Θα παρουσιάσουμε τα κύρια στοιχεία της έρευνας του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (των κ.κ. Αγγελικής Δημητριάδη και ΜαίρηςΜπόση),

που σκιαγραφεί το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο των προσφύγων. Τα στοιχεία τους είναι χρήσιμα στην συνειδητοποίηση του προσφυγικού προβλήματος και βοηθούνστηνχάραξηςτοπικής πολιτικής για το μεταναστευτικό.

1. «Το 90% των προσφύγων προέρχεται από τη Συρία! Ανήκουν στη μεσοαστική τάξη (με τα δεδομένα της Συρίας) και οι περισσότεροι ταξιδεύουν από τη χώρα τους με ένα ποσό της τάξης των 7.000–12.000 ευρώ ικανό να καλύψει τις ανάγκες τους έως την Ελλάδα και ίσως έως τη Γερμανία, την Αυστρία ή τη Σουηδία, οι οποίες αποτελούν συνήθως τις χώρες τελικού προορισμού τους. Πρόκειται κυρίως για μορφωμένα άτομα που δεν έχουν αμιγώς πολιτικό ή οικονομικό κίνητρο μετανάστευσης. Προσπαθούν να αποδράσουν από ένα σύνολο καταστάσεων που αντιμετωπίζουν και δεν μπορούν να επιβιώσουν κάτω από τις συνθήκες πολέμου. Η φυγή μεταβάλει το προφίλ της δικής τους χώρας σταδιακά, ενώ αναμένεται να μεταβάλλει και τη συνολική εικόνα της Ευρώπης.

2. «Οι Σύροι στην Ελλάδα έχουν δικαίωμα από τη στιγμή που θα εισέλθουν και καταγραφούν να κυκλοφορούν ελεύθερα.Δεν απελαύνονταιαναγνωριζόμενοι ως prima facie πρόσφυγεςκαι κινούνται ελεύθεροι υπό καθεστώς προστασίας. Οι περισσότεροι έρχονται με συριακό διαβατήριο και η ταυτοποίηση τους γίνεται άμεσα. Όσοι δεν διαθέτουν έγγραφα, τους χορηγείται ένα είδοςταυτοπροσωπίας, ανάλογο του παλαιότερου “laisser passer”» που δεν αποτελεί αυτό καθεαυτό ταξιδιωτικό έγγραφο.

3. «Τα ταξιδιωτικά έγγραφα δεν μπορούν να εκδίδονται μαζικά καθώς θα αποτελούσε μαζική παραβίαση της συνθήκης Σέγκεν. Γι αυτό δεν είναι σαφές αν τους δίνονται ταξιδιωτικά έγγραφα ή χαρτιά ταυτοποίησης! Με αυτά φεύγουν για τα σύνορα με τα Σκόπια. Εκεί, επειδή ισχύει μία πολιτική ανοχής και επειδή είναι χώρα εκτός Σέγκεν όποιος διαθέτει χαρτιά ταυτοποίησης ή διαβατήριο, παίρνει τριήμερη άδεια για να περάσει στη Σερβία. Οι πρόσφυγες δενπάνε προς την Ιταλίαγιατί με τα χαρτιά που τους δίνονται ΔΕΝ θα τους τοεπέτρεπαν οι Ιταλικές αρχές!

4. «Άτομα τα οποία διώκονται από το καθεστώς Άσαντ βρίσκουν καταφύγιο συνήθως σε αραβικές ή χώρες φίλα προσκείμενες στην αντι-ασαντική δράση όπως πχ Τουρκία και όχι τόσο στις ευρωπαϊκές».

5. «Ιρακινοί δηλώνουν Σύροι για να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες. Υπάρχουν αρκετά περιστατικά Ιρακινών, οι οποίοι δηλώνουν Σύροι σε μία προσπάθεια να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες και να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα ασύλου».

6. «Δεν αποκλείεταινα υπάρχουν άτομα με εντολές ή στόχο να δημιουργήσουν προβλήματα στην Ευρώπη,αν και δεν σημειώθηκαν τέτοιες περιπτώσεις».

7. «Στο σύνολο τους – θεωρητικά τουλάχιστον - τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν ποιος εισέρχεται εντός των συνόρων τους. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την Ελλάδα, η οποία συνεργάζεται με τους μηχανισμούς ελέγχου ως μέλος της Ευρ. Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Στην πράξη όμως, ένα κράτος δεν μπορεί να ελέγξει απόλυτα τη μεταναστευτική ροή, όταν ο αριθμός των εισερχόμενων είναι τόσο μεγάλος.

8. Οι λύσεις: «Οι ενδεδειγμένες λύσεις είναι δύο. Η πρώτη επιβάλλει να επιλυθεί το πρόβλημα της προέλευσης αυτών των ανθρώπων. Nα δοθεί λύση στο πρόβλημα της Συρίας με τη συμμετοχή κρατών και διεθνών οργανισμών, οι οποίοι θα πρέπει αντί να εντείνουν το πρόβλημα, να το επιλύσουν. Η δεύτερη λύση αφορά στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η οποία γίνεται αποδέκτης όλων αυτών των προσφύγων, μεταξύ των οποίων Ελλάδα-Ιταλία. Είναι απαραίτητο να ανοίξουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες τα σύνορά τους για να διοχετευθούν– έστω και προσωρινά – στο σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών»

Ν Μυλωνάς.