Την διαδικασία και τα κριτήρια προσδιορισμού της μέγιστης ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και του ποσού που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης στο πλαίσιο της διαδικασίας που ορίζει ο Νόμος Κατσέλη για την προστασια και την ρύθμιση των κόκκινων δανείων καθορίζει απόφαση που εξέδωσε η Τράπεζα της Ελλάδας.
Για την απόφαση σύμφωνα με την ΤτΕ λήφθηκαν υπόψη οι βέλτιστες πρακτικές για την αξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής οφειλών που ακολουθούνται από άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. ιδίως για την εκτίμηση της ικανότητας δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, καθώς και την ανάγκη ανάπτυξης και υιοθέτησης εκτιμητικών μεθοδολογιών και δεικτών εναρμονισμένων με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα για τον εν γένει προσδιορισμό της αξίας ακινήτων και ιδίως αυτών που χρησιμεύουν ως κατοικίες
ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ
Βάσει του υπολογισμού της τρέχουσας ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη αποτελούν το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα και οι δαπάνες διαβίωσης αυτού και των προστατευόμενων μελών της οικογένειας του κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησής του, όπως αυτά τεκμηριώνονται από τα έγγραφα και δικαιολογητικά που αυτός έχει καταθέσει στη Γραμματεία του Δικαστηρίου με την ως άνω αίτηση .
Για το σκοπό αυτό ο οφειλέτης υποβάλλει μαζί με την αίτηση για έννταξη στον Νόμο Κατσέλη το κατάλληλα συμπληρωμένο το τυποποιημένο έντυπο που καθορίζεται με την απόφαση Σε αυτό ενσωματώνονται:
α) τα στοιχεία του εισοδήματος του οφειλέτη που δηλώθηκαν από αυτόν στην αίτηση και
β) οι δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών της οικογένειας του κατηγοριοποιημένες στις ομάδες των «ευλόγων δαπανών διαβίωσης» και στις ενδεχόμενες λοιπές δαπάνες.
ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ
Βάσει του υπολογισμού της μελλοντικής ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη αποτελεί το ποσό που προ-κύπτει από τον υπολογισμό της τρέχουσας ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη, σύμφωνα με το Κεφάλαιο Σε κατ' αρχήν σταδιακή προσαύξηση ποσοστού 5% ανά πενταετία. Το ανωτέρω ποσοστό της προσαύξησης ανά πενταετία μπορεί να είναι ανώτερο ή κατώτερο του 5%:
(α) στην περίπτωση που βασίζεται σε προσδοκία μελ-λοντικής αύξησης ή σε εκτίμηση μελλοντικής μείωσης του εισοδήματος του οφειλέτη από οποιαδήποτε αιτία, εφόσον αυτή τεκμηριώνεται επαρκώς,
(β) στην περίπτωση που βασίζεται σε οικειοθελή δέ-σμευση του οφειλέτη να μειώσει τις δαπάνες διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικο-γένειας του, εφόσον δεν συντρέχουν άλλοι προφανείς λόγοι που καθιστούν μη ρεαλιστική την προοπτική μείω-σης των δαπανών διαβίωσης.
Για την εκτίμηση των παραπάνω λαμβάνονται ενδεικτικά υπόψη: • το τρέχον επίπεδο δαπανών σε σχέση με τις εύλογες δαπάνες, • η ηλικία του οφειλέτη, • ο αριθμός και ηλικία των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, • τυχόν προβλήματα υγείας του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, • οι συνθήκες της αγοράς ή του κλάδου δραστηριό-τητας του οφειλέτη ή του εργοδότη αυτού.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ
Κατά τον υπολογισμό της μέγιστης ικανότητας απο-πληρωμής του οφειλέτη λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο οι τυχόν μεταβολές στο εισόδημα ή στις δαπάνες του αναμένεται να επισυμβούν και η περίοδος που εκτιμάται ότι αυτές θα διαρκέσουν. Εάν το σχέδιο διευθέτησης οφειλών περιέχει σταδιακά αυξανόμενες δόσεις αποπληρωμής, η ικανότητα αποπληρωμής υπολογίζεται μέχρι το χρονικό σημείο της ολοσχερούς εξόφλησης της συνολικής οφειλής, λαμβάνοντας υπόψη την πιο πάνω, κατά περίπτωση, τεκμηρίωση. Το σύνολο του ποσού των δόσεων που προκύπτει από την εκτίμηση της μέγιστης δυνατότητας αποπληρωμής του δανειολήπτη ανάγεται σε «παρούσα αξία». Για το σκοπό αυτό ως προεξοφλητικό επιτόκιο θα χρησι-μοποιείται το μέσο επιτόκιο υφιστάμενων στεγαστικών δανείων σε ευρώ με διάρκεια άνω των πέντε ετών, όπως αυτό δημοσιεύεται κάθε μήνα στο διαδικτυακό τόπο της Τράπεζας της Ελλάδος (http://www.bankofgreece.gr/ Pages/el/Statistics/rates-markets/deposits.aspx) καθώς και στο Μηνιαίο Στατιστικό Δελτίο.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΕΛΑΜΒΑΝΑΝ ΟΙ ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ
Για τον προσδιορισμό του ποσού που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης ακολουθείται η κατωτέρω διαδικασία: Εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας ο πιστωτής ή οι πιστωτές, των οποίων οι απαιτήσεις είναι εξασφαλισμένες με εμπράγματη ασφάλεια ή με προσημείωση υποθήκης, και σε περίπτωση έλλειψης τέτοιων πιστωτών, ο πιστωτής με την υψηλότερη απαίτηση κατά του οφειλέτη, καταθέτουν στον φάκελο του οφειλέτη εκτίμηση σχετικά με το εκτιμώμενο ποσό του πλειστηριάσματος, σε περίπτωση πλειστηριασμού ακινήτου του οφειλέτη εντός έξι (6) μηνών από την κατάθεση της αίτησης του οφειλέτη.
Η ανωτέρω εκτίμηση θα περιλαμβάνει και εκτίμηση της τρέχουσας εμπορικής αξίας του ακινήτου και μνεία του εκτιμώμενου ποσοστού απομείωσης αυτής λόγω της αναγκαστικής εκποίησης του ακινήτου καθώς και των εξόδων που συνδέονται με τον πλειστηριασμό. Ο οφειλέτης δικαιούται να καταθέσει στο φάκελο μέχρι τη συζήτηση της αίτησης του ενώπιον του δικαστηρίου αντίστοιχου περιεχομένου εκτίμηση από πιστοποιημένο εκτιμητή του κλάδου ακινήτων του ν. 4152/2013.
Οι ανωτέρω εκτιμήσεις αξιολογούνται ελεύθερα από το δικαστήριο. Σε περίπτωση αποκλίσεων που επηρεάζουν καθοριστικά την έκβαση της απόφασης κι εφόσον ούτε ο πιστωτής, ούτε ο οφειλέτης προσκομίζουν μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης εκτίμηση από πιστοποιημένο εκτιμητή, ανατίθεται αυτή σε πιστοποιημένο εκτιμητή του κλάδου ακινήτων, από το δικαστή.
Βάσει των κατατεθειμένων εκτιμήσεων το δικαστήριο προσδιορίζει στην απόφαση του το ποσό που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης Για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων, ο πιστοποιημένος εκτιμητής αναφέρει στην εκτίμησή του τυχόν σχέση που διατηρεί με τον οφειλέτη ή τους πιστωτές και η οποία θα μπορούσε να εγείρει αμφιβολίες για την ανεξαρτησία του.
Η αμοιβή του πιστοποιημένου εκτιμητή για την εκτίμηση καταβάλλεται από τον οφειλέτη και σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση του για εξαίρεση του ακινήτου του από την εκποίηση, αυτή επιβάλλεται ως δικαστική δαπάνη σε βάρος των πιστωτών του οφειλέτη που έλαβαν μέρος στη δίκη. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται το άρθρο 180 παρ. 1 ΚΠολΔ. Για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας της ανωτέρω διαδικασίας η ΤτΕ:
α. θα δημιουργήσει βάση δεδομένων με τις εκτιμήσεις και τις ποιοτικές παραμέτρους που λαμβάνονται υπόψη από τους εκτιμητές, και
β. θα διενεργεί, κατά τακτά διαστήματα, δειγματολη-πτική εξέταση των κατατιθεμένων κατά τα ανωτέρω εκτιμήσεων για τη διάγνωση τυχόν σημαντικών απο-κλίσεων μεταξύ της εκτίμησης και του πραγματικά επι-τευχθέντος πλειστηριάσματος, σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης και πλειστηριασμού του ακινήτου του οφειλέτη. Παράλληλα η ΤτΕ μπορεί να ζητά από όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία του ν. 3869/2010 φορείς την υποβολή, σε τακτή βάση ή και εκτάκτως, ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων σχετικά με τις κατατιθέμενες, κατ' εφαρμογή του παρόντος Κεφαλαίου εκτιμήσεις.
Η ΤτΕ θα αξιολογεί τα ανωτέρω ευρήματα και στοιχεία, και θα λαμβάνει υπόψη τυχόν διαπιστούμενες από τους εμπλεκόμενους φορείς ελλείψεις που της γνωστο-ποιούνται, ώστε να προσαρμόζεται κατάλληλα τόσο η ανωτέρω διαδικασία προσδιορισμού του ποσού που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης όσο και οι ακολουθούμενες από τους εκτιμητές μεθοδολογίες. Η ισχύς των διατάξεων της παρούσας αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2016.
www.dikaiologitika.gr