Γράφει ο
Βασίλης Χατζηβασιλείου
Ιστορικός Συγγραφέας- Δικηγόρος

Η εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών, όπως της πανώλης, της ελονοσίας, κ.ά., που ως επιδημίες, από τον 14ο αιώνα και έπειτα, έπληξαν όχι μόνο τη Μεσαιωνική Δύση, αλλά και την Ανατολή και εμφανίστηκαν ακόμη και στα Αιγαιοπελαγίτικα νησιά, δεν ήταν δυνατόν να μην προσβάλουν και το νησί της Κω. Πρώτος ο λόγιος κληρικός και ταξιδιώτης από τη Φλωρεντία Cristophoro Buondelmonti στις αρχές του 15ου αιώνα περιγράφοντας την Κω στο βιβλίο του Liber Insularum Archipelagi, αναφέρει ότι το νησί το βρήκε να έχει νοσηρό κλίμα για το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου «δια την του αέρος δυσκρασίαν» και ότι στη μέση της πόλης του υπήρχε «λίμνη νοσώδης εν έαρι μάλιστα».

Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης έγραψε ότι επί της εποχής των Ιωαννιτών Ιπποτών, το 1347, «ενέσκηψε βαρύ λοιμώδες νόσημα, επενεγκών φθοράν ου μικράν εις την Κων». Και μνημονεύει τον Γρηγορά, δηλ. τον βυζαντινό ιστορικό Νικηφόρο Γρηγορά (1295-1360), που αναφέρει ότι «εκενούντο οικίαι πλείσται καθάπαξ των οικητόρων απόντων μιάς ή και δυοίν ενίοτε». Γνωρίζουμε ακόμη ότι οι Ιωαννίτες Ιππότες, γύρω στα 1386, αφού διαπίστωσαν ότι το κλειστό λιμάνι της πόλης είχε μετατραπεί σε λίμνη και αποτελούσε εστία ελονοσίας για τους κατοίκους, άνοιγαν κάθε χρόνο, τον Απρίλιο, τον φράχτη της τάφρου (τη «Χαντάκα», δηλ. τη σημερινή οδό Ιπποκράτους) του περιμετρικού τείχους της Κω, για να διοχετεύεται το θαλασσινό νερό στο λιμάνι και να αποτρέπεται έτσι η επιδημία.

Επίσης τον Μάρτιο του 1500 βρίσκουμε έγγραφο του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών της Ρόδου Pierre d’ Aubusson προς τον Τοποτηρητή του Τάγματος στην Κω Costanzo Operti, όπου ο Μεγ. Μάγιστρος δίνει εντολή στον Operti και τους άνδρες του να μεταφέρουν πέτρες, για να φτιάξουν τοίχο που θα συγκρατεί το ανάχωμα της τάφρου μπροστά από τη γέφυρα και την είσοδο του Κάστρου της Νεραντζιάς, για να μην κατρακυλήσει το ανάχωμα αυτό και εμποδίσει τη διέλευση του θαλασσινού νερού από την τάφρο προς τη λίμνη, δηλ. το σημερινό λιμάνι της Κω, που εξακολουθούσε να αποτελεί εστία ελονοσίας.

Για τη μεγάλη πληγή της πανώλης, που θα επηρεάσει καθοριστικά τη δημογραφική πορεία του πληθυσμού της Κω, έχουμε πυκνότερες χρονολογικές επισημάνσεις από τη γαλλική προξενική αλληλογραφία της Ρόδου του 18ου αιώνα. Η Κως θα πληγεί από την πανώλη το 1733 (το θανατικό αυτό θα διαρκέσει 4 μήνες) και θα επαναληφθεί το 1747, το 1750, το 1752, το 1769, το 1778 μαζί με την επιδημία της ευλογιάς, το 1791 και 1792. Ο 19ος αιώνας θα αρχίσει για την Κω ακόμη πιο οδυνηρός εξαιτίας της πανώλης, που από το 1811 έως το 1814 θα ενσκήψει φοβερότερη στην πρωτεύουσα του νησιού, της οποίας τόσο το κλειστό λιμάνι όσο και η ελώδης περιοχή της Λάμπης παρέμεναν αθεράπευτες εστίες της επιδημίας αυτής. Είναι η εποχή που, όπως αναφέρει ο Ζαρράφτης, εμφανίζεται το λεγόμενο «πρώτο θανατικό» για τους χριστιανούς κατοίκους της πόλης, οι οποίοι από φόβο για τη ζωή τους κατέφυγαν στις εξοχές, απ’ όπου οι Τούρκοι, φοβούμενοι τα επαναστατικά κινήματα, τους εξανάγκασαν να επανέλθουν και πάλι στα σπίτια τους.

Ο Άγγλος περιηγητής William Turner, που επισκέφθηκε την Κω την περίοδο αυτή, έγραψε πως η πανώλης θέρισε 3.000 ψυχές, από τις οποίες οι 2.000 ήταν Τούρκοι. Το 1833 θα συμβεί το «δεύτερο θανατικό», που προξένησε μεγάλη φθορά στους κατοίκους και ιδιαίτερα στους Τούρκους, «αδυνατούντας να φυλάξωσι δίαιταν όχι μόνον δια την πανώλην, αλλά και δια πάσαν άλλην αρρώστιαν».

Είναι ευτύχημα πως οι Τούρκοι αντιλήφθηκαν εκείνα τα χρόνια ως προληπτικό κατά της πανδημίας μέτρο την καραντίνα όλων όσοι επισκέπτονταν με τα πλοία τους το νησί. Έτσι όταν τον Αύγουστο του 1841 πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι στην Κω ο Βαυαρός αρχαιολόγος Ludwig Ross και το σκάφος με τη συνοδεία του έπλεε έξω από το λιμάνι, οι Τούρκοι αρνήθηκαν να του δώσουν άδεια αποβίβασης, υποχρεώνοντας τον Ross και τους άνδρες του να υποβληθούν σε 15μερη καραντίνα από φόβο μήπως είναι φορείς του μικροβίου της πανώλης. Τη θλιβερή αυτή εμπειρία περιγράφει ο Ross ως εξής: «Βρισκόμασταν σε απόσταση ενός μιλίου από τη στεριά και καθώς έδυε ο ήλιος είδαμε το προξενείο, που ήταν δίπλα στο λιμάνι, να μας υποδέχεται με υψωμένες δυο μεγάλες Ελληνικές σημαίες.

Την ίδια στιγμή φάνηκε επίσης μια κατακόκκινη Τουρκική σημαία στο κτίριο της καραντίνας, ενώ σε κάποιο άλλο σπίτι ξεπρόβαλαν δειλά τρεις σημαιούλες της Αυστρίας, Αγγλίας και Ρωσίας». Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα πλοία των εποχών εκείνων αγκυροβολούσαν εκεί όπου βρίσκεται σήμερα η λεγόμενη πολεμική σκάλα, ανατολικά του Κάστρου της Νεραντζιάς. Απέναντι δε από το σημερινό ξενοδοχείο το Gelsomino, στην ακτή Μιαούλη, υπήρχαν τα προξενεία διαφόρων χωρών, γι αυτό και η περιοχή ήταν παλαιότερα γνωστή με την ονομασία «Κονσολάτα» (Consolata). Ο Ross αναφέρει ότι από τα 20 περίπου εμπορικά πλοία, που ήταν αγκυροβολημένα εκεί, τα 2/3 είχαν Ελληνική σημαία (του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους), ένα είχε Ρωσική και μερικά άλλα Ιωνική και Σαμιώτικη σημαία. Μόνο σε δυο τουρκικά φορτηγά πλοία, που είχαν έρθει από την Κρήτη, δεν είχαν υψωθεί σημαίες.

Και συνεχίζει ο Ross: «Δεν προλάβαμε να ρίξουμε την άγκυρα, όταν φάνηκε μια βάρκα με τον Ιταλό γιατρό της καραντίνας [οι Τούρκοι δεν είχαν φαίνεται δικό τους γιατρό] και δυο κωπηλάτες, ένα Τούρκο κι ένα Έλληνα. Όλες οι προσπάθειές μας να τους πείσουμε ότι το πλοίο μας δεν ήταν φορτηγό, ούτε μετέφερε εμπορεύματα και ότι εμείς απλώς είμαστε αργόσχολοι ταξιδιώτες χωρίς κανένα εμπορικό ενδιαφέρον, έπεσαν στο κενό. Ο πρόξενός μας, που θα μπορούσε ίσως να μας διευκολύνει, απουσίαζε στη Σμύρνη και ο γραμματέας του δεν ήθελε να μας βοηθήσει. Έτσι διαταχτήκαμε να αγκυροβολήσουμε και να κινηθούμε μέσα στο χώρο της καραντίνας κι εκεί περάσαμε όλο το πρωινό μας».

Λίγο παρακάτω ο Ross θα περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο γινόταν η καραντίνα από τους Τούρκους, χαρακτηρίζοντάς την φάρσα, που στάθηκε εμπόδιο να περιηγηθεί στο πρώτο του ταξίδι το νησί. Ενώ, δηλαδή, τα αντικείμενα που κρατούσαν επάνω τους (χρήματα, έγγραφα κ.ά.) απολυμαίνονταν, ένας νεαρός φύλακας της καραντίνας, ο Αλής, άναψε την πίπα του, την πρόσφερε στον Ross να καπνίσει και στη συνέχεια κάπνισε κι ο ίδιος.

Η πράξη αυτή, έκαμε τον Ιταλό γιατρό να εκνευριστεί, γιατί αποτελούσε ασφαλώς ένα τρόπο μετάδοσης της νόσου, για την οποία οι Τούρκοι έπαιρναν τα προληπτικά εκείνα μέτρα. Ο Αλής, βέβαια, ισχυρίστηκε πως το κάπνισμα από την ίδια πίπα δεν απαγορεύεται από τον κανονισμό (!). Ο 20ός αιώνας τελικά θα φέρει την ανακάλυψη των ισχυρών εκείνων φαρμάκων, που θα εξαλείψουν σταδιακά τις θανατηφόρες επιδημίες απ’ όλο τον Αιγαιοπελαγίτικο κόσμο και φυσικά και από το νησί της Κω.

