Τα μεγαλύτερα και παλαιότερα καταγγελμένα δάνεια θα μπουν στο «στόχαστρο» προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας.

Με δεδομένους τους αργούς ρυθμούς του δικονομικού συστήματος και τα χαμηλά επίπεδα τιμών στην αγορά ακινήτων, αυτές οι πρώτες κινήσεις δεν αναμένεται να πάρουν έκταση φέτος, αλλά θα επιχειρηθεί να σταλεί ένα μήνυμα, το οποίο εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσει τους δανειολήπτες που είναι σε μόνιμη καθυστέρηση.

Ανώτατα στελέχη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ανέφεραν στην «Καθημερινή» ότι δεν πρόκειται να γίνουν μαζικοί πλειστηριασμοί το 2016, καθώς κανένας δεν θέλει να αυξήσει κι άλλο την προσφορά στα ακίνητα.

Ποια δάνεια θα στοχοποιηθούν όμως; «Εμείς θα ξεκινήσουμε από τα μεγαλύτερα ''κόκκινα'' στεγαστικά δάνεια και από πάνω προς τα κάτω», εξήγησε τραπεζίτης ενός εκ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στην εφημερίδα, προσθέτοντας ότι οι πρώτες κινήσεις θα γίνουν από μία λίστα με τους 100 μεγαλύτερους σε αξία στεγαστικού δανείου ή ακινήτου δανειολήπτες και άλλους 100 με επιχειρηματικά δάνεια αξίας έως 5 εκατ. ευρώ.

Ομόλογός του σε άλλη τράπεζα έθεσε το όριο στο οποίο συγκεντρώνεται η προσοχή στο επίπεδο των 300.000 ευρώ, επιβεβαιώνοντας όμως την ανησυχία μήπως προσφερθούν πολλά ακίνητα στην αγορά. Κάτι που σημαίνει ότι οι κινήσεις θα αποφασιστούν στην πορεία, καθώς είναι αβέβαιη η εκτίμηση για το αν θα υπάρξουν ή όχι αγοραστές στους πλειστηριασμούς.

Οι τραπεζίτες που μίλησαν στην εφημερίδα τόνισαν ότι ακόμη δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις, ενώ εξήγησαν ότι στην Ελλάδα πολλά επιχειρηματικά δάνεια είναι εξασφαλισμένα με ακίνητα, συχνά κατοικίες, εξαιτίας των καλύτερων επιτοκίων δανεισμού σε αυτές τις περιπτώσεις. Ομως, με τη σημερινή κατάσταση στην αγορά ακινήτων, κανείς δεν θέλει να προκαλέσει πρόσθετες πιέσεις. Θέλουν όμως να δώσουν ένα στίγμα ότι «η περίοδος απραξίας τελείωσε και οι τράπεζες θα διεκδικήσουν τις απαιτήσεις τους».

Οι άμεσες αποφάσεις των τραπεζών αναμένεται να κριθούν από την πραγματική εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη και την πραγματική αξία του ακινήτου με το οποίο έχει εξασφαλιστεί το δάνειο. Αν η αξία είναι υψηλή, εκτιμηθεί ότι υπάρχουν πρόθυμοι αγοραστές και ο δανειολήπτης δεν συνεργάζεται ή δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ούτε ρυθμισμένο δάνειο, τότε η τράπεζα θα προχωρά στον πλειστηριασμό. Αυτό αφορά δάνεια που έχουν ήδη καταγγελθεί, καθώς απαιτεί πολλούς μήνες η νομική διαδικασία για τα υπόλοιπα.

Δύο νέα κριτήρια, μετά το εισόδημα και την αντικειμενική τιμή, προστίθενται στο νόμο Κατσέλη για τις ρυθμίσεις των δανείων και την προστασία της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς.

Πρόκειται για την τρέχουσα αξία πώλησης της στέγης και το σημερινό ύψος του δανείου, καθώς και για τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού. Είναι τα «κλειδιά» που θα καθορίζουν τις νέες δανειακές δόσεις των 732.000 νοικοκυριών με στεγαστικά δάνεια που μπορούν να υπαχθούν στον νόμο για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα, σύμφωνα με τα καινούργια κριτήρια, δηλαδή το ύψος του εισοδήματος και της αντικειμενικής αξία της κύριας στέγης.

Οι αλλαγές αφορούν αφενός 183.000 οικονομικά ευάλωτους δανειολήπτες που μπορούν δυνητικά να καταφύγουν στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη, και οι οποίοι θα γλιτώνουν τη στέγη τους από το σφυρί... των δημοπρασιών, ακόμη και με κρατική επιδότηση της δανειακής τους δόσης.

Αυστηροί όροι
Ολα τα μυστικά για να γλιτώσετε το σπίτι σας από πλειστηριασμό
Για τους υπόλοιπους 549.000, που επίσης πληρούν τους νέους όρους για να προσφύγουν, οι αλλαγές που συμφώνησαν κυβέρνηση και δανειστές υπόσχονται... τη διαφύλαξη του σπιτιού τους από τους πλειστηριασμούς, αλλά με πολύ αυστηρές όρους.

Τα παραπάνω προκύπτουν από τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου των υπουργών Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη, οι οποίοι ταυτόχρονα άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο της πλήρους κατάργησης του νόμου Κατσέλη από την 1η Ιανουαρίου του 2019, ενώ διευκρίνισαν πως στις νέες ρυθμίσεις δεν εμπίπτουν όσοι ήδη έχουν υπαχθεί, καθώς κι εκείνοι που θα σπεύσουν να το πράξουν μέχρι το τέλος του 2015.

Τα μυστικά της ρύθμισης
Τα «κλειδιά» για τη διευθέτηση των οφειλών είναι η εμπορική αξία του ακινήτου και το ύψος του εισοδήματος σε συνδυασμό με τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», της ΕΛΣΤΑΤ. Αυτά θα καθορίζουν τις νέες δόσεις. Με πιο απλά λόγια, θα προσαρμόζεται η εμπορική αξία του ακινήτου και άρα και του ύψους του δανείου, στις σημερινές τιμές. Η δόση που θα αποφασίζεται θα είναι με τα τωρινά δεδομένα, αλλά αφού πρώτα ληφθούν υπόψη και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Να σημειωθεί ότι τα βασικά καθαρά έξοδα (χωρίς φόρους και ασφαλιστικές εισφορές), σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, για μία τετραμελή οικογένεια είναι στα 1.347 ευρώ μηνιαίως ή 16.162 ετησίως.

Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο λόγω της ύφεσης και της πτώσης των τιμών τα περισσότερα νοικοκυριά θα έχουν όφελος από τη διαφορά.
Ωστόσο, θολό είναι το τι θα γίνει με τη διαφορά, δηλαδή αν θα διαγράφεται, ή αν θα μετακυλίεται για το μέλλον. Σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, μετά από τρία χρόνια θα διαγράφεται, αλλά και αυτό είναι θέμα δικαστικής απόφασης.

Με τον νέο νόμο Κατσέλη, δημιουργούνται δύο κατηγορίες δανειοληπτών που έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν τη δικαστική προστασία της κύριας κατοικίας τους και τις ευνοϊκές ρυθμίσεις, ακόμη και με διαγραφή, των οφειλών τους.

Η πρώτη κατηγορία είναι οι οικονομικά ευάλωτοι δανειολήπτες, οι οποίοι εφόσον κάνουν αίτηση υπαγωγής και δεν επιτευχθεί προδικαστικός συμβιβασμός τότε το δικαστήριο αν υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία θα μπορεί να αποφασίζει τη δημοπρασία της πλην της κύριας κατοικίας. Θα αποφεύγουν τον πλειστηριασμό της αν η αντικειμενική της αξία είναι μέχρι 120.000 για τον άγαμο, 160.000 ευρώ για το ζευγάρι και 200.000 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια. Επίσης, το μεικτό φορολογητέο εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 8.180 ευρώ για έναν άγαμο, τις 13.917 ευρώ για ένα ζευγάρι και τις 20.639 ευρώ για μία οικογένεια με δύο ενήλικες και δύο παιδιά. Τα όρια προσαυξάνονται κατά 3.361 ευρώ ανά παιδί.

Αν η νέα δόση που αποφασίζει το δικαστήριο δεν καλύπτεται από το εισόδημα του νοικοκυριού, τότε το κράτος θα καλύπτει τη διαφορά. Μάλιστα για το 2016 έχει προβλεφθεί κονδύλι 100 εκατ. ευρώ.

Δικαστική διευθέτηση
Η δεύτερη κατηγορία δανειοληπτών που μπορεί να αποζητήσει τη δικαστική διευθέτηση των οφειλών και την προστασία της κύριας κατοικίας τους είναι όσοι έχουν σπίτι με αντικειμενική αξία μέχρι 180.000 ευρώ για τον άγαμο, 220.000 ευρώ για το ζευγάρι και 260.000 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια. Επίσης, το μεικτό φορολογητέο εισόδημα να μην ξεπερνά τις 13.906 ευρώ για τον άγαμο, 23.569 ευρώ για το ζευγάρι και 35.086 ευρώ για την οικογένεια με δύο παιδιά. Τα όρια προσαυξάνονται κατά 5.714 ευρώ ανά παιδί. Και για αυτούς προβλέπεται η ίδια διαδικασία, δηλαδή, υποβάλλουν αίτηση στο ειρηνοδικείο.

