Περιβαλλοντική, κοινωνική, αισθητική και οικονομική επιβάρυνση χρεώνουν στα κρουαζιερόπλοια οι ειδικοί

Καθώς πλησιάζει η καλοκαιρινή σεζόν και τα κρουαζιερόπλοια έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν μαζικά την εμφάνισή τους στα ελληνικά νερά, πληθαίνουν οι φωνές των ειδικών που μιλούν για δυσανάλογα υψηλές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στις υποδομές και στους προορισμούς σε σχέση με τα έσοδα που αφήνουν.

Η κρουαζιέρα εξακολουθεί να κατατάσσεται από μια μεγάλη μερίδα των ειδικών μεταξύ των τουριστικών δραστηριοτήτων με το χειρότερο προφίλ βιωσιμότητας. Την ώρα που η μέση δαπάνη ανά ξένο επισκέπτη στη χώρα κινείται πλέον πάνω από τα 700 ευρώ, στην κρουαζιέρα παραμένει στα επίπεδα των 200 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που δείχνουν για το 2022 έσοδα της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου από 4.381.876 επιβάτες, με βάση τα στοιχεία αφίξεων κρουαζιέρας της Ενωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ). Ακόμα όμως κι αν τα έσοδα από την κρουαζιέρα (τα οποία σημειωτέον υπολείπονται σημαντικά στην Ελλάδα σε σχέση με αυτά που αποκομίζουν άλλες μεσογειακές χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, σύμφωνα με μελέτη της διαΝΕΟσις) ήταν υψηλότερα από αυτά των τυπικών ταξιδιωτών, τα προβλήματα που προκαλούν τα κρουαζιερόπλοια και η μαζική αποβίβαση χιλιάδων επισκεπτών σε προορισμούς με χαμηλή φέρουσα ικανότητα δεν νομιμοποιούν την ανεξέλεγκτη διατήρηση της δραστηριότητας αυτής.

Οι δυσμενείς επιπτώσεις της κρουαζιέρας πρέπει να περιοριστούν ώστε να μην προκαλέσουν σημαντικές πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες, επισημαίνουν οι ειδικοί. «Η κρουαζιέρα και ιδίως οι επιβάτες κρουαζιέρας ασκούν πιέσεις στα κοινωφελή δίκτυα και συστήματα υπηρεσιών ενός προορισμού», αναφέρει η μελέτη της διαΝΕΟσις. Ενδεικτικά, η αύξηση της δραστηριότητας της κρουαζιέρας προκαλεί την επιβάρυνση των μεταφορικών δικτύων και των μέσων μεταφοράς με την αύξηση των απορριμμάτων. Οι επιπτώσεις είναι σημαντικές ιδίως όταν ο αριθμός των επιβατών που αποβιβάζονται ταυτόχρονα σε έναν προορισμό είναι πολύ μεγάλος.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην Ελλάδα είναι η Σαντορίνη, όπου σε ημέρες υψηλής κίνησης, με ταυτόχρονες προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων, περίπου 10.000 επιβάτες κρουαζιέρας αποβιβάζονται στο νησί, αριθμός που ισοδυναμεί με το 75% του μόνιμου πληθυσμού, ενώ την ίδια στιγμή επιπτώσεις υπάρχουν και για τους τουρίστες που βρίσκονται στο νησί. Τουρίστες οι οποίοι καταβάλλουν πολλαπλάσια χρήματα για τη διαμονή τους και την ψυχαγωγία τους και ωστόσο υπομένουν τον συνωστισμό και την όχληση που δημιουργούν οι μαζικές ημερήσιες εκδρομές των επιβατών από τα κρουαζιερόπλοια. Τίθεται δηλαδή θέμα κανιβαλισμού του ίδιου του τουριστικού προϊόντος. Εξάλλου ακόμα και μετά τις προσπάθειες για περιορισμό του ημερήσιου αριθμού επιβατών που αποβιβάζουν τα πλοία αυτά στη Σαντορίνη, μια ματιά στον φετινό προγραμματισμό δείχνει πως για παράδειγμα στις 5 Ιουλίου αναμένονται περισσότεροι από 9.000 επιβάτες όπως κι άλλες μέρες αυτού του μήνα και ακόμα περισσότεροι τον Αύγουστο.

Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εδώ: επιπτώσεις δεν υπάρχουν μόνο από τον μεγάλο αριθμό επιβατών αλλά και από τα ίδια τα κρουαζιερόπλοια. Και αφορούν κυρίως θέματα ρύπανσης. «Το κρουαζιερόπλοιο καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του σε ένα λιμάνι λειτουργεί τις ηλεκτρογεννήτριές του προκειμένου να έχει επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας για να λειτουργούν οι διάφοροι χώροι του και να εξυπηρετούνται οι επιβάτες του. Η λειτουργία των ηλεκτρομηχανών δημιουργεί ατμοσφαιρική ρύπανση στην περιοχή πέριξ του λιμένα», προειδοποιούσε ήδη πριν από την πανδημία σε ειδική μελέτη της η διαΝΕΟσις. Σε αυτά τα ζητήματα πρέπει να προστεθούν και θέματα όπως η διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων, η αποδέσμευση θείου (που συλλέγεται από ορισμένα πλοία τα οποία είναι εφοδιασμένα με πλυντηρίδες – scrubbers) στη θάλασσα και, ασφαλώς, η εν γένει επιβάρυνση του οδικού δικτύου των προορισμών από τα εκατοντάδες λεωφορεία που καλούνται να μεταφέρουν τους επιβάτες από τα σημεία αφίξεών τους. Για πολλούς το ισοζύγιο των οικονομικών ωφελειών με τις οικονομικές επιπτώσεις είναι ελλειμματικό.

Μια πρόσθετη πολύ σημαντική επίπτωση των κρουαζιερόπλοιων έχει να κάνει με την «αισθητική αλλοίωση του τοπίου του προορισμού», ιδίως σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Ενδεικτικό στην περίπτωση αυτή είναι το παράδειγμα της Βενετίας, όπου ένας από τους λόγους απαγόρευσης μεγάλων κρουαζιερόπλοιων στον κεντρικό λιμένα της πόλης ήταν η αλλοίωση του χαρακτήρα και του τοπίου της.

Ολα τα παραπάνω προβλήματα έχουν ασφαλώς εντοπιστεί και σε άλλες χώρες και πόλεις που επιβαρύνονται από την κρουαζιέρα όπως η Βαρκελώνη, το Ντουμπρόβνικ, τα Κανάρια Νησιά κ.ά. Σε αντίθεση με την Ελλάδα όμως, όπου πανηγυρίζεται η μεγάλη αύξηση των πλοίων κρουαζιέρας που έχουν προγραμματίσει να έρθουν φέτος στο Αιγαίο και στο Ιόνιο και τα λιγοστά –αν όχι καθόλου– μέτρα ελέγχου των ροών αυτών, οι προαναφερθείσες περιοχές έχουν λάβει αυστηρά μέτρα ελέγχου του αριθμού των επιβατών κρουαζιέρας αλλά και του αριθμού των πλοίων που τις προσεγγίζουν και επιπλέον έχουν επιβάλει και σημαντικά ανταποδοτικά τέλη που εισπράττονται προς όφελος των προορισμών.

Στις αρχές του 2019, ένα χρόνο πριν προκύψει η πανδημία που έθεσε πρόσκαιρο φρένο στην αλματώδη ανάπτυξη της κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (TRAN Committee) τοποθετούσε τη Σαντορίνη αλλά και άλλους ελληνικούς προορισμούς στη λίστα με τις περιοχές υψηλού κινδύνου από τον υπερτουρισμό, κάνοντας λόγο για αλλοίωση του χαρακτήρα και του κοινωνικού ιστού από την ανεξέλεγκτη καθημερινή ροή δεκάδων χιλιάδων τουριστών. Στη μελέτη του τμήματος Πολιτικής για τη Διαρθρωτική Πολιτική και την Πολιτική Συνοχής της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών Πολιτικών που ζήτησε η TRAN Committee του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται επίσης πως στην Ελλάδα εκτός από τη Σαντορίνη, Ιόνιο και Πελοπόννησος είναι μεταξύ των 15 ευρωπαϊκών περιφερειών «με υψηλό κίνδυνο» από τον υπερτουρισμό.

Πηγή kathimerini.gr

Ηλίας Μπέλλος

Παροπλισμένα παγκοσμίως πάνω από 250 κρουαζιερόπλοια, ενώ άλλα περίπου 100 είναι σε κατάσταση αργίας, έως ότου καταφέρουν να βρουν ασφαλές αγκυροβόλιο ή λιμάνι

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στη μεγαλύτερη κρίση από το κραχ της δεκαετίας του ’30 εξ’ αιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Υπάρχουν τομείς που επηρεάστηκαν άμεσα αρνητικά σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με άλλους.
Η ελληνική και παγκόσμια κρουαζιέρα σχεδόν καταστρέφεται. Το 2020 είναι χαμένο και το 2021 με ερωτηματικό.

Η ελληνική οικονομία σε τρεις μήνες είχε απώλειες ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ ενώ χάθηκαν 1.500 θέσεις εργασίας.

Μέσα σε λιγότερο διάστημα των τελευταίων τριών μηνών, τα ανά τον κόσμο δραστηριοποιούμενα κρουαζιερόπλοια, σε ορισμένα εκ των οποίων παρουσιάστηκαν κρούσματα κορωνοϊού σε επιβάτες και πληρώματα, αναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων να διακόψουν τις προγραμματισμένες κρουαζιέρες τους, να επαναπατρίσουν τους επιβάτες τους και να εξασφαλίσουν ασφαλές αγκυροβόλιο ή λιμάνια για παροπλισμό.
“Η οικονομική καταστροφή των εταιρειών κρουαζιερόπλοιων σε παγκόσμια κλίμακα είναι ανυπολόγιστη. Οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες κρουαζιερόπλοιων, η CARNIVAL και η ROYAL CARIBBEAN, αναγκάστηκαν εκ των πραγμάτων να συνάψουν δανειακές υποχρεώσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων με υπέρογκα επιτόκια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες οικονομικές υποχρεώσεις τους λόγω της αναγκαστικής αργίας των κρουαζιερόπλοιων αλλά και της εκ των πραγμάτων ακύρωσης των μελλοντικών προγραμματισμένων κρουαζιέρων για το έτος 2020” επισημαίνει ο Μιχάλης Λάμπρος πρώην αντιπρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας και Γενικός Διευθυντής της Majestic International Cruises:

“Αυτή τη στιγμή έχουν παροπλισθεί σε παγκόσμια κλίμακα πάνω από 250 κρουαζιερόπλοια, ενώ άλλα περίπου 100 είναι σε κατάσταση αργίας ανά τον κόσμο, έως ότου καταφέρουν να βρουν ασφαλές αγκυροβόλιο ή ασφαλές λιμάνι.

Στα περισσότερα από αυτά βρίσκονται εγκλωβισμένοι αρκετές δεκάδες χιλιάδες πληρώματα τα οποία αδυνατούν να επαναπατριστούν λόγω έλλειψης αεροπορικών μεταφορικών μέσων”.

Σύμφωνα με τον Μιχάλη Λάμπρο “οι απώλειες για την ελληνική οικονομία από μια τρίμηνη παύση κρουαζιέρων στα Ελληνικά λιμάνια υπολογίζονται στα 200.000.000 ευρώ ενώ η μείωση των θέσεων εργασίας θα είναι της τάξεως των 1.500 με ανάλογες μισθολογικές απώλειες”.

Τα σενάρια
Τ α πιθανά σενάρια για την κρουαζιέρα στο εγγύς και στο απώτερο μέλλον, σύμφωνα με τον Μιχάλη Λάμπρο είναι τα εξής:

1. Οι πιο αισιόδοξοι, όπως η Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) πιστεύουν ότι η διεθνής Κρουαζιέρα θα επανέλθει σύντομα δυναμικότερη, κάτι που τοποθετούν με τον πιο αισιόδοξο τρόπο τον Αύγουστο ή Σεπτέμβριο του 2020.

2.Η προσωπική μου άποψη η οποία βασίζεται στην ιστορική πραγματικότητα της ανάπτυξης της κρουαζιέρας που ξεκίνησε τις δεκαετίες του 1960 / 1970 και 1980 κι έφθασε στη σημερινή κορύφωση με περίπου 450 κρουαζιερόπλοια όλων των κατηγοριών και επιβάτες των 30.000.000 ετησίως, είναι εντελώς διαφορετική τώρα πλέον.

Τα δυσάρεστα γεγονότα κρουσμάτων και θανάτων από τον κορωνοϊό που συνέβησαν τους τρεις τελευταίους μήνες σε υπερμεγέθη κρουαζιερόπλοια, αποτελούν την ταφόπλακα για σύντομη επαναφορά του ενδιαφέροντος των tour operators σε διεθνές επίπεδο, να προωθήσουν κρουαζιέρες στους πελάτες τους.