Μετά από πολλά μηνύματά και τηλέφωνα που δέχτηκα από το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ότι στο νησί της Κω δεν παρέρχεται ρεύμα. Κατευθείαν, επικοινώνησα με τους υπευθύνους της Δ.Ε.Η. και της ΔΕΔΔΗΕ και με ενημέρωσαν ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ότι στο ένα από τα δύο ζεύγη του εργοστασίου της ΔΕΗ στο Μαστιχάρι. Γίνονται υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να αποκατασταθεί η βλάβη που έχει προκληθεί. Αυτή την στιγμή προσπαθούν να μεταφέρουν στο ένα ζεύγος όλες τις γραμμές ώστε να εξυπηρετηθεί όλο το νησί σήμερα από παροχή ρεύματος.
Κατά την διάρκεια της ημέρας θα υπάρχουν σταδιακές διακοπές ρεύματος.
Γι αυτό καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε με σύνεση τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.
Από αύριο θα υπάρξει η πλήρης αποκατάστασή του δικτύου.
Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με όλους τους υπεύθυνους.

Ο ΒΟΥΛΕΥΤΉΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΝΔ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ

Ίσως όλοι , αυτό το καιρό που είμαστε κλεισμένοι στο σπίτι έχουμε σκεφτεί να πάρουμε το παλιό μας ποδήλατο και να κάνουμε τη προβλεπόμενη άθληση με το SMS με το Νο6 όπως μας παροτρύνει ακόμα και ο λοιμωξιολόγος κος Τσιόδρας αλλά και ο πρωθυπουργός ο οποίος παρότρυνε την ατομική άθληση σε συζήτηση που είχε με πρωταθλητές του αθλητισμού

Αγαπητοί συνδημότες και συνδημότισσες,

μετά την σχετική απόφαση της κυβέρνησης και σύμφωνα με ανακοίνωση του Υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας & Διαχείρισης Κρίσεων Νίκου Χαρδαλιά, σας ενημερώνουμε ότι την Μεγάλη Παρασκευή (17 Απριλίου 2020) τα κοιμητήρια θα παραμείνουν κλειστά, στο πλαίσιο της πρόληψης ενάντια στην εξάπλωση του κορονοϊού, σε όλη την χώρα.

Ας προσευχηθούμε για τους αγαπημένους μας από το σπίτι.

Το ίδιο θα ήθελαν κι εκείνοι, να προστατεύσουν τη δική μας υγεία αλλά και των γύρω μας.

Σύντομα θα βρεθούμε ξανά στους χώρους ανάπαυσής τους και θα ανάψουμε τα καντηλάκια τους. Η ανάμνηση της θύμησής τους μπορεί να περιμένει λίγες μέρες. Και εκείνοι άλλωστε αυτό θα ήθελαν.

Ευχαριστούμε για την κατανόηση και τη συνεργασία σας.

Ευχόμαστε ολόψυχα Καλή Ανάσταση & Καλό Πάσχα, με υγεία σε εσάς και στις οικογένειές σας!

Ο Αντιδήμαρχος

Περιβάλλοντος – Καθαριότητας & Πρασίνου

Καμπουράκης Σταμάτης

Εξιχνιάστηκε από το Τμήμα Ασφαλείας Κω, κλοπή καπνικών προϊόντων από κατάστημα και συνελήφθησαν οι δράστες.
Πρόκειται για δυο αλλοδαπούς ηλικίας 29 και 31 ετών, οι οποίοι κατηγορούνται για τα κατά περίπτωση αδικήματα της κλοπής, απείθειας, βίας κατά υπάλληλων και οπλοκατοχής. Παράλληλα η δικογραφία που σχηματίστηκε περιλαμβάνει και έναν συνεργό τους, ο οποίος αναζητείται.
Όπως διακριβώθηκε, οι κατηγορούμενοι πρώτες πρωινές ώρες της 05.04.2020 ενεργώντας από κοινού παραβίασαν κατάστημα στην Κω και αφαίρεσαν χρήματα, ενεργειακά ποτά και μεγάλο αριθμό καπνικών προϊόντων συνολικής εκτιμωμένης αξίας 10.000 ευρώ.
Οι δράστες κατά τον εντοπισμό τους προσπάθησαν να διαφύγουν και ένας από αυτούς επιτέθηκε στους αστυνομικούς.
Μέρος των αφαιρεθέντων προϊόντων βρέθηκαν σε υπόγειο εγκαταλειμμένου κτηρίου και αποδόθηκαν στον δικαιούχο.
Επίσης στο χώρο διαμονής τους βρέθηκε και κατασχέθηκε ρόπαλο μήκους 84 εκατοστών.
Οι συλληφθέντες θα οδηγηθούν στην Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Κω για τα περαιτέρω