Οδηγίες για τις νέες εισφορές επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και έμμισθων δικηγόρων, μηχανικών και υγειονομικών περιλαμβάνει απόφαση του διοικητή του e-ΕΦΚΑ, Χρήστου Χάλαρη.

Για το πρώτο 6μηνο του 2020, οι μη μισθωτοί που έχουν υποχρέωση ασφάλισης για επικουρική και πρόνοια (εφάπαξ) καταβάλλουν τις ελάχιστες και υποχρεωτικές εισφορές οι οποίες συμπίπτουν απόλυτα σε ποσό με τις εισφορές του παλαιού συστήματος, δηλαδή ασφάλιστρο 6,5% επί του κατώτατου μισθού των 650€ για την επικουρική (42€) και 4% για το εφάπαξ (26€).

Με την νέα απόφαση του Διοικητή του e-ΕΦΚΑ ουσιαστικά οι ασφαλισμένοι θα κληθούν να επιλέξουν για το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τις εισφορές που επιθυμούν να πληρώνουν για την επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ.

Εξάλλου αυτό ορίζει και ο τελευταίος ασφαλιστικός νόμος. «Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και επιλέγουν την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να υπαχθούν από την 1η.7.2020».

Ειδικότερα με το νέο εισφοροδοτικό σύστημα:

• Θεσπίζονται τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες εισφορών κλάδου Επικουρικής ασφάλισης και τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες εισφορών κλάδου Εφάπαξ παροχών.
• Η κατάταξη σε μια εκ των ασφαλιστικών κατηγοριών είναι υποχρεωτική και ανεξάρτητη για κάθε κλάδο.
• Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες, για κάθε κλάδο, δηλώνοντας την επιλογή τους με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης.
• Το δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας παρέχεται και στους προαιρετικά ασφαλισμένους Ελεύθερους Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενους.
• Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης επιλογής κατηγορίας ο ασφαλισμένος κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη (1) ασφαλιστική κατηγορία κάθε κλάδου.
• Κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου συστήματος, οι ασφαλισμένοι για το διάστημα από 1/2020 έως 6/2020 κατατάσσονται υποχρεωτικά στην πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία. Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας με ηλεκτρονική αίτηση έχει ισχύ από τον Ιούλιο 2020.
• Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας (ανώτερης ή κατώτερης) ανά έτος. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται κατά τη διάρκεια του έτους και ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
• Στις περιπτώσεις Μη Μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, προσδιορίζεται κατώτατη κατηγορία καταβολής εισφορών (1η) για το σύνολο των δραστηριοτήτων.
Εφόσον το ποσό των εισφορών από τη μισθωτή απασχόληση υπολείπεται του ποσού εισφοράς της κατώτατης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά. Παρέχεται δυνατότητα επιλογής ανώτερης κατηγορίας, καταβάλλοντας την αντίστοιχη διαφορά κλάδου.
• Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας (Ελ. Επαγγελματίας/Αυτοαπασχολούμενος) θεσπίζεται η καταβολή μίας εισφοράς με κατάταξη σε μία εκ των τριών ασφαλιστικών κατηγοριών για κάθε κλάδο με ελεύθερη επιλογή.

Πεδίο εφαρμογής
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο εφαρμόζεται:

Κλάδος επικουρικής ασφάλισης

- στους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους (πριν και μετά την 1/1/1993) που είναι Αυτοαπασχολούμενοι ή Ελεύθεροι Επαγγελματίες
- στους έμμισθους δικηγόρους

Κλάδος εφάπαξ παροχής

- στους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους (πριν και μετά την 1/1/1993) που είναι Αυτοαπασχολούμενοι ή Ελεύθεροι Επαγγελματίες
- στους έμμισθους δικηγόρους, μηχανικούς και υγειονομικούς.

Νέες ασφαλιστικές εισφορές
Α. Ελεύθεροι Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι, έμμισθοι δικηγόροι, μηχανικοί, υγειονομικοί

Από 1/1/2020

Ασφαλιστικές Κατηγορίες Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης Κλάδος Εφάπαξ Παροχών

1η 42 26
2η 51 31
3η 61 37

Β. Παράλληλη ασφάλιση

Ειδικότερα:

1. Περιπτώσεις πολλαπλών μη μισθωτών δραστηριοτήτων
Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας, καταβάλλεται μια ασφαλιστική εισφορά εκ των τριών ασφαλιστικών κατηγοριών των Ελεύθερων Επαγγελματιών και Αυτοαπασχολούμενων, για κάθε κλάδο, Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ παροχής.

2. Περιπτώσεις μη μισθωτής ή πολλαπλών μη μισθωτών δραστηριοτήτων με μισθωτή απασχόληση

Στις περιπτώσεις Μη Μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των εισφορών ανά κλάδο ασφάλισης από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται από τον ασφαλισμένο, εφόσον προκύπτει, η διαφορά εισφοράς από την πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία κάθε κλάδου. Εάν έχει επιλεγεί ανώτερη της πρώτης κατηγορία, η προκύπτουσα διαφορά βαραίνει εξ ολοκλήρου τον ασφαλισμένο.

Γ. Έμμισθοι Δικηγόροι - Μηχανικοί - Υγειονομικοί

Το νέο εισφοροδοτικό πλαίσιο ασφαλιστικών κατηγοριών εφαρμόζεται:
- για τους έμμισθους δικηγόρους τόσο για την Επικουρική ασφάλιση όσο και για τον κλάδο Εφάπαξ παροχών. Για την κατηγορία αυτή των ασφαλισμένων εξακολουθεί και ισχύει ο επιμερισμός των ποσών της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κατά 50% για τον εντολέα και κατά 50% για τον ασφαλισμένο.
- για τους έμμισθους μηχανικούς και υγειονομικούς μόνο για τον κλάδο Εφάπαξ παροχών. Ως προς τον κλάδο Επικουρικής ασφάλισης διατηρείται το προϋφιστάμενο καθεστώς υπολογισμού εισφορών επί των αποδοχών.

Δ. Γραμμάτια προείσπραξης Δικηγόρων

Ο συμψηφισμός ασφαλιστικών εισφορών με ποσά που καταβάλλονται μέσω γραμματίων προείσπραξης ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, ισχύει πλέον και για τις εισφορές των κλάδων Επικουρικής ασφάλισης και Εφάπαξ παροχών.

Ε. Εισφορές αμειβομένων με Δελτία Παροχής Υπηρεσιών (Δ.Π.Υ)

Η διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016, περί εισφοροδότησης προσώπων που αμείβονται με Δ.Π.Υ., και για τα οποία προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόληση τους σε έως δύο φυσικά ή νομικά πρόσωπα, παραμένει σε ισχύ.

ΣΤ. Νέοι Ελεύθεροι Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι (έως πέντε έτη ασφάλισης)

Με την διάταξη του άρθρ. 45 Ν.4670/20 καταργείται η διάταξη της παρ. 2 του άρθρ. 97 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, σχετικά με την μειωμένη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών νέων ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων (έως πέντε έτη ασφάλισης) από 01.01.2020.

Αναπροσαρμογή Εισφορών
Προβλέπεται μεταβατική αναπροσαρμογή στα ποσά των εισφορών επικουρικής ασφάλισης από 01.06.2022, ως εξής:

Ασφαλιστικές Κατηγορίες Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης (από 1/6/2022)

1η 39
2η 47
3η 56

Από την 1.1.2023 έως 31.12.2024 τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ' έτος, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους.

Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Από 1.1.2025 και εφεξής τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ' έτος κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών.