Το ποσοστό αναπλήρωσης στις καταβαλλόμενες και στις νέες συντάξεις και η αύξηση των εισφορών παραμένουν «ανοικτά» στη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού που θα κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή στα μέσα Δεκεμβρίου (μετά τη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2016),
όπως δήλωσε ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής.
Το ΚΥΣΚΟΙΠ που συνεδρίασε υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, ενέκρινε τους άξονες των αλλαγών για τις οποίες διαπίστωσε ότι θα χρειαστεί να γίνει «ουσιαστικός διάλογος μέσα στην κοινωνία», καθώς θα... θιγούν κεκτημένα.
Κυρίως λόγω της ενοποίησης των Ταμείων και των περιουσιών τους (που αποτελεί τον «πυρήνα» της νέας αρχιτεκτονικής του συστήματος, παρά τις αντιδράσεις πολλών επαγγελματικών ομάδων) και του επανϋπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ο οποίος θα γίνει με βάση το ποσοστό αναπλήρωσης που θα αποφασιστεί, τα έτη ασφάλισης και το συντάξιμο μισθό επηρεάζοντας όσους έχουν «βγει» λαμβάνοντας ποσά πάνω από το 70%, συμπεριλαμβανομένων και των ασφαλισμένων στο πρώην ΤΕΒΕ (έχουν μη ανταποδοτικό «μπόνους» 220 ευρώ ακόμη και στην κατώτατη σύνταξη). Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει, τέλος, να επιμείνει στην πρόταση για την αύξηση των εισφορών (κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στην κύρια και κατά 0,50% στην επικουρική για τις εργοδοτικές και κατά 0,50% στην επικουρική για τους εργαζόμενους) έτσι ώστε να αυξήσει τα έσοδα και να «μετριάσει» τις περικοπές στις συντάξεις.
Το σχέδιο
Σύμφωνα με το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής:
1 Οι αλλαγές θα διασφαλίζουν τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος στη βάση των αρχών της κοινωνικής αλληλεγγύης και της αλληλεγγύης των γενεών και όχι στη λογική των εξατομικευμένων λογαριασμών.
2 Θα ισχύει σύστημα εγγυημένων παροχών, στο πλαίσιο του οποίου η συνολική σύνταξη θα αποτελείται από την εθνική σύνταξη (με χρηματοδότηση από τη γενική φορολογία) και την αναλογική, η οποία θα προκύπτει από την προσμέτρηση του μισθού (για μισθωτούς) ή του εισοδήματος (για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες κ.λπ.), το ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης και τα έτη ασφάλισης.
3 Θα εφαρμόζονται απλοί, ενιαίοι και διαφανείς κανόνες για όλους, αφού η ενοποίηση θα βάλει τέλος στα αποσπασματικά - πελατειακά χαρακτηριστικά.
4 Θα δημιουργηθεί ενιαίος «κουμπαράς» για τους διατηρούμενους κοινωνικούς και άλλους πόρους, καθώς και μέρους της περιουσίας του Δημοσίου με τελικό στόχο την ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος.
5 Θα προβλέπονται μέτρα για την αύξηση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και τη δραστική αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας.
Μέσα στις επόμενες ημέρες, το σχέδιο Κατρούγκαλου θα συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και θα οριστικοποιηθούν οι τελικές αποφάσεις για τα «ανοικτά» θέματα που παραμένουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς, σε συνάρτηση με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση για περιστολή της συνταξιοδοτικής δαπάνης.
Με βάση το νέο ασφαλιστικό οι συνταξιούχοι του Δημοσίου θα δουν τη σύνταξής τους να μειώνεται κατά μέσο όρο από 5% έως και 7%, οι συνταξιούχοι ΙΚΑ θα έχουν μειώσεις από 2% έως και 3% (κατά μέσο όρο). Όσον αφορά στους συνταξιούχους του ΤΕΒΕ θα έχουν μειώσεις έως και 15%, ενώ σε ΔΕΚΟ και Τράπεζες η μείωση των συντάξεων θα φτάσει και το 20%.
Αίτημα των δανειστών είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ να μην καταβάλλεται σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά μόνο να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης, ή μόνο αν έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης στα 62 τους χρόνια.
imerisia.gr
Σε εθνικό διάλογο θέτει μέσα στις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση το πλαίσιο της μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού επιδιώκοντας να εξασφαλίσει μια «μίνιμουμ» πολιτική συμφωνία στο εσωτερικό για τον ανακαθορισμό των εισφορών και τις... περικοπές στις συντάξεις -παλαιές και νέες- που θα γίνουν στο όνομα της ισότητας και της διατήρησης του αναδιανεμητικού χαρακτήρα και της βιωσιμότητας της κοινωνικής ασφάλισης.
Τους άξονες της μεταρρύθμισης που, αμέσως μετά την έγκριση από τα κυβερνητικά όργανα, θα αποτελέσουν τη βάση και για την τελική διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς, παρουσίασε χθες ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Κατρούγκαλος στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Η μεταρρύθμιση προβλέπει:
1 Την καθιέρωση της εθνικής σύνταξης που θα είναι ίση με το 60% του μέσου εισοδήματος (ετήσιο επίπεδο φτώχειας, σε συνάρτηση δηλαδή με την ανάπτυξη και την αύξηση των εισοδημάτων). Η εθνική σύνταξη θα χρηματοδοτείται από τη γενική φορολογία και θα απονέμεται σε όλους όσοι έχουν τουλάχιστον 15έτη ασφάλισης στα 67 ή στα 62 με 40 έτη ασφάλισης. «Ανοικτό» στη διαπραγμάτευση παραμένει αν θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια, όπως προβλέπει το 3ο Μνημόνιο, ενώ στο τραπέζι είναι και η μετατροπή του ΕΚΑΣ σε επίδομα αλληλεγγύης υπερηλίκων (ως προνοιακή παροχή).
2 Την απονομή αναλογικής σύνταξης που θα προστίθεται στην εθνική σύνταξη με βάση το σύστημα των προκαθορισμένων παροχών, δηλαδή με συγκεκριμένα ποσοστά αναπλήρωσης τα οποία θα «κλειδώσουν» στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς.Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν εναλλακτικά σενάρια, ανάλογα με το εάν θα αυξηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές ή αν θα προβλεφθεί ρήτρα «διόρθωσης» των παραμέτρων του Ασφαλιστικού με βάση το ΑΕΠ, τα έσοδα κ.λπ, με ποσοστά αναπλήρωσης για την κύρια σύνταξη από 57% έως 65% (ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και το εισόδημα - μισθό) έναντι 80% που ήταν για τους «παλαιούς» και 70% για τους «νέους» ασφαλισμένους.
3 Την ανακατανομή των ασφαλιστικών εισφορών και τη σύνδεση των ασφαλίστρων με τον μισθό (20% για την κύρια σύνταξη όπως ισχύει στο ΙΚΑ) ή το εισόδημα, για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τους ανεξάρτητα απασχολούμενους και πρόβλεψη για ελάχιστα ποσοστά υποχρεωτικών ασφαλίστρων (θα φέρουν σταδιακή αύξηση των εισφορών στον ΟΓΑ, στους δικηγόρους κ.ά.).
Τόσο η ηγεσία του υπουργείου όσο και τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν ότι θα πρέπει να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 1 ποσοστιαία μονάδα οι εισφορές που είχαν μειωθεί, προκειμένου να μετριαστούν οι περικοπές στις συντάξεις.
4 Την ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης στο ΙΚΑ (αν και έχει προταθεί η διατήρηση του ΟΓΑ και του ΝΑΤ για την άσκηση μη συνταξιοδοτικών αρμοδιοτήτων) και τη διατήρηση του ΕΤΕΑ ως δεύτερου «πυλώνα» της υποχρεωτικής επικουρικής ασφάλισης (χωρίς κρατική επιχορήγηση που σημαίνει ότι τα ελλείμματα θα καλυφθούν με κλιμακωτές περικοπές συντάξεων τουλάχιστον 6% και αύξηση εισφορών 0,50% για τον ασφαλισμένο και 0,50% για τον εργοδότη).
5 Τον επανϋπολογισμό των καταβαλλόμενων συντάξεων με κριτήρια την ηλικία και ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης (μεγαλύτερες περικοπές θα προκύψουν για όσους είναι κάτω των 60 ετών και έχουν συνταξιοδοτηθεί με ποσοστά αναπλήρωσης 80%, όπως από το Δημόσιο, οι ΔΕΚΟ και τα ειδικά ταμεία).
Αποφάσεις
Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής που θα συνεδριάσει σήμερα υπό την προεδρία του Γιάννη Δραγασάκη αναμένεται να επικυρώσει τους άξονες της μεταρρύθμισης, ενώ οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα σε επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Εθνική σύνταξη
Η μεταρρύθμιση προβλέπει την καθιέρωση της εθνικής σύνταξης που θα είναι ίση με το 60% του μέσου εισοδήματος (ετήσιο επίπεδο φτώχειας, σε συνάρτηση δηλαδή με την ανάπτυξη και την αύξηση των εισοδημάτων).
Κριτήρια
«Ανοικτό» στη διαπραγμάτευση παραμένει αν θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια, όπως προβλέπει το 3ο Μνημόνιο, ενώ στο τραπέζι είναι και η μετατροπή του ΕΚΑΣ σε επίδομα αλληλεγγύης υπερηλίκων (ως προνοιακή παροχή).
«Ανοίγει» και το εργασιακό
Τη διαδικασία της πολυμερούς διαπραγμάτευσης για τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στα εργασιακά έως τον ερχόμενο Μάρτιο (επανεξέταση ομαδικών απολύσεων, συλλογικών διαπραγματεύσεων, απεργιακού νόμου και προστασίας συνδικαλιστών) «ανοίγει» αύριο η συνάντηση του υπουργού Εργασίας Γ. Κατρούγκαλου με τον Γενικό Διευθυντή του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας Guy Ryder.
Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας θα συμμετέχει στην ανεξάρτητη ομάδα των εμπειρογνωμόνων που προβλέπεται να συγκροτηθεί για να εξετάσει το θεσμικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας σε συνάρτηση με τις «βέλτιστες πρακτικές σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο». Η συμφωνία της κυβέρνησης με τους Θεσμούς και το 3ο Μνημόνιο (σελίδα 1026) επιβάλλουν στην κυβέρνηση «να ευθυγραμμίσει τα πλαίσια για τις ομαδικές απολύσεις, τη συλλογική δράση και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις με τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε.» και «να μην πραγματοποιήσει καμία αλλαγή στο ισχύον καθεστώς πριν από την ολοκλήρωση της επανεξέτασης».
Στην Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων θα συμμετέχει εκπρόσωπος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Ε.Ε., προκειμένου να υπάρχει «ευρωπαϊκή σφραγίδα» στη μεταρρύθμιση και να αποφευχθούν «νεοφιλελεύθερα» μέτρα που θα έχουν υψηλό κοινωνικό και πολιτικό κόστος. Η συγκρότηση της Επιτροπής έχει, πάντως, καθυστερήσει όχι μόνο λόγω της επικέντρωσης του κυβερνητικού ενδιαφέροντος στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού (που προηγείται χρονικά στις υποχρεώσεις της χώρας), αλλά και λόγω ενστάσεων στο κυβερνητικό «στρατόπεδο» στην πρόταση να τεθεί επικεφαλής ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Χρ. Πισσαρίδης.
imerisia.gr
«Πέναλτι» – μείωση έως και 55% της σύνταξης θα έχουν όσοι και όσες επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα, σε σχέση με τα αυξανόμενα κατ’ έτος ηλικιακά όρια, με… μειωμένη σύνταξη.
Οι περικοπές στις πρόωρες, τις οποίες παρουσιάζει η «Ημερησία» με αναλυτικά παραδείγματα, εντάσσονται στα μέτρα περιορισμού της συνταξιοδοτικής δαπάνης που έχει νομοθετήσει και σχεδιάζει να επεκτείνει η κυβέρνηση, μέσω του μέτρου του επανυπολογισμού όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων, και στους 409.967 συνταξιούχους ηλικίας κάτω των 60 ετών οι οποίοι είχαν «βγει» στη σύνταξη στο παρελθόν.
Τα «πέναλτι» για όσους είχαν συνταξιοδοτηθεί πρόωρα ήταν, ανάλογα με το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος συνταξιοδότησης, 4,5% κατ’ έτος έως το 2011 και 6% κατ’ έτος από το 2012 και μετά σε σχέση με τα τότε γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ ο τελευταίος νόμος που επιβάλλει τη σταδιακή αύξηση των ηλικιακών ορίων έως το 62ο και το 67ο προβλέπει επιπλέον ποινή – μείωση 10%.
Και ειδικά στο Δημόσιο «χωρίς κανένα πλαφόν για τη μείωση», όπως επισημαίνει ο δικηγόρος και εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» Δ. Μπούρλος, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα στον οποίο η μείωση, με βάση το ν. 3655/2008, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30%, ακόμη και για την περίπτωση που απέχει η μειωμένη από την πλήρη περισσότερο από πέντε χρόνια.
Το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, πάντως, δεν έχει ακόμη εκδώσει εγκύκλιο για τις μειώσεις που αντιστοιχούν στις μειωμένες συντάξεις σε σχέση με τα νέα ηλικιακά όρια τα οποία ισχύουν από τον περασμένο Αύγουστο, όπως έπραξε το υπουργείο Οικονομικών (για όσους συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο).
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Η πρόωρη συνταξιοδότηση, μετά τις αλλαγές που έχουν νομοθετηθεί, κάνουν «απαγορευτική» τη συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη. Αποκαλυπτικά είναι τα παραδείγματα του δικηγόρου – εξειδικευμένου στο συνταξιοδοτικό Διον. Ρίζου:
1. Γυναίκα υπάλληλος συμπλήρωσε τα 55 τον Ιούλιο και έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης το 2010 μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί από τον Ιούλιο με μειωμένη σύνταξη και με πλήρη στο 60ό έτος της ηλικίας της. Η ασφαλισμένη εμπίπτει στις αλλαγές με συνέπεια το νέο όριο ηλικίας της για πλήρη σύνταξη να αυξάνεται και μπορεί πλέον να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στα 65 και 3 μήνες. Έτσι ενώ μπορούσε να αποχωρήσει τον Ιούλιο με ποινή μείωσης 22,5%, σήμερα μπορεί να αποχωρήσει με ποινή μείωσης 54,4%. Θα έπαιρνε 553,8 ευρώ κύρια σύνταξη, ενώ σήμερα θα λάβει 323,7 ευρώ κύρια σύνταξη, διαφορά 230 ευρώ.
2. Δημόσια υπάλληλος 56 ετών τον 7/2015, θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης. Με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων είχε «κλειδώσει» δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με μειωμένη σύνταξη με ποινή μείωσης 0,37% για κάθε μήνα πριν από το 60ί έτος της ηλικίας της που ήταν το έτος χορήγησης πλήρους σύνταξης. Μετά τις αλλαγές το νέο όριο ηλικίας της για πλήρη σύνταξη αυξάνεται και μπορεί πλέον να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στα 64 και 5 μήνες. Η ασφαλισμένη μπορούσε να αποχωρήσει τον Ιούλιο με ποινή μείωσης 17,7% ενώ σήμερα μπορεί να αποχωρήσει με ποινή μείωσης 47,4%. Θα έπαιρνε 699 ευρώ κύρια σύνταξη, ενώ σήμερα θα λάβει 447,1 ευρώ κύρια σύνταξη, διαφορά 312 ευρώ.
3. Γυναίκα δημόσια υπάλληλος που είναι σήμερα 59 ετών, είχε συμπληρώσει το 2010 συνολικά 25 έτη ασφάλισης και θεμελίωνε συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις που ίσχυαν για το 2010. Μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με μειωμένη σύνταξη και με πλήρη σύνταξη στα 60 το 2016. Η ασφαλισμένη επηρεάζεται από τις αλλαγές των ορίων και παρά το γεγονός ότι είχε θεμελιωμένο δικαίωμα θα μπορεί πλέον να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 61 ετών και 9. Έτσι ενώ θα μπορούσε να λάβει άμεσα μειωμένη σύνταξη κατά 4,5%, τώρα θα μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη κατά 22,2%. Θα έπαιρνε 878 ευρώ κύρια σύνταξη, ενώ σήμερα θα λάβει 715,4 ευρώ κύρια σύνταξη με απώλεια 163 ευρώ.
4. Δημόσιος υπάλληλος που ανήκει στους μετά το 1983 προσληφθέντες στο Δημόσιο συμπλήρωσε το 2011 τα απαραίτητα 25 έτη ασφάλισης, είχε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη και 61 με πλήρη. Είναι σήμερα 57 ετών και με τις νέες διατάξεις το δικαίωμά του επηρεάζεται αφού θα μπορεί να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στην ηλικία των 64 ετών και 9 μηνών. Ο υπάλληλος, ωστόσο, είχε θεμελιωμένο δικαίωμα τον 7/2015 για να πάρει μειωμένη σύνταξη κατά 17,7%, αλλά, τώρα η μείωση θα είναι 44,5%. Θα έπαιρνε 783,7 ευρώ κύρια σύνταξη ενώ σήμερα θα λάβει 527,4 ευρώ κύρια σύνταξη με απώλεια 255,9 ευρώ.
5. Ασφαλισμένη στο ΙΚΑ είχε συμπληρώσει το 2012 το 55ο έτος της ηλικίας της και μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί στην ηλικία των 57 ετών με μειωμένη σύνταξη (είναι ήδη 58) και στα 63 με πλήρη σύνταξη. Εφόσον είχε υποβάλει αίτημα τον 7/2015 η ποινή μείωσης της σύνταξης θα ήταν 24%. Εάν δεν υπέβαλε αίτημα, η μείωση πλέον είναι στο 30%. Θα επιβληθεί η ποινή του 10% μέχρι το νέο όριο λήψης πλήρους σύνταξης που είναι το 65 και 2 μήνες. Έτσι εάν είχε αποχωρήσει τον 7/2015 θα ελάμβανε 760 ευρώ. Εάν αποχωρήσει από εδώ και στο εξής, θα λάβει 600 ευρώ μέχρι τα 65 και 2 μήνες οπότε θα ανέβει στα 700 ευρώ.
ΡΗΤΡΑ ΗΛΙΚΙΑΣ
Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης επιβεβαιώνουν ότι στα σενάρια που είναι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς (και στον σχεδιασμό για τον επανυπολογισμό των συντάξεων) περιλαμβάνεται η ηλικία του συνταξιούχου ως «ρήτρα» – κριτήριο για τις περικοπές οι οποίες θα γίνουν. «Δεν έχουμε καταλήξει οριστικά σε κανένα σενάριο», υπογραμμίζουν κορυφαία στελέχη του υπουργείου. Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ορισμένες από τις μνημονιακές περικοπές τις οποίες η κυβέρνηση επιδιώκει να αντικαταστήσει μέσω του επανυπολογισμού με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης ειδικά για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί από το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ, τις τράπεζες και τα ειδικά ταμεία, έχουν γίνει με βάση την ηλικία (κάτω ή άνω των 55 ετών και κάτω των 60 ετών) και σε συνάρτηση με το ύψος της σύνταξης.
Στο… στόχαστρο παραμένουν, μέσω του επανυπολογισμού των συντάξεών τους, 409.967 ήδη συνταξιούχοι ηλικίας κάτω των 60 ετών
«Απαγορευτική» γίνεται η συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη μετά τις αυξήσεις των ηλικιακών ορίων και την αύξηση της ποινής – μείωσης
Ημερησία
Διπλό πλήγμα από την κρίση δέχονται οι σημερινοί εικοσάρηδες ιδιαίτερα στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Σήμερα πληρώνουν πολύ υψηλό τίμημα όντας οι περισσότεροι άνεργοι, γεγονός που τους αναγκάζει να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον οικογενειακό κύκλο για τη συντήρησή τους. Το δεύτερο πλήγμα θα το δεχτούν όταν θα έρθει η ώρα της συνταξιοδότησής τους, γύρω στο 2060. Τότε θα ανακαλύψουν ότι σε ολόκληρο τον εργασιακό τους βίο κατέβαλλαν αυξημένες εισφορές, σε σχέση με τους σημερινούς συνταξιούχους, αλλά ότι η σύνταξη που θα πάρουν θα είναι κατά πολύ μικρότερη από αυτή που λαμβάνουν οι σημερινοί συνταξιούχοι, όπως συμπεραίνει σε ρεπορτάζ της η «Καθημερινή της Κυριακής».
Όπως τονίζει η εφημερίδα, τα μέτρα λιτότητας και οι μεταρρυθμίσεις που εφάρμοσε η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές, προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση, διευρύνουν το χάσμα μεταξύ των γενεών πλήττοντας δυσανάλογα σκληρά τους σημερινούς νέους προς όφελος των ήδη συνταξιούχων, σύμφωνα με μελέτη του ευρωπαϊκού think tank Bruegel. Οι επιπτώσεις θα είναι οδυνηρές για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας τις επόμενες δεκαετίες, αν δεν μεταφέρει σύντομα πόρους από την καταβολή συντάξεων στην παιδεία και δεν αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες προς οικογένειες και παιδιά. Το χάσμα στα εισοδήματα και στον πλούτο μεταξύ των γενεών υπήρχε και πριν από το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τη μετεξέλιξή της σε κρίση δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης, ωστόσο οι κρίσεις και η διαχείρισή τους από τις κυβερνήσεις το διεύρυναν ακόμη περισσότερο. Η ανεργία αυξήθηκε στη διάρκεια της κρίσης δυσανάλογα πολύ μεταξύ των νέων, με αποτέλεσμα ακόμη περισσότεροι να ζουν σε καθεστώς φτώχειας και υλικής στέρησης.
Μάλιστα, στην Ελλάδα καταγράφεται το δεύτερο υψηλότερο (μετά την Ιρλανδία) ποσοστό αύξησης του βαθμού υλικής στέρησης μεταξύ νέων κάτω των 18 ετών, ενώ σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης καταγράφεται και σε Ισπανία, Βρετανία, Ιταλία, Κύπρο, Εσθονία και Ολλανδία.
Τα αίτια
Τρία είναι τα βασικά αίτια που οδήγησαν σε αύξηση του χάσματος μεταξύ νέων και συνταξιούχων, σύμφωνα με τους ερευνητές του Bruegel, Πία Χουτλ, Kάρεν Ουίλσον και Γκούντραμ Γουλφ. Πρώτον, η κυκλική μακροοικονομική διαχείριση της κρίσης από τις κυβερνήσεις, δεύτερον, τα συγκεκριμένα μέτρα λιτότητας που επέλεξαν να εφαρμόσουν και, τρίτον, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος υπέρ των σημερινών συνταξιούχων.
Κατά τους ερευνητές του Bruegel, η ανεργία των νέων αυξάνεται ούτως ή άλλως δυσανάλογα πολύ σε σχέση με τη συνολική ανεργία σε περιόδους ύφεσης. Ωστόσο τα δημοσιονομικά ελλείμματα που εμφάνιζαν οι χώρες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της κρίσης τις εμπόδισαν να εφαρμόσουν αντικυκλική πολιτική την περίοδο της ύφεσης (δηλαδή να αυξήσουν τις κρατικές δαπάνες τους ώστε να περιορίσουν τις επιπτώσεις), επιλογή που οδήγησε σε πολύ μεγάλες περικοπές δαπανών που «επιδείνωσαν σημαντικά την ύφεση σε αυτές τις χώρες και αύξησαν την ανεργία και ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες». Οι αρνητικές συνέπειες εντάθηκαν ακόμη περισσότερο εξαιτίας της «κατάρρευσης» των δημοσίων επενδύσεων σε ευάλωτες χώρες. Δεύτερη βασική αιτία είναι τα συγκεκριμένα μέτρα λιτότητας που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις. Σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία αυξήθηκαν μεταξύ 2008 και 2013 κατά 1,1% οι δαπάνες για την αντιμετώπιση της ανεργίας ενώ μειώθηκαν κατά 0,3% οι δαπάνες για την παιδεία και κατά 0,2% οι δαπάνες για οικογένειες και παιδιά. Παράλληλα, αυξήθηκαν κατά 2,9% οι δαπάνες για συντάξεις. «Συνεπώς, είχαμε μεταφορά των κρατικών δαπανών από οικογένειες και παιδιά και από την παιδεία προς τους συνταξιούχους, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ των γενεών», παρατηρούν οι ερευνητές του Bruegel.”
Πώς θα λυθεί το πρόβλημα
Κατά το Bruegel το χάσμα μεταξύ των γενεών μπορεί να μειωθεί αν ληφθούν μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, αν συμφωνηθεί κοινή δημοσιονομική πολιτική στην Ευρωζώνη και αν μοιραστεί δικαιότερα το βάρος της μεταρρύθμισης των συνταξιοδοτικών συστημάτων μεταξύ νέων και συνταξιούχων. Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι τα σημερινά παιδιά θα αποτελέσουν το εργατικό δυναμικό του αύριο. Η επένδυση στην παιδεία και σε μηχανισμούς στήριξης της οικογένειας και των παιδιών σήμερα θα έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερη παραγωγικότητα και απασχόληση αύριο. Οσον αφορά τις συντάξεις, οι περισσότερες κυβερνήσεις θα πρέπει να τις περικόψουν περισσότερο σήμερα, ώστε να μη μειωθούν τόσο πολύ οι συντάξεις των σημερινών νέων γύρω στο 2060.
Πολύ μεγάλη μείωση ποσοστών αναπλήρωσης
Μία ακόμα βασική αιτία είναι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, η οποία στην περίπτωση ιδιαίτερα της Ελλάδας (και ακόμη περισσότερο της Κύπρου) έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοεί τους σημερινούς συνταξιούχους εις βάρος των σημερινών νέων. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν το ποσοστό αναπλήρωσης σύνταξης, δηλαδή την αναλογία της μέσης σύνταξης προς τον μέσο καθαρό μισθό στην οικονομία, ώστε να κρίνουν κατά πόσο η μεταρρύθμιση ευνόησε τους σημερινούς συνταξιούχους ή τους σημερινούς νέους ή κατά πόσο ήταν δίκαιη, έγινε δηλαδή με ουδέτερο τρόπο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, συγκρίνοντας τα ποσοστά αναπλήρωσης σύνταξης το 2007 και την πρόβλεψη που υπήρχε τότε για το 2060 και τα ποσοστά αναπλήρωσης σύνταξης το 2013 και την πρόβλεψη για το 2060, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος ευνόησε κατά κράτος τους σημερινούς συνταξιούχους (ή αν θέλετε επιβάρυνε πολύ λιγότερο τους σημερινούς συνταξιούχους).
Χρησιμοποιώντας στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκύπτει ότι για την Ελλάδα το ποσοστό αναπλήρωσης σύνταξης ήταν το 2007 το 73% του μέσου μισθού και προβλεπόταν αύξησή του στο 80% το 2060, εξέλιξη που ευνοούσε τους σημερινούς νέους. Η ανάγκη να γίνει βιώσιμο το συνταξιοδοτικό σύστημα οδήγησε σε περικοπή των συντάξεων. Το 2013 το ποσοστό αναπλήρωσης σύνταξης είχε μειωθεί στο 58% για τους συνταξιούχους, μείωση κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο για τους σημερινούς εικοσάρηδες που θα βγουν στη σύνταξη το 2060 προβλέπεται μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης στο 44% από 80% που προβλεπόταν το 2007. Με λίγα λόγια, ενώ μειώθηκε το ύψος της σύνταξης και για τους σημερινούς και για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, η μείωση είναι υπερδιπλάσια για τους σημερινούς νέους.
Πηγή: «Καθημερινή της Κυριακής»
Ανατροπές παντού φέρνει το σχέδιο της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, το οποίο έχει τεθεί στο μικροσκόπιο των δανειστών και αναμένεται να είναι το επόμενο κρίσιμο νομοσχέδιο που θα έλθει στη Βουλή
Με το σχέδιο της ασφαλιστικής αναθεώρησης, το οποίο αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής» τίθεται εν αμφιβόλω το σύνολο των χορηγούμενων συντάξεων, επανασχεδιάζεται ο τρόπος υπολογισμού των νέων συντάξεων, ενοποιούνται πλήρως τα υφυστάμενα Ταμεία, επέρχονται αλλαγές με τις ενιαίες εισφορές για όλους, καθιερώνεται παντού η «εθνική σύνταξη» ύψους 384 ευρώ, ενώ μειώνονται τα ποσοστά αναπλήρωσης για το αναλογικό τμήμα της σύνταξης.
Στόχος, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, είναι η μείωση της δαπάνης που καταβάλλει ο κρατικός προϋπολογισμός για συντάξεις από το 9% του ΑΕΠ σήμερα στο 6% ώς το 2020.
Σήμερα η συνταξιοδοτική δαπάνη προσεγγίζει τα 30 δισ. ευρώ, από τα οποία τα μισά καλύπτονται από τις εισοφρές στα Ταμεία και τα υπόλοιπα από την κρατική χρηματοδότηση. Στόχος είναι η κρατική συμμετοχή να μειωθεί στα 12 δισ. ευρώ.
aftodioikis.gr