Αλλά και οι ίδιοι πελάτες οι οποίοι ζητούσαν έντονα κρουαζιέρες για αναψυχή, θα είναι πολύ προβληματισμένοι να ξαναμπούν σε πλοίο για να κάνουν κρουαζιέρα. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα χειρότερα σημεία ανάπτυξης και μετάδοσης του κορωνοϊού είναι τα αεροπλάνα και τα κρουαζιερόπλοια. Όσο πιο μεγάλης χωρητικότητας είναι ένα κρουαζιερόπλοιο, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι επιβάτες και τα πληρώματα να νοσήσουν από τον κορωνοϊό. Αυτήν την πραγματικότητα την έχουν αντιληφθεί οι ιθύνοντες των μεγάλων εταιρειών κρουαζιερόπλοιων και δεν τολμούν να ανακοινώσουν τη σύντομη επανεκκίνηση των προγραμματισμένων κρουαζιέρων.

3. Πιστεύω και ελπίζω να διαψευσθώ ότι οποιαδήποτε προσπάθεια επανεκκίνησης των κρουαζιέρων θα ξεκινήσει από μηδενική βάση και θα χρειασθούν πολυετείς αγώνες για να πεισθούν οι επιβάτες να επανέλθουν στα κρουαζιερόπλοια. Να μην ξεχνάμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό επιβατών κρουαζιέρας σε διεθνές επίπεδο αφορά ηλικίες άνω των 65 ετών που θεωρούνται ευπαθείς ηλικίες στον κορωνοϊό και σε άλλες πιθανές ιώσεις.

4. Οποιαδήποτε ανάκαμψη, σίγουρα θα ξεκινήσει από τα μικρής χωρητικότητας κρουαζιερόπλοια κάτω των 1.000 επιβατών που θεωρούνται ασφαλέστερα σε μετάδοση ιώσεων από τα υπερμεγέθη των 3.000 / 4,000 και 5.000 επιβατών που κυριαρχούν σήμερα στον διεθνή στίβο της Κρουαζιέρας”.

Στη συνέχεια ο Μιχάλης Λάμπρος τονίζει:

“Ήδη τα μεγάλα Ευρωπαϊκά ναυπηγεία κατασκευής κρουαζιερόπλοιων στην Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία, ανακοίνωσαν τη σταδιακή επιβράδυνση των εργασιών στις επιβεβαιωμένες παραγγελίες που έχουν υπογράψει και οι οποίες, πάντα σε διεθνές επίπεδο, πλησιάζουν τις 100 μέχρι το έτος 2025. Πιστεύω ότι σύντομα θα ξεκινήσουν οι ακυρώσεις των υφισταμένων επιβεβαιωμένων παραγγελιών κατασκευής νέων κρουαζιερόπλοιων. Οι μεγάλες εταιρείες των κρουαζιερόπλοιων σκέπτονται σοβαρά να ζητήσουν από τα ναυπηγεία να μειώσουν αρκετά τον αριθμό των καμπινών, δίνοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερο μέγεθος στις καμπίνες και λαμβάνοντας μέτρα καλυτέρευσης των συνθηκών υγιεινής, και στις καμπίνες αλλά και σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους” και καταλήγει λέγοντας:

“Η πολυετής εμπειρία μου στον κλάδο της Κρουαζιέρας με διδάσκει ότι «το φως στο τούνελ» της εκ νέου ανάπτυξης του κλάδου της Κρουαζιέρας θα καθυστερήσει σημαντικά.

Και πάλι εύχομαι να διαψευσθώ αλλά πολύ φοβάμαι ότι θα αργήσει μια τέτοια διάψευση”.

Πηγή newmoney.gr

Μηνάς Τσαμόπουλος

Σημαντική άνοδο κατέγραψαν οι αφίξεις κρουαζιέρας στη χώρα μας το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος.

