Πιθανή αύξηση ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% σε εργοδότες και εργαζόμενους να κρύβει η «λύση του γρίφου» της επικουρικής ασφάλισης.

Το υπουργείο Εργασίας, καλείται αφενός να ικανοποιήσει τους θεσμούς και να σταματήσει η «αιμορραγία» ελλειμμάτων από τη χορήγηση επικουρικών συντάξεων και αφετέρου να διατηρήσει τη συγκεκριμένη παροχή, είτε ανέπαφη, είτε με μικρές παρεμβάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο έχει στη διάθεσή του μια σειρά από εναλλακτικά σενάρια.

Σε πρώτη φάση υπάρχει η πρόταση Κατρούγκαλου για απορρόφηση της επικουρικής από την κύρια σύνταξη, έτσι ώστε να μην εφαρμοστεί στην πράξη η ρήτρα μηδενικού ελλείματος στην επικουρική ασφάλιση, που θα προκαλούσε μειώσεις έως 15%.

Εναλλακτικά όμως έχει προταθεί και η διατήρηση της αυτονομίας της επικούρισης, ως ξεχωριστού φορέα ασφάλισης. Συνεπώς, η ενοποίηση των Ασφαλιστικών Ταμείων, θα αφήσει εκτός του ΕΤΕΑ. Παράλληλα προτείνεται, να γίνουν και στοχευμένες, επιμέρους παρεμβάσεις. Αυτές αφορούν καταρχήν το σκέλος των ασφαλιστικών εισφορών, όπου προτείνεται μια μικρή αύξηση σε εργοδότες και εργαζόμενους της τάξης της μισής ποσοστιαίας μονάδας. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα η εισφορά που καταβάλλουν εργοδότες και εργαζόμενοι για επικούριση ανέρχεται στο 3 + 3%.

Η εκτίμηση που υπάρχει είναι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η επιβάρυνση σε εργοδότες και εργαζόμενους θα είναι πολύ μικρή, όμως το έσοδο για το ΕΤΕΑ θα είναι πολύ μεγάλο, καθώς υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθει έως και τα 250 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η διατήρηση του ίδιου ύψους εισφορών από εδώ και στο εξής εκτιμάται ότι μπορεί να «δώσει» πλεονασματικούς προϋπολογισμούς από το 2017 και μετά.

Ταυτόχρονα, υπάρχει και η πρόταση για απολύτως στοχευμένες περικοπές σε επικουρικές συντάξεις που χορηγούνται σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων και οι οποίες είναι υψηλότερες από το μέσο όρο, χωρίς μάλιστα να έχουν καταβληθεί και οι ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές. Τέτοιες συντάξεις είναι από πρώην εργαζόμενους σε πρώην ΔΕΚΟ (πχ ΔΕΗ, ΟΤΕ), αλλά και σε τράπεζες, όπου ίσχυε καθεστώς χορήγησης σύνταξης, με ποσοστό αναπλήρωσης μεγαλύτερο από το 20%, που σήμερα πρόκειται να θεσμοθετηθεί. Ας σημειωθεί ότι σήμερα ο μέσος όρος των επικουρικών συντάξεων που χορηγεί το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) κυμαίνεται στα 168 ευρώ.

Οι περικοπές αυτές καλύπτουν και τον όρο δικαιοσύνης του ασφαλιστικού συστήματος που έχει τεθεί από την πλευρά της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και θεωρητικά θα πρέπει να τηρηθεί στο σύνολο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που προωθείται. Μαζί με την επικουρική σύνταξη «κρίνεται και η τύχη» του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ), αφού πρέπει να αποφασιστεί από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εάν θα υπάρξει ενσωμάτωσή του στις συντάξεις που χορηγούνται σήμερα, ή εάν θα εφαρμοστεί η μνημονιακή δέσμευση.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το 3ο Μνημόνιο πρέπει έως τον Μάρτιο του 2016, η κυβέρνηση να κόψει το ΕΚΑΣ από το 20% των «προνομιούχων» συνταξιούχων που το λαμβάνουν. Με δεδομένο ότι το ΕΚΑΣ χορηγήθηκε φέτος σε περίπου 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους, εάν εφαρμοστεί το συγκεκριμένο μέτρο, θα περικοπεί το εν λόγω επίδομα από περίπου 70.000 δικαιούχους.

www.dikaiologitika.gr

Μεσοσταθμική μείωση 6% στις υψηλές επικουρικές συντάξεις και αύξηση 1% στις ασφαλιστικές εισφορές (που σήμερα είναι 3% για τον ασφαλισμένο και 3% για τον εργοδότη) προβλέπει το plan b για τη διατήρηση της αυτοτέλειας και της βιωσιμότητας της επικουρικής ασφάλισης υπό το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ).

Η πρόταση έχει υποβληθεί, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «Ημερησίας», στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο πλαίσιο του «εσωτερικού» διαλόγου που διεξάγεται για τη διάσωση των επικουρικών ως δεύτερου «πυλώνα» της κοινωνικής ασφάλισης. Το σχέδιο -το οποίο υποστηρίζουν κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και των Ταμείων- προβλέπει:

[1] Τον εξορθολογισμό των παροχών με επανυπολογισμό όσων επικουρικών συντάξεων έχουν εκδοθεί με υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης. Επαρκές θεωρείται, ως ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού, το 20% που ισχύει για τους νέους (από την 1/1/93 και μετά) ασφαλισμένους, καθώς και για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ. Ο μέσος όρος σύνταξης ανά κλάδο στο ΤΕΑΔΥ (Δημόσιο) δεν ξεπερνά τα 177,32 ευρώ και του πρώην ΕΤΕΑΜ (ΙΚΑ) τα 165,20 ευρώ, σε αντίθεση με άλλους κλάδους όπως τους δημοτικούς και κοινοτικούς υπαλλήλους (225,36 ευρώ), το ΤΕΑΠ της ΔΕΗ (243,65 ευρώ), τους εμποροϋπαλλήλους (230,67 ευρώ), την ΕΡΤ (312,43 ευρώ) και τους προερχόμενους από τράπεζες (έως 525,81 ευρώ).

[2] Την περικοπή κατά 6% των υψηλών συντάξεων. Να σημειωθεί ότι οι επικουρικές συντάξεις 1.090.000 συνταξιούχων έχουν μειωθεί από το πρώτο ευρώ, σε εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, κατά 5,20% από την 1/7/2014, ενώ από τον περασμένο Ιούλιο χάνουν επιπλέον 6% λόγω της επιβολής εισφοράς ασθενείας.

[3] Τη μικρή αύξηση των εισφορών (έως 1%) ασφαλισμένων και εργοδοτών για την ενίσχυση των εσόδων που έχουν απομειωθεί λόγω της κατάργησης κοινωνικών πόρων και της περιορισμένης αναλογίας ασφαλισμένων και συνταξιούχων (2,02 προς 1). Παρά τις απώλειες εσόδων (2,5 δισ. ευρώ σε ονομαστικές αξίες από το PSI και 200 εκατ. ετησίως από τόκους, 1 δισ. ευρώ από εθελούσιες - προσυνταξιοδοτικά τραπεζών, 125 εκατ. ετησίως από κατάργηση κοινωνικών πόρων) το ΕΤΕΑ έχει αποθεματικά 2,22 δισ. ευρώ.

Πέντε συμβουλές συμβουλές για όσους θέλουν να βγουν στη σύνταξη με αφορμή τις ραγδαίες αλλαγές στο ασφαλιστικό, δίνει σε χιλιάδες ασφαλισμένους η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους, η οποία έχει πρόεδρο τον πρώην αντιπρόεδρο της Βουλής Αλέξη Μητρόπουλο.

Ο οδηγός της ΕΝΥΠΕΚΚ περιλαμβάνει τα εξής:

Συμβουλή 1η: Όχι βεβιασμένη απόφαση για συνταξιοδότηση

Σύμφωνα με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015) και τον εφαρμοστικό του νόμο (ν. 4337/2015) που ρυθμίζουν το ασφαλιστικό καθεστώς όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) και του Δημοσίου, θεμελιωμένα δικαιώματα μέχρι και 18-8-2015 δεν θίγονται ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης όποτε και αν υποβληθεί η αίτηση συνταξιοδότησης (ακόμα και μετά την ημερομηνία αυτή).
Συνεπώς για χιλιάδες ασφαλισμένους δεν υπάρχει λόγος φυγής προς τη σύνταξη, αφού η βεβιασμένη έξοδος με λίγες ημέρες ασφάλισης και με «ποινή» («πέναλτι») λόγω ηλικίας (έως και 40%!) μπορεί να οδηγήσει σε συντάξεις-«φιλοδωρήματα»!

Συμβουλή 2η: Χρήση πλασματικών χρόνων

Σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις, ισχύουν μεταβατικά (και πιο ευνοϊκά) όρια ηλικίας για όσους μπορούν με τη χρήση πλασματικών ετών (όπως ορίζονται στον ν. 3996/2011) να βγουν στη σύνταξη σε μικρότερα όρια ηλικίας (από 55 έως και τα 62 έτη).
Συνεπώς όσοι μπορούν να κατοχυρώσουν δικαίωμα με χρήση χρόνου στρατού, ανεργίας (επιδοτούμενης και μη), τέκνων, σπουδών κ.λπ., οφείλουν να εξετάσουν τις δυνατότητες που τους δίνει ο ν.4093/2012, προκειμένου να αποφύγουν τις γενικές διατάξεις συνταξιοδότησης που συχνά προβλέπουν ακόμα και 12.000 ημέρες ασφάλισης (40 χρόνια) για να λάβουν σύνταξη!

Συμβουλή 3η: Καλή γνώση του θεσμικού πλαισίου

Με τις πρόσφατες αλλαγές που εισήγαγε ο ν. 4337/2015 και η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που δημοσιεύτηκε στις 27-10-2015, παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3863/2010.

Συγκεκριμένα, διευκρινίζεται ότι πλέον, υπό την ισχύ του ν. 4337/2015, όσοι ασφαλισμένοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης έως την 31-12-2014 και συνταξιοδοτήθηκαν από 1-1-2015 έως 31-8-2015, διέπονται από το προ του ν. 3863/2010 καθεστώς, το οποίο άλλωστε και γνώριζαν ως ισχύον όταν υπέβαλαν την αίτηση συνταξιοδότησης.
Με άλλα λόγια, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 14 του ν. 4337/2015, όπως εξηγεί και η σχετική εγκύκλιος, «θεραπεύτηκε» η αναδρομικότητα που είχε δοθεί στις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 3863/2010 και δεν επηρεάζονται οι ασφαλισμένοι που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης στο μεσοδιάστημα από 1-1-2015 έως 31-8-2015, πριν δηλαδή από τη θέση σε ισχύ του ν. 4336/2015.

Οι λοιποί ασφαλισμένοι, που ΔΕΝ έχουν έναρξη συνταξιοδότησης πριν την 1-9-2015, υπάγονται υποχρεωτικά στις διατάξεις του ν. 3863/2010 και ο υπολογισμός της σύνταξης, όποτε και αν αποχωρήσουν από την εργασία τους, θα γίνει με βάση τις διατάξεις αυτές.
Συνεπώς, δεν υφίσταται λόγος άμεσης αποχώρησης από τον εργασιακό βίο, αφού, ούτως ή άλλως, όλοι καταλαμβάνονται από τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Συμβουλεύουμε γενικά τους ασφαλισμένους αυτούς να επιλέξουν δηλαδή την παραμονή στην εργασία και τον μισθό.
Για όλους αυτούς θα ήταν καλύτερο να κατοχυρώσουν μεν τα δικαιώματά τους, αλλά να παραμείνουν στη θέση εργασίας τους, αφού οι περιοδικές-τακτικές περικοπές των συντάξεων τούς αναμένουν με κάθε βεβαιότητα.

Συμβουλή 4η: Γνώση ορθού υπολογισμού βασικής-αναλογικής σύνταξης

Με βάση τα ανωτέρω δημιουργούνται οι εξής διαφοροποιήσεις ανάλογα με το χρόνο θεμελίωσης δικαιώματος σύνταξης, ως προς τον τρόπο υπολογισμού:
α) Αναλογική σύνταξη
• Η αναλογική σύνταξη αντιστοιχεί στο ποσό που αναλογεί στο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών για τα έτη ασφάλισης, από 1.1.2011 και εφεξής (για τα έτη προ 1.1.2011 ισχύει το παλιό σύστημα).
• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η αναλογική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014 αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.

β) Βασική σύνταξη
• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η βασική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014 αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.

γ) Ασφαλισμένοι για πρώτη φορά από 1.1.2011 και εφεξής
• Οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται αναλογικού ποσού σύνταξης με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισής τους, γεγονός που από μόνο του θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση όλες τις συντάξεις μετά την 1-1-2022.
• Προ της τροποποίησης, που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η αναλογική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014, αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.

δ) Ασφαλισμένοι πριν την 1.1.2011
• Οι εν λόγω ασφαλισμένοι εισπράττουν:
(α) τμήμα σύνταξης για τα έτη προ 1.1.2011 βάσει του παλιού συστήματος και
(β) τμήμα σύνταξης για τα έτη μετά την 1.1.2011 βάσει του καινούργιου συστήματος.

• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με τον ν. 4337/2015, ο ως άνω διττός υπολογισμός αφορούσε μόνον τους ασφαλισμένους των οποίων η συνταξιοδότηση άρχιζε από 1.1.2015.

• Με τον ν. 4337/2015 τροποποιείται η διάταξη και πλέον καλύπτει: όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015 ή όσους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014, αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι οι μειώσεις στις συντάξεις με την εφαρμογή του ν. 3863/2010 για όσους κάνουν χρήση τα επόμενα πέντε (5) έτη θα είναι σχετικά μικρές (από 2 έως 5%), ενώ μεγαλύτερες μειώσεις θα έχουν όσοι συνταξιοδοτούνται από το 2020 και μετά.

Συμβουλή 5η: Ψύχραιμη αναμονή του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων
Πολλοί είναι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που καταθέτουν αίτηση για σύνταξη χωρίς να έχει ανακοινωθεί ακόμα το νέο Ασφαλιστικό (αναμένεται έως 15/11/2015), ενώ δεν γνωρίζουμε ακόμα τις ακριβείς διατάξεις του υπολογισμού των νέων συντάξεων (ποσοστά αναπλήρωσης, εύρος μειώσεων κλπ).

imerisia.gr