Επιδιώκουν πρώτα προδικαστικό συμβιβασμό και αν αυτός δεν πετύχει, τότε ζητούν απόφαση δικαστηρίου. Το ειρηνοδικείο μπορεί να αποφασίσει τη ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας, εφόσον υπάρχει, πλην της κύριας κατοικίας. Αυτή διασώζεται, εφόσον η δόση που αποφασίζεται μπορεί να καλυφθεί από το εισόδημα και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε οι δανειολήπτες της κατηγορίας δεν διασφαλίζουν την κύρια κατοικία τους και αναζητούν λύση με την τράπεζα βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας.

Είναι χαρακτηριστικό, πως τα καθαρά βασικά έξοδα μίας τετραμελούς οικογένειας, σύμφωνα με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης της ΕΛ.ΣΤΑΤ, είναι στα 16.162 ευρώ. Αν από το μεικτό εισόδημα της ίδιας οικογένειας, που ορίζει το νέο νομοσχέδιο, τα 35.086 ευρώ αφαιρεθεί περίπου το 30% φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών, τότε απομένει καθαρό εισόδημα της τάξης των 24.560 ευρώ. Από αυτό αν αφαιρεθούν τα 16.162 ευρώ δαπανών διαβίωσης τότε απομένουν 8.398 ευρώ ετησίως για να καλύψουν τη νέα δόση του δανείου. Και σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί ο δανειολήπτης να έχει το περιθώριο να πληρώνει τη νέα δόση, αλλά στην περίπτωση που το εισόδημα είναι χαμηλότερο από 35.086 ευρώ, τότε δεν είναι σίγουρο πως θα μπορεί να την καλύψει.

«Ψιλά γράμματα»
Ετσι, στα «ψιλά γράμματα» του νέου νόμου Κατσέλη, είναι κατά πόσο, ιδίως στη δεύτερη κατηγορία των δανειοληπτών, η νέα δόση θα μπορεί να καλύπτεται από το εισόδημα αφού υπολογιστούν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Και αυτό επειδή για τα δάνεια αυτών των οφειλετών οι δόσεις ήταν πολύ υψηλές και η όποια απομείωσή τους, δεν είναι βέβαιο αν θα μπορούν να καλυφθούν. Επίσης το επίπεδο της αξίας του ακινήτου και του δανείου θα ορίζεται από ανεξάρτητο εκτιμητή. Τα δεδομένα του θα λαμβάνει υπόψη το Ειρηνοδικείο προκειμένου να εκδίδει απόφαση για τη νέα δόση.

imerisia.gr

Στην αποδέσμευση των 10 + 2 δισ. ευρώ τη Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου, στη βάση μιας επώδυνης συμφωνίας με τους Θεσμούς στοχεύει η κυβέρνηση, ενώ αργά χθες το βράδυ έγιναν γνωστές οι λεπτομέρειες του συμβιβασμού στον οποίο κατέληξαν κυβέρνηση και κουαρτέτο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, προσδιορίζοντας τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Σήμερα συνεδριάζει το EuroWorkingGroup ώστε να σταλεί ένα θετικό σήμα στις αγορές εν μέσω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, ενώ αναμένεται σύντομα κατάθεση πολυνομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα στη Βουλή, με στόχο την ψήφισή του έως την Παρασκευή, για να αποδεσμευθούν τη Δευτέρα τα κεφάλαια.

Η λύση για την προστασία της πρώτης κατοικίας είναι διζωνική: Στην πρώτη κατηγορία για την οποία θα υπάρξει οριζόντια προστασία ανήκουν οι οικονομικά αδύναμοι οφειλέτες που καταφεύγουν στον νόμο Κατσέλη. Στη δεύτερη κατηγορία οι «μεσαίοι» που θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα όρια για να έλθουν πρώτα σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με τις τράπεζες για τον προσδιορισμό μιας ελάχιστης μηνιαίας δόσης ή σε διαφορετική περίπτωση να προσφεύγουν στα δικαστήρια αποζητώντας την προστασία της κύριας στέγης τους. Με αυτές τις δύο λύσεις προστατεύεται συνολικά το 61% των δανειοληπτών.
Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει για τους οικονομικά αδύναμους δανειολήπτες την εξαίρεση από τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας, εφόσον πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
• Ύψος αντικειμενικής αξίας: έως 170.000 ευρώ.
• Ύψος μεικτού φορολογητέου εισοδήματος:
• Για ένα άτομο: 8.180 ευρώ.
• Για δύο άτομα: 13.917 ευρώ.
• Προσαύξηση ορίων/παιδί: 3.361 ευρώ.
• Για 4μελή οικογένεια: 20.639 ευρώ
Στην πρώτη κατηγορία που αντιστοιχεί στο 25% των δανειοληπτών καθιερώνεται και κονδύλι της τάξης των 100 εκατ. ευρώ, ώστε στην περίπτωση που ένα νοικοκυριό δεν μπορεί να καταβάλει ως δόση την προβλεπόμενη από τον νόμο Κατσέλη 10% του εισοδήματος ή τουλάχιστον 40 ευρώ μηνιαίως, τότε το κράτος να καλύπτει το ποσό καταβολής προς τους πιστωτές. Για τους υπόλοιπους δανειολήπτες καθιερώνονται τα ακόλουθα κριτήρια τα οποία πρέπει να πληρούν ώστε να μπουν πρώτα σε διαδικασία εξωδικαστικού συμβιβασμού με τις τράπεζες, οι οποίες αναπροσαρμόζοντας την εμπορική αξία στα σημερινά δεδομένα θα καθορίζουν μηνιαία δόση. Αν δεν επιτευχθεί συμβιβασμός, τότε θα μπορούν να αναζητούν λύση στα δικαστήρια. Τα κριτήρια είναι:

