 ευρώ μηνιαίως.

Το τελικό ποσοστό της αύξησης θα ανακοινωθεί προς το τέλος του φθινοπώρου όταν θα υπάρχει η τελική εκτίμηση για τα δυο μεγέθη που καθορίζουν την αύξηση των συντάξεων, που είναι η ανάπτυξη της οικονομίας και ο πληθωρισμός. Μέχρι στιγμής και σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις για το 2024, η ανάπτυξη εκτιμάται στο 2,2% με 2,5% και ο πληθωρισμός στο 3%. Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις η αύξηση των συντάξεων για το 2025 κινείται σε ένα εύρος μεταξύ 2,6% και 2,8% (σ.σ.: το ποσοστό της αύξησης ισούται με το άθροισμα του ποσοστού ανάπτυξης και του πληθωρισμού διά του 2).

Στους αποκαλυπτικούς πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής με τα πραγματικά ποσά των συντάξεων του ΕΦΚΑ οι αυξήσεις έχουν υπολογιστεί με το ελάχιστο ποσοστό που μπορεί να προκύψει για το 2025, ήτοι με ποσοστό αύξησης κατά 2,6%.

Η εθνική σύνταξη 20ετίας με πλήρες ποσό αναμένεται να διαμορφωθεί στα 437,25 ευρώ το 2025, από 426,17 ευρώ που είναι για το 2024.

Αύξηση θα έχουν όλοι οι συνταξιούχοι τόσο στην ανταποδοτική όσο και στην εθνική σύνταξη

Για παράδειγμα, συνταξιούχος που σήμερα λαμβάνει 426,17 ευρώ εθνική σύνταξη και 803,83 ευρώ ανταποδοτική σύνταξη με συνολική σύνταξη 1.230 ευρώ, θα έχει αύξηση 2,6% στην εθνική η οποία θα ανέλθει στα 437,25 ευρώ και στην ανταποδοτική η οποία θα διαμορφωθεί στα 824,70 ευρώ. Το νέο σύνολο σύνταξης για το 2025 θα είναι στα 1.262 ευρώ.

Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, οι συντάξεις λόγω γήρατος με τις νέες αυξήσεις που θα πληρωθούν τον προσεχή Δεκέμβριο αναμένεται να διαμορφωθούν από 1/1/2025 έως εξής:

1. Στο Δημόσιο η μέση σύνταξη γήρατος προ φόρων για τους παλαιούς συνταξιούχους με 35 έτη και άνω θα διαμορφωθεί στα 1.317 ευρώ από 1.284 ευρώ που είναι τώρα, με ετήσια αύξηση κατά 400 ευρώ για το 2025. Για συνταξιούχους με 40 χρόνια η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.377 ευρώ από 1.342 ευρώ που είναι τώρα, με ετήσια αύξηση 418 ευρώ για το 2025.

2. Οι συνταξιούχοι ΙΚΑ με 20 έτη ασφάλισης οι οποίοι λαμβάνουν μέση σύνταξη γήρατος 541 ευρώ θα έχουν αύξηση κατά 14 ευρώ το 2025 και η νέα σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 555 ευρώ. Με 30 έτη ασφάλισης και άνω η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.220 ευρώ από 1.189 ευρώ που είναι τώρα, με αύξηση κατά 31 ευρώ τον μήνα ή κατά 372 ευρώ ετησίως για το 2025.

3. Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ-Τραπεζών με 30 έτη ασφάλισης και άνω: Η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 2.614 ευρώ από 2.548 ευρώ που είναι τώρα, με ετήσια αύξηση κατά 795 ευρώ για το 2025.

4. Συνταξιούχοι ΟΓΑ με 30 έτη ασφάλισης και άνω: Η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 645 ευρώ από 629 ευρώ που είναι τώρα, με ετήσια αύξηση κατά 196 ευρώ για το 2025. 

Τι προβλέπεται για την «προσωπική διαφορά»

Οι παλαιοί -πριν από το 2016- συνταξιούχοι, που έχουν υπόλοιπο της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς», του ποσού δηλαδή που λαμβάνουν έως συμπλήρωμα σύνταξης μετά τον επανυπολογισμό που είχαν το 2019 και το 2020, θα δουν την αύξηση στην τσέπη μόνον εφόσον αυτή ξεπεράσει και μηδενίσει την προσωπική διαφορά. Αν παρά την αύξηση μείνει υπόλοιπο από την προσωπική διαφορά και αυτό το υπόλοιπο είναι πάνω από 10 ευρώ, θα λάβουν ως αντισταθμιστική «αύξηση» το επίδομα προσωπικής διαφοράς, που θα είναι 200 ευρώ, 150 ευρώ και 100 ευρώ, ανάλογα με το ποσό της σύνταξης. Εκτός αυξήσεων, λόγω προσωπικής διαφοράς, θα μείνουν περίπου 650.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι θα λάβουν το επίδομα προσωπικής διαφοράς, ενώ με αυξήσεις στην τσέπη θα είναι σχεδόν 1,9 εκατ. συνταξιούχοι.

Οι αυξήσεις για συντάξεις αναπηρίας και χηρείας

Σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, οι συντάξεις αναπηρίας και θανάτου μετά την αύξηση του 2025 και ανάλογα με το ταμείο αναμένεται να διαμορφωθούν έως εξής:

Στο ΙΚΑ η μέση αναπηρική σύνταξη θα φτάσει στα 592 ευρώ το 2025 από 577 ευρώ το 2024, με αύξηση 15 ευρώ μηνιαίως ή κατά 180 ευρώ σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα η μέση σύνταξη λόγω θανάτου θα ανέλθει στα 508 ευρώ με ετήσια αύξηση 156 ευρώ.

Στο Δημόσιο η μέση αναπηρική σύνταξη το 2025 θα φτάσει στα 776 ευρώ από 756 ευρώ σήμερα, με αύξηση κατά 20 ευρώ μηνιαίως ή κατά 240 ευρώ σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα η μέση σύνταξη λόγω θανάτου θα ανέλθει στα 538 ευρώ με ετήσια αύξηση 168 ευρώ.

Στα ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών η μέση αναπηρική σύνταξη το 2025 θα διαμορφωθεί στα 1.253 ευρώ από 1.221 ευρώ σήμερα, με αύξηση κατά 32 ευρώ μηνιαίως ή κατά 384 ευρώ σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα η μέση σύνταξη λόγω θανάτου θα ανέλθει στα 922 ευρώ με ετήσια αύξηση κατά 276 ευρώ.

Στον ΟΑΕΕ η μέση αναπηρική σύνταξη για το 2025 θα διαμορφωθεί στα 1.280 ευρώ από 1.248 ευρώ σήμερα, με αύξηση κατά 384 ευρώ σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα η μέση σύνταξη λόγω θανάτου θα ανέλθει στα 814 ευρώ με ετήσια αύξηση κατά 252 ευρώ.

Προς τα πάνω προσυνταξιοδοτικές παροχές και επιδόματα

Αυξήσεις θα έχουν οι συνταξιούχοι των τραπεζών κάτω των 67 ετών που λαμβάνουν προσυνταξιοδοτική παροχή, οι ανασφάλιστοι υπερήλικες, ενώ θα αυξηθούν και σειρά από επιδόματα.

H σύνταξη των ανασφάλιστων υπερηλίκων με αύξηση 2,6% το 2025 θα διαμορφωθεί στα 409,92 ευρώ από 399,54 ευρώ σήμερα. Το επίδομα απολύτου αναπηρίας παλαιών ασφαλισμένων (προ του 1993), που είναι ίσο με το 50% της καταβαλλόμενης σύνταξής τους, θα αυξηθεί κατά 2,6%, ενώ το ανώτατο πλαφόν θα διαμορφωθεί στα 764 ευρώ από 745 ευρώ. Το επίδομα αναπηρίας για νέους μετά το 1993 ασφαλισμένους θα ανέλθει στα 197,37 ευρώ.

Το κατώτατο όριο της σύνταξης χηρείας θα αυξηθεί από 399,54 σε 409,92 ευρώ.

Το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου μετά την αύξηση του 2025 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 874,50 ευρώ από 852,34 ευρώ που είναι για το 2024.

tilestwra.com

Το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της εκμίσθωσης mini bus και χρησιμοποιούν τεχνολογία uber bv, και ακύρωσε την υπ' αριθμ. 154785/2023 απόφαση του υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών με την οποία καθορίζονται οι κανόνες της ολικής εκμίσθωσης αυτοκινήτων Ε.Ι.Χ. με οδηγό, μέσω προκρατήσεως, και προέβλεπε την υποχρέωση όσων συνάπτουν συμβάσεις uber bv να αναρτούν στο ψηφιακό μητρώο, τουλάχιστον 2 ώρες πριν την έναρξή της, το κάθε δρομολόγιο.
Ειδικότερα, η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατ' επιταγή του νόμου 4093/2012, ο οποίος επιτρέπει στα τουριστικά γραφεία και στα γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων την ολική εκμίσθωση με οδηγό μέσω προκρατήσεως αυτοκινήτων mini bus μέχρι 9 θέσεων (συμπεριλαμβανομένου και του οδηγού) αντί κομίστρου.
Στους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων αυτών απαγορεύεται η αναζήτηση πελατών όταν βρίσκονται σε κίνηση ή σε χώρους στάσης ή στάθμευσης. Τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα εξυπηρετούν τις μεταφορικές ανάγκες στα νησιά κατά τη θερινή περίοδο, εκτός της Κρήτης και της Εύβοιας.
Αναλυτικότερα, το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο τη Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Ουρανία Νικολαράκου, με την υπ' αριθμ. 656/2024 απόφασή του, έκανε δεκτή την αίτηση ακύρωσης εκ μέρους των εν λόγω επιχειρήσεων και ακύρωσε την προσβαλλόμενη απόφαση.
Το ΣτΕ έκρινε ότι η ρύθμιση του άρθρου 2, παράγραφος 2, της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης «έχει τεθεί κατά παράβαση των όρων της εξουσιοδότησης του νόμου 4093/2012». Ακόμη, το ΣτΕ απέρριψε την παρέμβαση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Ιδιοκτητών Αυτοκινήτων Ταξί και Αγοραίων υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης απόφασης του υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών.

Πηγή: Reporter.gr

Νέα απόφαση του ΣτΕ αποκλείει προκαταβολικά τις νομοθετικές διεξόδους στη ρύθμιση, που προαναγγέλλει ότι θα προωθήσει τον Σεπτέμβριο το ΥΠΕΝ για γήπεδα άνω των 4 στρεμμάτων στην εκτός σχεδίου δόμηση. Επισφραγίζει τους λόγους της ακυρωτικής απόφασης για οικοδομική άδεια στην Πάτμο και βάζει στο κάδρο της απαγόρευσης «το σύνολο των εκτός σχεδίου περιοχών της χώρας», σε οικισμούς που δημιουργήθηκαν αυθαίρετα αλλά και για ακίνητα, που έχουν ήδη χτιστεί με νόμιμη άδεια.

Η νέα απόφαση του ΣτΕ καταρρίπτει τις διατάξεις του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας για την κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα εκτός σχεδίου ακινήτων προ του 1985 και το κατ’ εξαίρεση δικαίωμα δόμησης με δουλεία διόδου ακινήτων προ του 2003,  εφόσον έχουν εμβαδόν τέσσερα στρέμματα, χωρίς να απαιτείται πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.
-«Συνιστά λόγο δημοσίου συμφέροντος, συνταγματικής περιωπής», αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ αναφερόμενη στον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και υπογραμμίζει ότι: «δεν αφορά μόνο τις περιοχές με ιδιαιτερότητες (NATURA, φυσικού κάλλους κ.λπ.) αλλά το σύνολο των εκτός σχεδίου περιοχών της Χώρας, ακόμα και αυτές που έχουν ήδη επιβαρυνθεί (λόγω της μεταβολής του κατ’ αρχήν προορισμού τους) με νόμιμη (βάσει οικοδομικών αδειών) ή και αυθαίρετη δόμηση». Τονίζοντας ότι:

-«Αντίθετη εκδοχή θα οδηγούσε στην κατάτμηση μεγαλύτερων εκτάσεων σε πολλές μικρότερες, κάθε μια από τις οποίες θα είχε το απαιτούμενο για δόμηση εμβαδόν, στην ανέγερση οικοδομών στα περισσότερα γήπεδα και στη δημιουργία, χωρίς ειδικό σχεδίασμά, σχετική μελέτη και τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής οδών, ιδιωτικού οδικού δικτύου βάσει αποκλειστικά της βούλησης των ιδιοκτητών των συγκεκριμένων γηπέδων, είτε με την παραχώρηση τμημάτων των γηπέδων προς δημιουργία ιδιωτικών οδών, είτε με την σύσταση δουλειών διόδου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η πρόσβαση σε υφιστάμενες κοινόχρηστες οδούς των γηπέδων που στερούνται προσώπου σε αυτές, και τελικά στην αποκρούομενη από το Σύνταγμα και τον νόμο δημιουργία σε εκτός σχεδίου περιοχές οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό».

Πως ακυρώνει προκαταβολικά τη νέα ρύθμιση του ΥΠΕΝ

Η νέα απόφαση του ΣτΕ, αφορά την οικοδομική άδεια σε εκτός σχεδίου γήπεδο άνω των τεσσάρων στρεμμάτων για ισόγειο κτίσμα στο οικισμό Αναργύρων του Δήμου Άρτας. Δικαιώνει την απόφαση της Υπηρεσίας Δόμησης που απέρριψε την έκδοση της οικοδομικής άδειας, και είναι καταπέλτης κατά του εγκαλούντος Δήμου, απορρίπτοντας ως αβάσιμα τα νομικά και πολεοδομικά επιχειρήματα που ανέπτυξε στο Δικαστήριο. Έρχεται ως συνέχεια της ακυρωτικής απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ για την οικοδομική σε μέχρι πρότινος άρτιο και οικοδομήσιμο γήπεδο άνω των τεσσάρων στρεμμάτων στην Πάτμο, υπογραμμίζοντας ότι «όσα έγιναν δεκτά με την 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας ισχύουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση».

Είναι ιδιαίτερης σημασίας η νέα απόφαση του ΣτΕ, καθώς εξετάζοντας τους λόγους που προβλήθηκαν στο Δικαστήριο υπέρ της εκτός σχεδίου δόμησης σε γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων χωρίς πρόσωπο σε εγκεκριμένη οδό από το Δήμο Άρτας, τους οποίους απορρίπτει στο σύνολο τους ως αβάσιμους,  προκαταλαμβάνει χρονικά το ΥΠΕΝ και επί της ουσίας «ακυρώνει» προκαταβολικά τις νομοθετικές διεξόδους, όπως έχουν γίνει γνωστές, που ετοιμάζει το υπουργείο να νομοθετήσει τον Σεπτέμβριο, για να δώσει λύση σε χιλιάδες ιδιοκτήτες και επενδυτές, οι οποίοι  μετά την απόφαση του ΣτΕ για την Πάτμο αδυνατούν να εκδώσουν άδεια και χάνουν τις περιουσίες τους.

Τι ετοιμάζει το ΥΠΕΝ

Σημειώνεται ότι η νομοθετική ρύθμιση που είχε ετοιμάσει το ΥΠΕΝ μετά την απόφαση της Πάτμου, η οποία τελικώς δεν πήγε στην προηγούμενη Βουλή και ετοιμάζεται να προωθηθεί εκ νέου τον Σεπτέμβριο, όπως την είχε σε γενικές γραμμές παρουσιάσει ο τότε και τώρα στη νέα κυβέρνηση αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ Νίκος Ταγαράς προβλέπει:

Δόμηση στα εκτός σχεδίου οικόπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων  που έχουν κατατμηθεί πριν το 1985, ακόμη κι αν δεν έχουν πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο. Για όσα είναι μεταγενέστερα δηλαδή την περίοδο από το 1985 έως και το 2003 προβλέπεται η δυνατότητα της δόμησης υπό όρους όπως για παράδειγμα η σύνδεσή τους με αναγνωρισμένο κοινόχρηστο οδικό δίκτυο και κατ’ εξαίρεση  δικαίωμα δόμησης με δουλεία διόδου έκδοσης οικοδομικής άδειας για γήπεδα που δημιουργήθηκαν προ του 2003. Δείτε εδώ στο ecopress

Τα βασικά σημεία της νέας απόφασης

Η νέα απόφαση του ΣτΕ, ακυρώνοντας προκαταβολικά τη νέα νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ και επισφραγίζοντας για μία ακόμη φορά τη πάγια νομολογία του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση στα βασικά της σημεία προβλέπει τα ακόλουθα:

-Επιβεβαιώνει το σκεπτικό της ακυρωτικής απόφασης (Ολομέλεια ΣτΕ 176/2023) για  οικοδομική άδεια στην Πάτμο, ότι προκειμένου να επιτρέπεται η δόμηση στα εκτός σχεδίου ακίνητα, αυτά πρέπει να διαθέτουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (οδό), ο οποίος υφίσταται νομίμως και δεν έχει προκύψει από ιδιωτική βούληση.

-Καταρρίπτει την ερμηνεία του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (άρθρο 162 παρ. 2 περ. ΙΙβ υποπερ. δδ’ του Κ.Β.Π.Ν), η οποία επιτρέπει την κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα του εκτός σχεδίου ακινήτου, εφόσον έχει εμβαδόν τέσσερα στρέμματα, χωρίς να απαιτείται πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο για γήπεδα που δημιουργήθηκαν μέχρι την 31.5.1985.

-Απορρίπτει την ερμηνεία ότι προϋφιστάμενο του ν. 3212/2003, ακίνητο που δεν διαθέτει πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό ήταν οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί εκτός σχεδίου δόμησης κατ΄ εφαρμογή του κανόνα αρτιότητας των 4 στρεμμάτων (χωρίς πρόσωπο σε εγκεκριμένη οδό).

-Υπογραμμίζει ότι «ο εμπεριεχόμενος στις κρίσιμες διατάξεις του π.δ/τος της 24-31.5.1985 όρος δομήσεως, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα εκτός σχεδίου ακίνητα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο, δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένους στην διαφύλαξη του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών και στην αποτροπή δημιουργίας με ιδιωτική πρωτοβουλία διάσπαρτων οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδίασμά, όπως ορίζει, σε αρμονία με το άρθρο 24 του Συντάγματος, το άρθρο 17 του ν.δ. της 17.7.1923, όπως ισχύει (άρθρο 162 παρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.)».

-Ακυρώνει τη δυνατότητα, που προβλέπεται στο νόμο του 2003 για κατ’ εξαίρεση δικαίωμα δόμησης και με δουλεία διόδου έκδοσης οικοδομικής άδειας (δικαίωμα διέλευσης μέσω γειτονικού ακινήτου), εφόσον το γήπεδο έχει δημιουργηθεί πριν από την ισχύ του νόμου (31/12/2003).

-Κρίνει ότι η ρύθμιση του π.δ/τος της 24-31.5.1985 ότι δομήσιμα είναι τα εκτός σχεδίου ακίνητα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο «είναι σύμφωνη με τα άρθρα 17 του Συντάγματος και 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., όλοι δε οι αντίθετοι ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι».

-Τονίζει ότι η απαγόρευση δόμησης για εκτός σχεδίου γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων χωρίς πρόσωπο σε εγκεκριμένο δρόμο αφορά «το σύνολο των εκτός σχεδίου περιοχών της Χώρας, ακόμα και αυτές που έχουν ήδη επιβαρυνθεί (λόγω της μεταβολής του κατ’ αρχήν προορισμού τους) με νόμιμη (βάσει οικοδομικών αδειών) ή και αυθαίρετη δόμηση».

-Απορρίπτει τους νομικούς και πολεοδομικούς ισχυρισμούς ότι:

α) η  απαγόρευση δόμησης για εκτός σχεδίου γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων αφορά μόνο στις περιοχές με ιδιαιτερότητες (NATURA, φυσικού κάλλους κ.λπ.), κρίνοντας ότι «είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός ότι η απόλυτη απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης, που απορρέει από την υποχρέωση ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο, θα μπορούσε επιτρεπτώς να επιβληθεί σε περιοχές με ιδιαιτερότητες (φυσικού κάλλους κ.λπ.), όχι όμως σε άλλες περιπτώσεις, καθώς αυτό θα έθιγε το συνταγματικά προστατευόμενο δικαίωμα στην ιδιοκτησία, και ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος δημοσίου συμφέροντος για την απαγόρευση αυτή».

β) οι όροι της εκτός σχεδίου δόμησης είναι πολύ χαμηλοί, αναφέροντας ότι: «Ουδόλως δε ασκούν επιρροή, από την άποψη της ανάγκης να αποτραπεί η δημιουργία, σε εκτός σχεδίου περιοχές, οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδίασμά, και το γεγονός ότι η δόμηση του επίμαχου ακινήτου προβλέπεται να είναι πολύ χαμηλή, διότι το εμβαδόν κάλυψης είναι 25,60 τ.μ. ενώ επιτρέπεται η κάλυψη 506 τ.μ., το εμβαδόν δόμησης είναι 25,60 τ.μ. ενώ το επιτρεπόμενο είναι 1.012 τ.μ., το ύψος του κτιρίου είναι 4 μ. ενώ το επιτρεπόμενο είναι 7,50 μ., και τέλος, πρόκειται για ισόγειο κτίσμα, ενώ επιτρέπονται δύο όροφοι».

γ) καθίσταται πλέον αδύνατη στην περιοχή η δόμηση κτιρίων προοριζόμενων για αγροτική και κτηνοτροφική ή πτηνοτροφική χρήση, για χρήση γραφείων ή καταστημάτων, εμπορικών αποθηκών, εκπαιδευτηρίων, κλινικών, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών στάθμευσης, για κατοικίες και για εξυπηρέτηση άλλων κοινωφελών σκοπών. Και

δ)  στην εντός σχεδίου δόμηση, με το άρθρο 20 παρ. 10 του ν. 4258/2014 (Α’ 94) επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η ανοικοδόμηση σε οικόπεδα που δεν έχουν πρόσωπο σε εγκεκριμένη οδό, όταν δεν μπορούν διά τακτοποιήσεως να αποκτήσουν πρόσωπο, και ότι, ως εκ τούτου, ο κανόνας ότι αρκούν τα τέσσερα στρέμματα για την οικοδομησιμότητα ακινήτου δεν είναι ευνοϊκότερος σε σχέση με τους κανόνες που ισχύουν για την εντός σχεδίου δόμηση.

-«Ανεξαρτήτως της συνταγματικότητάς της και του γεγονότος ότι έχει στο μεταξύ τροποποιηθεί με το άρθρο 122 παρ. 11 του ν. 4819/2021 (Α’ 129), η διάταξη αυτή είναι όλως εξαιρετική σε σχέση με τον βασικό κανόνα του άρθρου 7 παρ. 1 του ν. 4067/2012 (Ν.Ο.Κ., Α’ 79), σύμφωνα με τον οποίο άρτιο και οικοδομήσιμο είναι το οικόπεδο που έχει, μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, τα ελάχιστα όρια «προσώπου» που καθορίζονται από τους όρους δόμησης της περιοχής. Ως εκ τούτου, η ως άνω διάταξη, την οποία επικαλείται ο εκκαλών Δήμος, δεν δύναται να ανατρέψει τον θεμελιώδη κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας ότι τα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν νοείται να τελούν υπό ευνοϊκότερους όρους δομήσεως σε σχέση με αυτούς που ισχύουν για τα οικόπεδα εντός πολεοδομικού σχεδίου» αναφέρεται στην απόφαση.

-Δεν αποδέχεται  ότι με την απόφαση 566/2015 του Αρείου Πάγου έγινε δεκτό ότι ο δρόμος που ευρίσκεται ανάμεσα στα δύο γήπεδα αποτελεί εμπράγματο δικαίωμα και οιονεί δουλεία διόδου. «Σε κάθε περίπτωση, η κρίση του Αρείου Πάγου περί ύπαρξης οιονεί δουλείας διόδου υπέρ του Κ.Τ.  (ακόμη και υπό την εκδοχή ότι αποτελεί αγροτική οδό) δεν αναπτύσσει δεδικασμένο ούτε επάγεται άλλες έννομες συνέπειες στο πλαίσιο της κρινομένης διαφοράς, διότι, κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας, ένα γήπεδο θεωρείται ότι έχει πρόσωπο επί οδού που το καθιστά, κατά τα ανωτέρω, οικοδομήσιμο, όταν η οδός αυτή, ανεξαρτήτως αν είναι εθνική, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική, υφίσταται νομίμως και, περαιτέρω, είναι ήδη διανοιγμένη, κατά τέτοιο, μάλιστα, τρόπο ώστε να είναι προσπελάσιμη και να εξασφαλίζει πράγματι επικοινωνία με το γήπεδο» αναφέρεται στην απόφαση.

Ολόκληρη η νέα απόφαση του ΣτΕ

Το πλήρες κείμενο περίληψης της απόφασης του ΣτΕ 1206/2023, Πρόεδρος Μ. Γκορτζολίδου, Εισηγητής Δημήτρης Πυργάκης, με τίτλο «παράνομη η ανοκοδόμηση γηπέδου στερούμενου «προσώπου» σε κοινόχρηστο χώρο», όπως δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση  «Νόμος και Φύση» έχει ως εξής:

-«Όσα έγιναν δεκτά με την 176/2023 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας ισχύουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση που αφορά, κατά την οικεία Υ.ΔΟΜ. αλλά και τον εκκαλούντα Δήμο, την εφαρμογή και ερμηνεία της διατάξεως του άρθρου 162 παρ. 2 περ. ΙΙβ υποπερ. δδ’ του Κ.Β.Π.Ν. η οποία επιτρέπει, κατά τους ισχυρισμούς τους, την κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα του εκτός σχεδίου ακινήτου εφόσον έχει εμβαδόν τέσσερα στρέμματα, χωρίς να απαιτείται πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.

Εφόσον το επίδικο, εκτός σχεδίου και προϋφιστάμενο του ν. 3212/2003, ακίνητο δεν διέθετε πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό δεν ήταν οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. της 24-31.5.1985 περί εκτός σχεδίου δόμησης και η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. ήταν υποχρεωμένη να απορρίψει, για τον λόγο αυτόν, τα αιτήματα έκδοσης των προσβαλλόμενων με την αίτηση ακυρώσεως πράξεων. Συνεπώς νομίμως οι προσβληθείσες έγκριση και άδεια δόμησης ακυρώθηκαν με την εκκαλούμενη απόφαση, απορριπτομένου του ισχυρισμού του εκκαλούντος ότι η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. ήταν υποχρεωμένη, αντιθέτως, να εκδώσει την οικοδομική άδεια, εφαρμόζοντας τον κανόνα αρτιότητας των 4 στρεμμάτων.

Ο εμπεριεχόμενος στις κρίσιμες διατάξεις του π.δ/τος της 24-31.5.1985 όρος δομήσεως, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα εκτός σχεδίου ακίνητα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο) νομίμως υφιστάμενο, δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, συνισταμένους στην διαφύλαξη του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών και στην αποτροπή δημιουργίας με ιδιωτική πρωτοβουλία διάσπαρτων οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδίασμά, όπως ορίζει, σε αρμονία με το άρθρο 24 του Συντάγματος, το άρθρο 17 του ν.δ. της 17.7.1923, όπως ισχύει (άρθρο 162 παρ. 1 του Κ.Β.Π.Ν.). Αντίθετη εκδοχή θα οδηγούσε στην κατάτμηση μεγαλύτερων εκτάσεων σε πολλές μικρότερες, κάθε μια από τις οποίες θα είχε το απαιτούμενο για δόμηση εμβαδόν, στην ανέγερση οικοδομών στα περισσότερα γήπεδα και στη δημιουργία, χωρίς ειδικό σχεδίασμά, σχετική μελέτη και τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών κατασκευής οδών, ιδιωτικού οδικού δικτύου βάσει αποκλειστικά της βούλησης των ιδιοκτητών των συγκεκριμένων γηπέδων, είτε με την παραχώρηση τμημάτων των γηπέδων προς δημιουργία ιδιωτικών οδών, είτε με την σύσταση δουλειών διόδου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η πρόσβαση σε υφιστάμενες κοινόχρηστες οδούς των γηπέδων που στερούνται προσώπου σε αυτές, και τελικά στην αποκρούομενη από το Σύνταγμα και τον νόμο δημιουργία σε εκτός σχεδίου περιοχές οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό. Η αποτροπή του ενδεχομένου αυτού, που συνιστά λόγο δημοσίου συμφέροντος, συνταγματικής περιωπής, για την επιβολή περιορισμών στην εκτός σχεδίου δόμηση, δεν αφορά μόνο τις περιοχές με ιδιαιτερότητες (NATURA, φυσικού κάλλους κ.λπ.) αλλά το σύνολο των εκτός σχεδίου περιοχών της Χώρας, ακόμα και αυτές που έχουν ήδη επιβαρυνθεί (λόγω της μεταβολής του κατ’ αρχήν προορισμού τους) με νόμιμη (βάσει οικοδομικών αδειών) ή και αυθαίρετη δόμηση. Επομένως, είναι απορριπτέος ο ισχυρισμός ότι η απόλυτη απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης, που απορρέει από την υποχρέωση ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο, θα μπορούσε επιτρεπτώς να επιβληθεί σε περιοχές με ιδιαιτερότητες (φυσικού κάλλους κ.λπ.), όχι όμως σε άλλες περιπτώσεις, καθώς αυτό θα έθιγε το συνταγματικά προστατευόμενο δικαίωμα στην ιδιοκτησία, και ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος δημοσίου συμφέροντος για την απαγόρευση αυτή. Ουδόλως δε ασκούν επιρροή, από την άποψη της ανάγκης να αποτραπεί η δημιουργία, σε εκτός σχεδίου περιοχές, οικισμών χωρίς πολεοδομικό σχεδίασμά, και το γεγονός ότι η δόμηση του επίμαχου ακινήτου προβλέπεται να είναι πολύ χαμηλή, διότι το εμβαδόν κάλυψης είναι 25,60 τ.μ. ενώ επιτρέπεται η κάλυψη 506 τ.μ., το εμβαδόν δόμησης είναι 25,60 τ.μ. ενώ το επιτρεπόμενο είναι 1.012 τ.μ., το ύψος του κτιρίου είναι 4 μ. ενώ το επιτρεπόμενο είναι 7,50 μ., και τέλος, πρόκειται για ισόγειο κτίσμα, ενώ επιτρέπονται δύο όροφοι, β) η ήδη επιβαρυμένη από τη δόμηση φυσιογνωμία της περιοχής, καθώς το γήπεδο εδράζεται σε περιοχή γειτνιάζουσα με περιαστικό οικισμό υφιστάμενο ήδη από το 1973, στα δε όμορα του επίμαχου γηπέδου ακίνητα, αλλά και σε ακτίνα 700 μέτρων, όπου είναι το όριο των ζωνών του ρυμοτομικού σχεδίου της πόλεως Άρτας και του οικισμού Αναργύρων παρατηρείται ευρεία πολεοδομική δόμηση σε κατοικίες και καταστήματα, γ) το γεγονός ότι, λόγω της εκκαλουμένης απόφασης, καθίσταται πλέον αδύνατη στην περιοχή η δόμηση κτιρίων προοριζόμενων για αγροτική και κτηνοτροφική ή πτηνοτροφική χρήση, για χρήση γραφείων ή καταστημάτων, εμπορικών αποθηκών, εκπαιδευτηρίων, κλινικών, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών στάθμευσης, για κατοικίες και για εξυπηρέτηση άλλων κοινωφελών σκοπών, και δ) ότι το σύνολο των γηπέδων της περιοχής δεν έχουν ρυμοτομικό σχέδιο που να καθορίζει τους κοινόχρηστους δρόμους, πλατείες κ.λπ. Περαιτέρω, ο ανωτέρω όρος δομήσεως περί ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστη οδό παρίσταται πρόσφορος και αναγκαίος για τη θεραπεία του επιδιωκόμενού με αυτόν κατά τα ανωτέρω σκοπού, δεδομένου μάλιστα ότι αφορά σε περιοχές που δεν προορίζονται κατ’ αρχήν για οικοδομική εκμετάλλευση, και δεν είναι προδήλως δυσανάλογος προς τον σκοπό αυτό, στοιχεί δε προς βασικό κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας ο οποίος ισχύει και για τα οικόπεδα εντός πολεοδομικού σχεδίου, ως προς τα οποία τα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν νοείται να τελούν υπό ευνοϊκότερους όρους δομήσεως. Επομένως η ρύθμιση αυτή είναι σύμφωνη με τα άρθρα 17 του Συντάγματος και 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α., όλοι δε οι αντίθετοι ισχυρισμοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.

Απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός ότι και στην εντός σχεδίου δόμηση, με το άρθρο 20 παρ. 10 του ν. 4258/2014 (Α’ 94) επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η ανοικοδόμηση σε οικόπεδα που δεν έχουν πρόσωπο σε εγκεκριμένη οδό, όταν δεν μπορούν διά τακτοποιήσεως να αποκτήσουν πρόσωπο, και ότι, ως εκ τούτου, ο κανόνας ότι αρκούν τα τέσσερα στρέμματα για την οικοδομησιμότητα ακινήτου δεν είναι ευνοϊκότερος σε σχέση με τους κανόνες που ισχύουν για την εντός σχεδίου δόμηση. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως της συνταγματικότητάς της και του γεγονότος ότι έχει στο μεταξύ τροποποιηθεί με το άρθρο 122 παρ. 11 του ν. 4819/2021 (Α’ 129), η διάταξη αυτή είναι όλως εξαιρετική σε σχέση με τον βασικό κανόνα του άρθρου 7 παρ. 1 του ν. 4067/2012 (Ν.Ο.Κ., Α’ 79), σύμφωνα με τον οποίο άρτιο και οικοδομήσιμο είναι το οικόπεδο που έχει, μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, τα ελάχιστα όρια «προσώπου» που καθορίζονται από τους όρους δόμησης της περιοχής. Ως εκ τούτου, η ως άνω διάταξη, την οποία επικαλείται ο εκκαλών Δήμος, δεν δύναται να ανατρέψει τον θεμελιώδη κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας ότι τα εκτός σχεδίου ακίνητα δεν νοείται να τελούν υπό ευνοϊκότερους όρους δομήσεως σε σχέση με αυτούς που ισχύουν για τα οικόπεδα εντός πολεοδομικού σχεδίου. Τέλος, απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός ότι τυχόν απόρριψη του αιτήματος δόμησης θα προσέκρουε στο άρθρο 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ και στο άρθρο 17 Συντ. αλλά και στις αρχές της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου, αφού τα εκτός σχεδίου ακίνητα ανέκαθεν δομούνται και η δόμησή τους ανέκαθεν ρυθμίζεται από γενικούς και ειδικούς πολεοδομικούς κανόνες και ότι το ίδιο το Συμβούλιο της Επικράτειας έχει δεχθεί την κατ’ εξαίρεση δόμηση των εκτός σχεδίου ακινήτων. Και τούτο διότι, ο νομοθέτης, τυπικός και κανονιστικός, ήδη από το 1923, αμέσως ή εμμέσως, έθετε περιορισμούς στην εκτός σχεδίου δόμηση, η οποία, ειδικώς μετά την έναρξη ισχύος του Συντάγματος του 1975 επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση, όπως άλλωστε παγίως νομολογείται από το Συμβούλιο της Επικράτειας.

Προβάλλεται ως δεύτερος λόγος εφέσεως ότι με την απόφαση 566/2015 του Αρείου Πάγου έγινε δεκτό ότι ο δρόμος που ευρίσκεται ανάμεσα στα δύο γήπεδα αποτελεί εμπράγματο δικαίωμα και οιονεί δουλεία διόδου. Ειδικότερα, στην επίμαχη θέση ο Κ.Τ. αγόρασε, το 2007, για επαγγελματική χρήση λειτουργίας γραφείου μεταφορών τρία ακίνητα 1272 τ.μ., 1280 τ.μ. και 5.060 τ.μ. αντίστοιχα, δυνάμει συμβολαίων. Το τελευταίο συνορεύει μεταξύ άλλων με ακίνητο του δεύτερου εκ των εφεσίβλητων. Ο δρόμος έχει πλευρά πέντε μέτρων με το ακίνητο του Κ.Τ. Υφίσταται προ αμνημονεύτων ετών (1950 και πλέον) πλήρως διαμορφωμένος και διανοιγμένος σε όλο το μήκος και πλάτος, αποτελεί έκτοτε τον μοναδικό δρόμο προσπέλασης και πραγματικής επικοινωνίας με τα γήπεδα του Κ.Τ. αλλά και των εφεσίβλητων και είναι νομίμως υφιστάμενος ως κοινόχρηστος χώρος που δεν προέκυψε από ιδιωτική βούληση. Ο δε χαρακτηρισμός οδού ως δημοτικής ή κοινοτικής και η αναγνώριση ως κοινόχρηστης αποτελεί, κατά τον εκκαλούντα Δήμο, πραγματικό ζήτημα, η οριστική επίλυση του οποίου σε περίπτωση εγέρσεως σχετικής αμφισβήτησης ανήκει στα πολιτικά δικαστήρια για την αναγνώριση και προστασία τυχόν δικαιωμάτων.

Ο Άρειος Πάγος έκρινε, κατά τον εκκαλούντα, αμετάκλητα ότι η οδός είναι αγροτική, οπότε υφίσταται νόμιμη πρόσβαση σε κοινόχρηστη οδό. Προκειμένου να θεμελιωθεί η παραδεκτή άσκηση της κρινόμενης έφεσης, προβάλλεται ότι επί του τιθέμενου με τον δεύτερο λόγο εφέσεως νομικού ζητήματος έχει εκδοθεί η ως άνω 566/2015 απόφαση του Αρείου Πάγου η οποία είναι αντίθετη προς την εκκαλουμένη. Ο εκκαλών Δήμος επικαλείται σχετικά και τις 155 και 302/2017 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικράτειας. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος, διότι στην εκκαλουμένη απόφαση δεν περιλαμβάνεται κρίση περί της ύπαρξης και του χαρακτήρα της εν λόγω διόδου, οπότε δεν νοείται αντίθεση προς την 566/2015 απόφαση του Αρείου Πάγου, κατά την έννοια του άρθρου 12 παρ. 2 του ν. 3900/2010. Σε κάθε περίπτωση, η κρίση του Αρείου Πάγου περί ύπαρξης οιονεί δουλείας διόδου υπέρ του Κ.Τ.  (ακόμη και υπό την εκδοχή ότι αποτελεί αγροτική οδό) δεν αναπτύσσει δεδικασμένο ούτε επάγεται άλλες έννομες συνέπειες στο πλαίσιο της κρινομένης διαφοράς, διότι, κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας, ένα γήπεδο θεωρείται ότι έχει πρόσωπο επί οδού που το καθιστά, κατά τα ανωτέρω, οικοδομήσιμο, όταν η οδός αυτή, ανεξαρτήτως αν είναι εθνική, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική, υφίσταται νομίμως και, περαιτέρω, είναι ήδη διανοιγμένη, κατά τέτοιο, μάλιστα, τρόπο ώστε να είναι προσπελάσιμη και να εξασφαλίζει πράγματι επικοινωνία με το γήπεδο.

Τούτο δεν ισχύει για τις «αγροτικές» οδούς -οι οποίες σχηματίζονται αποκλειστικώς για την μεταφορά των προϊόντων των καλλιεργουμένων στις εκτός σχεδίου περιοχές γηπέδων, δεδομένου ότι, όπως έχει κριθεί οι οδοί αυτές, κοινόχρηστες ή ιδιωτικές, δεν καθιστούν οικοδομήσιμες τις εκτός σχεδίου πόλεως ευρισκόμενες ιδιοκτησίες. Εξ άλλου, κατά παγία επίσης νομολογία, κατά τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν.δ. της 17.7/16.8.1923, οι οποίες αποσκοπούν στην εξασφάλιση του αναγκαίου κρατικού ελέγχου επί του πολεοδομικού σχεδιασμού και της δομήσεως εν γένει, και, ειδικότερα, στην παρεμπόδιση της δημιουργίας ιδιωτικών σχεδίων ρυμοτομίας, απαγορεύθηκε, κατ’ αρχήν, από την θέση τους σε ισχύ και εφεξής η καθ’ οιονδήποτε τρόπο δημιουργία οδών ή άλλων κοινοχρήστων χώρων με ιδιωτική βούληση, επομένως και βάσει δικαιωμάτων οιονεί δουλείας διόδου. Και ναι μεν παλαιότερα είχε γίνει δεκτό ότι η ύπαρξη δημοτικής ή κοινοτικής (και αγροτικής) οδού είναι ζήτημα πραγματικό, το οποίο κρίνεται παρεμπιπτόντως από την αρμόδια για την έκδοση οικοδομικής άδειας πολεοδομική υπηρεσία, επιφυλασσομένου του δικαιώματος των ιδιοκτητών των ακινήτων, οι οποίοι θίγονται από την σχετική κρίση, να προσφύγουν στα πολιτικά δικαστήρια προς προστασία των δικαιωμάτων τους.

Όμως, δεδομένου ότι:

α) εκ του Συντάγματος προκύπτει υποχρέωση συνολικού σχεδιασμού του οδικού δικτύου, ο οποίος πρέπει να εξειδικεύεται μέχρι το επίπεδο δήμου ή κοινότητας και

β) η αναγνώριση, κατάργηση κ.λπ. δημοτικής ή κοινοτικής οδού έχει σοβαρές συνέπειες, μεταξύ άλλων, ως προς τη δόμηση των παρόδιων ακινήτων και την πολεοδομική και χωροταξική διαρρύθμιση της περιοχής, η επίλυση του ζητήματος της υπάρξεως ή μη δημοτικής ή κοινοτικής οδού δεν μπορεί να επιλύεται κατά περίπτωση, επ’ ευκαιρία συγκεκριμένης υποθέσεως, με κίνδυνο εκδόσεως αποσπασματικών και αντιφατικών αποφάσεων, αλλά πρέπει να τέμνεται εγκύρως με την έκδοση πολιτειακής πράξεως ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της οδού.

