<< Πρόκειται για μια μπλόφα υπό της χειρότερες συνθήκες. Μια ‘’κακή μπλόφα’’. Μόνο ένας αρχάριος , ένας ερασιτέχνης κάποιος που δεν έχει συνείδηση, ένας ‘’παράλογος παίκτης’’ θα έπαιζε έτσι το παίγνιο της διαπραγμάτευσης.
‘’όταν δεν σου αρέσει το παιχνίδι όπως έχει στηθεί , απλά αναποδογυρίζεις το τραπέζι ‘’ >>

Από την πρώτη στιγμή πολλοί χαρακτήρισαν την κίνηση του Πρωθυπουργού και του επιτελείου του να διεξάγει Δημοψήφισμα ως πολιτική μπλόφα, κατάσταση στα άκρα.... όχι τυχαία αν σκεφθούμε πως ο Υπουργός Οικονομικών διδάσκει θεωρία παιγνίων , κλάδο των μαθηματικών που μελετά τη στρατηγική λήψη αποφάσεων η οποία και πήρε το όνομά της από παιχνίδια σαν το πόκερ, στα οποία οι παίκτες λειτουργούν λογικά αλλά εγωιστικά.
Η μπλόφα είναι μια κίνηση ρίσκου, μία στρατηγική αύξησης του πονταρίσματος ενώ ταυτόχρονα ο παίκτης διαθέτει κακό φύλλο, έτσι ώστε να εξαπατήσει τους αντιπάλους του. Το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι να αναγκάσει όλους τους αντιπάλους να κάνουν πάσο, να τους εξουδετερώσει δηλαδή δια της εξαπάτησης. Στην πραγματικότητα δεν θέλει να συμμετέχει στο παίγνιο μέχρι τέλους γιατί θα δούν ότι είναι ‘’άδειος’’.
Οι διάφοροι θεωρητικοί της θεωρίας παιγνίων αναλύουν τις προϋποθέσεις που αξίζει να κάνει κανείς μπλόφα,
Όταν έχει δώσει την αίσθηση στο τραπέζι ότι είναι συντηρητικός παίκτης, παρά όταν παίζει πολλά φύλλα και επιθετικά.
Όταν ο αριθμός αντιπάλων είναι μικρός.

Όταν οι αντίπαλοι δεν είναι υποψιασμένοι και ο εγωισμός τους είναι σε χαμηλά επίπεδα
Το σημαντικότερο δε , όταν αυτό που έχει να κερδίσει είναι πολλαπλάσιο αυτού που ρισκάρει
Η Ελληνική κυβέρνηση η οποία εμφανίζεται ως τον βασικό παίκτη στην διάρκεια των διαπραγματεύσεων έχει υποπέσει πάρα πολλές φορές σε αντιφάσεις και μάλλον θεωρείται ένας ‘’επιθετικός παίκτης , ένας απρόβλεπτος παίκτης’’ . Ταυτόχρονα τα βάζει με 18 χώρες ενώ οι εγωισμοί των ηγετών τους είναι αυτή την στιγμή σε υψηλά επίπεδα. Αυτό που προκύπτει βάσει της επιχειρηματολογίας της, προσπαθεί να ‘’ανεβάσει το ποντάρισμα’’ αθροίζοντας το ‘’όχι’’ των πολιτών και κερδίζοντας μια υποθετική υποχώρηση των ηγετών της Ευρώπης διεκδικώντας μια καλύτερη συμφωνία. Ουσιαστικά ρισκάρει πολλά μάλλον για να κερδίσει ελάχιστα.
Διάφορα προβλήματα της πολιτικής επιστήμης, της ψυχολογίας, των κοινωνικών και οικονομικών επιστημών μπορούν να μοντελοποιηθούν ως παίγνια.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια μπλόφα υπό της χειρότερες συνθήκες. Μια ‘’κακή μπλόφα’’. Μόνο ένας αρχάριος , ένας ερασιτέχνης κάποιος που δεν έχει συνείδηση, ένας ‘’παράλογος παίκτης’’ θα έπαιζε έτσι το παίγνιο .

Η ΜΗΠΩΣ ΟΧΙ
‘’όταν δεν σου αρέσει το παιχνίδι όπως έχει στηθεί , απλά αναποδογυρίζεις το τραπέζι ‘’
Μια σημαντική παράμετρος είναι η υποκειμενικότητα του πονταρίσματος , και της ανταμοιβής. Το τι διακυβεύεται εξαρτάται από την αντίληψη που έχει ο κάθε παίκτης για το ποντάρισμα και την ανταμοιβή , Π.χ Σε ένα παίγνιο συμμετέχουν ο Σίμων , ο Χρήστος και ο Λάζαρος . Αν η ανταμοιβή είναι ένα ασημένιο νόμισμα, οι τρεις παίκτες έχουν περίπου την ίδια αντίληψη για τα οφέλη ενός ασημένιου νομίσματος. Αν όμως είναι ένα χάλκινο νόμισμα οικογενειακό κειμήλιο ενός από τους παίκτες του Λάζαρου ας πούμε , αμέσως αλλάζει όλο το παιχνίδι διότι αλλάζει η αντίληψη του επάθλου για όλους τους παίκτες. Ουσιαστικά αλλάζει η προθυμία τους να ρισκάρουν γιατί το έπαθλο έχει ξεχωριστή αξία για τον καθένα. (Περιμένουμε τον Λάζαρο να ρισκάρει περισσότερο γιατί ανταμοιβή όπως την εκλαμβάνεται θα είναι μεγαλύτερη. )
Προσθέτοντας αυτή την παράμετρο στο παίγνιο οι κινήσεις του βασικού παίκτη , (της ελληνικής κυβέρνησης) αρχίζουν να φαίνονται πιο επαγγελματικές . Για έναν λογικό παίκτη το ρίσκο των κινήσεων του είναι ανάλογο του πόθου του για την ανταμοιβή .

Μήπως το πραγματικό παίγνιο παίζεται στην Ελλάδα και όχι στις Βρυξέλλες, μήπως το τραπέζι έχει στηθεί εντός των συνόρων, μήπως αυτό που προσδοκά δεν είναι η υποθετική υποχώρηση των ηγετών της Ευρώπης , μήπως είναι η συσπείρωση , μήπως είναι το σκηνικό στην Ελλάδα, μήπως είναι κάτι άλλο …; Μήπως προσπαθεί να ανεβάσει το ποντάρισμα αυξάνοντας το λαϊκό αίσθημα και κερδίζοντας μία πολιτική αποποίηση ευθυνών ανεξαρτήτου αποτελέσματος ;
Όποιες και να είναι οι προθέσεις του ‘’βασικού παίκτη’’ οι κοινωνικές προεκτάσεις των αποφάσεων του είναι ολέθριες .
3/7/2015.

Βάιος Καλοπήτας
Μηχανικός Περιβάλλοντος

''Ο ανθρώπινος νους έχει αμυντικούς μηχανισμούς που μας κάνει σε διάφορες καταστάσεις να λαμβάνουμε διάφορες αποφάσεις με σκοπό την αυτοπροστασία,

όταν οι αποφάσεις αυτές κατά τη νοημοσύνη μας δεν παίζουν κανένα ρόλο τότε πιθανότατα έχουμε ξεπεράσει ένα κρίσιμο όριο, το όριο της προσωπικής μας αντοχής. Όταν μια συναισθηματική σχέση τελειώνει ή όταν μια επιχειρηματική προσπάθεια αποτυγχάνει υπάρχει πιθανότητα να ξεπεραστεί αυτό το κρίσιμο όριο, ουσιαστικά τίποτα άλλο δεν μας ενδιαφέρει, οι αμυντικοί μηχανισμοί έχουν κατασταλθεί και είμαστε έρμαιο της αποτυχίας μας. Σε μια κοινωνία αυτό αποτελεί και το κρίσιμο όριο είτε της αυτοΐανσης είτε της κατάρρευσής της. Οι δράσεις και τα μέτρα που λαμβάνονται μετά από αυτό ίσως να μην έχουν καμία σημασία. ''

Η παραπάνω παράγραφος αποτελεί τμήμα άρθρου μου με τίτλο ''Η κρίση στα όρια της Περιβαλλοντικής Επιστήμης'' που είχε δημοσιευθεί πριν από ενάμισι χρόνο περίπου . Η επαναδημοσίευση αυτού του τμήματος έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι υποστηρικτές ενός Grexit και της προοπτικής στην επιστροφή στο εθνικό νόμισμα αυξάνονται , όχι τυχαία αν σκεφθείς πως κάθε μέρα κλείνουν επιχειρήσεις και συνάνθρωποι μας χάνουν τις δουλειές τους . Ο συναισθηματικός επηρεασμός αναδεικνύεται ως βασικό υπόβαθρο των αποφάσεων τους. Ο συνδυασμός των έντονων αναμνήσεων της άκοπης ευημερίας, της έλλειψης παιδείας και της περιπλοκότητας των προβλημάτων παράγει παράλογα αποτελέσματα αναφορικά με το πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν τα βαριά σημερινά βιοτικά προβλήματα. Ίσως το πιο σοβαρό από αυτά αφορά το ζήτημα της αλλαγής του νομίσματος της χώρας.

Μια υποτίμηση της νέας δραχμής κατά 50% θα αύξανε το χρέος μας κατά 110δις ευρώ. Είτε είμαστε το Ελληνικό δημόσιο, είτε είμαστε οι ιδιώτες που έχουμε δανειστεί σύμφωνα με ευρωπαϊκές εκτιμήσεις . Η δυστυχία αναμφίβολα θα ήταν πολλαπλάσια του σήμερα αν μπορούσαμε να την μετρήσουμε. Μήπως λοιπόν το σημείο της πλήρους κατάρρευσης μας θα είναι η επιστροφή στην δραχμή ; Μήπως οι δράσεις και τα μέτρα που θα ληφθούν μετά δεν θα έχουν καμία σημασία;

Το άρθρο αυτό απευθύνεται κυρίως σε αυτούς που θεωρούν ότι ο πόνος μέσα τους έχει φθάσει στο μέγιστο και οτιδήποτε άλλο και αν συμβεί δεν μπορεί να τους προσθέσει παραπάνω αγωνία . Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και αν συναισθηματικά δεν μπορούν να αντιληφθούν την σημαντικότητα των στιγμών στο εγγύς μέλλον θα εκτιμήσουν την κατάσταση και θα την επαναπροσδιορίσουν . Στην ουσία οτιδήποτε μας κάνει να παίρνουμε στα σοβαρά ένα σενάριο επιστροφής στην δραχμή , ή ενός Grexit αποτελεί μια ψευδαίσθηση .

Αν λοιπόν το κρίσιμο όριο είναι αυτό , υπάρχει χρόνος . Μας χωρίζει η απόσταση της κοινωνίας από ένα τέτοιο σενάριο που ακόμα στην πλειοψηφία της το κατεύχεται , φθάνει να παρακάμψουμε τις αντιστάσεις του χθες μέσω της συνεργασίας και της αλληλεγγύης προς ένα κοινό εθνικό στόχο . Δεν υπάρχουν μνημόνια – αντιμνημόνια δεν υπάρχουν δοσίλογοι και πατριώτες , υπάρχει μια κοινωνία σε αποσύνθεση, μια κοινωνία που για να ανασυσταθεί θέλει πολύ κόπο από ολους μας . Μια κοινωνία , που ενωμένη όμως , μπορεί.