1.Ένα από τα θεματα των ημέρων είναι η πρόταση της κυβέρνησης για και η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων «ΣΜΠΕ Τουρισμού» που το συνοδεύει. Επισημάνουμε: 1. ότι το προηγούμενο χωροταξικό τουρισμού ήταν της περιόδου 2007-1013 και ότι από το 2017 εκκρεμεί η αναθεώρηση του με ευθύνη των κυβερνήσεων. 2. Όλα αυτά τα χρόνια υπαρχει ένας οργασμός κατασκευών τουριστικών κλινών με γενναίες κρατικές επιδοτήσεις και ευνοϊκή φορολογία. Τα αποτελέσματα τα ζούμε! Στο νησί μας τα τελευταία 14 χρόνιά (μετά την χρεοκοπία του 2010) έχουν κατασκευαστεί περίπου 20.000 κλίνες 4 και 5 αστέρων, έχοντας επιβαρύνει υπέρμετρα όλες τις κρατικές και δημοτικές υποδομές, τους φυσικούς πόρους του νησιού και την κοινωνική συνοχή χωρίς αντίστοιχη πολιτική βελτίωσης, σεβασμού και προστασίας. 

---«Πράγματι τα τελευταία χρόνια σε κάποιες περιοχές υπήρξε ραγδαία αύξηση κλινών από την ανέγερση μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, οι οποίες στην πλειοψηφία τους ήταν χρηματοδοτούμενες από την πολιτεία. Όμως η πολιτεία δεν φρόντισε σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση να υλοποιηθούν παράλληλα έργα και υποδομές ανάπτυξης της κάθε περιοχής ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στην αύξηση των επισκεπτών, με αποτέλεσμα να έχουν πλέον δημιουργηθεί περιβαλλοντικά προβλήματα από την υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων αλλά και προβλήματα κυκλοφοριακά, στάθμευσης, καθαριότητας, κ.α.» επισημαίνει και θεσμικοί φορείς που μέχρι σήμερα στήριζαν τις πολιτικές εντατικής και εκτατικής ανάπτυξης του τουρισμού όπως  η Συνομοσπονδία Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος (ΣΕΤΚΕ). Επί πλέον  αναφερόμενη στο νέο Ειδικό Χωροταξικό που συζητείται σημειώνει ότι «στις Περιοχές ελέγχου (κορεσμένες) του νέου πλαισίου απαγορεύεται η δόμηση τουριστικών υποδομών εντός σχεδίου, ενώ εκτός σχεδίου επιτρέπεται ανέγερση νέων ξενοδοχείων (4 και 5 αστέρων), με το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν να καθορίζεται στα 16 στρέμματα. Στην ουσία απαγορεύεται η δόμηση μικρών τουριστικών καταλυμάτων και εξακολουθεί να επιτρέπεται η δόμηση μόνο μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, με αποτέλεσμα την αύξηση των κλινών εντείνοντας τα προβλήματα που προαναφέραμε και δημιουργώντας παράλληλα αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των μικρών τουριστικών καταλυμάτων». Ουσιαστικά ο ΣΕΤΚΕ θέτει θεμα ευνοϊκής μεταχείρισης των μεγάλων επενδύσεων σε βαρος των μικρών.

2. Τι προβλέπει το νέο χωροταξικό του Τουρισμού;

Το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό χωρίζει τη χώρα σε πέντε κατηγορίες περιοχών ανάλογα με τον βαθμό ανάπτυξης τους και ορίζει για καθεμία τις νέες κατευθύνσεις ανάπτυξης.

Α. σε 17 περιοχές της Χώρας μεγάλης τουριστικής δόμησης χαρακτηρίζονται  ως «κορεσμένες» και κατηγοριοποιούνται ως «περιοχές ελέγχου»,  όπου απαγορεύεται νέα δόμηση εντός σχεδίου. Εδώ ανήκει η ανατολική Κως, περιοχή των ορίων του προ 2010 Δημου πόλεως Κω (μέχρι το ποτάμι της Μεσαριάς)

Εδώ απαγορεύεται η δόμηση τουριστικών υποδομών εντός σχεδίου, ενώ εκτός σχεδίου επιτρέπεται ανέγερση νέων ξενοδοχείων (4 και 5 αστέρων), με το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν να καθορίζεται στα 16 στρέμματα, ενώ εάν η περιοχή είναι και Natura τότε επιτρέπεται νέα δόμηση με καθορισμό σχεδίων διαχείρισης. Επιτρέπεται εκσυγχρονισμός υφιστάμενων μονάδων, αναβάθμιση σε 4 ή 5 αστέρων/κλειδιών και η μετατροπή τους σε ΟΜΑΤ (Οργανωμένες Μορφές Ανάπτυξης Τουρισμού). Προτείνεται μερική ή ολική απόσυρση απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τουριστικών εγκαταστάσεων ή και κατεδάφιση.

Β. σε 84 περιοχές της Χώρας με έντονη τουριστική  δόμηση χαρακτηρίζονται ως «ανεπτυγμένες», για τις οποίες μπαίνουν μόνο περιορισμοί ως προς τη δόμηση και την ποιότητα των καταλυμάτων. Εδώ ανήκει η υπόλοιπη Κως. (οι υπόλοιπες 3 περιοχές δεν μας αφορούν)

---Συνδέεται η δυνατότητα επιδοτήσεων μιας τουριστικής επιχείρησης, μέσω ΕΣΠΑ, Ταμείου Ανάκαμψης , αναπτυξιακού νόμου και άλλων χρηματοδοτικών προγραμμάτων με την περιοχή όπου βρίσκεται και την ποιοτική της διαβάθμιση σε αστέρια. Νέες μονάδες ή επέκταση παλαιών στις κορεσμένες περιοχές δεν θα επιδοτούνται, ενώ στις ανεπτυγμένες θα ενισχύονται μόνο μονάδες 4 αστέρων. Προβλέπονται τα ίδια με τις κορεσμένες περιοχές, με τη διαφορά ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων (4 και 5 αστέρων) το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν γηπέδου ορίζεται στα 12 στρέμματα, σημαντικά μικρότερο από τα 20 στρέμματα που προέβλεπε το ΕΧΠ 2013 που είχε ακυρωθεί από το ΣτΕ. Προωθείται παροχή κινήτρων για τη μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.

---Προβλέπεται η επιβολή περιβαλλοντικού τέλους  στις δραστηριότητες του τουρισμού, του Airbnb και των απλών ενοικιαζόμενων δωματίων, με σκοπό τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών, χωρίς να προσδιορίζεται ότι αυτά θα κατευθύνονται στον οικείο Δήμο. Θεσπίζεται η έννοια του «Σποραδικού ξενοδοχείου»,  παρέχοντας τη δυνατότητα δημιουργίας Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων εντός εγκαταλελειμμένων οικισμών, με υποχρέωση ανάπλασής τους όπου όμως δεν θα μπορούμε να εντάξουμε το ορεινό Ασφενδιου που στερείται του επίσημου χαρακτηρισμού ως τέτοιου.

Σε Οργανωμένες Μορφές Ανάπτυξης Τουρισμού (ΟΜΑΤ), στις οποίες περιλαμβάνονται Οργανωμένοι Υποδοχείς, Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα κ.ά., θα επιτρέπονται αιολικές εγκαταστάσεις, ενώ θα μπορούν να ενσωματώνουν και τμήματα προστατευόμενων περιοχών. Αυτά αφορούν μεγάλες επενδύσεις που μπορούν να αναπτυχθούν και στην Κω.

3. Δεν ελπίζουμε ότι το κυβερνητικό χωροταξικό τουρισμού θα αλλάξει την ροή των πράγματων στο νησί μας. Πρώτα και κυριά γιατί τα τοπικά πολιτικά όργανα, οι εκλεγμένοι (βουλευτές, περιφερειακοί και δημοτικοί άρχοντες)  και οι κοινωνικές οργανώσεις δεν έχουν διατυπώσει ένα τοπικό πρόγραμμα ρυθμιστικών απαιτήσεων στην ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη που συντελείται εδώ και 50 χρόνια με μόνο ρυθμιστικό νομό τον νομό της ελεύθερης αγορας.

Προφανώς στα νησιά έπρεπε να υπάρχουν περιοριστικά μετρά που σχετίζονται με του φυσικούς πόρους και την περιβαλλοντική και κοινωνική ισορροπία και συνεκτικότητα. Εδώ τα πράγματα, τα τελευταία χρόνια,  μάλιστα έχουν εκτραχυνθεί. Αυτή η κυβέρνηση, όλοι οι Δωδεκανήσιοι Βουλευτές και η αφωνία της δημοτικής αρχής κατήργησαν ακόμη και την Ιταλική ρύθμιση της 12 άμετρης λωρίδας προστασίας ακτών που ανάγκαζε τα κτήρια των ξενοδοχείων να κρατούν μεγαλύτερες αποστάσεις από την ακτογραμμή, ενημερώνοντας γραπτώς τους ξενοδοχειακούς ομίλους για την συμβολή τους! Είναι αδύνατο να θεσμοθετήσουν μια νέα προοπτική για τον τουρισμό και για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.  Πιστεύουμε ότι οι ρυθμίσεις που θα θεσπίσει το ειδικό χωροταξικό κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που έχουν ανάγκη ο τόπος και η κοινωνία μας.

Ν. Μυλωνάς