Ποιο είναι το plan B στην περίπτωση που το «κουαρτέτο» των θεσμών δεν συμφωνήσει, στα εναπομένοντα στενά... χρονικά περιθώρια, με το σχέδιό σας για τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού ως «γενικού ισοδύναμου» των πρόσθετων μέτρων που προβλέπει το 3ο Μνημόνιο;
Υπάρχει ήδη μία καταρχήν συμφωνία ότι η πρότασή μας για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού θα χρησιμεύσει ως γενικό ισοδύναμο σε επιμέρους προβλέψεις του μνημονίου. Δεν μπορεί να προεξοφληθεί, βεβαίως, η τελική συμφωνία σε ειδικότερα θέματα και επ’ αυτών θα έχουμε εναλλακτικές προτάσεις. Το βασικό διακύβευμα, πάντως, παραμένει το ποσοστό αναπλήρωσης που θα συμφωνηθεί. (Όσο υψηλότερο, τόσο κοντύτερα στον μισθό θα είναι η τελική σύνταξη). Για το σκοπό αυτό, έχουμε ζητήσει τεχνική βοήθεια και από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, ώστε οι προτάσεις μας να έχουν την υποστήριξη της τεχνογνωσίας και των αρχών του Διεθνούς αυτού οργανισμού.

Η τελική διαπραγμάτευση θα γίνει με όρους δημοσιονομικούς («κάλυψη» του ελλείμματος 4% του ΑΕΠ που έχετε προσδιορίσει ότι είναι το πραγματικό «άνοιγμα» στο Ασφαλιστικό) ή και κοινωνικοασφαλιστικούς (διαγενεακή αλληλεγγύη, κρατική συμμετοχή σε συνάρτηση με την πορεία της οικονομίας, την απασχόληση, τις αμοιβές κ.λπ.);
Όχι, η μεταρρύθμιση έχει πρωταρχικά κοινωνικές, όχι δημοσιονομικές προτεραιότητες. Είναι αλήθεια ότι πρέπει παράλληλα να συμμαζέψουμε τη μαύρη τρύπα που περιγράψατε, είναι όμως αδύνατο να εξισορροπηθεί άμεσα έλλειμμα αυτής της τάξης χωρίς να κατακρεουργηθούν οι συντάξεις. Είναι, επιπλέον, και αδύνατη άσκηση, όσο η ανεργία είναι στα ύψη και μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολουμένων δεν μπορεί να καταβάλει τις εισφορές του. Η δημοσιονομική διόρθωση που επιδιώκουμε απορρέει από τη μνημονιακή μας υποχρέωση να μειώσουμε την επιβάρυνση του προϋπολογισμού κατά 1% για το έτος 2016. Ήδη, με τα μέτρα που έχουμε πάρει έχουμε καλύψει άνω του 60% του στόχου αυτού.

Σε ποια σημεία διαφοροποιείται το κυβερνητικό σχέδιο από το πόρισμα της Επιτροπής «σοφών» - που επικρίθηκε για τον νεοφιλελεύθερο «προσανατολισμό» ορισμένων προτάσεων - και, στην πράξη, θα δώσει «κοινωνικό» πρόσημο στη μεταρρύθμιση;
Οι τελικές κυβερνητικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός των επόμενων ημερών. Η προσωπική μου εισήγηση προς την κυβέρνηση κρατά τις δύο βασικές ιδέες της Επιτροπής, οι οποίες, κατά τη γνώμη μου, αποτελούν όχι απλώς προτάσεις εξορθολογισμού αλλά κοινωνικής δικαιοσύνης: την καταβολή εθνικής σύνταξης με χρηματοδότηση από τη φορολογία σε όλους τους πολίτες, και την καθιέρωση ενιαίων κανόνων για τις εισφορές και για τις συντάξεις σε όλους. Διαφωνώ απολύτως με σκέψεις της επιτροπής να συνδυαστεί η καταβολή της σύνταξης με εισοδηματικά κριτήρια.

Τι απαντάτε σε όσους -«εντός» και «εκτός» ΣΥΡΙΖΑ- σας κατηγορούν ότι με την ενσωμάτωση της κύριας και της επικουρικής επιδιώκετε να «κόψετε» τις συντάξεις αθροιστικά, να απαλλοτριώσετε τα αποθεματικά 2,1 δισ. των επικουρικών και να καταργήσετε τον δεύτερο «πυλώνα» της ασφάλισης;
Δεν έχουμε καταλήξει σε τίποτα άλλο σε σχέση με τις επικουρικές παρά στο ότι θέλουμε να τις προστατεύσουμε, είτε αυτοτελώς είτε ως τμήμα του συνολικού συνταξιοδοτικού εισοδήματος. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι το μνημόνιο μάς απαγορεύει να ενισχύσουμε από τον κρατικό προϋπολογισμό τα ελλείμματα των επικουρικών ταμείων. Συνεπώς, αν δεν βρούμε τρόπους να αυξήσουμε τα έσοδά τους με άλλους πρόσθετους πόρους, οι επικουρικές συντάξεις αναγκαστικά θα μειωθούν πολύ, κάτι που θέλουμε πάση θυσία να αποφύγουμε.

Ως καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου θεωρείτε δίκαιο το μέτρο του «εκ των υστέρων» επανυπολογισμού των συντάξεων που νόμιμα απονεμήθηκαν και καταβάλλονται «κουρεμένες» στους συνταξιούχους; Με ποια κριτήρια το σχεδιάζετε, έτσι ώστε να είναι «δίκαιο» το μέτρο;
Θεωρώ άδικες και αντισυνταγματικές τις οριζόντιες και αυθαίρετες μειώσεις. Δεν ήθελα, όμως, να βασιστώ στην προσωπική μου επιστημονική ειδίκευση για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Για τον λόγο αυτό φρόντισα το ένα τρίτο των μελών της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος να είναι ανώτατοι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι οποίοι εξέτασαν αυτό το θέμα αναλυτικά και ειδικά. Η γενική άποψη που επικράτησε είναι ότι ένα σύστημα αντικειμενικού υπολογισμού που θα βασίζεται στον μισθό, σε ένα δίκαιο ποσοστό αναπλήρωσης (δίκαιο με την έννοια της αποκατάστασης εισοδήματος συγκρίσιμου με αυτό του μισθού) και στα συνολικά έτη καταβολής εισφορών ανταποκρίνεται πλήρως στη συνταγματική επιταγή για ισότητα και στις συνταγματικές προβλέψεις του άρθρου 25 για την κοινωνική ασφάλιση.

Ποιο ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού εκτιμάτε ότι δίνει πραγματικό κίνητρο ασφάλισης στους «εν ενεργεία» και είναι ικανοποιητικό για τους σημερινούς και αυριανούς «απόμαχους» της εργασίας;
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση ποσοτικής ανάλυσης των δεδομένων και καθορισμού των ποσοστών αυτών, που θα αποτελέσουν και το βασικό θέμα διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Δεν μπορώ, συνεπώς, να σας πω αριθμούς. Θα πρέπει, πάντως, να είναι υψηλότερο για τους χαμηλόμισθους και να εξασφαλίζει σε όλους αξιοπρεπή σύνταξη, όχι σύνταξη φιλοδώρημα.

Θα προβλέπεται η ανασύσταση του αποθεματικού που έχουν «χάσει» πριν και μετά την κρίση τα Ταμεία; Αν ναι, ποιοι θα πληρώσουν;
Οπωσδήποτε πρέπει να ξαναδημιουργηθούν τα αποθεματικά των ταμείων, τα οποία ληστεύθηκαν από την κακοδιαχείριση του παλαιοκομματισμού και το PSI. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί από τη μία στιγμή στην άλλη, θα πρέπει να βρεθούν νέοι πόροι και καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων, κυρίως της ακίνητης, που έχει μείνει εν πολλοίς αναξιοποίητη. Υπάρχουν πολλές σχετικές προτάσεις από τους κοινωνικούς εταίρους αλλά και την Επιτροπή που θα εξετασθούν στο άμεσο μέλλον.

Πόσα Ταμεία θα μείνουν; Θα δοθεί δυνατότητα αυτοτελούς λειτουργίας όσων τυχόν θα μπορούσαν, από ίδιους πόρους, να απονέμουν στο μέλλον παροχές χωρίς κρατική χρηματοδότηση;
Επιδίωξή μου θα είναι να δοθεί ακόμη μια ευκαιρία σε όσα επικουρικά ταμεία θελήσουν να μετατραπούν σε επαγγελματικά ταμεία, προφανώς μετά από πλήρη αναλογιστική μελέτη και κάλυψη της δαπάνης καταβολής των συντάξεων των νυν συνταξιούχων. Τα κύρια ταμεία όμως θα ενοποιηθούν. Θα προτείνω όμως στην τελική κυβερνητική απόφαση να προβλεφθεί η διατήρηση του ΟΓΑ και του ΝΑΤ ως αυτοτελών νομικών προσώπων για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών τους αρμοδιοτήτων.

Θα υπάρχει μεταβατική περίοδος για το νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων ή θα επηρεαστούν και όσοι βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότηση, όπως συνέβη με τα «κλειδωμένα» ηλικιακά όρια που ήταν χαμηλότερα από το 62ο και το 67ο;
Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι οι μακρές μεταβατικές περίοδοι των προηγούμενων νόμων είναι προφανές ότι επιδίωκαν να στείλουν τον λογαριασμό στην επόμενη γενιά. Εγώ είμαι καταρχήν υπέρ της εφαρμογής ενιαίων κανόνων σε όλους όσοι βρίσκονται σε όμοια κατάσταση. Όλα όμως τελούν υπό εξέταση.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά περίπλοκο θέμα. Για παράδειγμα, ενδεχόμενη μερική αναστροφή της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών, στις οποίες προχώρησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις χωρίς καμιά αναλογιστική μελέτη, θα επέτρεπε η προσαρμογή του δημοσιονομικού κόστους να μη θίξει τις συντάξεις. Ακούω όμως με προσοχή τις σχετικές ενστάσεις φορέων, όπως η ΕΣΕΕ, που συμμετέχει δημιουργικά στον δημόσιο διάλογο και θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα επιβάρυνε υπέρμετρα τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες.

Το μόνον που μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή για τις εισφορές είναι ότι μετά τη μεταρρύθμιση θα είναι πλέον ευθέως ανάλογες με το εισόδημα (όπως άλλωστε και οι συντάξεις) και θα καθορίζονται με κοινά κριτήρια για όλους, χωρίς εξαιρέσεις και προνόμια. Ειδικά για τις εισφορές των αγροτών θα ληφθεί μέριμνα να υπάρχουν κλίμακες που να αντιστοιχούν και σε πολύ χαμηλά εισοδήματα των κατ’ επάγγελμα αγροτών και να φτάσουν στο τελικό τους ύψος σταδιακά, όχι άμεσα.

Την έναρξη της διαδικασίας κατασχέσεων με ηλεκτρονικό τρόπο, προγραμματίζει να θέσει άμεσα σε εφαρμογή το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του τεράστιου προβλήματος της εισφοροδιαφυγής, η Διεύθυνση Ανάλυσης του ΚΕΑΟ έχει ήδη προχωρήσει τη διαδικασία διασύνδεσης με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), έτσι ώστε να αντλήσει τα απαραίτητα στοιχεία για την περιουσία των οφειλετών και να προχωρήσει, στη συνέχεια, στην επίδοση των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων.

Στην πρώτη γραμμή αναμένεται να βρεθούν περίπου 10.000 επιχειρήσεις του τομέα των ξενοδοχείων, όπου διαπιστώθηκε πως συστηματικά δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί συνολική ληξιπρόθεσμη οφειλή, άνω των 700.000.000 ευρώ.

Επίσης, ηλεκτρονικά κατασχετήρια πρόκειται να λάβουν και αρκετές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της εύρεσης εργασίας. Εκεί διαπιστώθηκε ότι εφαρμόζεται το μοντέλο δημιουργίας πολλών παράλληλων επιχειρήσεων, όπου κλείνει η πρώτη και ανοίγει αμέσως μετά η επόμενη, με επικεφαλής «αχυρανθρώπους» κυρίως ηλικιωμένους ή αλλοδαπούς, για να χορηγείται ασφαλιστική ενημερότητα. Το ΚΕΑΟ έχει ήδη καταφέρει να στείλει ατομικά ειδοποιητήρια έως το τέλος Σεπτεμβρίου σε 256.764 οφειλέτες του ΙΚΑ, του ΟΑΕΕ, του ΟΓΑ και του ΕΤΑΑ. Από αυτούς, ένα μεγάλο μέρος θα λάβουν και τα ηλεκτρονικά κατασχετήρια. Με τον τρόπο αυτό εκτιμά το ΚΕΑΟ ότι θα καταφέρει να περιορίσει την εισφοροδιαφυγή, καθώς αρκετοί από αυτούς τους οφειλέτες θα σπεύσουν να ρυθμίσουν την οφειλή τους, μπροστά στον κίνδυνο ενδεχόμενης κατάσχεσης κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους.

Παράλληλα, οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ προωθούν τη διασύνδεση κυρίως με αντίστοιχα τμήματα σε περιφέρειες και σε υπουργεία, έτσι ώστε να μπορούν να ελεγχθούν καλύτερα τυχόν επιχειρήσεις που ενώ έχουν άδεια νόμιμης λειτουργίας, δημιουργούν συνεχώς οφειλές μέσω μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη έχει εντοπιστεί επιχείρηση στην επαρχία, στην οποία υπάρχει και πρωτόδικη απόφαση για το κλείσιμό της, η οποία έχει δημιουργήσει οφειλές ύψους 200 εκατ. ευρώ. Το ποσό των 14,89 δισ. ευρώ που έχει συγκεντρωθεί στο ΚΕΑΟ ως χρέος των 257.857 οφειλετών που έχει εντάξει στα μητρώα του είναι υπέρογκο και η προσπάθεια που καταβάλλεται είναι για να μειωθεί, έτσι ώστε να αυξηθούν τα έσοδα των Ασφαλιστικών Ταμείων. Στο πλαίσιο αυτό εντείνεται και ο έλεγχος αφερεγγυότητας που πραγματοποιεί το ΚΕΑΟ σε επιχειρήσεις, αξιοποιώντας το μέτρο της αναστολής της δυνατότητας υποβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ). Συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ εντόπισαν 274 τέτοιες επιχειρήσεις, με υψηλό δείκτη αφερεγγυότητας, προχώρησαν σε απαγόρευση υποβολής ΑΠΔ και ήδη 53 από αυτές προέβησαν σε ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. Ο δείκτης αφερεγγυότητας προκύπτει από στοιχεία που αφορούν:

*στην υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών

*στο είδος της επιχείρησης (εκπαιδευτικοί όμιλοι, επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, κέντρα αισθητικής)

*στο εάν πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας

*στα χαρακτηριστικά των υπευθύνων (πχ υπέργηροι, αλλοδαποί, απασχολούμενοι των επιχειρήσεων ως υπεύθυνοι)

*στη νομική μορφή των επιχειρήσεων (μονοπρόσωπες ΕΠΕ, ΙΚΕ) *στο αν οι ειδικότητες των απασχολουμένων στην επιχείρηση είναι άσχετες με τις δραστηριότητες της επιχείρησης (ενδεικτικά αναφέρεται επιχείρηση με δραστηριότητα «καθαρισμοί» με απασχολούμενους, μάγειρες, νοσοκόμους και νηπιαγωγούς)

*στην όλη συμπεριφορά της επιχείρησης.

www.dikaiologitika.gr

Αλλάζουν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης όλων των μισθωτών που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ, στο Δημόσιο και στα πρώην ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών.

Με τα νέα όρια ηλικίας που είναι σε ισχύ από τις 19 Αυγούστου, η κοντινότερη ηλικία εξόδου στη σύνταξη διαμορφώνεται για το 2015 στο 56ο έτος και 6 μήνες, για όσους συμπληρώνουν το 55ο έτος μετά το νέο νόμο.

Αντίθετα, όσοι έχουν ήδη συμπληρώσει την ηλικία εξόδου (των 60, 58, 55, 52 ή και 50 ετών) πριν από την ισχύ του νόμου διατηρούν το δικαίωμα να αποχωρήσουν χωρίς να έχουν αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης. Η αλλαγή όμως που θα έχουν είναι στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, αν υποβάλουν αίτηση μετά την 1η/9/2015, ενώ σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης με μειωμένη σύνταξη, θα έχουν επιπλέον ποινή 10% στο ποσό που θα πάρουν.

Οι αλλαγές ισχύουν για όσους είχαν έναρξη της ασφάλισής τους ως τις 31/12/1992 και συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν με αναγνωρίσεις πλασματικών ετών τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο μέχρι τις 31/12/2012, ενώ συμπληρώνουν την ηλικία συνταξιοδότησης μετά τις 19/8/2015.
Οσοι είχαν έναρξη της ασφάλισής τους από 1ης/1/1993 και μετά δεν μπορούν να αποχωρήσουν πριν από τα 62 για μειωμένη σύνταξη και σε κάθε περίπτωση το όριο για πλήρη σύνταξη είναι το 67ο έτος, εκτός και αν έχουν 40 χρόνια ασφάλισης, οπότε παίρνουν πλήρη σύνταξη στα 62.
Τα όρια ηλικίας που ισχύουν για τους νέους μετά το 1993 ασφαλισμένους έρχονται να εφαρμοστούν και για τους παλαιούς -μέχρι το 1992- ασφαλισμένους με σταδιακή αύξηση κάθε χρόνο ως το 2022 που η πλήρης σύνταξη θα δίνεται στο 67ο έτος ή στα 62 με 40 έτη. Για τη μειωμένη σύνταξη τα όρια αυξάνονται επίσης και σταματούν στο 62ο έτος.

Τις νέες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος όπου αναφέρονται τα εξής:

ΔΗΜΟΣΙΟ: Ποια όρια ηλικίας αυξάνονται και ποιοι αποχωρούν από τα 55 με μειωμένη σύνταξη

Ασφαλισμένοι με 25ετία το 2010.
• Οι γυναίκες με ανήλικο τέκνο και 25ετία ως το 2010 μπορούν να αποχωρήσουν στα 50 παίρνοντας πλήρη σύνταξη, εφόσον συμπλήρωσαν την ηλικία αυτή μέχρι τις 18/8/2015. Αν όμως συμπληρώνουν το 50ό έτος μετά τις 19/8/2015, τότε το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά 5 έτη και πάει στο 55ο. Οσες συμπληρώνουν το 50ό έτος μέσα στο 2016, θα φορτωθούν επιπλέον 1 έτος και 9 μήνες, δηλαδή το όριο συνταξιοδότησης πάει στα 56 και 9 μήνες. Οσες συμπληρώνουν το 50ό έτος το 2017 θα βγουν στα 58 και 5 μήνες, ακολουθώντας κάθε έτος το νέο όριο ηλικίας που ισχύει με τη συμπλήρωση του 50ού έτους.

• Ανδρες και γυναίκες με 25ετία ως το 2010, διορισμένοι είτε πριν είτε μετά το 1983, μπορούν να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη στο 60ό και το 55ο έτος αντίστοιχα, φτάνει να έχουν συμπληρώσει τις ηλικίες αυτές πριν από τις 19/8/2015. Ετσι μια γυναίκα δημόσιος υπάλληλος που έκλεισε τα 55 το 2014 και είχε 25 χρόνια ως το 2010, μπορεί να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη και μετά τις 19/8/2015 χωρίς να την πιάσουν τα νέα όρια ηλικίας γιατί συμπλήρωσε και την ηλικία και τα χρόνια υπηρεσίας πριν από τις αλλαγές. Αν όμως συμπληρώσει το 55ο έτος μετά τις 19 Αυγούστου και μέσα στο 2015, επιβαρύνεται από το νέο όριο που την πάει για σύνταξη στα 56 και 6 μήνες. Αν συμπληρώνει το 55ο έτος το 2016, θα ακολουθήσει το νέο όριο συνταξιοδότησης που είναι το 58ο, ενώ αν συμπληρώσει το 55ο έτος το 2019, θα πρέπει να περιμένει να γίνει 61 ετών και 10 μηνών για να κάνει αίτηση συνταξιοδότησης και μάλιστα θα πάρει μειωμένη σύνταξη, εφόσον δεν συμπληρώνει συντάξιμο χρόνο 35 ή 40 ετών για να φύγει στα 62. Για τους άνδρες που έχουν 25ετία ως το 2010 αλλά κλείνουν το 60ό έτος μετά τις 19 Αυγούστου, προβλέπεται επίσης αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης για μειωμένη σύνταξη. Για φέτος η αύξηση είναι 11 μήνες και το νέο όριο ηλικίας είναι το 60ό έτος και 11 μήνες, ενώ για όσους κλείνουν τα 60 το 2016, το όριο ηλικίας ανεβαίνει στα 61 και 9 μήνες για μειωμένη σύνταξη.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε όλες τις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης, η αύξηση των ορίων ηλικίας δεν υπερβαίνει το 62ο έτος. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη που συμπληρώνει τα 55 το 2019 δεν θα βγει με μειωμένη στα 62 και 6 μήνες, αλλά μόλις κλείσει τα 62.

Ανδρες, γυναίκες και γονείς με ανήλικο που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και το 2012.
• Γυναίκα ή άνδρας που διορίστηκε πριν από το 1993 και συμπλήρωσε 25 χρόνια το 2011 με ανήλικο παιδί θα έβγαινε στη σύνταξη όταν συμπλήρωνε την ηλικία των 52 ετών. Οσοι συμπληρώνουν το 52ο έτος από τις 19/8/2015 μέχρι 31/12/2015, θα συνταξιοδοτηθούν όταν κλείσουν το 55ο έτος. Οσοι συμπληρώνουν τα 52 το 2016 βγαίνουν στα 56 και 9 μήνες, ενώ για το 2017 το όριο είναι 58 και 5 μήνες, το 2018 το όριο αυξάνεται στα 60 και 2 μήνες, ενώ για κάποιον που συμπληρώνει τα 52 το 2022, το όριο ηλικίας για σύνταξη αυξάνεται στο 67ο έτος, εκτός κι αν στα 62 του θα έχει και 40 χρόνια για να βγει νωρίτερα.

• Ανδρες και γυναίκες που είχαν 25ετία το 2011 ή το 2012 χωρίς ανήλικο μπορούν να επιλέξουν αν θα φύγουν με μειωμένη με το όριο ηλικίας που θα ισχύει όταν γίνουν 56 ή 58 ετών ή αν θα αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη με το όριο ηλικίας που θα ισχύει όταν συμπληρώσουν το 61ο ή το 63ο έτος. Ετσι αν μια γυναίκα είχε 25ετία το 2011 και συμπληρώνει τα 56 που θα έπαιρνε μειωμένη από τις 19/8/2015 μέχρι 31/12/2015, θα έχει αύξηση του ορίου ηλικίας και θα πάρει μειωμένη σύνταξη στα 57 και 5 μήνες. Αν πιάνει τα 56 το 2016, θα βγει στα 58 και 9 μήνες, ενώ αν συμπληρώνει το 56ο έτος το 2018, θα βγει με μειωμένη πάντα σύνταξη στα 61 και 6 μήνες.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος