Ο προγραμματισμός έργων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας σε άνυδρα νησιά, συζητήθηκε σήμερα στην διάρκεια σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Γιάννη Πλακιωτάκη.

Στην διάρκεια της σύσκεψης στην οποία συμμετείχαν η Γενική Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Χριστιάνα Καλογήρου, καθώς και υπηρεσιακά στελέχη της αρμόδιας διεύθυνσης Μελετών, Έργων, Φυσικών Πόρων και Ενέργειας της Γ.Γ. Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, υπογραμμίσθηκε ότι το περασμένο έτος πραγματοποιήθηκαν έργα για την αντιμετώπιση αναγκών ύδρευσης στα νησιά μας, της τάξης των τριών (3) εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση που έγινε από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της εν λόγω Γενικής Γραμματείας.
Επίσης επισημάνθηκε ότι εντός του 2021 ολοκληρώνονται τα κατάλληλα έργα ύδρευσης στα Κατάπολα Αμοργού και στην περιοχή Γροίκος Πάτμου, ενώ θα δημοπρατηθούν άλλα τρία (3) έργα για το Καστελλόριζο.

Στην ίδια σύσκεψη εξάλλου αναλύθηκαν αιτήματα και ανάγκες, ιδίως μικρών νησιών όπως οι Παξοί, ο Καστός, η Γαύδος, η Κύθνος και η Χάλκη, ώστε να εξασφαλιστεί η αυτονομία τους σε αποθέματα νερού.

Σχολιάζοντας το έργο που έχει παραχθεί ως τώρα στον κρίσιμο τομέα της διασφάλισης αποθεμάτων πόσιμου νερού σε νησιά που αντιμετωπίζουν μείζον πρόβλημα ο κ. Πλακιωτάκης τόνισε : «Αξιοποιούμε τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας και καινοτομίας για να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη πόσιμου νερού στα νησιά μας με όρους βιωσιμότητας και σεβασμού του περιβάλλοντος.
Στην διάρκεια του 2020 έγιναν πολλά και σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της εξεύρεσης λύσεων. Με την ίδια δυναμική θα συνεχίσουμε και το 2021 και όσο χρειαστεί έως ότου και το τελευταίο νησί μας να έχει επάρκεια σε πόσιμο νερό.Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων εξυπηρέτησης των υδρευτικών αναγκών των νησιών μας. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο».

ΈΡΓΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΛΕΙΨΥΔΡΙΑΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΟ 2020

Αναλυτικά κατά την διάρκεια του 2020 η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής χρηματοδότησετα εξής 25 έργα:
1. Επεξεργασία θαλασσινού νερού για τις ανάγκες της Μεγίστης,243.237ευρώ.
2. Επεξεργασία θαλασσινού νερού στην Πάτμο και τους Αρκιούς καθώς και συντήρηση ταχυδιυλιστηρίου στηνΠάτμο,223.693 ευρώ.
3. Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδας αφαλάτωσης στους Λειψούς 206.159 ευρώ.
4. Συντήρηση μονάδας αφαλάτωσης και παροχή πόσιμου νερού στην Κίμωλο 68.229 ευρώ.
5. Επιχορήγηση του Δήμου Ιθάκης για τον καθαρισμό δεξαμενών αποθήκευσης αφαλατωμένου νερού, 24.180 ευρώ.
6. Επιχορήγηση του Δήμου Ιθάκης για την επισκευή υφιστάμενων μονάδων αφαλάτωσης, 77.000 ευρώ.
7. Συμπληρωματική επιχορήγηση του Δήμου Ιθάκης για την επισκευή των μονάδων αφαλάτωσης Πόλης Σταυρού και Κιονίου, 50.000 ευρώ.
8. Επιχορήγηση Δήμου Σάμης Κεφαλονιάς για την αντικατάσταση των δικτύων της Δημοτικής Κοινότητας Άσσου και των Δημοτικών Ενοτήτων Πυλάρου και Σάμης, που υπέστησαν ζημιές από τα έντονα καιρικά φαινόμενα της 17ης & 18ης Σεπτεμβρίου, 200.000 ευρώ.
9. Επιχορήγηση Δήμου Ιεράπετρας για τη μελέτη ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού συστήματος ύδρευσης, 74.400 ευρώ.
10. Επιχορήγηση Δήμου Ιεράπετρας για τη μελέτη αντικατάστασης και εκσυγχρονισμού αγωγού μεταφοράς νερού πηγών Σαρακίνας στην κεντρική δεξαμενή της Ιεράπετρας, 74.400 ευρώ.
11. Προμήθεια 2ης μονάδας αφαλάτωσης στην Αιγιάλη Αμοργού, 434.124 ευρώ.
12. Κατασκευή συνοδών έργων2ηςμονάδας αφαλάτωσης στην Αιγιάλη Αμοργού, 12.114 ευρώ.
13. Εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης στα Κατάπολα Αμοργού, 200.000 ευρώ.
14. Επιχορήγηση Δήμου Μήλουγια την προμήθεια νερού από τη μονάδα αφαλάτωσης της “ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΜΗΛΟΥ ΑΕ”, 150.000 ευρώ.
15. Επιχορήγηση Δήμου Κιμώλου για τη συντήρηση και καλή λειτουργία από την “SYCHEM A.E”, της υφιστάμενης μονάδας αφαλάτωσης,24.800 ευρώ.
16. Επιχορήγηση Δήμου Καλύμνου για τη συντήρηση των μονάδων αφαλάτωσης Ψερίμου-Τελένδου,9.424 ευρώ.
17. Επιχορήγηση Δήμου Οινουσσώνγια την προμήθεια και εγκατάστασημονάδας αφαλάτωσης στον Άγιο Ιωάννη, 200.000 ευρώ.
18. Προμήθεια και τοποθέτηση υλικών στεγανοποίησης, συντήρησης και επισκευής τριών υδατοδεξαμενών ιδιοκτησίας του Δήμου Μεγίστης,49.228 ευρώ.
19. Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού διασύνδεσης υδατοδεξαμενών του Δήμου Μεγίστης, 24.304 ευρώ.
20. Επιχορήγηση Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Βορείου Αιγαίου για την υλοποίηση του έργου ελέγχου πόσιμων νερώνκαι εδαφών, 35.000 ευρώ.
21. Μελέτη σύνδεσης νέας γεώτρησης στη θέση Άγιος Μηνάς με το εξωτερικό δίκτυο ύδρευσης Δήμου Κάσου,14.212 ευρώ.
22. Κάλυψη κόστους μεταφοράς και παράδοσης πόσιμου νερού σε άνυδρα νησιά του Αιγαίου από υδροφόρα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, 453.557ευρώ.
23. Δαπάνη προμήθειας πόσιμου νερού από τη ΔΕΥΑΡ για την κάλυψη των υδρευτικών αναγκών άνυδρων νησιών των Δωδεκανήσων, 29.137 ευρώ.
24. Εξόφληση λογαριασμών ΕΥΔΑΠ για την περίοδο κατανάλωσης για πόσιμο νερό μεταφερόμενο σε άνυδρα νησιά των Κυκλάδων,6.072 ευρώ.
25. Επιχορήγηση του Δήμου Δυτικής Σάμου για την άμεση αντιμετώπιση προβλημάτων ύδρευσης που προκλήθηκαν από τον καταστροφικό σεισμό της 30ής Οκτωβρίου, 100.000 ευρώ.

Πηγή: skai.gr

Οι δήμοι προχωρούν σε συνεχείς εκκλήσεις για περιορισμό της κατανάλωσης, κάτι, ωστόσο, που δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
Ηπαρατεταμένη ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με την αυξημένη κατανάλωση, έχουν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με το epiruspost.gr, να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας σε ολόκληρη την Ήπειρο.

Δεν είναι μόνο οι κτηνοτροφικές μονάδες στα ορεινά που εδώ και ένα μήνα καλύπτονται με τη μεταφορά νερού αλλά είναι και δεκάδες οικισμοί στα ορεινά και τα παραθαλάσσια, όπου το νερό φτάνει με πολύ χαμηλή πίεση ή δεν επαρκεί για όλο το 24ωρο με αποτέλεσμα να σημειώνονται τακτικές διακοπές.Πιο έντονο είναι το πρόβλημα για την παραλιακή ζώνη, καθώς το νερό στις πηγές Αγίου Γεωργίου έχει λιγοστέψει. Οι δήμοι προχωρούν σε συνεχείς εκκλήσεις για περιορισμό της κατανάλωσης, κάτι, ωστόσο, που δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα.

Αφενός ο κόσμος που βρίσκεται αυτή την εποχή στην Ήπειρο, τόσο στους τουριστικούς προορισμούς όσο και στα χωριά είναι αρκετός και αφετέρου οι ανάγκες έχουν πολλαπλασιαστεί. Υπάρχουν μάλιστα και οι περιπτώσεις εκείνες, ακόμη και στα αστικά κέντρα όπου το νερό της ύδρευσης χρησιμοποιείται για ποτίσματα. Σε πολλούς οικισμούς το δίκτυο έχει στεγνώσει και οι Δήμοι προχωρούν σε καθημερινές μεταφορές νερού με υδροφόρες για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες των κατοίκων.

Μειωμένη πίεση καταγράφεται και στα ψηλά σημεία του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων ενώ κάτοικοι από τα Μέλανδρα αναφέρουν ότι κάθε απόγευμα μένουν χωρίς νερό.

Πηγή: epiruspost.gr

Η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος), αλλά και η Τουρκία, προβλέπεται να αντιμετωπίσουν αυξημένες ελλείψεις νερού, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η έρευνα - που αξιολογεί τις μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των αλλαγών στις χρήσεις γης και των συνηθειών στην κατανάλωση του νερού- εκτιμά ότι ενώ από τη μία θα υπάρχουν αυξημένες πλημμύρες, από την άλλη θα επιδεινώνεται η λειψυδρία, ιδίως τα καλοκαίρια. Οι συνέπειες αποδίδονται κατά κύριο λόγο στην κλιματική αλλαγή (σε ποσοστό 80% ως 90%) και δευτερευόντως σε άλλους παράγοντες, όπως η χρήση της γης και του νερού (10% ως 20%).

Οι ερευνητές προβλέπουν σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα, ιδίως για την Ελλάδα (προβλέπεται μια ετήσια απώλεια της τάξης των 810 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού), την Ισπανία και την Πορτογαλία, κάτι που σημαίνει μειωμένη διαθεσιμότητα νερού για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών, άρα και μειωμένη διαθεσιμότητα τροφίμων.

Η αυξανόμενη ξηρασία στον Ευρωπαϊκό Νότο θα οδηγήσει σε ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη νερού και σε μειωμένα υδάτινα αποθέματα για τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα. Αυτό θα έχει ως συνέπεια, εκτός από τη γεωργία και τα τρόφιμα, να επηρεασθούν αρνητικά επίσης οι τομείς της παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών.

Για την Ελλάδα -σε περίπτωση ανόδου της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς- αναμένεται μια ετήσια μείωση της τάξης του 2% στην εισροή υδάτων στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ενώ αντίθετα για τη βόρεια Ευρώπη προβλέπεται μια αύξηση περίπου κατά 13%. Αν όμως η άνοδος της θερμοκρασίας είναι μεγαλύτερη, έως το τέλος του αιώνα η μείωση στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια μπορεί να φθάσει το 10%.

Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι δύο χώρες που -με μια άνοδο της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς- προβλέπεται να έχουν την μεγαλύτερη πίεση στη διαθεσιμότητα του νερού, καθώς προβλέπεται μια αύξηση περίπου κατά 100% στην αναλογία ζήτησης νερού προς διαθεσιμότητά του (water demand-availability ratio-WEI), δηλαδή θα έχουν την μεγαλύτερη ανισορροπία ζήτησης-προσφοράς νερού στην Ευρώπη.

Οι επιστήμονες έκαναν εκτιμήσεις σε βάθος 30 ετών με βάση αφενός ένα αισιόδοξο σενάριο (θα επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας των Παρισίων το 2015 για άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας λιγότερο από δύο βαθμούς Κελσίου) και αφετέρου ένα απαισιόδοξο σενάριο (η άνοδος της θερμοκρασίας θα ξεπεράσει τους δύο βαθμούς και μπορεί να φθάσει ακόμη και τους τέσσερις). Αν και στην πρώτη πιο αισιόδοξη περίπτωση οι συνέπειες αναμένονται λιγότερο σοβαρές, παρόλα αυτά πάλι προβλέπονται τόσο περισσότερες πλημμύρες, όσο και μεγαλύτερη λειψυδρία.

Συνολικά στις μεσογειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα) ο αριθμός των ανθρώπων που προβλέπεται να επηρεασθούν από την έλλειψη νερού έως το τέλος του αιώνα μας, αν ισχύσει το αισιόδοξο σενάριο, θα αυξηθεί από 85 εκατομμύρια σήμερα, σε 104 εκατομμύρια.

Οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης θα έχουν στο μέλλον μεγαλύτερα αποθέματα νερού κάθε χρόνο, αλλά και περισσότερες πλημμύρες σε σχέση με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Η μελέτη προτείνει να ληφθούν περισσότερα προληπτικά μέτρα, ιδίως στη Νότια Ευρώπη, όπως καλύτερη διαχείριση του νερού για άρδευση (ώστε να μη γίνεται σπατάλη του), φύτεμα περισσότερων καλλιεργειών ανθεκτικών στην ξηρασία, αύξηση του τιμολογίου για αγροτική και βιομηχανική χρήση του νερού, ανάπτυξη νέων τεχνολογιών ψύξης στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (ώστε να καταναλώνουν λιγότερο νερό) κ.α.

Η μελέτη προειδοποιεί ότι «αν η ζήτηση νερού παραμείνει στα σημερινά επίπεδα και χωρίς σημαντικές προσπάθειες για εξοικονόμηση νερού, η άνοδος της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων λόγω κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο θα προκαλέσει ακραίες αυξήσεις στη λειψυδρία. Οι άνθρωποι που ήδη έχουν επηρεασθεί υπό τις παρούσες κλιματικές συνθήκες, στο μέλλον θα έλθουν αντιμέτωποι με πολύ πιο σοβαρή έλλειψη νερού από ό,τι τώρα».

Μια δεύτερη μελέτη επιβεβαιώνει

Μια δεύτερη διεθνής έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ασίς Σάρμα του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά (Nature Geoscience, Geophysical Research Letters, Scientific Reports, Water Resources Research), επιβεβαιώνει το παράδοξο: τα αποθέματα νερού συρρικνώνονται, ενώ η κλιματική αλλαγή προκαλεί πιο έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Η αιτία είναι ότι η άνοδος της θερμοκρασίας οδηγεί σε μεγαλύτερη ξηρασία του εδάφους, ιδίως σε περιοχές ήδη ξηρές.

Η μελέτη - η πιο εκτεταμένη διεθνής ανάλυση για τις βροχές και τις ροές των ποταμών μέχρι σήμερα- έλαβε υπόψη της στοιχεία από χιλιάδες σταθμούς παρατήρησης σε 160 χώρες. «Αυτό που δεν περιμέναμε, είναι ότι, παρά τις έξτρα βροχές παντού στον κόσμο, τα μεγάλα ποτάμια σταδιακά στερεύουν. Λιγότερο νερό στα ποτάμια μας σημαίνει λιγότερο νερό στις πόλεις και στα αγροκτήματα. Και πιο ξηρό έδαφος σημαίνει πως οι αγρότες θα χρειάζονται περισσότερο νερό για να μεγαλώσουν τις ίδιες καλλιέργειες. Είναι τρομερά ανησυχητικό ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει παντού στον κόσμο».

Οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι για κάθε 100 σταγόνες βροχής που πέφτουν στη γη, μόνο οι 36 μετατρέπονται σε «μπλε νερό», δηλαδή εισέρχονται στις λίμνες, στα ποτάμια και στον υδροφόρο ορίζοντα, συνεπώς μπορούν να αξιοποιηθούν για τις ανθρώπινες ανάγκες. Τα υπόλοιπα δύο τρίτα της βροχής γίνονται «πράσινο νερό», δηλαδή κατακρατούνται ως υγρασία από το έδαφος.

Όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία του πλανήτη, τόσο περισσότερο νερό εξατμίζεται από το έδαφος, το οποίο έτσι απορροφά μεγαλύτερη ποσότητα της βροχής, με αποτέλεσμα να απομένει όλο και λιγότερο «μπλε νερό» για ανθρώπινη χρήση.

«Το πρόβλημα είναι διπλό», τόνισε ο Σάρμα. «Από τη μία ολοένα λιγότερο νερό καταλήγει εκεί όπου μπορούμε να το αποθηκεύσουμε για κατοπινή χρήση. Από την άλλη, οι βροχές γίνονται πιο έντονες, κατακλύζοντας τα συστήματα απορροής στις πόλεις και οδηγώντας σε συχνότερες και πιο έντονες πλημμύρες σε αστικές περιοχές».

Οι ερευνητές προτείνουν νέες πολιτικές για το νερό, όπως λιγότερο εντατική χρήση του στη γεωργία, αλλά και υποδομές για την αποθήκευση του νερού των αστικών πλημμυρών, ώστε να μη πηγαίνει χαμένο. Το Τόκιο, που κάποτε πλημμύριζε κάθε χρόνο, πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα, καθώς έχει δημιουργήσει μια μεγάλη υπόγεια δεξαμενή, όπου συσσωρεύονται τα νερά των πλημμυρών και αργότερα αξιοποιούνται. Σήμερα πια η ιαπωνική πρωτεύουσα δεν πλήττεται από πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ παράλληλα έχει περισσότερο διαθέσιμο νερό.

https://www.dikaiologitika.gr

Τουλάχιστον 10 νησιά εξαρτώνται άλλη μια χρονιά από τα καραβάκια – υδροφόρες για να βγάλουν το καλοκαίρι.

Παρά τις βροχές-ρεκόρ που καταγράφηκαν φέτος στη χώρα μας, τουλάχιστον 10 νησιά του Αιγαίου εξαρτώνται για άλλη μια χρονιά από τα καραβάκια – υδροφόρες για να βγάλουν το καλοκαίρι. Οι ιστορίες είναι πάνω- κάτω οι ίδιες.

Αφαλατώσεις που έχουν αγοραστεί αλλά δεν λειτουργούν επειδή δεν έχουν γίνει τα απαραίτητα συνοδευτικά έργα, άλλες που έχουν προβλήματα συντήρησης και μένουν ανενεργές, λιμνοδεξαμενές με αστοχίες. Κάπως έτσι, το νερό, αν και βασικό αγαθό, παραμένει ξανά ζητούμενο κυρίως για τους μικρονησιώτες.

Στις αρχές Απρίλη, η πολιτεία οδηγήθηκε αναγκαστικά για ακόμη και χρονιά στην υπογραφή δίμηνης αρχικά, σύμβασης μέχρι αρχές Ιουνίου, με τη μοναδική ειταιρεία που δραστηριοποιείται εδώ και δεκαετίες στη μεταφορά νερού, με κόστος 10,40 ευρώ το κυβικό μέτρο (χωρίς ΦΠΑ), σε 10 νησιά. Αγαθονήσι, Λειψοί, Λέρος, Καστελόριζο, Πάτμος, Αμοργός, Δονούσα, Ηράκλεια, Κίμωλος, Μονή Πανορμίτη Σύμης. Το ίδιο καθεστώς υδροδότησης θα ισχύσει ύστερα από διαγωνισμό που ολοκληρώθηκε και για το υπόλοιπό καλοκαίρι, όπως και όλα τα προηγούμενα χρόνια άλλωστε

Οι εκτιμώμενες ανάγκες των νησιών φέτος:

-Δονούσα 8.600 κυβικά

-Πάτμος 48.500 κυβικά

-Αγαθονήσι 7.800 κυβικά

-Σύμη 4.500 κυβικά

-Καστελόριζο 22.600 κυβικά

-Κίμωλος 33.700 κυβικά
-Ηράκλεια 13.000 κυβικά

-Αμοργός 30.000 κυβικά

-Λέρος 19.000 κυβικά

-Λειψοί 29.800 κυβικά

Πηγή: ΕΘΝΟΣ