20 ερωτήσεις που έθεσαν οι πιστοί στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κώου και Νισύρου κ. κ. Ναθαναήλ

Με την συμπλήρωση αισίως εννέα ετών επιτυχημένης ποιμαντορίας, του αξιαγάπητου και δραστήριου ποιμενάρχη, Μητροπολίτη κ. κ. Ναθαναήλ, θελήσαμε να κάνουμε μια διαφορετική συζήτηση, περνώντας του απορίες και καθημερινά ερωτήματα του ευσεβούς ποιμνίου του.

1) Μεγάλη ανησυχία διακατέχει τους ευλαβείς πιστούς, σχετικά με την αποκατάσταση των ζημιών στις δυο κεντρικές Εκκλησίες μετά τον σεισμό. Φυσικά εννοούμε τον Μητροπολιτικό, Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου και την κεντρική Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Πως μπορείτε να επιτύχετε την αποκατάσταση τους και από που θα έχετε οικονομική βοήθεια;

Τι θα κάνει η Περιφέρεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο; Θα εκποιήσετε ή θα ενοικιάσετε κάποια ακίνητα για συνεισφορά στα έξοδα όπως το ακίνητο κτήμα του Αγίου Νικολάου, στην περιοχή Ψαλίδι, δίπλα στο ξενοδοχείο Αλεξάνδρα;

Όπως γνωρίζετε κ. Αγρέλλη, ο Ιερός Ναός Αγίων Πάντων αποκατέστησε τις φθορές, με την βοήθεια των πιστών δωρητών και της Ιεράς Μητροπόλεως. Αναφορικά με τις δυο άλλες μεγάλες Εκκλησίες, έχουμε την υπόσχεση της Περιφέρειας, η οποία είπε πως θα φροντίσει για την κάλυψη των εξόδων, σχετικά με τις ζημιές στις Εκκλησιές που αναφέρατε, από τον μεγάλο σεισμό και τους μετασεισμούς που τον ακολούθησαν. Η Ιερά Μητρόπολης παρέδωσε τις σχετικές μελέτες, για τις οποίες πλήρωσε η ίδια ώστε να εκπονηθούν και να εγκριθούν τα τελικά σχέδια και να ξεκινήσουν οι εργασίες της αποκατάστασης. Το ζήτημα από που θα βρει η Περιφέρεια τα χρήματα, από τα Ευρωπαϊκά κονδύλια ή από τον δικό της κορβανά, δεν είναι η ουσία. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, έδωσε στην Ιερά Μητρόπολη μας 15 χιλιάδες δολάρια για τις ζημιές των Εκκλησιών. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι όλα τα χρήματα των Εκκλησιών της Δωδεκάνησου, αποστέλλονται στο Πατριαρχείο. Απλά όλες οι Εκκλησίες συνεισφέρουν από λίγο, ώστε να στηρίζεται το Πατριαρχείο μας, που είναι ο Οικουμενικός στυλοβάτης της Ορθοδοξίας.

Όσο για το οικόπεδο που αναφέρατε, έγινε πλειοδοτικός διαγωνισμός και κατακυρώθηκε σε Αθλητικό Σύλλογο, για να κάνουν διάφορες προπονήσεις. Θα γίνουν βέβαια ελαφρές παρεμβάσεις, πιθανώς με λυόμενα, αποδυτήρια και wc.

2) Πολλοί πιστοί αναρωτιούνται γιατί δεν χρησιμοποιείτε το Ιερό Παρεκκλήσιο του Ευαγγελισμού μετά τους σεισμούς, για την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία και για τις γιορτές;

Το Ιερό Παρεκκλήσιο του Ευαγγελισμού, είχε στατικά προβλήματα και πριν τον σεισμό. Τώρα υπάρχουν παντού ραγάδες και δεν εμπιστευόμαστε να συγκεντρώσουμε κόσμο σε ένα χώρο που οι ειδικοί τον έκριναν ακατάλληλο, γιατί έχει μια μοναδική είσοδο και έξοδο και αυτή βρίσκεται σε σκάλες στον πρώτο όροφο.