• Αντικειμενική αξία: 230.000 ευρώ.
• Μεικτό φορολογητέο εισόδημα:
• Για ένα άτομο 13.906 ευρώ.
• Για δύο άτομα: 23.659 ευρώ.
• Προσαύξηση των εισοδηματικών ορίων ανά παιδί: 5.714 ευρώ.
• Για 4μελή οικογένεια 35.086 ευρώ.

Με την κατηγορία αυτή καλύπτεται το υπόλοιπο 36% των δανειοληπτών. Και για τις δύο κατηγορίες τα παραπάνω όρια «κλειδώνουν» για τρία χρόνια μέχρι το 2018, οπότε και θα επανεξεταστούν ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αριθμός των στεγαστικών δανείων ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια. Τα «κόκκινα» στεγαστικά είναι 400.013. Οι αιτήσεις στο νόμο Κατσέλη εκτιμώνται σε 170.000.

Οι δύο πλευρές επίσης επιδίωξαν να κλείσουν τη στρατηγική, το πλαίσιο αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων.
Ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν, σύμφωνα με αξιωματούχους του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ήταν η ενεργοποίηση του νόμου Δένδια για τη διευθέτηση των οφειλών των μικρών επιχειρήσεων αλλά και ως προς το σκέλος της αντιμετώπισης των χρεών μεγαλύτερων επιχειρήσεων. Επιπλέον, στα επόμενα βήματα για τη στρατηγική της αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων είναι η θέσπιση της υπηρεσίας Πίστωσης και Πλούτου που θα αξιολογεί τη δανειοδοτική ικανότητα των οφειλετών, ώστε οι τράπεζες να επιλέγουν τον τρόπο ρύθμισης των οφειλών αλλά και η πλήρης ενεργοποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών. Πληροφορίες θέλουν, να συζητήθηκαν ακόμη και το πλαίσιο της λειτουργίας των distress funds αλλά και των εταιρειών διαχείρισης των οφειλών προς τις τράπεζες, χωρίς όμως να έχει κλείσει η διαπραγμάτευση πάνω σε αυτό το θέμα. Η κυβέρνηση επιδιώκει να περιορίσει τη δράση των κερδοσκοπικών επενδυτικών σχημάτων μόνο στα μεγάλα δάνεια των επιχειρήσεων.

Αμεσα, υπό το άγρυπνο βλέμμα των Θεσμών, οι εκπρόσωποι των οποίων εκτός απροόπτου παραμένουν στην Αθήνα τουλάχιστον έως το τέλος της εβδομάδας, αναμένεται να κατατεθεί, το συντομότερο πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα, και να ψηφιστεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, το αργότερο έως την Παρασκευή. Στη συνέχεια το πιθανότερο είναι να συνεδριάσει το EuroWorkingGroup για να προβεί σε θετική εισήγηση προς το Eurogroup και τον ESM ώστε τη Δευτέρα να ξεκλειδώσουν η υποδόση των 2 δισ. ευρώ που εκκρεμεί από τον Αύγουστο και κυρίως τα 10 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μέχρι αργά το βράδυ παρέμενε, σύμφωνα με πληροφορίες, «αγκάθι» στο θέμα των ισοδύναμων του ΦΠΑ στην εκπαίδευση, καθώς διαπιστώθηκε κενό 100 εκατ. ευρώ.

«Κλείδωσε» η λύση
Και για τις δύο κατηγορίες τα όρια «κλειδώνουν» για τρία χρόνια μέχρι το 2018, οπότε και θα επανεξεταστούν ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες.
Ο αριθμός των στεγαστικών δανείων ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια. Τα «κόκκινα» στεγαστικά είναι 400.013. Οι αιτήσεις στο νόμο Κατσέλη εκτιμώνται σε 170.000.
Σήμερα συνεδριάζει το Euro Working Group ώστε να σταλεί ένα θετικό σήμα στις αγορές εν μέσω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

imerisia.gr