Τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ που βρίσκονται σήμερα σε κυκλοφορία διατηρούν την αξία τους και την ιδιότητα του νόμιμου χρήματος στο διηνεκές. Δηλαδή όσοι τα κατέχουν θα μπορούν να συνεχίσουν να συναλλάσσονται με αυτά κανονικά αλλά και να τα αποθησαυρίζουν.

Μέχρι το 2018 η ΕΚΤ θα συνεχίσει να «κόβει« νέα 500σάρικα σε αντικατάσταση των φθαρμένων που αποσύρονται. Στη συνέχεια θα σταματήσει να τυπώνει και να ρίχνει στην αγορά νέα 500σάρικα.

Η απόφαση της ΕΚΤ χαρακτηρίζεται ως «σολομώντεια» λύση και αυτό επειδή το νόμισμα θα κυκλοφορεί κανονικά, κάτι που απαιτούσε η Γερμανία, ενώ η κυκλοφορία του θα περιοριστεί σε βάθος χρόνου, αφού θα σταματήσει η έκδοση νέων 500σάρικων σε αντικατάσταση όσων αποσύρονται από την κυκλοφορία λόγω φθοράς. Ωστόσο, σύμφωνα με την απόφαση της κεντρικής τράπεζας, το χαρτονόμισμα δεν αποσύρεται, αλλά θα κυκλοφορεί κανονικά για όσο υπάρχουν 500σάρικα.

Ανακοίνωση
Συγκεκριμένα στην ανακοίνωσή της η ΕΚΤ σημειώνει ότι «το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ παραμένει νόμιμο χρήμα και ως εκ τούτου θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται ως μέσο πληρωμής και αποθήκευσης αξίας» και διευκρινίζει πως «το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ, όπως και οι υπόλοιπες ονομαστικές αξίες των χαρτονομισμάτων σε ευρώ, θα διατηρεί πάντοτε την αξία του και θα μπορεί να ανταλλάσσεται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες στο ευρωσύστημα για απεριόριστο χρονικό διάστημα».

Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ το τελευταίο τρίμηνο αναζητούσαν τρόπο να περιορίσουν τη χρήση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ, καθώς είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υποθάλπει τη φοροδιαφυγή αλλά και επειδή χρησιμοποιείται σε εγκληματικές δραστηριότητες - κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τρομοκρατία. Μάλιστα η διασύνδεση του 500ευρου με τρομοκρατικές δραστηριότητες είχε καταγραφεί σε έρευνες της Europol (Ευρωπαϊκή Αστυνομία) και του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος, με το 500σάρικο να ονομάζεται και ως χαρτονόμισμα «Μπιν Λάντεν».

Σήμερα στην Ευρωζώνη κυκλοφορούν 1 τρισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό το 1/3 είναι σε χαρτονομίσματα των 500 ευρώ και οι μεγαλύτεροι λάτρεις της συγκεκριμένης αξίας είναι οι Γερμανοί. Το μοβ 500σάρικο αντιστοιχεί σε αξία με το παλιό χαρτονόμισμα των 1.000 γερμανικών μάρκων. Μάλιστα, από το 2002, όταν μπήκε στην κυκλοφορία το ευρώ, ο αριθμός των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ έχει αυξηθεί δυσανάλογα σε σύγκριση με τα υπόλοιπα χαρτονομίσματα του ευρώ.

Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός -σύμφωνα με δημοσκοπήσεις της ΕΚΤ- ότι το 56% των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν έχει πιάσει στα χέρια του και δεν έχει δει το μοβ χρώμα του 500σάρικου, αφού χρησιμεύει περισσότερο για να «κρύβονται» μεγάλα ποσά σε θυρίδες και σε στρώματα παρά για πληρωμές.
Η αποθησαύριση του συγκεκριμένου χαρτονομίσματος είναι διαδεδομένη σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Στα καθ' ημάς, όπως εκτιμούν τραπεζικές πηγές, ποσό άνω των 20 δισ. ευρώ βρίσκεται σήμερα «κρυμμένο» σε θυρίδες, στρώματα και μπαούλα. Στο μεγαλύτερο μέρος τους τα χρήματα αυτά είναι σε χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας, κυρίως των 500 ευρώ, καθώς είναι πολύ πιο εύκολο να κρυφτούν αλλά και να μεταφερθούν. Για παράδειγμα, πιο εύκολα κρύβει κάποιος 100 χαρτονομίσματα των 500 ευρώ -δηλαδή 50.000 ευρώ- στο... στρώμα, ενώ για το ίδιο ποσό σε 50άρικα θα χρειάζονταν 1.000 χαρτονομίσματα.
ethnos.gr

Στα καταστήματα αντί στις τράπεζες σπεύδουν να «σπάσουν» τα 500ευρα οι πολίτες.

Αιτία, η δυσαρέσκεια που προκάλεσε η είσπραξη προμήθειας από τις τράπεζες για την ανταλλαγή των χαρτονομισμάτων με άλλα μικρότερης αξίας, των 50 ή 20 ευρώ.

Επιπλέον, καταλυτικά στην ψυχολογία των κατόχων 500ευρων λειτούργησε η ανησυχία που προκλήθηκε για την αναλυτική καταγραφή των συγκεκριμένων συναλλαγών από τις τράπεζες κατ΄εντολήν της Τράπεζας της Ελλάδος. Αρκετοί είναι αυτοί που πίσω από την αυτή την καταγραφή φοβούνται ενδεχόμενη φορολόγηση, ακόμη και πρόκειται για χρήμα που μπορεί να δικαιολογηθεί από τα εισοδήματα τους.

Έτσι, ολοένα και περισσότεροι αγοράζουν προϊόντα με 500ευρα, προκαλώντας πονοκέφαλο στους καταστηματάρχες.

Πηγή εφημερίδα "Καθημερινή"

«Πλανώνται πλάνην οικτράν όσοι νομίζουν ότι η Ελλάδα θα γίνει διεθνές πλυντήριο για ξέπλυμα μαύρου χρήματος».

Αυτό τονίζουν πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος μετά το σάλο που έχει προκληθεί για τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ και την καταγραφή όσων πηγαίνουν στις τράπεζες να τα «σπάσουν».
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η εγκύκλιος της ΤτΕ αναφέρει ότι οι τράπεζες θα καταγράφουν τα στοιχεία μόνο όσων είναι άγνωστοι σ’ αυτές.

Αν δηλαδή κάποιος πάει στα γκισέ και να αλλάξει 500ευρα με μικρότερα χαρτονομίσματα κι έχει ήδη οποιοδήποτε λογαριασμό στην τράπεζα δεν έχει κανένα πρόβλημα και δεν χρειάζεται να καταγράφονται τα στοιχεία του. Αν, όμως, είναι κάποιος άγνωστος και πάει με χαρτονομίσματα των 500 ευρώ τότε η τράπεζα θα του κρατά τα στοιχεία διότι αυτό επιβάλλει η διεθνής νομοθεσία για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Στις απαραίτητες διευκρινήσεις που δίνει η ΤτΕ τονίζεται ότι η κεντρική τράπεζα και ο διοικητής Γ. Στουρνάρας δίνουν ιδιαίτερα έμφαση στην καταπολέμηση οποιασδήποτε διακίνησης χαρτονομισμάτων ή άλλων μετρητών που προέρχονται ή μπορεί να κατευθυνθούν σε πάσης φύσεως παράνομες δραστηριότητες. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η Τράπεζα επανέλαβε οδηγίες που ήδη έχει δώσει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι οποίες σε καμιά περίπτωση των δυσκολεύουν τους πελάτες οι οποίοι νόμιμα θέλουν να έχουν συναλλαγές με το πιστωτικό σύστημα. «Δεν μπορεί να γίνει η Ελλάδα ένα απέραντο πλυντήριο και μονοπάτι διέλευσης και νομιμοποίησης παράνομων χρημάτων», τονίζεται.
Οι νέες οδηγίες που δίνει η ΤτΕ ήταν απαραίτητες μετά το σάλο που προκλήθηκε από εγκύκλιο η οποία από πολλούς μεταφράστηκε διαφορετικά. Τις τελευταίες ημέρες πολλοί ήταν εκείνοι που έσπευσαν στις τράπεζες να αλλάξουν χαρτονομίσματα των 500 ευρώ και οι ταμίες ζητούσαν πλήρη στοιχεία για το που βρήκαν τα χρήματα αυτά. Μετά τις έντονες αντιδράσεις και τη λανθασμένη ερμηνεία της εγκυκλίου η ΤτΕ βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Ετσι, οποιοσδήποτε πολίτης έχει χαρτονομίσματα των 500 ευρώ και θέλει να τα «σπάσει» στην τράπεζα δεν είναι υποχρεωμένος να δώσει στοιχείο εφόσον έχει οποιονδήποτε λογαριασμό

Όταν όμως είναι παντελώς άγνωστος πρέπει να δίνει τα στοιχεία του για να καταγράφονται καθώς εκφράζονται φόβοι ότι παράνομοι θα θελήσουν να νομιμοποιήσουν «μαύρο» χρήμα εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση και μέσω του τραπεζικού συστήματος να «ξεπλύνουν» τα 500ευρα που απέκτησαν με παράνομους τρόπους.

Νέοι, αυστηροί κανόνες για το «σπάσιμο» στα γκισέ των τραπεζών των 500ευρων, καθορίζει η εγκύκλιος της Τράπεζας της Ελλάδος η οποία δίνει οδηγίες στους τραπεζικούς για το τι πρέπει να κάνουν με τους πελάτες τους.

Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό υπήρξε μεγάλη κινητικότητα στα γκισέ, έπειτα από τις φήμες ότι η ΕΚΤ σχεδιάζει να αποσύρει το χαρτονόμισμα λαμβάνοντας μέτρα για την καταπολέμηση της διακίνησης «μαύρου» χρήματος.

Πολλοί έσπευσαν να ανταλλάξουν το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ με μικρότερα και μάλιστα υπήρξαν καταγγελίες ότι οι τράπεζες παίρνουν προμήθεια 5 ευρώ.

Η εγκύκλιος της ΤτΕ αναφέρει ότι οι τράπεζες υποχρεούνται να αθροίζουν το σύνολο των πράξεων ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ ανά πελάτη φυσικό πρόσωπο μηχανογραφικά και να τις συνεκτιμούν με άλλες συναλλαγές του με χαρτονομίσματα της ίδιας ονομαστικής αξίας, καθώς και με τις λοιπές συναλλαγές του. Αντίστοιχα υποχρεούνται να παρακολουθούν και τις υπόλοιπες συναλλαγές πελατών τους που εκτελούνται με τραπεζογραμμάτια που προσκομίζουν, όπως η κατάθεση σε λογαριασμό των ιδίων ή τρίτων, διασταυρώνοντας τις σχετικές κινήσεις με το οικονομικό και συναλλαγματικό προφίλ του εκάστοτε πελάτη.

Ωστόσο, είναι δεδομένο ότι αν κάποιος πάει να καταθέσει χρήματα στον λογαριασμό του ή σε λογαριασμούς τρίτων ταυτοποιείται. Είτε καταθέσει 500 ευρώ είτε λιγότερα δίνει στοιχεία, δηλαδή ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο κ.λπ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει, ωστόσο, τι γίνεται με τις άλλες συναλλαγές. Αν π.χ. πάει κάποιος σε καταστήματα λιανικών πωλήσεων, σε σούπερ μάρκετ ή σε μαγαζιά με ρούχα και παπούτσια και θελήσει να πληρώσει με 500 ευρώ τι θα γίνει; Θα απορρίψει ο καταστηματάρχης το χαρτονόμισμα; Προφανώς όχι καθώς είναι υποχρεωμένος να πάρει τα χρήματα, εφόσον βεβαίως είναι γνήσιο.

Όμως, κανείς στο ταμείο δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει ονοματεπώνυμο ή άλλα στοιχεία του αγοραστή, εκτός κι αν υπάρξει σχετική εγκύκλιος γι’ αυτό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ δεν πρόκειται να καταργηθεί και να χάσουν την περιουσία τους όσοι το έχουν. Αλλά θα «μαζεύεται» σταδιακά και θα αποσυρθεί από τις κεντρικές τράπεζες.

Φαίνεται, πάντως, ότι υπάρχει μεγάλος θησαυρός σε 500 ευρώ στις θυρίδες ή στα στρώματα και πολλοί είναι ανήσυχοι για το τι θα γίνει.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΓΚΥΓΚΛΙΟΣ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜA

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ

ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Α.Π.:197

Αθήνα, 11.3.2016

ΕΠΕΙΓΟΝ

Προς:

Πιστωτικά ιδρύματα

που αποδέχονται καταθέσεις

από το κοινό

Θέμα: Ανταλλαγή τραπεζογραμματίων αξίας 500 ευρώ και εκτέλεση συναλλαγών με αυτά

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, σε συνέχεια και της Απόφασης του Συμβουλίου Υπουργών της 12/2/2016 να καλέσει την Επιτροπή να διαβουλευθεί με την ΕΚΤ προκειμένου να εξετασθεί η λήψη μέτρων για τα υψηλής ονομαστικής αξίας χαρτονομίσματα και ιδιαίτερα αυτού των 500 ευρώ, ενόψει των στοιχείων που προέκυψαν από σχετική έρευνα της Europol και του σχεδίου δράσης της Επιτροπής που ακολούθως δημοσιεύθηκε, παρατηρείται αυξημένη ζήτηση εκ μέρους του συναλλακτικού κοινού για την ανταλλαγή, μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων, τραπεζογραμματίων της αξίας αυτής τα οποία οι συναλλασσόμενοι είχαν ενδεχομένως συγκεντρώσει κατά το πρόσφατο παρελθόν, σε άλλα μικρότερης αξίας. Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται παρά το ότι ουδεμία απόφαση έχει ληφθεί για την παύση έκδοσης του τραπεζογραμματίου των 500 ευρώ αλλά και του ότι και αν ακόμη ληφθεί στο μέλλον τέτοια απόφαση θα δοθεί ο κατάλληλος χρόνος για την ανταλλαγή των τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με άλλα μικρότερης ονομαστικής αξίας από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Ενόψει της κατάστασης αυτής επισημαίνουμε με την παρούσα ότι τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να λαμβάνουν τα προβλεπόμενα από το σχετικό θεσμικό πλαίσιο μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη για την πρόληψη και αποτροπή της χρήσης του τραπεζικού συστήματος για σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω και των πράξεων ανταλλαγής των εν λόγω τραπεζογραμματίων.

Ειδικότερα, τα πιστωτικά ιδρύματα, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των άρθρων 12-14 και 17-19 του Ν. 3691/2008 και των παρ. 1.2 και 1.3 της Απόφασης ΕΤΠΘ 281/5/17.3.2009, στο πλαίσιο της εγκεκριμένης πολιτικής τους για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, όταν προβαίνουν σε πράξεις ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με χαρτονομίσματα μικρότερης αξίας ή αποδοχής αυτών ως μετρητών για τη διενέργεια συναλλαγών καλούνται να τηρούν τα ακόλουθα:

1.Να παρέχουν την υπηρεσία της ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ αποκλειστικά σε πελάτες τους και προκειμένου περί φυσικών προσώπων σε δικαιούχους καταθετικού λογαριασμού στο πιστωτικό ίδρυμα, υφισταμένου ή ανοιχθησομένου, τηρουμένων των ισχυουσών διατάξεων για τον περιορισμό της ανάληψης μετρητών και της μεταφοράς κεφαλαίων.

2.Μέσω κατάλληλων διαδικασιών και μέτρων που λαμβάνουν, να καταγράφουν και να καταχωρούν μηχανογραφικά κάθε πράξη ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ με άλλα μικρότερης αξίας.

3. Να αθροίζουν το σύνολο των πράξεων ανταλλαγής τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ ανά πελάτη-φυσικό πρόσωπο μηχανογραφικά και να τις συνεκτιμούν με άλλες συναλλαγές του με χαρτονομίσματα της εν λόγω ονομαστικής αξίας καθώς και με τις λοιπές συναλλαγές του κατά την εφαρμογή των μέτρων επιμέλειας που αναφέρονται ιδίως στις παραγράφους 5.4, εδάφ. (ν), (νί) και (νiiϊ), 5.16 (Συναλλαγές με μετρητά) καθώς και 8.1 και 8.2 της Απόφασης ΕΤΠΘ 281/5/17.3.2009, όπως ισχύει.

4.Στο πλαίσιο και των προαναφερόμενων μέτρων δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζουν, αναλόγως και του κινδύνου ΞΧ/ΧΤ, να παρακολουθούν και τις λοιπές συναλλαγές πελατών τους που εκτελούνται με προσκομιζόμενα τραπεζογραμμάτια των 500 ευρώ, όπως, κατάθεση σε λογαριασμό των ιδίων ή τρίτων, αίτηση διενέργειας πληρωμής ή μεταφοράς πίστωσης κλπ., εν αναφορά και προς το οικονομικό/συναλλακτικό προφίλ του εκάστοτε πελάτη.

Επιπλέον υπενθυμίζεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν κατά την ανταλλαγή τραπεζογραμματίων υψηλής ονομαστικής αξίας με άλλα, μικρότερης αξίας, να συμμορφώνονται πλήρως προς τις υποχρεώσεις τους, οι οποίες απορρέουν από την εφαρμογή της ΠΔ/ΤΕ 2501/2002 περί της ενημέρωσης των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα για τους όρους που διέπουν τις συναλλαγές τους.

Θεμιστοκλής Αντωνίου

Αναπλ. Διευθυντής