Από την 566/2015 απόφαση του Αρείου Πάγου ή από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η έκδοση τέτοιας πράξεως. Αλλά και οι αποφάσεις 155 και 302/2017 του Συμβουλίου της Επικράτειας, οι οποίες αναφέρονται στο διαφορετικό ζήτημα της αναγνώρισης οδών προϋφιστάμενων του έτους 1923 δεν δύνανται να θεμελιώσουν στην προκειμένη περίπτωση παραδεκτό και βάσιμο ισχυρισμό κατά την έννοια του άρθρου 12 παρ. 2 του ν. 3900/2010. Με τα δεδομένα αυτά, ο προβαλλόμενος ως άνω δεύτερος λόγος εφέσεως είναι απορριπτέος».

Πηγή ecopress.gr

Oι ανώτατοι δικαστές «φρενάρουν» την έκδοση οικοδομικών αδειών

Νέο «βραχυκύκλωμα» με τη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές προκύπτει με νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ Ολομ. 992/2023). Oι ανώτατοι δικαστές «φρενάρουν» την έκδοση οικοδομικών αδειών και την ανέγερση αγροτικών κτιρίων, κατά παρέκκλιση, βάσει Προεδρικού Διατάγματος του 1985. Ειδικότερα, έκαναν δεκτή αίτηση ακυρώσεως κατά απόφασης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με την οποία εγκρίθηκε παρέκκλιση από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης για την κατασκευή αγροτικής αποθήκης, σε μη άρτιο γήπεδο στην Νότια Εύβοια.

Από τη νέα απόφαση παράγεται δεδικασμένο που έρχεται να προστεθεί στην απόφαση 176/2023 του ΣτΕ, με την οποία το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο είχε βάλει τέλος στις οικοδομικές άδειες σε εκτός σχεδίου περιοχές της Πάτμου επειδή δεν είχαν «πρόσωπο» σε αναγνωρισμένη οδό.

Μάλιστα, στην περίληψη της πρόσφατης απόφασης που δημοσίευσε το ΣτΕ αναφέρεται ότι «η δίκη διατηρεί το αντικείμενό της, ως προς την έγκριση της παρέκκλισης, η οποία δεν εξαντλείται σε μία εφαρμογή, αλλά μπορεί να εφαρμοσθεί και στο μέλλον». Σημειώνεται επίσης ότι οι παρεκκλίσεις από τους πάγιους όρους δόμησης μιας περιοχής, και όταν ακόμη αναφέρονται σε ορισμένα ακίνητα, πρέπει να εντάσσονται στην κατηγορία με την οποία συνδέονται χωρικά και έχουν κανονιστικό χαρακτήρα. Οι συγκεκριμένες αρχές ισχύουν και για τους όρους δόμησης των περιοχών εκτός σχεδίου, οι οποίοι, κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν επιτρέπεται να είναι ευνοϊκότεροι των όρων εντός σχεδίου, ούτε να οδηγούν σε αλλοίωση του χαρακτήρα των εκτός σχεδίου περιοχών.

Το Προεδρικό Διάταγμα
Όσον αφορά στις διατάξεις του ΠΔ της 24-31.5.1985 που προβλέπουν την έγκριση παρέκκλισης από τους κατά τον κανόνα όρους της εκτός σχεδίου δόμησης, στην απόφαση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «δεν προβλέπουν νόμιμα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης». Ειδικότερα, οι ανώτατοι δικαστές επισημαίνουν ότι, δεν προκύπτει ο λόγος δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετείται με την παρέκκλιση, δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια οι υποκειμενικές και αντικειμενικές προϋποθέσεις για την έγκρισή της, ιδίως ως προς τον καθορισμό των δικαιούχων και τα ελάχιστα όρια εμβαδού, προσώπου και βάθους του γηπέδου για την έγκριση της παρέκκλισης, ενώ και όπου καθορίζονται ανώτατα ή κατώτατα όρια, το εύρος της απόκλισης είναι ανεπίτρεπτα μεγάλο.

Αγροτεμάχια
«Έτσι ευνοείται η δόμηση μειονεκτικών αγροτεμαχίων, η κατάτμηση των αγροτικών κλήρων και η ενδεχόμενη οικοπεδοποίησή τους. Τέλος δεν προβλέπεται κλιμάκωση των όρων δόμησης ανάλογα με τον τυχόν ιδιαίτερο χαρακτήρα της περιοχής, αλλά όλες οι περιοχές αντιμετωπίζονται ομοιόμορφα», αναφέρουν οι δικαστές του ΣτΕ, υπογραμμίζοντας ότι αυτό προφανώς οφείλεται και στο ότι οι κρίσιμες διατάξεις αναπαράγουν κατ’ ουσίαν τις ρυθμίσεις παλαιότερου ΠΔ της 6-17.10.1978, το οποίο θεσπίσθηκε πριν την αναμόρφωση της νομοθεσίας περί χωροταξίας, περιβάλλοντος και αρχαιοτήτων και δεν συντονίζεται με αυτήν.

Οι πλημμέλειες του ΠΔ του 1985 «δεν θεραπεύονται κατά την αντιμετώπιση κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, διότι τα κριτήρια για την έγκριση της παρέκκλισης πρέπει να ορίζονται εκ των προτέρων στον νόμο και όχι να τίθενται επ’ ευκαιρία της εκάστοτε εφαρμογής του», σημειώνεται στην απόφαση. Ελλείψει δε σαφούς κανονιστικού πλαισίου και νόμιμων κριτηρίων, η έγκριση της παρέκκλισης, όπως υπογραμμίζεται, «δεν αποτελεί εφαρμογή του νόμου με την έκδοση ατομικής διοικητικής πράξης, αλλά, κατ’ ουσίαν, κανονιστικό καθορισμό όρων δόμησης για κάθε συγκεκριμένο γήπεδο από το αποφασίζον όργανο, κατ’ ενάσκηση ανεπίτρεπτα ευρείας διακριτικής ευχέρειας».

Η νέα απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ ανατρέπει τα δεδομένα και στην κατά παρέκκλιση δόμηση αγροτικών κτιρίων σε εκτός σχεδίου περιοχές, οι οποίες εκδίδουν οικοδομικές άδειες με βάση το ΠΔ του 1985. Άλλωστε πάγια θέση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου είναι ότι η δόμηση δεν αποτελεί την κατά προορισμό χρήση των περιοχών εκτός σχεδίου, αλλά εξυπηρετεί τη γεωργική, κτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση καθώς και την αναψυχή.

Πηγή ΟΤ

Ενδιαφέρονται γιατροί να μετακινηθούν σε νησιά με το «μπόνους» των 1800 ευρώ. Περιμένουν, ωστόσο, μια απόφαση από το ΣτΕ που θα ξεπερνά τα κωλύματα και θα επιτρέψει τις μετακινήσεις εν μέσω προεκλογικής περιόδου

Σε…αγώνα δρόμου για να καλυφθούν κενά στις δομές Υγείας των νησιών ενόψει της μεγάλης επισκεψιμότητας του καλοκαιριού είναι το υπουργείο Υγείας και οι Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ). Τα κίνητρα που έχουν δοθεί για μετακινήσεις υγειονομικού προσωπικού σε νησιά και άλλες τουριστικές περιοχές – 1800 ευρώ το μήνα για γιατρούς επιπλέον των αποδοχών τους και 1200 ευρώ για νοσηλευτές – έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των επαγγελματιών υγείας, όπως αποτυπώνεται από τα τηλεφωνήματά τους. Ωστόσο, οι αιτήσεις και, συνεπώς, οι μετακινήσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν εν μέσω προεκλογικής περιόδου.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ygeiamou.gr, η νομοθεσία απαγορεύει τις μετακινήσεις τη συγκεκριμένη, προεκλογική περίοδο, που βρίσκεται η χώρα μας. Η έναρξη των αιτήσεων και η διαδικασία των μετακινήσεων μπορεί να ξεκινήσει μετά τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Ωστόσο, με σκοπό να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος και τα νησιά να στελεχωθούν ικανοποιητικά, το υπουργείο Υγείας μέσω της πρώην αναπληρώτριας υπουργού, Μίνας Γκάγκα, ζήτησε από πολύ νωρίς εξαίρεση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Μέχρι στιγμής η εξαίρεση δεν έχει έρθει. Όπως πληροφορείται το ygeiamou.gr, η υπηρεσιακή Υπουργός Υγείας, Αναστασία Κοτανίδου, ανακίνησε το θέμα ώστε να μπορέσουν γιατροί και νοσηλευτές να μετακινηθούν άμεσα. Μάλιστα, το ενδιαφέρον εφέτος είναι περισσότερο «ζωηρό» σε σχέση με πέρυσι. Προς το παρόν και με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν αιτήσεις δεν μπορεί να προσδιοριστεί ένας αριθμός. Εμπειρικά, όμως, με βάση τα τηλεφωνήματα που δέχονται οι ΥΠΕ φαίνεται πως το εφετινό καλοκαίρι τα νησιά θα έχουν περισσότερους γιατρούς.

Πέρυσι, στη 2η ΥΠΕ (Πειραιώς και Αιγαίου), στην ευθύνη της οποίας είναι η πλειοψηφία των νησιών, είχαν μετακινηθεί αθροιστικά 36 γιατροί και 60 νοσηλευτές τη θερινή περίοδο. Οι ανάγκες στη νησιωτική χώρα είναι αρκετές και παρότι προκηρύσσονται θέσεις για μόνιμο προσωπικό καταλήγουν άγονες σε αρκετές περιπτώσεις, λόγω της έλλειψης ενδιαφέροντος. Συχνά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) καταγράφει ελλείψεις. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που συγκέντρωσε η ΠΟΕΔΗΝ, στη Ρόδο εξαιτίας λιγοστών νοσηλευτών και αναισθησιολόγων λειτουργούν δύο από τις επτά χειρουργικές αίθουσες. Στη Σύρο, έκλεισε η Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) καθώς οι δύο γιατροί καρδιολόγοι μετακινήθηκαν στην καρδιολογική κλινική να καλύψουν κενά. Αντίστοιχα, στην Κω οι ανάγκες σε παθολόγους καλύπτονται με μετακινήσεις.

Γνωρίζοντας καλά την κατάσταση, το υπουργείο Υγείας θέσπισε οικονομικά κίνητρα για προσωπικό που μετακινείται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η σχετική ρύθμιση προβλέπει τη χορήγηση μηνιαίας αποζημίωσης ύψους 1.800 ευρώ, πλέον των μηνιαίων αποδοχών τους, σε όσους γιατρούς μετακινούνται από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023 σε συγκεκριμένες δομές της ίδιας ή άλλης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ), λόγω έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών. Εάν η μετακίνηση έχει διάρκεια μικρότερη του ενός μηνός, η αποζημίωση καταβάλλεται αναλογικά. Όσον αφορά στο νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό, το οποίο μετακινείται το ίδιο χρονικό διάστημα, χορηγείται μηνιαία αποζημίωση ύψους 1.200 ευρώ, πλέον των μηνιαίων αποδοχών τους.

Το «κυνήγι» για στέγη

Ενώ αναμένεται η εξαίρεση από το ΣτΕ, υπουργείο Υγείας και ΥΠΕ πραγματοποιούν διαρκείς επαφές για την επίλυση του προβλήματος της στέγασης. Η εξασφάλιση καταλυμάτων για τους υγειονομικούς σε πολλές περιπτώσεις καταλήγει μια…οδύσσεια. Όλοι θυμούνται, άλλωστε, την περίπτωση της Μήλου και τη διαμάχη μεταξύ του δημάρχου και του προέδρου του Κέντρου Υγείας για τη διαμονή ενός ορθοπαιδικού.

Η υπηρεσιακή Υπουργός Υγείας, Αναστασία Κοτανίδου, στο αυστηρό πλαίσιο που ορίζει ο ρόλος της για αυτό το μικρό διάστημα, ένα από τα ζητήματα που έχει βάλει ως προτεραιότητα είναι η επιτάχυνση στελέχωσης των νησιών. Στο πλαίσιο αυτό, την περασμένη Παρασκευή υποδέχθηκε την Υπουργό Τουρισμού, Ιωάννα Δρέττα, στο Υπουργείο Υγείας. Οι δύο Υπουργοί εξέτασαν τους τρόπους, με τους οποίους ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα θα αξιοποιηθούν, ώστε να στεγάσουν τους υγειονομικούς που θα στελεχώσουν τα Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας. Παράλληλα, για το ίδιο θέμα οι διοικήσεις των ΥΠΕ ασκούν συνεχόμενη πίεση σε δημάρχους και ξενοδόχους.

Τα ξενοδοχεία διαχρονικά συνεισφέρουν στην παροχή στέγης, όμως όχι στον ίδιο βαθμό για όλα τα νησιά και χωρίς μία συνέχεια. Για παράδειγμα, οι ξενοδόχοι συνηθίζουν, υπό συνεννόηση, να δέχονται έναν υγειονομικό ανά μία εβδομάδα ο καθένας στη μονάδα του, γεγονός που είναι εξαντλητικό για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και λειτουργεί αποτρεπτικά για τη μετακίνησή τους. Επιπλέον, σε ορισμένα νησιά οι τοπικές δημοτικές αρχές και οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων λειτουργούν πολύ βοηθητικά (πχ Ρόδος, Κως), ενώ υπάρχουν άλλα που δήμαρχοι και ξενοδόχοι δεν είναι συνεργάσιμοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός των 1800 ευρώ «μπόνους» που λαμβάνουν όσοι μετακινούνται, το κράτος τους καλύπτει 60 ευρώ την ημέρα για διαμονή, περίπου άλλα τόσα για διατροφή και τα εισιτήρια από και προς τον τόπο μετακίνησης.

Πηγή ygeiamou.gr