Την πρώτη καταγραφή στην Π.Ε. Νοτίου Αιγαίου ενός ξυλοφάγου εντόμου το οποίο προσβάλλει κυπαρίσσια και άλλα είδη δέντρων, έκανε ο Τεχνολόγος Γεωπόνος Γιάννης Ελενίτσας ο οποίος αναφέρει τα παρακάτω:
«To έντομο με την επιστημονική ονομασία Phloeosinus aubei είναι ένα κολεόπτερο της οικογένειας των κουρκουλιονίδων, με μήκος σώματος που δεν ξεπερνά τα 2 χιλιοστά.
Είναι ένα είδος που απαντάται στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και εμφανίζεται κυρίως στη Βόρεια Αφρική, την εγγύς και Άπω Ανατολή και τη Νότια Ευρώπη. Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί στο παρελθόν, με περιορισμένες αναφορές στους ξενιστές του και την πιθανή επικινδυνότητά του. Προσβάλλει αρκετά είδη δέντρων, δείχνοντας μεγαλύτερη προτίμηση σε όλα σχεδόν τα είδη της οικογένειας των Κυπαρισσοειδών.
Το P.aubei δεν κάνει διακρίσεις σε αστικές ή δασικές περιοχές, όμως φαίνεται να προσελκύεται έντονα από τραυματισμένα ή κλαδεμένα δέντρα, λόγω της έκκρισης ορισμένων τερπενίων από αυτά.
Η έντονη δραστηριότητα του εντόμου ξεκινάει την άνοιξη, εποχή κατά την οποία το έντομο τρέφεται σε σημεία του δέντρου-ξενιστή με φρέσκια βλάστηση (ακρόκλαδα).
Μετά το ζευγάρωμα, το θηλυκό άτομο ορύσσει έναν θάλαμο αρκετών εκατοστών κατά μήκος του κλαδιού, στον οποίο εναποθέτει τα αυγά του. Οι προνύμφες του εντόμου καθώς και τα ακμαία, διαχειμάζουν σε σημεία κάτω από τον φλοιό του δέντρου που προσβάλλουν. Τρέφονται κάθετα σε σχέση με τον θάλαμο που έχουν διανοίξει και εωσότου εξέλθουν αυτού, δημιουργούν αρκετές οπές με αποτέλεσμα αρχικά τον αποχρωματισμό και κατόπιν την ξήρανση-τσάκισμα των άκρων των κλαδιών (flags), τα οποία και αργότερα αποκολλώνται.
Το έντομο στις περιοχές της Μεσογείου ολοκληρώνει 2 έως 4 γενεές με δυνατότητα ολοκλήρωσης άλλων 2 επιπλέον, αναλόγως των καιρικών συνθηκών (ήπιοι χειμώνες). Τα προσβεβλημένα δέντρα παρουσιάζουν αδυναμία και σθεναρή ανάπτυξη, ενώ χάνουν την καλλωπιστική τους εμφάνιση και ιδιότητα. Το πλέον σημαντικό, είναι ότι το συγκεκριμένο κολεόπτερο δύναται να μεταφέρει και να μεταδώσει στα δέντρα τα οποία παρασιτεί, τον παθογόνο μύκητα Seiridium cardinale που προκαλεί το «Έλκος του φλοιού των κυπαρισσιών». Στην Ελλάδα η συγκεκριμένη ασθένεια έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές κυρίως σε περιοχές με υψηλή υγρασία και ψυχρούς ανέμους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Μεγάλες προσβολές παρουσιάζονται στη ΝΔ Πελοπόννησο, τη Δ. Στερεά Ελλάδα και τα Ιόνια νησιά.
Η μεγάλη οικονομική και αισθητική σημασία - σπουδαιότητα που έχει το κυπαρίσσι για τις μεσογειακές χώρες διαπιστώνεται και από το γεγονός ότι η Ε.Ε. χρηματοδότησε τέσσερα κοινά ερευνητικά προγράμματα στα οποία συμμετείχε και η χώρα μας.
Η κύρια προσπάθεια των προγραμμάτων αυτών ήταν η ανεύρεση ανθεκτικών κλώνων κυπαρισσιού στην ασθένεια, καθότι δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισής της με χημικά μέσα.
Οι φυσικοί εχθροί του P.aubei είναι δύο αρπακτικά κολεόπτερα (Aulonium ruficorne & Laemophloeus spp) τα οποία έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα, κυρίως σε ηπειρωτικές περιοχές.
Η αντιμετώπιση του εντόμου με δολωματική παγίδευση στο Ισραήλ είχε περιορισμένα αποτελέσματα, ενώ οι πειραματικές εφαρμογές με εντομοκτόνα (Ιταλία) κατόπιν της προσβολής, δεν επέφερε σημαντική μείωση του πληθυσμού του. Σημειωτέον, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εγκεκριμένα από το Υπουργείο εντομοκτόνα σκευάσματα για ξυλοφάγα έντομα στα κυπαρισσοειδή.
Το έντομο στο νησί μας συγκεκριμένα, συνελήφθηκε κατόπιν παρατήρησης και εντοπισμού συμπτωμάτων σε κυπαρίσσια του είδους C.sempervirens σε κεντρική περιοχή του νησιού (Αρχάγγελος-Μαλώνα) αλλά το έντομο εντοπίζεται ήδη σε δασικές περιοχές του νησιού, καθώς και σε αρκετά σημεία του αστικού πρασίνου.
Η οριστική ταυτοποίησή του, έγινε κατόπιν αποστολής δείγματος της προσβολής αλλά και ακμαίου του εντόμου στο εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής ζωολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.
H επίσημη απάντηση του ΜΦΙ καθώς και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία, είναι διαθέσιμη για τις αρμόδιες Δημόσιες ή Δημοτικές υπηρεσίες, εφόσον ζητηθούν».
“Εισβολή” από ξένα έντομα, αρθρόποδα και πουλιά αναμένεται να έχουμε στην Ευρώπη μέχρι το 2050, καθώς τα μη γηγενή είδη θα έχουν αύξηση κατά 36%!
Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται στην Ευρώπη, όπου οι επιστήμονες προβλέπουν ότι έως τα μέσα του αιώνα μας θα έχουν «εισβάλει» περίπου 2.500 νέα ξενικά είδη, αυξάνοντας τον αριθμό τους κατά 64% μεταξύ 2005-2050.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο Χάνο Σίμπενς του γερμανικού ερευνητικού κέντρου Σένκενμπεργκ για την Βιοποικιλότητα και την Κλιματική Έρευνα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Global Change Biology», εκτιμούν ότι, εκτός από την Ευρώπη, μεγάλη αύξηση στα ξενικά είδη θα δουν εύκρατες περιοχές με ενδιάμεσα γεωγραφικά πλάτη στην Ασία, στη Βόρεια και στη Νότια Αμερική.
Περισσότερα από 35.000 τέτοια είδη-εισβολείς έχουν καταγραφεί διεθνώς μετά το 2005 (ημερομηνία της πιο πρόσφατης παγκόσμιας καταγραφής τους).
Πως γίνεται η “μετακόμιση”
Τα ξενικά είδη βοηθούνται στις μετακινήσεις τους από τους ανθρώπους (π.χ. από τα πλοία), με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε μέρη όπου δεν αποτελούν τη φυσική κατοικία τους, διαταράσσοντας συχνά την ισορροπία των οικοσυστημάτων, αλλά και των ανθρώπινων οικονομικών δραστηριοτήτων (π.χ. αλιεία). Επιπλέον, αποτελούν μία από τις βασικές αιτίες για τις εξαφανίσεις ζώων και φυτών, τα οποία δεν μπορούν να αντέξουν στον ανταγωνισμό με τα ξενικά είδη.
«Η μελέτη μας προβλέπει ότι τα ξενικά είδη θα συνεχίσουν να προστίθενται στα οικοσυστήματα με υψηλούς ρυθμούς κατά τις επόμενες λίγες δεκαετίες, πράγμα ανησυχητικό, καθώς θα επιφέρει πλήγματα στη βιοποικιλότητα», τόνισε ο καθηγητής Τιμ Μπλάκμπερν του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL).
Έντομα, αράχνες και πουλιά
Οι αυξήσεις στα ξενικά είδη αναμένονται μεγαλύτερες στα έντομα και στα άλλα αρθρόποδα (αραχνοειδή, καρκινοειδή κ.α.), καθώς και στα πουλιά, αλλά σε αρκετά μικρότερο βαθμό στα θηλαστικά. Οι ερευνητές δεν βλέπουν στον ορίζοντα καμία προοπτική αναστροφής της τάσης εισβολής, καθώς το παγκόσμιο εμπόριο και οι διηπειρωτικές μεταφορές αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω στο μέλλον, ευνοώντας τις μετακινήσεις ξενικών ειδών.
«Δεν θα μπορέσουμε να εμποδίσουμε τελείως την εισαγωγή ξενικών ειδών, επειδή κάτι τέτοιο θα σήμαινε την επιβολή σοβαρών περιορισμών στο διεθνές εμπόριο. Όμως η υιοθέτηση αυστηρότερων κανονισμών και η συστηματική επιβολή τους μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά τη ροή νέων ειδών. Οι κανονισμοί παραμένουν ακόμη αρκετά χαλαροί στην Ευρώπη, συνεπώς υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για νέα μέτρα που θα περιορίσουν την άφιξη νέων ειδών», δήλωσε ο Σίμπενς.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ
Πάνω από 18.000.000 προβολές έχει κάνει ένα βίντεο από το κανάλι του Youtube, Βrave Wilderness με πρωταγωνιστή τον Coyote Peterson και την ομάδα του, που ανακαλύπτουν τα πιο περίεργα ζώα της άγριας φύσης.
Στο συγκεκριμένο βίντεο, ο χρήστης βρήκε ένα ιδιαίτερο έντομο που είναι διάσημο για το ισχυρό του τσίμπημα.
Πρόκειται για το velvet ant (βελούδινο μυρμήγκι). Μην σας ξεγελά η εμφάνιση του, καθώς θεωρείται μια σφήκα χωρίς φτερά. Μάλιστα, έχει κερδίσει και το προσωνύμιο «δολοφόνος -αγελάδα» (cow killer), δεδομένου ότι ένα τσίμπημα του μπορεί να σκοτώσει μια αγελάδα. Δείτε στο 9:56 την στιγμή που βάζει το έντομο να τον τσιμπήσει, προκειμένου να δει αν όντως ισχύει αυτή η φήμη...
Δείτε το βίντεο:
newsit.gr
Έναν νέο μηχανισμό υπεύθυνο για το φαινόμενο της ανθεκτικότητας των κουνουπιών στα εντομοκτόνα, αποκάλυψε η ομάδα του Γιάννη Βόντα, με κύρια ερευνήτρια τη Βασιλεία Μπαλαμπανίδου, και των συνεργατών του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και άλλα διεθνή Ινστιτούτα, όπως ανακοινώθηκε σήμερα από το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας (ΙΤΕ)
«Πρόκειται για μια σημαντική εργασία που διαλευκάνει το μοριακό μηχανισμό της ανθεκτικότητας του κύριου φορέα της ελονοσίας, και συνεχίζει την παράδοση του ΙΤΕ- Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στην έρευνα για τα έντομα υγειονομικής σημασίας και των εντομομεταδιδόμενων ασθενειών» τόνισε ο διευθυντής του ΙΜΒΒ και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νεκτάριος Ταβερναράκης.
Το ΙΜΒΒ-ΙΤΕ συμμετέχει στην έρευνα για την ελονοσία μέσω μεγάλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων από το Κοινοτικό Πλαίσιο Horizon 2020.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση «Μέσω της καταλυτικής δράσης ενζύμων P450s της οικογένειας 4G που βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα (oenocytes) των κουνουπιών, γίνεται υπερπαραγωγή λιπιδίων στα ανθεκτικά έντομα, τα οποία συσσωρεύονται στην επιδερμίδα (epicuticular lipids).
Δημιουργείται έτσι ένα λιπόφιλο στρώμα, το οποίο κατακρατά και καθυστερεί την είσοδο των εντομοκτόνων στο έντομο, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στα ένζυμα αποτοξικοποίησης, να αδρανοποιούν τα εντομοκτόνα που με σημαντικά επιβραδυμένους ρυθμούς πλησιάζουν το υποοκυτταρικό τους στόχο, στο νευρικό σύστημα».
Ο μηχανισμός, επισημαίνει το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, προκαλεί εντυπωσιακά επίπεδα ανθεκτικότητας σε ευρύ φάσμα εντομοκτόνων και τονίζεται ότι «τα ευρήματα της έρευνας ανοίγουν δρόμους για το σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών εντομοκτόνων», ενώ η εργασία δημοσιεύεται στα χρονικά της επιθεώρησης της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών (Proceedings National Academy of Science - PNAS).
Ακόμη, όπως αναφέρει το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, τα κρούσματα και οι θάνατοι από την ελονοσία μειώθηκαν σε ποσοστό 50% από το 2000 έως σήμερα (500.000 ζωές ετησίως), κυρίως λόγω της χρήσης εντομοκτόνων.
Ωστόσο, η βιωσιμότητα του επιτεύγματος αυτού απειλείται από την ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα, πρόβλημα που θεωρείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ως το πιο σημαντικό στις προσπάθειες ελέγχου της ελονοσίας στην Αφρική, όπου τελευταία εντοπίζονται πληθυσμοί κουνουπιών οι οποίοι είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί σε όλα τα φάρμακα.
Τα περισσότερα τσιμπήματα εντόμων, όπως από κουνούπια, ακάρεα, ψύλους κ.α. είναι κάτι αρκετά κοινό και, εκτός από φαγούρα, σπανίως προκαλούν πιο σημαντικά προβλήματα.
Αλλά μερικά τσιμπήματα εντόμων, όπως αυτά από σφήκες και μέλισσες, μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο, ή ακόμα και αλλεργική αντίδραση. Άλλα τσιμπήματα εντόμων, όπως τα δηλητηριώδη δαγκώματα αραχνών, απαιτούν άμεση επείγουσα ιατρική φροντίδα.
Επειδή μερικά τσιμπήματα εντόμων μπορεί να μεταδώσουν και ασθένειες, όπως ο ιός Ζίκα και ο ιός του Δυτικού Νείλου (και τα δύο μεταδίδονται από τα κουνούπια), η νόσος του Lyme (από ένα μαύρο τσιμπούρι) και άλλες ασθένειες, είναι σώφρον να γνωρίζουμε από τι προήλθε ένα σημάδι στο δέρμα.
Τσίμπημα από κουνούπι
Ως γνωστόν, ένα τσίμπημα κουνουπιού εμφανίζεται ως κόκκινο, ή ροζ ανάγλυφο σημάδι στο δέρμα, σαν μικρό σπυράκι, το οποίο προκαλεί φαγούρα.
Τσίμπημα από κοριό
Πιθανότατα δεν θα αισθανθείτε πόνο όταν ένας κοριός στο κρεβάτι σας τσιμπήσει, αλλά μόλις ξυπνήσετε θα δείτε μια σειρά από δύο ή περισσότερα κόκκινα σημάδια στο δέρμα σας. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν μια ήπια ή σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο σάλιο του κοριού μεταξύ 24 ωρών και 3 ημερών αργότερα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανάγλυφα, κόκκινα σημάδια στο δέρμα, με έντονο κνησμό (φαγούρα) και ήπια φλεγμονή για αρκετές ημέρες.
Δάγκωμα από αράχνη
Οι περισσότερες αράχνες δεν είναι δηλητηριώδεις και προκαλούν μόνο ήπια συμπτώματα, όπως κοκκίνισμα του δέρματος, οίδημα και ελαφρύ πόνο στην περιοχή. Εάν αναπτύξετε μια αλλεργική αντίδραση σε δάγκωμα αράχνης, με συμπτώματα, όπως σφίξιμο στο στήθος, αναπνευστικά προβλήματα, δυσκολίες στην κατάποση, ή πρήξιμο στο πρόσωπο, θα πρέπει να πάτε επειγόντως στον γιατρό.
Τσίμπημα από τσιμπούρι
Μερικά τσιμπούρια μπορεί να είναι επικίνδυνα, διότι μπορεί να μεταφέρουν ασθένειες με το τσίμπημά τους, όπως η νόσος του Lyme και πυρετό με στίγματα στο δέρμα.
Τσίμπημα από ψύλο
Τα συμπτώματα από τσιμπήματα ψύλλων μπορεί να αρχίσουν μέσα σε λίγες ώρες. Συνήθως τα τσιμπήματα αυτά εμφανίζονται σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων. Μπορείτε να παρατηρήσετε κνησμό, κνίδωση και πρήξιμο γύρω από το σημείο, ή και εξάνθημα από μικρά, κόκκινα σπυράκια που μπορεί και να αιμορραγούν σε κάποιες περιπτώσεις. Τα τσιμπήματα ψύλλων είναι πιο συχνά στους αστραγάλους, τις μασχάλες, γύρω από τη μέση, στα γόνατα και τους αγκώνες. Ένα εξάνθημα από τσίμπημα ψύλλων γίνεται λευκό, όταν πιέζετε πάνω του και τείνει να εξαπλώνεται με την πάροδο του χρόνου. Το ξύσιμο μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του δέρματος και να χρειαστεί ιατρική φροντίδα.
Τσίμπημα από μέλισσα
Ένα τσίμπημα από μέλισσα προκαλεί έντονο πόνο, που μπορεί να συνεχιστεί για λίγα λεπτά, στη συνέχεια να μειωθεί και να καταλήξει ως ένα σταθερό και ενοχλητικό πόνο. Η περιοχή μπορεί να εξακολουθεί να σας πονάει όταν την ακουμπάτε, για μερικές μέρες αργότερα. Ένα κόκκινο σημάδι με λευκό περίγυρο μπορεί να εμφανιστεί γύρω από την περιοχή του τσιμπήματος, ενώ πιθανότατα θα έχετε φαγούρα και θα το αισθάνεστε ζεστό στην αφή. Αν δεν σας έχει τσιμπήσει ποτέ στο παρελθόν μέλισσα, το σώμα σας μπορεί να έχει μια ανοσολογική απόκριση στο δηλητήριο, με αποτέλεσμα να δείτε διόγκωση στο σημείο του τσιμπήματος, ή σε ολόκληρη την κοντινή περιοχή του σώματός σας. Εάν έχετε αυτό το είδος της αλλεργικής αντίδρασης, που ονομάζεται αναφυλαξία, να ξέρετε ότι πρόκειται για μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που χρειάζεται άμεση θεραπεία. Τα συμπτώματα της σοβαρής αλλεργίας σε ένα τσίμπημα μέλισσας περιλαμβάνουν κνίδωση, οίδημα, δυσκολία στην αναπνοή, ζάλη, κράμπες, ναυτία, διάρροια, ακόμη και καρδιακή ανακοπή.
Τσίμπημα από ψείρες
Τα δαγκώματα από ψείρες είναι μικροσκοπικές κόκκινες κηλίδες στους ώμους, το λαιμό και το κρανίο από μικρά παρασιτικά έντομα, που μπορεί να ζουν στα ρούχα, ή στο κρεβάτι σας. Επειδή τα τσιμπήματα των ψειρών είναι τόσο μικρά, συνήθως δεν βλάπτουν, αλλά προκαλούν φαγούρα. Μερικοί μπορεί να αναπτύξουν μεγαλύτερο δερματικό εξάνθημα από τα τσιμπήματα των ψειρών. Το συνεχές ξύσιμο από την φαγούρα στα σημάδια αυτά θα μπορούσε να οδηγήσει σε λοίμωξη που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως διόγκωση των λεμφαδένων και τρυφερό, κόκκινο δέρμα. Ένα μολυσμένο τσίμπημα από ψείρα μπορεί, επίσης, να δημιουργήσει κρούστα από πάνω και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από γιατρό, αλλά, σε γενικές γραμμές, οι ψείρες δεν μεταφέρουν άλλες ασθένειες.
Τσίμπημα από μυρμήγκια
Τα τσιμπήματα από μυρμήγκια είναι συνήθως πολύ οδυνηρά και προκαλούν κόκκινα, ανάγλυφα σημάδια στο δέρμα. Ορισμένοι τύποι μυρμηγκιών, όπως τα μυρμήγκια-φωτιά (fire ants), είναι δηλητηριώδη και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή αλλεργία. Αυτά τα μυρμήγκια πρώτα δαγκώνουν και στην συνέχεια τσιμπάνε, προκαλώντας απότομο πόνο και μια αίσθηση καψίματος. Εάν σας τσιμπήσουν τέτοια μυρμήγκια, μπορεί να δείτε λευκές φλύκταινες γεμάτες με υγρό, ή φλύκταινες (όπως στην φωτογραφία μια ή δύο μέρες μετά το τσίμπημα. Αυτές έχουν διάρκεια 3-8 ημερών και μπορεί να προκαλέσουν ουλές. Τα εξογκώματα μπορεί επίσης να σας προκαλούν φαγούρα και να κοκκινίσουν, ενώ μπορεί να δείτε και πρήξιμο γύρω από την περιοχή. Είναι σημαντικό να μην ξύσετε ή σπάσετε τις φουσκάλες, γιατί μπορεί να μολυνθούν.
Τσίμπημα από ακάρεα
Τα τσιμπήματα από ακάρεα συνήθως δεν μεταδίδουν κάποια ασθένεια, αλλά μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν έντονη φαγούρα. Τα ακάρεα συνήθως τρέφονται με έντομα, αλλά δαγκώνουν και άλλα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Τα τσιμπήματα συνήθως περνούν απαρατήρητα μέχρι να έχετε φαγούρα, κόκκινα σημάδια και κάτι που θα μοιάζει με δερματικό εξάνθημα.