Φανταστείτε στον πανικό του σεισμού, να συνωστίζεται ο κόσμος σε μια έξοδο ή να καταρρεύσουν οι σκάλες. Και εδώ όπως βλέπετε το κτήριο της Ιεράς Μητροπόλεως, η Μητροπολιτική κατοικία που διαμένω, έχει ταρακουνηθεί αρκετά και έχει υποστεί τις ανάλογες βλάβες, όπως όλα τα κτήρια στο νησί μας. Για αυτό απαγορεύεται η χρήση του Ιερού Ναού του Ευαγγελισμού και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, επιτρέπουμε να έρχεται ο κόσμος.

3) Υπάρχουν αρκετές θέσεις ιερέων κενές. Πως θα τις καλύψετε; Με μεταθέσεις από την Αθήνα και από αλλού ή με την χειροτονία νέων ιερέων αν είναι διαθέσιμοι;

Οι θέσεις που μας επιτρέπει το Κράτος, είναι μια μισθολογική θέση για κάθε χρόνο. Για αυτό δεν μπορούμε να χειροτονήσουμε ιερείς, αφού το πρόβλημα είναι και βιοποριστικό.

Ωστόσο προσπαθούμε να καλύψουμε τα κενά, με τις υπάρχουσες θέσεις των ιερέων.

Βέβαια υπάρχουν πολλοί που πρόθυμα θα ήθελαν να χειροτονηθούν ιερείς, όμως προσκρούουν στον υπάρχοντα νόμο, περί προσλήψεων και λιτότητας.

4) Σχετικά με την θέση του Πρωτοσύγκελλου θα μείνει κενή ή θα καλυφθεί σύντομα Σεβασμιότατε;

Κάθε Μητρόπολη έχει έναν Πρωτοσύγκελλο ή και έναν Αρχιερατικό επίτροπο. Υπάρχουν Μητροπόλεις όπως σε άλλα νησιά, που έχουν μόνο ένα Αρχιερατικό επίτροπο και είναι καλυμμένες με αυτή την θέση. Είμαστε και εμείς καλυμμένοι με τον παπά Γιάννη.

5) Σεβασμιότατε έχετε 9 χρόνια επιτυχούς διακονίας στα νησιά Κω και Νίσυρο. Πως βλέπετε το φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως και της Φιλόπτωχου Αδελφότητας;

Η Ιερά Μητρόπολης, αθόρυβα και διακριτικά, στηρίζει πολλούς συμπολίτες μας και κάνει τεράστιο φιλανθρωπικό έργο με την αρωγή της Αγαθοεργού Αδελφότητας, ‘Ο Άγιος Ιωάννης ο Ναύκληρος.’ Γίνονται πολλά όπως υποτροφίες αδύναμων οικονομικά φοιτητών, διανομή ρούχων, τροφίμων και χρημάτων, σε άπορους συμπολίτες μας.

6) Το συσσίτιο της ‘Αγάπης’ συνεχίζεται μέχρι και σήμερα; πόσοι αναξιοπαθούντες σιτίζονται σε αυτό;

Είναι αρκετοί, αλλά μερικοί έρχονται και άλλοι φεύγουν, γιατί βρίσκουν δουλειά ή διότι μετακομίζουν. Έτσι ο αριθμός κυμαίνεται από 400-500 συνανθρώπους μας.

7) Άλλο ένα μεγάλο έργο είναι το Γηροκομείο, πόσοι φιλοξενούνται σήμερα και ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να τους δεχθούν εκεί;

Το Γηροκομείο σήμερα φιλοξενεί εννέα γέροντες. Όμως πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχει επίσημος κανονισμός λειτουργίας του, εγκεκριμένος από το Κράτος και ελέγχεται με κοινωνική λειτουργό, καθώς στηρίζεται και από τους ιατρούς του Γενικού Νοσοκομείου Κω. Υπεύθυνος είναι ο Αρχιμανδρίτης πατήρ Νικήτας. Οι προϋποθέσεις για να μπει ένας στον οίκο ευγηρίας είναι απλές. Εάν έχει σύνταξη την κρατάει το Γηροκομείο και από αυτή του κάνει τα έξοδα του και του δίνει δικό του χαρτζιλίκι, για να χαρίζει λίγη χαρά στα εγγόνια του αν τον επισκέπτονται. Συνήθως όταν έλθουν οι ηλικιωμένοι, έχουν ήδη γράψει πρώτα τα ακίνητα τους στα παιδιά τους. Συνεπώς το Γηροκομείο, δεν εμπλέκεται ούτε έχει απαιτήσεις με την ακίνητη περιούσια. Υπάρχει όμως ένας αυστηρότατος κανόνας από την εποχή του ιδρυτή του μακαριστού Μητροπολίτη Ναθαναήλ Δικαίου. Ο ηλικιωμένος που θα φιλοξενηθεί στο Ίδρυμα Ευγηρίας, δεν πρέπει να είναι κατάκοιτος, ανάπηρος, τυφλός ή να έχει μεταδοτικές ασθένειες. Τότε δεν γίνεται δεκτός όπως αντιλαμβάνεστε, από καθαρό κανονισμό του ιδρύματος.

8) Θα περάσω Σεβασμιότατε σε μια ερώτηση την οποία και οι δυο ως παπαδοπαίδια, γνωρίζουμε την απάντηση. Δεν την γνωρίζουν όμως, ίσως, οι περισσότεροι.

Γιατί η εμφάνιση των ιερωμένων, φαντάζει τόσο προκλητικά λαμπερή και ακριβή, με χρυσοποίκιλτα ενδύματα, μήτρες ή κορώνες, χρυσά εγκόλπια και παραπέμπει στην άλλοτε κραταιά Βυζαντινή Αυτοκρατορία; Ταυτόχρονα προκαλεί δυσμενή σχόλια, σε καιρό οικονομικής κρίσης και λιτότητας;

‘ Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός’, κ. Αγρέλλη. Σχεδόν τίποτα από ότι φοράμε οι Αρχιερείς και λοιποί ιερωμένοι, δεν είναι καθαρό χρυσό, είναι επιχρυσωμένα. Τα οκτώ δέκατα των αρχιερατικών μου ενδυμάτων, ανήκαν σε προηγούμενους Αρχιερείς. Δηλ οι μήτρες, τα εγκόλπια, η ποιμαντορική ράβδος και τα ιερά άμφια, είναι περιούσια της Ιεράς Μητροπόλεως, που τα άφησαν οι προηγούμενοι. Εγώ πάλι με την σειρά μου, θα τα παραδώσω στους επόμενους. Έτσι κληρονομούνται από Επίσκοπο σε Επίσκοπο.

Όσο για την Βυζαντινή παράδοση, αυτή η παραδοσιακή στολή είναι αιώνων και δεν μπορεί εύκολα να αλλάξει. Στην Καθολική Εκκλησία, ράβονται οι Παπικοί σε ακριβούς οίκους μόδας, όσο απλά και αν είναι τα ιερά άμφια τους. Εμείς ραβόμαστε σε απλούς ράφτες ή τα αγοράζουμε από τα ειδικά καταστήματα. Όπως στην Ορθόδοξη Εκκλησία έτσι και στους Ουνίτες του Βατικανού, ακολουθούν την Βυζαντινή παράδοση στην αμφίεση τους.