Ειδικότερα, οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ανήλθαν στις 3.899 (από 3.410 το 2018), σημειώνοντας άνοδο 14,34% και οι αφίξεις επιβατών κρουαζιέρας ανήλθαν στις 5.537.500 (από 4.788.642 το 2018), σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 15,64%.Τα στοιχεία δόθηκαν από τα μέλη της ΕΛΙΜΕ (25 λιμάνια – προορισμοί κρουαζιέρας που λειτουργούν ως Οργανισμοί Λιμένων ή Λιμενικά Ταμεία). Τα υπόλοιπα στοιχεία δόθηκαν από τις αρμόδιες Λιμενικές Αρχές.Οι πρώτοι είκοσι προορισμοί κρουαζιέρας διατηρούνται οι ίδιοι με το 2018, με κάποιες μικρές ανακατατάξεις. Το Λιμάνι του Πειραιά συνεχίζει να διατηρεί την πρώτη θέση στους προορισμούς για 10η συνεχή χρονιά, σημειώνοντας μάλιστα σημαντική άνοδο ως προς τις απο/επιβιβάσεις homeporting ( από 354.398 το 2018 σε 410.512 το 2019, ήτοι ποσοστό αύξησης 15,83%).Αμέσως μετά ακολουθούν τα λιμάνια της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Το αμέσως επόμενο νησί των Κυκλάδων σε επίπεδο προορισμών κρουαζιέρας είναι η Σύρος, η οποία βρίσκεται στην 13η θέση, παρουσιάζει οριακή άνοδο στις προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων, αλλά σημαντική αύξηση του αριθμού των επιβατών σε σχέση με το 2018.Στην 14η θέση βρίσκεται η Μήλος η οποία συνεχίζει την ανοδική της πορεία τα τελευταία χρόνια. Άνοδο παρουσιάζει και η Πάρος η οποία βρίσκεται στην 24η θέση, η Νάξος υποχωρεί στην 33η θέση, η Ίος μετά από αρκετά χρόνια δεν υποδέχθηκε κανένα κρουαζιερόπλοιο, ενώ η Άνδρος είχε μία άφιξη.Γενικά, σημαντική αύξηση σημειώθηκε στα λιμάνια – προορισμούς της πρώτης εικοσάδας και κυρίως στα λιμάνια της Σαντορίνης, Σούδας (Χανίων), Ρόδου, Αγ. Νικολάου Κρήτης και Κεφαλλονιάς-Ιθάκης.

Κως, 30 Μαρτίου 2019

Έχει μέλλον η κρουαζιέρα στην Κω;

Ενώ η Ελλάδα κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο στον τουρισμό κρουαζιέρας, η Κως έχει εξαφανιστεί από τον χάρτη, στερώντας από τις τοπικές επιχειρήσεις και την αγορά σημαντικά έσοδα.

Από τη στιγμή που παρέλαβε τη δημαρχία η σημερινή – απερχόμενη πλέον – δημοτική αρχή τίποτα δεν προχώρησε.

Κατά τη διάρκεια του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τα υδατοδρόμια και την κρουαζιέρα, που πραγματοποιήθηκε 15-16 Μαρτίου στο Λουτράκι, έγινε παρουσίαση των εξελίξεων σε αυτόν τον σημαντικό τομέα του τουρισμού, παγκοσμίως και στην χώρα μας.

Παρουσιάστηκαν εντυπωσιακά στοιχεία: Το 2018 28,2 εκ. άτομα επέλεξαν παγκοσμίως να κάνουν την κρουαζιέρα τρόπο διακοπών. Με την πορεία να είναι διαρκώς ανοδική τα τελευταία χρόνια, το 2019 αναμένεται ο αριθμός να φτάσει τα 30 εκ..

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την Ελιζαμπέτα Ντε Νάρντο, αντιπρόεδρο Ανάπτυξης Λιμένων της MSC Cruises και πρόεδρο της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Λιμένων και Προορισμών της CLIA: «Η Ελλάδα παραμένει μία πολύ σημαντική περιοχή για τη διεθνή βιομηχανία κρουαζιέρας. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της γεωπολιτικής αστάθειας σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, η Ελλάδα κατέχει ακόμη πιο εξέχουσα θέση στα δρομολόγια κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Τι γίνεται στην Κω

Η προσπάθεια για την ανάπτυξη κρουαζιέρας σταμάτησε στην περίοδο 2013 – 2014 όταν πετύχαμε το μέγιστο (2013) με 86 αφίξεις πλοίων και 64.756 επιβάτες. Τότε καταφέραμε να βρεθούμε ως προορισμός μεταξύ μεγάλων ελληνικών λιμανιών και στην 11η θέση στις αφίξεις επιβατών.

Από τότε μέχρι σήμερα η κρουαζιέρα στην Κω «βούλιαξε».

Τα πράγματα όμως πρέπει να αλλάξουν. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2019 ξεκινάμε την προσπάθεια για να ξαναφέρουμε τα κρουαζιερόπλοια στην Κω με πρώτο στόχο την αναζωογόνηση και ενίσχυση της τοπικής αγοράς του νησιού.

Νίκος Νασταχανίδης

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος