Του Gideon Rachman των Financial Times

«Προσφυγικό και δημόσιο χρέος της Ελλάδας μπορούν να συνδυαστούν. Η Γερμανία να συμφωνήσει σε μεγάλη διαγραφή χρέους με αντάλλαγμα τη συμβολή της Αθήνας στην ανακοπή των προσφύγων. Τα πρώτα βήματα, το παράδειγμα του Β’ Παγκόσμιου και οι δυσκολίες.

Η Ε.Ε. έχει αντιμετωπίσει δύο μεγάλες κρίσεις το τελευταίο εξάμηνο. Η μία αφορά το ευρώ και η άλλη το προσφυγικό. Από σύμπτωση, οι ίδιες δύο χώρες βρίσκονται στο επίκεντρο και των δύο προβλημάτων, η Ελλάδα και η Γερμανία.

Το περασμένο καλοκαίρι, η Γερμανία έφτασε πολύ κοντά στο να διώξει την Ελλάδα από το ευρώ, αντί να συμφωνήσει σε νέο δάνειο δισεκατομμυρίων ευρώ προς την ελληνική κυβέρνηση. Τώρα, η Γερμανία παραπαίει από το βάρος της έλευσης πάνω από 1 εκατ. προσφύγων, οι περισσότεροι εκ των οποίων πέρασαν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.

Έφτασε η ώρα να σκεφτούμε δημιουργικά πως τα δύο προβλήματα μπορούν να συνδυαστούν σε ένα διπλωματικό πακέτο που θα βοηθάει και τις δύο χώρες. Το γενικό περίγραμμα της συμφωνίας θα είναι απλό.

Η Ελλάδα θα συμφωνήσει να σφραγίσει τα βόρεια σύνορα της με την βοήθεια της Ε.Ε., διακόπτοντας την ροή μεταναστών στην βόρεια Ευρώπη. Σε αντάλλαγμα, η Γερμανία θα συμφωνήσει σε μια μεγάλη διαγραφή του ελληνικού χρέους, καθώς και σε άμεση οικονομική βοήθεια για την διαχείριση της τρέχουσας κρίσης. Οι πρόσφυγες που θα καταφθάνουν στην Ελλάδα θα φιλοξενούνται στα ελληνικά νησιά, σε καταυλισμούς προσφύγων υπό την διαχείριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα επιστρέφουν στην Συρία (ή όπου αλλού πηγαίνουν) μόλις αποκατασταθεί η ειρήνη.

Το σχέδιο αυτό φαίνεται ακραίο. Αλλά πτυχές του μπορεί να έχουν ήδη αρχίσει διστακτικά να προωθούνται. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, αξιωματούχοι της Ε.Ε. εξετάζουν την «περίφραξη» της Ελλάδας με το κλείσιμο των συνόρων ανάμεσα στην Ελλάδα και στην ΠΓΔΜ, που είναι το βασικό μονοπάτι προς τα βόρεια.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, το σχέδιο αυτό «φέρεται να έχει την στήριξη του Βερολίνου». Η λήψη μέτρων μπορεί να γίνει σχετικά γρήγορα. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ανέφερε ότι η Ε.Ε. πρέπει να ανακτήσει τον έλεγχο του προσφυγικού προβλήματος «μέσα στις επόμενες έξι με οκτώ εβδομάδες», προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε πλέον σε αυτά τα νούμερα».

Με μια πρώτη εκτίμηση, οποιαδήποτε ιδέα της συγκέντρωσης των προσφύγων στην Ελλάδα ακούγεται ριψοκίνδυνη.

Χωρίς καλή διαχείριση, θα μπορούσε να αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες απελπισμένους πρόσφυγες σε μια χώρα 11 εκατομμυρίων η οποία είναι αντιμέτωπη με ανεργία 25% και ένα εθνικό χρέος που πλησιάζει το 180% του ΑΕΠ.
Αλλά το τεράστιο χρέος της Ελλάδας μπορεί τελικά να είναι το κλειδί για την λύση του προβλήματος. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, έχει επιμείνει επανειλημμένα ότι τα χρέη της χώρας πνίγουν την οικονομία. Η Γερμανία, που είναι ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας, έχει επιμείνει επανειλημμένα ότι τα γερμανικά δάνεια στην Αθήνα πρέπει τελικά να αποπληρωθούν. Αλλά η προσφυγική κρίση έχει δημιουργήσει ένα πιο άμεσο πρόβλημα για τους Γερμανούς φορολογουμένους από το σχετικά αφηρημένο ερώτημα για το πότε η Ελλάδα θα αποπληρώσει τα χρέη της.

Αν οι Έλληνες εμφανίζονταν να κάνουν μια μεγάλη χάρη στους Γερμανούς με τον περιορισμό των προσφυγικών ροών, θα ήταν πολύ πιο εύκολο για την Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ να υποστηρίξει στους ψηφοφόρους της μια πρόταση για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Και μόλις έκαναν την πρώτη κίνηση οι Γερμανοί, θα ακολουθούσαν και οι υπόλοιποι πιστωτές της Ελλάδας. Η συμφωνία θα ήταν ελκυστική και για την Ελλάδα. Θα προσέφερε μια οριστική ανακούφιση από τα χρέη, με αντάλλαγμα έναν προσωρινό ρόλο ως το βασικό κέντρο υποδοχής της Ε.Ε. για τους πρόσφυγες. Η Ε.Ε. θα μπορούσε επίσης να αναλάβει το βάρος της χρηματοδότησης και της διαχείρισης των προσφυγικών κέντρων στο ελληνικό έδαφος, που θα μπορούσαν να προσφέρουν προστασία και εκπαίδευση για τα παιδιά και ευκαιρίες απασχόλησης για τους ενήλικες.

Ορισμένοι θα αντιτείνουν πως θα ήταν ανήθικο ή παράνομο για την Ευρώπη να αλλάξει το τρέχον σύστημα για το άσυλο. Αλλά το σύστημα αυτό βρίσκεται ούτως ή άλλως στα πρόθυρα της κατάρρευσης και θρέφει την άνοδο των ακραίων πολιτικών δυνάμεων εντός της Ε.Ε. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αισθάνονται συμπόνοια για τους πρόσφυγες που φοβούνται ότι θα χάσουν τις ζωές τους αλλά ανησυχούν για ένα ανεξέλεγκτο κύμα μετανάστευσης από την Μέση Ανατολή.

Οπότε είναι κρίσιμο να σπάσει η σύνδεση ανάμεσα στην προσωρινή προστασία από τον πόλεμο και την προσφορά μόνιμης μετανάστευσης στην Ε.Ε. Μόλις η σύνδεση αυτή σπάσει, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα καθησυχαστεί. Και ενώ οι άνθρωποι που κινδυνεύουν θα συνεχίσουν να δέχονται προστασία εντός της Ευρώπης, το κλείσιμο της πορείας προς την Γερμανία θα αποδυναμώσει τον βασικό παράγοντα έλξης για τους οικονομικούς μετανάστες.

Ένα μοντέλο που θα μπορούσαν να σκεφτούν οι Ευρωπαίοι είναι οι καταυλισμοί που δημιουργήθηκαν για εκατομμύρια εκπατρισμένους στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προσέφεραν καταφύγιο και βοήθησαν οικογένειες να ξαναενωθούν. Πολύ εκπατρισμένοι επανεγκαταστάθηκαν σε τρίτες χώρες, λόγω της αλλαγής των συνόρων. Αλλά η καλύτερη επιλογή ήταν πάντοτε η επιστροφή των προσφύγων στις χώρες τους.

Όσο ζοφερή και αν είναι η σημερινή κατάσταση στην Μέση Ανατολή, δεν είναι τόσο χαοτική όσο στην μεταπολεμική Ευρώπη, που κάνει πιο ρεαλιστική την ιδέα ότι θα επιστρέψουν κάποια στιγμή στο σπίτι τους οι Σύροι, Ιρακινοί και άλλοι πρόσφυγες. Το έργο της ανοικοδόμησης της Συρίας, μετά τον πόλεμο, θα είναι πολύ πιο εύκολο αν η μεσαία τάξη της χώρας δεν έχει στο μεταξύ εγκατασταθεί εντός της Ε.Ε. Ο επαναπατρισμός των Σύρων προσφύγων θα έχει καθοριστική σημασία στο να αποκτήσει και πάλι μέλλον η χώρα.

Φυσικά υπάρχει ο κίνδυνος ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί και ότι τα «προσωρινά» προσφυγικά κέντρα θα γίνουν μόνιμα, όπως συνέβη και στην Παλαιστίνη. Αλλά, αν σε λίγα χρόνια, υπάρχουν μικρές πιθανότητες να επιστρέψουν σπίτι τους οι Σύροι, τότε το καθεστώς όσων ζουν στους καταυλισμούς προσφύγων της Ε.Ε. μπορεί να επανεξεταστεί. Τουλάχιστον μια επανεξέταση θα μπορούσε να γίνει με ομαλό και οργανωμένο τρόπο και όχι στην σημερινή χαοτική ατμόσφαιρα.

Είμαι βέβαιος πως μια σοβαρή εξέταση μις συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Γερμανία για επίλυση του προβλήματος του χρέος με αντάλλαγμα το προσφυγικό θα εμφάνιζε μια σειρά από πρακτικά, ηθικά και νομικά προβλήματα.

Αλλά δεν έχω ακούσει ακόμα κάποια καλύτερη ιδέα.»

euro2day.gr

Η ΕΕ προειδοποιεί την Ελλάδα ότι αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να ανασταλεί η συμμετοχή της στη ζώνη Σένγκεν από τα μέσα Δεκεμβρίου αν δεν αλλάξει την αντίδρασή της στην προσφυγική κρίση, καθώς ο εκνευρισμός φουντώνει για την διστακτικότητα της Αθήνας να δεχτεί εξωτερική βοήθεια, αποκαλύπτουν σε κύριο άρθρο τους οι Financial Times.

Με αναστολή συμμετοχής στην Σένγκεν απειλεί η ΕΕ την Ελλάδα
Αρκετοί ευρωπαίοι υπουργοί και υψηλόβαθμοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι βλέπουν την απειλή να διωχτεί εκτός η Ελλάδα για «σοβαρές ελλείψεις» στον έλεγχο των συνόρων ως τον μόνο τρόπο που απομένει να πειστεί ο Αλέξης Τσίπρας, ο έλληνας πρωθυπουργός, να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του και να αποδεχτεί την προσφορά της ΕΕ να βοηθήσει.

Η πρόκληση για την Αθήνα έρχεται εν μέσω μιας ευρύτερης επανεξέτασης του θέματος των κοινών και αυστηρότερων ελέγχων στα σύνορα προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωση της ζώνης του Σένγκεν.

Η Κομισιόν αυτό το μήνα θα προτείνει τη δημιουργία μιας κοινής ομάδας ελέγχου συνόρων με την εξουσία να αναλάβει τα σύνορα, πιθανά ακόμα και ενάντια στη θέληση χωρών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, όπως η Ελλάδα.

Η σχετικά αδύναμη δημόσια διοίκηση της Ελλάδας έχει κατακλυστεί από περισσότερους από 700.000 μετανάστες που διέσχισαν τα σύνορα φέτος.

Δεδομένης της δριμύτητας της κρίσης ευρωπαίοι αξιωματούχοι οργίστηκαν από την άρνηση της Αθήνας να καλέσει σε μια ειδική αποστολή της Frontex, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας συνόρων, την απροθυμία να δεχτεί ανθρωπιστική βοήθεια από την ΕΕ και την αποτυχία να βελτιώσει το σύστημα καταγραφής των προσφύγων.

Οι υπουργοί εσωτερικών της ΕΕ, που συναντώνται την Παρασκευή, θα καταστήσουν σαφές ότι περισσότερο δραστικά μέτρα θα εξεταστούν αν η Ελλάδα αποτύχει να αναλάβει δράση πριν τη Σύνοδο των ηγετών της Ευρώπης στα μέσα Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τέσσερις υψηλόβαθμους ευρωπαίους διπλωμάτες.

Η προειδοποίηση «αναστολής συμμετοχής» έχει δοθεί επανηλειμένα στην Ελλάδα αυτή την εβδομάδα, μεταξύ άλλων και με την επίσκεψη στην Αθήνα του Zαν Άσσελμπρον, υπουργού εξωτερικών του Λουξεμβρούργου, χώρας που έχει τώρα την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ.

Ενας Έλληνας αξιωματούχος αρνήθηκε μετ΄ επιτάσεως τις κατηγορίες ότι η χώρα δεν συνεργάζεται και δήλωσε ότι είναι «αναληθείς» οι ισχυρισμοί ότι ο Αλέξης Τσίπρας απέτυχε να ικανοποιήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στη σύνοδο των χωρών των δυτικών Βαλκανίων που έγινε τον προηγούμενο μήνα.

Ενας άλλος αξιωματούχος όμως αναγνώρισε την κωλυσιεργία. Είπε ότι πηγάζει από μια νομική απαίτηση ότι μόνο οι Ελληνες επιτρέπεται να φρουρούν τα σύνορα της χώρας όπως επίσης και της ευαισθησίας που υπάρχει για την μακροχρόνια διαμάχη για το όνομα της ΠΓΔΜ και της υποψίας για τα σχέδια της Τουρκίας αναφορικά ορισμένα ελληνικά νησιά όπως η Λεσβος, σημείο εισόδου για πολλούς μετανάστες.

Καθώς η Ελλάδα δεν έχει χερσαία σύνορα με την ζώνη Σένγκεν, έλληνες αξιωματούχοι τονίζουν ότι δεν θα έχει κανένα αντίκτυπο στη ροή των προσφύγων. «Δεν υπάρχουν πρόσφυγες που φεύγουν από την Ελλάδα αεροπορικώς», δηλώνουν. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι το αναγνωρίζουν αυτό αλλά λένε ότι η απόσυρση των ταξιδιωτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών είναι ένα από τα λίγα μέτρα με τα οποία μπορούν να πείσουν τον Αλέξη Τσίπρα.

Η Αθήνα πρόσφατα απέρριψε την ανάπτυξη 400 στελεχών της Frontex για να ενισχύσουν άμεσα τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, διαμαρτυρόμενη με επιστολή στην Κομισιόν ότι οι εντολές τους ήταν «πολύ ευρείες» και υπερέβαιναν την καταγραφή.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι δεν έχουν ακόμα αποδεχτεί την πρόσκληση να επικαλεστούν ένα καθεστώς βοήθειας – τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας της ΕΕ- που θα προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στα νησιά και τις περιοχές των συνόρων.

Παρά τους μήνες ενθάρρυνσης από την Ε.Ε. έχει αρνηθεί να καλέσει την ομάδα άμεσης παρέμβασης της Frontex, όπως έκανε το 2011 για να βοηθήσει στα σύνορα της με την Βουλγαρία. Η Ελλάδα εμφανίστηκε πιο ανοιχτή να επικαλεστεί τον λεγόμενο μηχανισμό «rabit» ( Rapid Border Intervention Teams) κατά την διάρκεια της επίσκεψης του κ. Άσσελμπορν, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν γνώση των συνομιλιών.

Η Ελλάδα έχει επίσης αρνηθεί να πάρει πολλές από τις 300 διαθέσιμες μηχανές eurodac για την λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και την καταγραφή προσφύγων στην ενιαία βάση δεδομένων της Ε.Ε., επικαλούμενη προβλήματα με τις συνδέσεις στο ίντερνετ και την εκπαίδευση του προσωπικού. Έλληνες αξιωματούχοι λένε πως χρησιμοποιούνται ήδη περίπου 45 μηχανές eurodac και 15 είναι καθοδόν.

Διπλωμάτες της Ε.Ε. διαμαρτύρονται ότι η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει την υπόσχεση της να οργανώσει τρεις πτήσεις για την επανεγκατάσταση προσφύγων σε άλλα κράτη μέλη. Εν μέρει λόγω προβλημάτων εγγραφής στην Ελλάδα, μόλις 159 πρόσφυγες από τους 160.000 που έχει προβλεφθεί μετεγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη.

Τρίτος Έλληνας αξιωματούχους επέμεινε ότι οι δύσκολες διαπραγματεύσεις θα επιλυθούν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο. «Ήταν δύσκολα» είπε για τις διαπραγματεύσεις. «Είναι πολύ απαιτητικοί, ορισμένα μέλη είναι πολύ απαιτητικά».

Οι διαφωνίες παρακίνησαν την Κομισιόν να κάνει το ασυνήθιστο βήμα να στηρίξει την απόφαση της ΠΓΔΜ να ορθώσει φράχτη στα σύνορα με την Ελλάδα. Εκπρόσωπος είπε ότι η πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία «είχε το δικαίωμα να λάβει τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα» για να διαχειριστεί καλύτερα την ροή των προσφύγων από την Ελλάδα, που φτάνει ακόμα τις μερικές χιλιάδες την ημέρα.

Οι ηγέτες των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης είναι οι πιο ένθερμοι επικριτές της Ελλάδας. Την Κυριακή ο Ρόμπερτ Φίκο, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, ανέφερε πως «έχει έρθει ώρα» να εκδιωχθεί η Ελλάδα από το Σένγκεν, προσθέτοντας ότι όλα τα κράτη μέλη συμφωνούν σε αυτό. «Δεν μπορούμε να ανεχτούμε ένα από τα κράτη μέλη να αρνείται ανοιχτά να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις για την φύλαξη των συνόρων του Σένγκεν» είπε ο κ. Φίκο. «Σε μια τέτοια κατάσταση, η περιοχή του Σένγκεν είναι άχρηστη».

Το Βερολίνο έχει ως τώρα αντισταθεί να ζητήσει αναστολή συμμετοχής ή αποβολή της Ελλάδας. Αλλά στο παρασκήνιο, αυξάνεται η ανησυχία στην Αυστρία και στην Γερμανία, που έχουν σκεφτεί και οι δύο να στείλουν απεσταλμένους στην Ελλάδα για την στήριξη των προσπαθειών αντιμετώπισης του προσφυγικού, σύμφωνα με αξιωματούχο με γνώση των σχεδίων.

«Η κόκκινη γραμμή για τους Γερμανούς ήταν που δεν επέτρεψαν στην Frontex να έρθει να τους βοηθήσει» είπε πρεσβευτής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. «Οι Γερμανοί είναι εξαγριωμένοι και για αυτό οι άνθρωποι μιλούν υπέρ του να φύγει η Ελλάδα».

Δύο πρεσβευτές της Ε.Ε. σημείωσαν που οι συζητήσεις για την Ελλάδα γίνονται όλο και πιο θερμές, με το Λουξεμβούργο, που έχει την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., να προειδοποιεί την Ελλάδα ότι «μπορούν να ληφθούν» και άλλα μέτρα αν δεν εκπληρώσει τις υποσχέσεις της.

Ορισμένοι Έλληνες αναλυτές υποπτεύονται ότι η αργοπορία της Αθήνας στους συνοριακούς ελέγχους μπορεί εν μέρει να αφορά την προσπάθεια να κερδίσει παραχωρήσεις για την εφαρμογή του τρίτου προγράμματος διάσωσης: ευνοϊκότερους όρους σε σκληρά μέτρα όπως οι περικοπές συντάξεων και η φορολόγηση των αγροτών για παράδειγμα και αναβολές των μη δημοφιλών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Ο Aριστείδης Χατζής, καθηγητής πανεπιστημίου στην Αθήνα και πολιτικός σχολιαστής λέει: «Ο Τσίπρας είδε το προσφυγικό ζήτημα σαν ένα διαπραγματευτικό ατού αλλά θα γυρίσει μπούμερανγκ αν η απειλή της αναστολής του Σένγκεν γίνει δημόσιο ζήτημα».

Η Κομισιόν θα προχωρήσει σε μια προφορική ενημέρωση για την κατάσταση της Ελλάδας σε μια συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε. την Παρασκευή, η οποία θα συνοδευτεί από μια γραπτή αξιολόγηση στην Σύνοδο των ηγετών της Ε.Ε. στα μέσα Δεκεμβρίου.

Αν υπάρχουν ακόμα σοβαρές ελλείψεις, η Αθήνα έχει λάβει προειδοποίηση ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. μπορεί να ζητήσουν από την Κομισιόν να αρχίσει τις διαδικασίες αναστολής συμμετοχής, οδηγώντας στην διενέργεια ελέγχου των συνόρων της Ελλάδας που μπορεί να κρατήσει ως και τρεις μήνες.

Πηγή Euro2day

Το διακύβευμα είναι υψηλό για τις ελληνικές τράπεζες προειδοποιούν οι Financial Times γιατί αν χαθεί η προθεσμία για ανακεφαλαίωση μέχρι το τέλος του έτους, οι κάτοχοι τραπεζικών λογαριασμών θα έρθουν αντιμέτωποι με κούρεμα στις καταθέσεις ύψους άνω των 100.000 ευρώ.

Πριν από μόλις ένα χρόνο, οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της Ελλάδας προετοιμάζονταν να χρηματοδοτήσουν την πολυαναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομίας. Οι διεθνείς επενδυτές είχαν δώσει περισσότερα από οκτώ δισ. ευρώ σε νέο κεφάλαιο. Οι καταθέτες πήραν τα χρήματά τους από τα στρώματα για να ξαναγεμίσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Οι ιδιοκτήτες εταιρειών μπήκαν στην ουρά για νέα δάνεια.

Οι προοπτικές για την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, την Alpha Bank και τη Eurobank βελτιώνονταν. «Οι καταθέσεις επέστρεφαν, τα κακά δάνεια εξομαλύνονταν και η προοπτική ήταν υποσχόμενη», τόνισε ανώτατος τραπεζίτης στην Αθήνα. Αλλά όλα άλλαξαν όταν το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ κατά της λιτότητας ανέβηκε στην εξουσία τον Ιανουάριο. «Τώρα παλεύουμε να επιπλεύσουμε, ενώ περιμένουμε να μας σώσουν».

Έπειτα από μία ταραχώδη χρονιά για τους Έλληνες, τους πολιτικούς τους και τις τράπεζές τους, μία νέα κυβέρνηση με το ΣΥΡΙΖΑ στην κεφαλή πρέπει μέχρι την επόμενη εβδομάδα να νομοθετήσει μέτρα για την ανακεφαλαιοποίηση και των τεσσάρων τραπεζών με περίπου 15 δισ. ευρώ από την τρίτη διάσωση των 86 δισ. της χώρας.

Αυτή τη φορά δεν υπάρχει περιθώριο για την ολισθήματα που σηματοδότησαν τις απόπειρες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από την προηγούμενη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

«Δεν έχει νόημα για αυτή την κυβέρνηση να καθυστερήσει τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης (και να παρατείνει) το βάσανο των capital controls», υποστήριξε ο Άνθιμος Θωμόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας.

Αλλά καθώς πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας, οι τράπεζες φοβούνται όχι μόνο καθυστερήσεις, αλλά και το ότι οι λεπτομέρειες της εφαρμογής μπορεί να αποθαρρύνουν τους ιδιώτες επενδυτές που εκείνες επιθυμούν να προσελκύσουν και τελικά να οδηγήσουν σε περισσότερη εμπλοκή του κράτους. Το διακύβευμα είναι υψηλό. Αν χαθεί η προθεσμία για ανακεφαλαίωση των τραπεζών μέχρι το τέλος του έτους, οι κάτοχοι τραπεζικών λογαριασμών θα έρθουν αντιμέτωποι με bail-in στις καταθέσεις ύψους άνω των 100.000 ευρώ.

«Αν τη χάσουμε (την προθεσμία) δε θα υποφέρουν μόνο οι μικροκαταθέτες από ένα bail-in», επεσήμανε ανώτατος Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης. «Δεκάδες χιλιάδες βιώσιμες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που επιβίωσαν από την κρίση, θα εξαλειφθούν».

Η εμπιστοσύνη στις ελληνικές τράπεζες είναι χαμηλή έπειτα από μήνες πολιτικής αβεβαιότητας. Καταθέσεις αξίας άνω των 40 δισ. ευρώ έφυγαν από τις τράπεζες φέτος, εν μέσω αυξανόμενου φόβου μίας ρήξης με τους Ευρωπαίους εταίρους που θα πυροδοτούσε ένα Grexit από το ευρώ.

Τα capital controls –που επιβλήθηκαν προκειμένου να αποφευχθεί μία κατάρρευση των τραπεζών αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απέσυρε τη στήριξη σε ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες και επιταχύνθηκε η απόσυρση των καταθέσεων- θα παραμείνουν σε ισχύ έως και μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτοξεύτηκαν από 33% σε 50% το τρίτο τρίμηνο, σύμφωνα με τη Λούκα Κατσέλη, πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της δεύτερης μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας.

Ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει, οι Έλληνες τραπεζίτες θέλουν απελπισμένα να κρατήσουν τους διεθνείς επενδυτές, ώστε αυτοί να συνδράμουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τομέα και να αποτρέψουν κρατικές εξαγορές μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το όχημα της κυβέρνησης για τη διάσωση, που ήδη αποτελεί το μεγαλύτερο μέτοχο και των τεσσάρων τραπεζών.

Με κάποιους στην κυβέρνηση με επικεφαλής το ΣΥΡΙΖΑ να ζητούν τον πλήρη κρατικό έλεγχο των εμπορικών τραπεζών, οι τραπεζίτες φοβούνται πολιτικής φύσεως αλλαγές στην ανώτατη διοίκηση και επιστροφή στις παλιές πρακτικές του δανεισμού με πολιτικά κριτήρια. Στη δήλωσή του στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα, ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρωθυπουργός, προειδοποίησε πως τις τράπεζες «που θα ανακεφαλαιοποιηθούν με χρήματα από τον ελληνικό δημόσιο τομέα, θα τις διαχειρίζεται ο δημόσιος τομέας».

Ο κ. Θωμόπουλος επιχειρηματολόγησε πως, αντί να «τροφοδοτήσουμε με τη βία» τις τράπεζες με φρέσκο κεφάλαιο που θα μείωνε μαζικά την αξία των μεριδίων των ιδιωτών επενδυτών, κάποια κεφάλαια θα έπρεπε να διατηρηθούν ως απόθεμα.

«Χρειαζόμαστε μία μέτρια ανακεφαλαιοποίηση ώστε να καλύψουμε τις υφιστάμενες ζημιές και μετά πιθανότατα θα χρειαστούμε κεφάλαια τις κατάλληλες στιγμές», τόνισε. «Χρειάζεται να μην εκμηδενίσουμε τους υπάρχοντες μετόχους».

Τα stress tests των τραπεζών για να διαπιστωθεί το συνολικό ποσό φρέσκου κεφαλαίου που απαιτείται, θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, ανοίγοντας το δρόμο για την Ελλάδα ώστε να ψάξει ιδιώτες επενδυτές που θα συμμετάσχουν στη συγκέντρωση κεφαλαίου. «Οι προθεσμίες είναι πολύ στενές, θα υπάρξει μόνο ένα μικρό παράθυρο τον Νοέμβριο για να αποφασίσουν οι επενδυτές τι θα κάνουν», εξήγησε ο κεντρικός τραπεζίτης.

Και υπάρχουν πολλές ακόμη λεπτομέρειες που πρέπει να διευκρινιστούν.

Σε άλλη μια παρέμβαση που ανησυχεί τους τοπικούς τραπεζίτες, ο κ. Τσίπρας επανέλαβε τη Δευτέρα πως θα απαγορευτεί στα ξένα funds που ειδικεύονται σε επισφαλή περιουσιακά στοιχεία να συνάψουν συμφωνίες στην Ελλάδα.

Ακόμη και πριν την πρόσφατη αύξηση των κακών δανείων, οι ελληνικές τράπεζες είχαν δεκάδες χιλιάδες εταιρίες ζόμπι στα βιβλία τους, που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τους τόκους των δανείων τους έπειτα από πολλές αναδιαρθρώσεις. Οι απόψεις διίστανται σχετικά με τις προοπτικές των εταιριών ζόμπι.

«Έρχεται ένα σημείο κατά το οποίο οι τράπεζες πρέπει να βάλουν όριο σε αυτή τη σχέση», τόνισε χρηματοοικονομικός σύμβουλος που αρνήθηκε να κατονομαστεί.

Ο κ. Θωμόπουλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι πιο αισιόδοξος. «Υπάρχει πολύ χρήμα έτοιμο να επενδυθεί σε εταιρίες που έχουν αρκετά καλή βιομηχανική βάση αλλά λανθασμένη κεφαλαιακή διάρθρωση. Επομένως οι τράπεζες πρέπει να ξεκαθαρίσουν την κεφαλαιακή διάρθρωση αυτών των εταιριών ζόμπι».

Πηγή Euro2day.gr

Επιμένει στο «τελεσίγραφο» προς την Αθήνα εκ μέρους των θεσμών η εφημερίδα Financial Times, που κυκλοφορεί την Παρασκευή με πρωτοσέλιδο τίτλο: «Παραδόθηκε το τελεσίγραφο στην Αθήνα, ενώ οι Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι "Plan B"».

Οι πληροφορίες των FT, όπως μετέδιδε το πρωί της Πέμπτης από τις Βρυξέλλες ο Peter Spiegel, ανέφεραν πως ήδη από την συνεδρίαση του Eurogroup, οι θεσμοί παρέδωσαν την πρότασή τους στους Έλληνες, λέγοντας πως επρόκειτο για μια «take it, or leave it» κατάσταση. Λίγο αργότερα όμως, και εφόσον η ελληνική πλευρά κατέθεσε εκ νέου πρόταση, τα δεδομένα ανετράπησαν, ως φαίνεται, προσωρινά.

H εφημερίδα επανέρχεται, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά στον τίτλο την λέξη «τελεσίγραφο» (ultimatum), ενώ στον υπότιτλο του κειμένου επισημαίνεται πως «οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να εγκλωβίσουν την Ελλάδα» και πως «η κατάσταση μοιάζει ζοφερή».
Στο άρθρο αναφέρεται επίσης ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα αφήσουν να εξαπλωθεί και ετοιμάζουν «σχέδιο Β» το οποίο περιλαμβάνει περιορισμό στην κίνηση κεφαλαίων και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ολόκληρο το άρθρο αναφέρει:
Oι ηγέτες της Ε.Ε., έχοντας υπερβεί αναρίθμητες διορίες για να δεχτεί η Ελλάδα ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο που θα απελευθερώσει 7,2 δισ. ευρώ σε βοήθεια, όρισαν το Σάββατο ως την τελευταία ευκαιρία της Αθήνας να καταλήξει σε συμφωνία ή διαφορετικά να ενεργοποιηθεί ένα "Plan B" που θα προσπαθήσει να αποτρέψει μια ελληνική χρεοκοπία από το να βλάψει την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Η συνάντηση των υπουργών Οικονομικών το Σάββατο προγραμματίστηκε μετά την τέταρτη διαδοχική αποτυχία του Eurogroup αυτήν την εβδομάδα να βρει κοινό έδαφος με την Αθήνα, παρά τις μαραθώνιες ολονύκτιες διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα, τον Έλληνα πρωθυπουργό, και τους επικεφαλής των θεσμών.
Οι συνομιλίες κατέρρευσαν την Πέμπτη το πρωί, όταν οι θεσμοί – η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – απαίτησαν από τον κ. Τσίπρα να αποδεχτεί μια συμβιβαστική πρόταση ή να παρουσιαστεί το σχέδιο ως μια προσφορά «take it or leave it» στην συνάντηση των υπουργών Οικονομικών.
Τα σχέδια των δανειστών χάλασε ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, που παρουσίασε την δική του πρόταση – που σύμφωνα με αξιωματούχους ήταν σαν το σχέδιο των δανειστών με τροποποιήσεις – την οποία οι ομόλογοι του δέχτηκαν να αξιολογήσουν, προτού διακόψουν πλήρως τις συνομιλίες. Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως δεν υπάρχει πιθανότητα οι πιστωτές να δεχτούν την νέα ελληνική πρόταση και ότι ετοιμάζουν σχέδια για την «απομόνωση» της Ελλάδας, ώστε να μην εξαπλωθεί οποιαδήποτε οικονομική αναταραχή προκληθεί από μια χρεοκοπία.

Τα σχέδια αυτά πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν κεφαλαιακούς ελέγχους και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Το πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση φάνηκε κατά την διάρκεια της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών, όταν ορισμένοι από τους συμμετέχοντες, με πρώτο τον Γερμανό υπουργό Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ανέφεραν στους ομολόγους τους πως πιστεύουν ότι το συμβιβαστικό σχέδιο των πιστωτών είναι πολύ επιεικές, αφήνοντας λίγα περιθώρια για παραχωρήσεις στην Αθήνα.

«Δεν υπάρχει καμία σύγκλιση» είπε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης. «Τα πράγματα είναι σκούρα». Άλλος αξιωματούχος υποστήριξε ότι η αδυναμία των υπουργών Οικονομικών να συμφωνήσουν σημαίνει πως «τώρα πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους οι ηγέτες». Αλλά συνεργάτες πρωθυπουργών δήλωσαν ότι η Άγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, θέλει το ζήτημα να διευθετηθεί από τους υπουργούς Οικονομικών, παρά την επιθυμία του κ. Τσίπρα να διαπραγματευτεί με τους ομολόγους του.

«Σε ορισμένους τομείς έχει κανείς την εντύπωση ότι έχουν πάει πίσω» είπε η κ. Μέρκελ κατά την άφιξη της στην Σύνοδο Κορυφής.

Παραχωρήσεις
Το σχέδιο των δανειστών που παρουσιάστηκε στο Eurogroup, αντίγραφο του οποίου έχουν οι Financial Times, κάνει κάποιες παραχωρήσεις προς την Αθήνα, αλλά σε μεγάλο βαθμό επιμένει στην συγκεκριμενοποίηση των απαιτήσεων για μεγαλύτερη εξοικονόμηση από τις συντάξεις, το μεγαλύτερο «αγκάθι» των διαπραγματεύσεων.
Απαιτεί από την Αθήνα να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης στα 67 έτη ως το 2022 και να αποσύρει σταδιακά ως το 2019 την ενίσχυση αλληλεγγύης που δίνεται στους πιο φτωχούς συνταξιούχους.
Χωρίς μια συμφωνία μέσα στο Σαββατοκύριακο, δεν θα υπάρχει αρκετός χρόνος για να περάσουν τα μέτρα οικονομικών μεταρρυθμίσεων από την ελληνική Βουλή και να παραταθεί το πρόγραμμα πριν λήξει την Τρίτη. Αρκετά κοινοβούλια της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και η γερμανική Bundestag, πρέπει να εγκρίνουν οποιαδήποτε παράταση του προγράμματος.
Υπουργοί της ελληνικής κυβέρνησης έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα είναι σε θέση να καταβάλλουν τα 1,5 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή του ΔΝΤ την Τρίτη. Αν η Αθήνα χρεοκοπήσει, θα αυξηθούν οι πιέσεις στην ΕΚΤ για μια επανεξέταση των δανείων διάσωσης που εγκρίνει ως τώρα, παρά τους φόβους για μαζική φυγή καταθέσεων.

Κριτική
Ο Γιένς Βάιντμαν, ο επικεφαλής της Bundesbank, άσκησε δριμεία κριτική στην έκτακτη ρευστότητα που χορήγησε η ΕΚΤ στις ελληνικές τράπεζες την Πέμπτη, λέγοντας πως έχει γίνει η μοναδική πηγή χρηματοδότησης τους και δημιουργεί αμφιβολίες για «την οικονομική τους σταθερότητα».

«Πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλες τις πλευρές των διαπραγματεύσεων ότι το Ευρωσύστημα δεν πρέπει να προσφέρει ενδιάμεση χρηματοδότηση στην Ελλάδα, ακόμα και αν υπάρχει η εκτίμηση πως θα εκταμιευτούν οι δόσεις αργότερα» είπε ο πρόεδρος της Bundesbank. «Όταν τράπεζες χωρίς πρόσβαση στις αγορές αγοράζουν χρέος ενός κράτους το οποίο είναι αποκλεισμένο και αυτό από τις αγορές, η εύρεση διεξόδου στον ELA εγείρει σοβαρές ανησυχίες για νομισματική χρηματοδότηση» πρόσθεσε

imerisia.gr