9) Σεβασμιότατε, οι πολιτικοί δεν είναι αρεστοί σε όλους. Ο λαός νιώθει προσβεβλημένος και σχολιάζει αρνητικά την θέση των επίσημων και τα παραθρόνια, ισχυριζόμενος πως όλοι στα μάτια της Εκκλησίας και της Πολιτείας είμαστε ίσοι, τι απαντάτε;

Οι θέσεις των επίσημων και τα παραθρόνια, είναι θεσμοθετημένα και προκαθορισμένα από παλιά. Ωστόσο υπάρχουν επίσημοι που δεν θέλουν να καθίσουν σε απλές θέσεις, ανάμεσα στον κόσμο που τους ψήφισε και θέλουν να ξεχωρίζουν, άλλοι πάλι δεν νοιάζονται για αυτά.

10) Αναφορικά με τις θέσεις ανδρών και γυναικών στις Εκκλησίες, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, όταν οι άνδρες είναι πολλοί λιγότεροι και οι γυναίκες ως περισσότερες, στέκονται χωρίς να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις άδειες θέσεις των ανδρών.

Ο διαχωρισμός των θέσεων υπήρχε από παλιά για ευνόητους λόγους, εμείς λέμε να αφήνουν στους άνδρες μόνο την πρώτη σειρά, τις υπόλοιπες θέσεις αν είναι άδειες μπορούν να τις χρησιμοποιούν και οι γυναίκες.

11) Υπάρχουν μερικοί επίτροποι που η αυστηρά αστυνόμευση τους, έχει διώξει πολύ κόσμο από τις Εκκλησίες, έχετε υπόψη σας το πρόβλημα;

Όταν πέσει κάτι στην αντίληψη μου ή όταν το πληροφορηθώ, φυσικά και θα κάνω τις ανάλογες παρατηρήσεις, στην επιτροπή και στους αρμόδιους εφημέριους.

12) Τι θα συμβουλεύατε κυρίως τις γυναίκες, για την ακατάλληλη ενδυμασία με έξωμα ρούχα και παντελόνια, στον Ιερό χώρο της Εκκλησίας, αναφορικά με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, ‘οι γυναίκες να μην φοράνε τα ενδύματα των ανδρών και το αντίθετο’;

Είναι πολύ εύκολο κ. Αγρέλλη να καταλάβει μια γυναίκα, πως θα ντύνεται ανάλογα τον χώρο και τον χρόνο που θα βρεθεί. Είναι μάταιο να προσπαθούμε να της μάθουμε πια είναι η ευπρέπεια και η αξιοπρεπής εμφάνιση, ιδίως στους ιερούς χώρους λατρείας.

13) Πολλοί πιστοί, ίσως να μην γνωρίζουν πότε μπορούν να κάθονται και πότε να στέκονται κατά τις ιερές τελετουργίες εσείς τι παρεμβάσεις κάνετε;

Συχνά στους λόγους μου και στα Κατηχητικά, αναφέρομαι πότε πρέπει να κάθονται και πότε πρέπει να στέκονται. Όμως είναι μερικές στιγμές που επιτρέπεται να κάθονται αυτοί που για λόγους υγείας, δεν μπορούν να στέκονται μέσα στην Εκκλησία.

14) Τι θα λέγατε για το διαζύγιο των ιερέων και για τον δεύτερο γάμο, μετά από χηρεία η όταν βρίσκεται το ζεύγος σε διάσταση;

Αυτό το θέμα είναι μεγάλο και πολύ σοβαρό. Για αυτό είναι ζήτημα της Οικουμενικής Συνόδου. Όμως οι συνθήκες δεν έχουν ωριμάσει, ώστε σε μια Οικουμενική Σύνοδο, κορυφαίων Αρχιερέων, να συζητηθεί και έτσι να δοθεί μια λύση. Εξάλλου στην Καθολική Εκκλησία, δεν υπήρχε ούτε το διαζύγιο μέχρι τα τελευταία χρόνια. Όμως η Ορθόδοξη Εκκλησία το επέτρεψε κατ’ οικονομία. Επίσης απαγορεύεται ο δεύτερος γάμος στους Καθολικούς πολίτες, εμείς όμως τους τον επιτρέψαμε.

15) Γιατί αποκαλούν ‘Άγιους’ τους Ιεράρχες και πια είναι η γνώμη σας, για την αγαμία μερικών κληρικών ανωτέρου επιπέδου, όπως Αρχιμανδρίτες, Επίσκοποι κλπ;

Είναι προσωπική επιλογή του καθενός να επιλέξει την αγαμία και την αγνότητα, σαν άνθρωπος και σαν ιερωμένος. Η αγαμία θεσπίσθηκε στους ανώτερους ιερωμένους, για να μην αποσπώνται από τα καθήκοντα τους, να μην συσσωρεύουν πλούτο με την δικαιολογία να θρέψουν την οικογένεια τους ή να προικίσουν τα παιδιά τους. Κυρίως όμως για να μην κληροδοτούν τις Μητροπόλεις στα παιδιά τους.

Ξέρετε παλιά πως μια Μητρόπολης, περνούσε στα χέρια των απογόνων του κάθε έγγαμου Μητροπολίτου; Όσο για την συνήθεια να αποκαλούν ο ένας τον άλλο ‘Άγιο’ οι Ιεράρχες ενώ βρίσκονται εν ζωή, έρχεται από τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια, τότε που οι Χριστιανοί δεν αποκαλούσαν αδελφούς τους ομοθρήσκους τους, αλλά ‘Αγίους’.

16) Σεβασμιότατε συχνά η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία, ταλανίζετε από διάφορα σεξουαλικά σκάνδαλα, ομοφυλοφιλίας και παιδεραστίας. Τι κάνει η Εκκλησία για αυτά;

Εάν υπάρχουν αποδείξεις, αναλαμβάνουν τα Εκκλησιαστικά Δικαστήρια, που σύμφωνα με τους κανόνες τους, ανάλογα εκδικάζουν την κάθε υπόθεση. Τότε αν φταίει, αποβάλλεται το σάπιο κομμάτι της Εκκλησίας, αποσχηματίζεται και επιστρέφει στην κοσμική ζωή του.

17) Ποια είναι η γνώμη σας για τις υιοθεσίες και την αναδοχή, στα «παρά φύση» ομόφυλα ζευγάρια;

Θεωρώ ότι με το να προσθέσεις ένα πρόβλημα πάνω σε κάποιο άλλο, δεν το λύνεις. Υπάρχουν τόσα προβλήματα, με τις υιοθεσίες κανονικών ζευγαριών, φανταστείτε τι θα γίνει με τα άλλα. Η Εκκλησία παραδέχεται και αναγνωρίζει την φυσιολογική οικογένεια. Ένας άνδρας, μια γυναίκα και τα παιδιά τους. Μερικοί δεν μπορούν να αλλάξουν τους κανόνες της φύσης. Μπορούν να διαθέτουν το σώμα τους όπως αυτοί θέλουν, όμως δεν έχουν το δικαίωμα να επεμβαίνουν στην συνδιαμόρφωση της κοινωνίας, κάνοντας την προσωπική τους αμαρτωλή επιθυμία νόμο. Άλλωστε η κοινωνία μας δεν είναι έτοιμη να δεχθεί τέτοιες αφύσικες καταστάσεις. Η Εκκλησία ευλογεί, στήριζε και στηρίζει την οικογένεια για πάντα.

18) Μερικοί πιστοί σε εισαγωγικά, φροντίζουν να ξεφορτωθούν διάφορες εικόνες. Τις αφήνουν σε χαρτοκιβώτια ή τις κλείνουν σε ντουλάπια στα Εξωκλήσια. Τι πρέπει να κάνουν με τις εικόνες, που εκπροσωπούν τις μορφές των Αγίων;

Οποίος έχει εικόνες, αντί να τις εγκαταλείπει σε διάφορα Εξωκλήσια ή όπου αλλού νομίζει, να τις παραδώσει στον ιερέα της ενορίας του. Εκείνος σε συνεννόηση με την Ιερά Μητρόπολη, θα φροντίσουν όσες είναι φθαρμένες να καταστραφούν με σεβάσμιο τρόπο, όχι να τις πετάνε σε αποθήκες και στα σκουπίδια. Ας είμαστε φειδωλοί στην αγορά εικόνων, γιατί δεν είναι οι φωτογραφίες μας να τις πετάμε, αλλά ιερά αντικείμενα που αξίζουν τον σεβασμό όλων μας.

19) Γιατί δεν πρέπει οι πιστοί στις Εκκλησίες, να προσκυνάνε τις εικόνες του Τέμπλου;

Η Ελληνική γλώσσα είναι σαφέστατη. Έχει τη λέξη εικονοστάσι δηλ Τέμπλο. Υπάρχει και η άλλη λέξη προσκυνητάρι, που βρίσκεται στην είσοδο του Ιερού Ναού ή στο κέντρο του, ανάλογα με τις εορτές. Είναι απαράβατος ιερός κανόνας, οι πιστοί να προσκυνάνε την εικόνα στο προσκυνητάρι, ενώ οι ιερείς πριν να μπουν για να ξεκινήσουν την Θεία Λειτουργία, προσκυνάνε τις εικόνες στο εικονοστάσι, στο Τέμπλο, παίρνοντας καιρό, δηλ την άδεια εισόδου στον Ιερότερο χώρο της Εκκλησίας.

20) Υπάρχουν οι καθορισμένοι ιεροψάλτες, στα αναλογία των Εκκλησιών. Το φαινόμενο μερικές γυναίκες να ανεβαίνουν στο ψαλτήρι και να γυρίζουν την πλάτη στο Ιερό Τέμπλο, παριστάνοντας τους ψαλμωδούς, ιδίως τις Κυριακές και τις γιορτές, προκαλεί δυσάρεστες εντυπώσεις και έχει δώσει τροφή για δυσμενή σχόλια. Τι θα κάνετε για αυτό;

Καλό είναι να ψέλνει όλο το εκκλησίασμα χαμηλόφωνα και μάλιστα τα λόγια των ψαλτών και όχι των ιερέων, συμμετέχοντας έτσι στην Εκκλησία. Όσο για τις γυναίκες που ανεβαίνουν στα ψαλτήρια, εφόσον υπάρχουν ψαλμωδοί, αυτό θα πρέπει να το φροντίσει ο αρμόδιος εφημέριος ιερέας της Εκκλησίας, μαζί με τους ιεροψάλτες.

Πριν κλείσουμε αυτή την τόσο ωφέλιμη κουβέντα μας Σεβασμιότατε θα θέλαμε να μας πείτε μετά από τόσα που προσφέρετε και κανείς δεν το αμφισβητεί, τι αποκομίσατε εσείς από την θέση του Πνευματικού Ποιμενάρχη;

Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την αγάπη του κόσμου, που καθημερινά εισπράττω. Δεν είμαι όμως ευχαριστημένος από τον εαυτό μου, γιατί θεωρώ ότι δεν έχω δώσει αρκετά και προ πάντων δεν δίδαξα αρκετά. Θα χρειασθεί να δώσω ακόμη πολλά διδάγματα στο ευσεβές ποίμνιο, από την διδασκαλία Αγάπης του Χριστού. Η διδαχή στον λαό, είναι θέμα της Εκκλησίας και του Σχολείου και αποτελεί σημαντικό βήμα για τη συνέχιση του πολιτισμού.

Σεβασμιότατε, σας ευχαριστούμε για αυτή την εποικοδομητική συζήτηση, που σκοπό έχει να ενημερώσει το Χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας. Σας ευχόμαστε μακροζωία και κάθε ευλογία στο δύσκολο και ωφέλιμο έργο σας.

Και εγώ σας ευχαριστώ θερμά κ. Αγρέλλη, καθώς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που συνεργάζεστε.

Ξανθίππη Αγρέλλη-aegeanews.gr