ΤΟ ΧΑΡΜΥΛΙ
Το Χαρμύλι είναι ένας από τους συνοικισμούς του Πυλίου και πήρε την ονομασία του από τον τοπικό ήρωα Χαρμύλο, στον οποίο ανάγεται το γένος των Χαρμυλέων. Εδώ υπάρχει η πηγή Χαρμύλι με τ’άφθονα νερά της, που υδρεύουν και αρδεύουν το χωριό και μεγάλο μέρος του κάμπου του. 150 μέτρα ανατολικά της πηγής αυτής βρίσκεται ο πανάρχαιος θολωτός οικογενειακός τάφος του ήρωα Χαρμύλου με τις δώδεκα ομοιόμορφα λαξευμένες κρύπτες του.

φωτο τραβηγμένη το 1995

φωτο τραβηγμένη το 2005

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΧΑΡΜΥΛΟΥ
Από τα πιο ενδιαφέροντα αρχαιολογικά μνημεία της Κω είναι ο πανάρχαιος Τάφος του Χαρμύλου στο Χαρμύλι στο Πυλί.
Πρόκειται για ένα ημικυκλικό κτίσμα με δώδεκα συμμετρικές κρύπτες, από έξι στις δύο πλευρές του, που αποτελεί το ηρώο της παλιάς εκείνης γενιάς των Χαρμυλέων, αντίστοιχης με τις γενιές των Ασκληπιαδών, Ηρακλειδών, Ευρυανακτιδών κλπ. Την πρόσοψη του τάφου κάλυπτε άλλοτε ιωνική στοά, κατασκευασμένη από λευκό μάρμαρο.

Μνημειώδης τάφος (με υπόγειο) και με υπέργειο διώροφο κτίσμα που χρησίμευε για τις ανάγκες συστηματικής προγονολατρέιας

Τεμάχια της στοάς αυτής φαίνονται εντοιχισμένα στην εκκλησία του Σταυρού, που είναι χτισμένη πάνω από τον τάφο του Χαρμύλου. Εντοιχισμένη,επίσης, είναι και η μαρμάρινη πλάκα που αφαιρέθηκε από τον τάφο με  επιγραφή, η οποία μας κάνει να υποθέσουμε ότι ο τάφος του ήρωα Χαρμύλου ανάγεται τουλάχιστον στον 3ο π.Χ αιώνα.

Μαρτυρεί, δηλαδή, η επιγραφή ότι το κτήμα που απλωνόταν στην περιοχή, οι κήποι και το ηρώον είχαν αφιερωθεί στους Δώδεκα Θεούς και στο χαρμύλο, τον ήρωα της γενιάς των Χαρμυλέων.

Το παρεκκλήσι της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού χτίστηκε πάνω στον Τάφο του Χαρμύλου

Το εσωτερικό του παρεκκλησιού