Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν (επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ) υπήρξε συζήτηση για τη δημιουργία μιας αμερικανικής βάσης, εκπαίδευσης των ειδικών δυνάμεων, των περίφημων Seals, στην Κάρπαθο, πλην όμως οι Αμερικανοί δεν απάντησαν.

Την προοπτική επέκτασης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας σε υφιστάμενες βάσεις και τη διερεύνηση του ενδεχομένου να τοποθετηθούν νέες βάσεις σε νησιά εξετάζει το Κογκρέσο. Βεβαίως με τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης. Αλλά σε ποια νησιά μπορούν να δημιουργηθούν αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις; Βάση σε νησί έχουν ήδη οι Αμερικανοί στην Κρήτη, όπου έχουν αναπτύξει αεροπορική δύναμη, ελλιμενισμό πυρηνοκίνητων αεροπλανοφόρων και υποβρυχίων, καθώς και βάση για ειδικές δυνάμεις. Μάλιστα με την τελευταία ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία η βάση της Σούδας είχε αναβαθμιστεί. Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν (επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ) υπήρξε συζήτηση για τη δημιουργία μιας αμερικανικής βάσης, εκπαίδευσης των ειδικών δυνάμεων, των περίφημων Seals, στην Κάρπαθο, πλην όμως οι Αμερικανοί δεν απάντησαν. Ισως, τότε, να μην ήθελαν να μπλέξουν με το εμμονικό αίτημα της Τουρκίας για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών ή οι συζητήσεις που έγιναν να ήταν ανεπίσημες. Τώρα όμως τα πράγματα άλλαξαν και ακούστηκαν ήδη δύο νησιά που μπορούσαν να φιλοξενήσουν αμερικανικές βάσεις: η Σκύρος και η Λήμνος.

ΒΗΜΑτοδότης




Η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας μιας περιοχής, δηλαδή της «χωρητικότητάς» της να δεχθεί περαιτέρω οικιστική, τουριστική ή άλλη ανάπτυξη, απασχολεί την επιστημονική κοινότητα σε όλο τον κόσμο εδώ και δεκαετίες.

Στην Ελλάδα έχει τεθεί μόνο περιστασιακά, κυρίως μέσω της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την πρώτη απόφαση να ανάγεται στο 1997 (αφορούσε τη χωροθέτηση εναέριας γραμμής υψηλής τάσης στις Κυκλάδες).

Τα τελευταία χρόνια πολλές τουριστικές επενδύσεις έχουν «κοπεί» από το ΣτΕ, με το επιχείρημα ότι δεν έχει εκτιμηθεί η φέρουσα ικανότητα της περιοχής· οι «αντοχές» της στην ανάπτυξη χωρίς να εξαντληθούν οι πόροι της, να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία της και το τοπίο, να υποβαθμιστεί η ζωή των κατοίκων.

Ποιος είναι ο καταλληλότερος να κρίνει αν ένα νησί μπορεί να δεχθεί περαιτέρω τουριστική επιβάρυνση;

Ενας επενδυτής που ενδιαφέρεται να επενδύσει εκεί, σύμφωνα με όσα προβλέπει το νομοθετικό κείμενο που προετοίμασε κλειστή ομάδα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και βάσει του οποίου οι μελέτες φέρουσας ικανότητας για κάθε περιοχή θα προετοιμάζονται από τον υποψήφιο επενδυτή και θα εντάσσονται στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης μιας επένδυσης.

Και θα χωρίζουν μια περιοχή σε λιγότερο ή περισσότερο ανεπτυγμένες ζώνες. Ολα δείχνουν ότι στόχος του υπουργείου είναι να παρακαμφθούν οι αντιρρήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που «κόβει» τουριστικές και ενεργειακές επενδύσεις επειδή δεν έχει προηγουμένως εκτιμηθεί πόσο αντέχει κάθε περιοχή.

 
 
 
 
 
 
 

Προχθές η Ελληνική Εταιρεία Δικαίου Περιβάλλοντος διοργάνωσε ημερίδα με θέμα την εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας. Στην ημερίδα παρευρέθη και ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού Ευθύμης Μπακογιάννης, ο οποίος ανακοίνωσε ότι υπάρχει ήδη έτοιμο κείμενο για την εκτίμησή της.

Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς (λόγω της κρισιμότητας του θέματος), ο τρόπος καθορισμού της φέρουσας ικανότητας δεν ήταν το αποτέλεσμα εκτεταμένου διαλόγου με την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών, αλλά καθορίστηκε από μια κλειστή ομάδα εργασίας.

Οπως ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης, η ομάδα αυτή καταρτίζεται από δύο ακαδημαϊκούς (τους Χάρη Κοκκώση και Κώστα Σερράο), δύο πρώην υπαλλήλους του υπουργείου Περιβάλλοντος, δύο ιδιώτες μελετητές και τη νομική σύμβουλό του.

Ποια είναι τα βασικά σημεία του (σχεδίου) προεδρικού διατάγματος; Κατ’ αρχάς, όπως ανακοίνωσε ο κ. Μπακογιάννης, η μελέτη φέρουσας ικανότητας θα εκπονείται από τον ενδιαφερόμενο επενδυτή και θα αποτελεί μέρος της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).

«Δεν θα αποτελεί αυτοτελή και κύρια μελέτη, όπως λ.χ. η μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας, που εγκρίνεται αυτοτελώς, αλλά θα ενσωματώνεται στη ΣΜΠΕ, θα έχει δημοσιότητα μέσω αυτής και θα ενσωματώνεται στο σχέδιο προεδρικού διατάγματος της επένδυσης», ανέφερε.

Η μελέτη θα περιλαμβάνει πέντε στάδια:

  • Στο πρώτο στάδιο θα καθορίζεται η περιοχή μελέτης. «Με τη μεθοδολογία που προτείνουμε θα ορίζονται η κάλυψη της μελέτης φέρουσας ικανότητας σε σχέση τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της παρέμβασης», ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. Αν αφορά μικρό νησί, σημείωσε, τότε λόγω της νομολογίας του ΣτΕ θα καλύπτει όλη την έκτασή του. Ειδάλλως θα αποφασίζεται αν θα αφορά ολόκληρη την έκταση ενός δήμου ή θα γίνεται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας.

Το νομοθετικό κείμενο προετοίμασε μια κλειστή ομάδα εργασίας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και θα δοθεί σε διαβούλευση σε ένα μήνα.

  • Το δεύτερο στάδιο θα αφορά τον καθορισμό των παραμέτρων επιρροής στην περιοχή μελέτης. Τέτοιες παράμετροι, που θα καθορίζονται με αναλυτικό παράρτημα, είναι ο πραγματικός πληθυσμός, ο πληθυσμός των επισκεπτών, το μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής, η δόμηση και η αστικοποίηση, οι κρίσιμες υποδομές (νερό, απόβλητα, δρόμοι κ.ά.) και, τέλος, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον και το τοπίο.
  • Το τρίτο στάδιο θα είναι η ίδια η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας. Θα περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ζωνών: τις ζώνες με περιθώρια ανάπτυξης εντός των αποδεκτών ορίων βιωσιμότητας, τις ανεπτυγμένες ζώνες με ανάγκη εξισορρόπησης και διατήρησης της ανάπτυξης (χωρίς να είναι ανεκτές οι αποκλίσεις από τα όρια βιωσιμότητας), τις υπεραναπτυγμένες ζώνες που παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις από τα όρια βιωσιμότητας και χρήζουν ειδικών περιοριστικών μέτρων και τις ζώνες που είναι υποβαθμισμένες – προβληματικές, που χρήζουν ειδικών δράσεων αλλαγής του αναπτυξιακού τους προσανατολισμού. Με άλλα λόγια, ο μελετητής θα μπορεί να χωρίζει ένα νησί σε ζώνες ανάλογα με τον βαθμό τουριστικής ή οικιστικής τους ανάπτυξης.
  • Το τέταρτο στάδιο θα είναι τα μέτρα εξισορρόπησης, διατήρησης ή επαναφοράς της βιωσιμότητας. Η φέρουσα ικανότητα θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα.
  • Το πέμπτο στάδιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα – θα δίνεται ένα στάδιο εξισορρόπησης και επαναφοράς.

Οι ανακοινώσεις του κ. Μπακογιάννη προκάλεσαν το ενδιαφέρον του ακροατηρίου. Αρκετοί ήταν αυτοί που ρώτησαν πώς μπορεί ο χειρισμός της φέρουσας ικανότητας ενός τόπου να γίνεται από έναν ιδιώτη.

«Από τη στιγμή που δίνουμε το δικαίωμα σε έναν ιδιώτη να καταθέτει πολεοδομικές ρυθμίσεις (σ.σ. για παράδειγμα ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΠΣ) θα πρέπει να του δίνουμε τη δυνατότητα να κάνει φέρουσα ικανότητα.

Αλλωστε, το τελικό διάταγμα το υπογράφει ο υπουργός, δηλαδή το κράτος», ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. «Θεωρώ ότι καμία μελέτη από αυτές που υποβάλλονται στο υπουργείο δεν προχωράει ως έχει. Τις περισσότερες φορές οι υπηρεσιακοί τούς αλλάζουν τα φώτα».

Πάντως το τελικό αποτέλεσμα, που σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη θα δοθεί σε διαβούλευση για περίπου έναν μήνα, δεν εκφράζει το σύνολο της ομάδας που το επεξεργάστηκε.

Ο τέως διευθυντής πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, Σάκης Ψυχογιός, που ήταν μέλος της ομάδας, εκτιμά ότι η φέρουσα ικανότητα δεν μπορεί να υπολογίζεται από έναν υποψήφιο επενδυτή.

«Η φέρουσα ικανότητα πρέπει να είναι συστατικό της μελέτης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου και να έχει το ίδιο επίπεδο αναφοράς», λέει στην «Κ». «Επιπλέον, δεν μπορεί να είναι κομμάτι της ΣΜΠΕ. Η ΣΜΠΕ αφορά περιβαλλοντικούς όρους, πάνω σε προκαθορισμένες επιλογές πολεοδομικού σχεδιασμού».

Σε μια εποχή που σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφεται υπέρβαση των παγκόσμιων ορίων εξαιτίας του παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου που εξαντλεί τους πόρους και παράγει απόβλητα που δεν μπορεί να απορροφήσει το περιβάλλον, άνοιξε στην Ελλάδα η συζήτηση για τη Φέρουσα Ικανότητα, ειδικά των νησιών.

Οχι τυχαία, αφού εδώ και κάποια χρόνια καταγράφονται σοβαρές αντιρρήσεις για την αλόγιστη οικιστική επέκταση, την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και του τοπίου, την εξάντληση των υδάτινων πόρων, τα απορρίμματα.

Παράλληλα με το στρες πάνω στη φύση, υπάρχει και το στρες πάνω σε μόνιμους κατοίκους που βλέπουν την ποιότητα ζωής τους να υποβαθμίζεται (συνωστισμός, θόρυβος), ενώ και οι ίδιοι οι τουρίστες να δυσφορούν, αφού υποβαθμίζεται η ταξιδιωτική εμπειρία τους.

Ο υπερτουρισμός ήρθε για να μείνει;

Η ισχυρή τουριστική ανάπτυξη –που έχει οδηγήσει σε μονοκαλλιέργεια– δεν έλυσε ούτε το πρόβλημα της δημογραφικής βιωσιμότητας των περισσότερων νησιών που «γερνάνε», όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη της ΕΕΤΑΑ.

Στις αντιρρήσεις των μεμονωμένων πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων –που ελάχιστα λάμβανε υπόψη η κυβέρνηση– ήρθαν να προστεθούν και οι θεσμικές «αντιρρήσεις» του ΣτΕ με τη μορφή ακυρώσεων πράξεων της διοίκησης για μια σειρά από επενδύσεις.

Το ΣτΕ ζητάει τη νομοθέτηση της Φέρουσας Ικανότητας (Φ.Ι). και την υλοποίηση σχετικών μελετών για κάθε τόπο.

Τι καινούργιο μπορούν να προσθέσουν οι μελέτες Φ.Ι. στις εκπονούμενες Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που έχουν νομοθετηθεί ως υποχρεωτικές από την Ευρωπαϊκή Ενωση πριν από την εκτέλεση μεγάλων προγραμμάτων όπως τα ΠΕΠ ή πάσης φύσης χωροταξικών σχεδίων (γενικών ή ειδικών όπως του Τουρισμού και των ΑΠΕ);

Οφείλουν να προσθέσουν όρια αντοχής όχι μόνο της φύσης, αλλά και της κοινωνίας και της οικονομίας, γιατί πλέον αναφερόμαστε στην ανάγκη για επίτευξη βιωσιμότητας και στους τρεις ή τέσσερις πυλώνες (πολιτισμός).

Επομένως μια μελέτη κατάστασης της βιωσιμότητας ενός νησιού οφείλει να περιέχει συγκεκριμένους στόχους και όρια. Και βέβαια οφείλει να εκπονείται από το κράτος ή την αυτοδιοίκηση, ώστε να ελέγχεται όχι μόνο πώς μια ή περισσότερες επενδύσεις θα επηρεάσουν το τοπικό σύστημα, αλλά και εάν θα πρέπει να επιτραπούν.

Η Φέρουσα Ικανότητα αναφέρεται στο μέγιστο ανεκτό όριο επιβαρύνσεων – φορτίσεων που μπορείνα δεχθεί μια περιοχή, πέραν των οποίων παύει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο περιβάλλον, στην οικονομία και στην κοινωνία της, με αποτέλεσμα να ασκούνται αρνητικές πιέσεις στους μόνιμους κατοίκους αλλά και στους επισκέπτες της.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) από 30ετίας, με επανειλημμένες αποφάσεις του, έχει εισαγάγει στη νομολογία του την έννοια της Φέρουσας Ικανότητας, η οποία συναρτάται με «…τα παραδοσιακά ανθρωπογενή συστήματα και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα…».

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι στη χώρα μας έχει έρθει πλέον η ώρα να καταρτίσουμε ένα τουριστικό πρότυπο με σεβασμό προς την τοπική κοινωνία και στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Ο χωρικός σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα δεν πάσχει από έλλειψη νόμων. Το κύριο πρόβλημα είναι η αδυναμία πραγμάτωσης, που σε αρκετά μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από την πολυνομία.

Ο πληθωρικός χαρακτήρας της βασικής νομοθεσίας και οι παθογένειες της Δημόσιας Διοίκησης καθιστούν τον σχεδιασμό μη λειτουργικό και την ανασφάλεια δικαίου αναπόφευκτη.

Συγχρόνως οδηγούν σε σπατάλη χρόνου και χρήματος, ακαμψία και αδράνεια, εντείνουν τις αδυναμίες συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων και συχνά ωθούν σε εξωθεσμικές λύσεις στα επείγοντα προβλήματα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το εκτεταμένο φαινόμενο της εκτός σχεδίου δόμησης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να προκύπτει στα νησιά μας. Για τον λόγο αυτό και με αφορμή τη νομολογία του ΣτΕ από το 2013, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού διερευνά τρόπους και μεθόδους εκτίμησης της Φέρουσας Ικανότητας των ελληνικών νησιών, σε ευθυγράμμιση με τη νομολογία του ΣτΕ.

Σε συνεργασία με κορυφαίους ερευνητές και ερευνητικούς φορείς της χώρας και με την υποστήριξη των κατά περίπτωση δημοτικών αρχών έχουν ήδη εξεταστεί τα «όρια αντοχής» της Σίφνου, της Αμοργού, της Σαντορίνης.

Η έως σήμερα εμπειρία αναδεικνύει ότι η διαμόρφωση ενός αναβαθμισμένου τουριστικού προτύπου, οικονομικά αποδοτικότερου, κοινωνικά δικαιότερου, και επίσης περιβαλλοντικά και πολιτισμικά φιλικότερου από το σημερινό, είναι εφικτή μόνο μέσα από τη συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών με την επιστημονική κοινότητα, μια αποφασισμένη για αλλαγές κεντρική διοίκηση και μια οραματική τοπική αυτοδιοίκηση. Καλές προθέσεις υπάρχουν, μένει όμως αυτές να μετουσιωθούν σε πράξεις μέσα από κατάλληλες και εύστοχες πολιτικές αποφάσεις, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.

Η μελέτη θα περιλαμβάνει πέντε στάδια:

  • Στο πρώτο στάδιο θα καθορίζεται η περιοχή μελέτης. «Με τη μεθοδολογία που προτείνουμε θα ορίζονται η κάλυψη της μελέτης φέρουσας ικανότητας σε σχέση τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της παρέμβασης», ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. Αν αφορά μικρό νησί, σημείωσε, τότε λόγω της νομολογίας του ΣτΕ θα καλύπτει όλη την έκτασή του. Ειδάλλως θα αποφασίζεται αν θα αφορά ολόκληρη την έκταση ενός δήμου ή θα γίνεται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας.

Το νομοθετικό κείμενο προετοίμασε μια κλειστή ομάδα εργασίας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και θα δοθεί σε διαβούλευση σε ένα μήνα.

  • Το δεύτερο στάδιο θα αφορά τον καθορισμό των παραμέτρων επιρροής στην περιοχή μελέτης. Τέτοιες παράμετροι, που θα καθορίζονται με αναλυτικό παράρτημα, είναι ο πραγματικός πληθυσμός, ο πληθυσμός των επισκεπτών, το μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής, η δόμηση και η αστικοποίηση, οι κρίσιμες υποδομές (νερό, απόβλητα, δρόμοι κ.ά.) και, τέλος, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον και το τοπίο.
  • Το τρίτο στάδιο θα είναι η ίδια η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας. Θα περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ζωνών: τις ζώνες με περιθώρια ανάπτυξης εντός των αποδεκτών ορίων βιωσιμότητας, τις ανεπτυγμένες ζώνες με ανάγκη εξισορρόπησης και διατήρησης της ανάπτυξης (χωρίς να είναι ανεκτές οι αποκλίσεις από τα όρια βιωσιμότητας), τις υπεραναπτυγμένες ζώνες που παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις από τα όρια βιωσιμότητας και χρήζουν ειδικών περιοριστικών μέτρων και τις ζώνες που είναι υποβαθμισμένες – προβληματικές, που χρήζουν ειδικών δράσεων αλλαγής του αναπτυξιακού τους προσανατολισμού. Με άλλα λόγια, ο μελετητής θα μπορεί να χωρίζει ένα νησί σε ζώνες ανάλογα με τον βαθμό τουριστικής ή οικιστικής τους ανάπτυξης.
  • Το τέταρτο στάδιο θα είναι τα μέτρα εξισορρόπησης, διατήρησης ή επαναφοράς της βιωσιμότητας. Η φέρουσα ικανότητα θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα.
  • Το πέμπτο στάδιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα – θα δίνεται ένα στάδιο εξισορρόπησης και επαναφοράς.

Οι ανακοινώσεις του κ. Μπακογιάννη προκάλεσαν το ενδιαφέρον του ακροατηρίου. Αρκετοί ήταν αυτοί που ρώτησαν πώς μπορεί ο χειρισμός της φέρουσας ικανότητας ενός τόπου να γίνεται από έναν ιδιώτη.

«Από τη στιγμή που δίνουμε το δικαίωμα σε έναν ιδιώτη να καταθέτει πολεοδομικές ρυθμίσεις (σ.σ. για παράδειγμα ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΠΣ) θα πρέπει να του δίνουμε τη δυνατότητα να κάνει φέρουσα ικανότητα.

Αλλωστε, το τελικό διάταγμα το υπογράφει ο υπουργός, δηλαδή το κράτος», ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης. «Θεωρώ ότι καμία μελέτη από αυτές που υποβάλλονται στο υπουργείο δεν προχωράει ως έχει. Τις περισσότερες φορές οι υπηρεσιακοί τούς αλλάζουν τα φώτα».

Πάντως το τελικό αποτέλεσμα, που σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη θα δοθεί σε διαβούλευση για περίπου έναν μήνα, δεν εκφράζει το σύνολο της ομάδας που το επεξεργάστηκε.

Ο τέως διευθυντής πολεοδομικού σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, Σάκης Ψυχογιός, που ήταν μέλος της ομάδας, εκτιμά ότι η φέρουσα ικανότητα δεν μπορεί να υπολογίζεται από έναν υποψήφιο επενδυτή.

«Η φέρουσα ικανότητα πρέπει να είναι συστατικό της μελέτης του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου και να έχει το ίδιο επίπεδο αναφοράς», λέει στην «Κ». «Επιπλέον, δεν μπορεί να είναι κομμάτι της ΣΜΠΕ. Η ΣΜΠΕ αφορά περιβαλλοντικούς όρους, πάνω σε προκαθορισμένες επιλογές πολεοδομικού σχεδιασμού».

Σε μια εποχή που σε παγκόσμιο επίπεδο καταγράφεται υπέρβαση των παγκόσμιων ορίων εξαιτίας του παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου που εξαντλεί τους πόρους και παράγει απόβλητα που δεν μπορεί να απορροφήσει το περιβάλλον, άνοιξε στην Ελλάδα η συζήτηση για τη Φέρουσα Ικανότητα, ειδικά των νησιών.

Οχι τυχαία, αφού εδώ και κάποια χρόνια καταγράφονται σοβαρές αντιρρήσεις για την αλόγιστη οικιστική επέκταση, την υποβάθμιση της βιοποικιλότητας και του τοπίου, την εξάντληση των υδάτινων πόρων, τα απορρίμματα.

Παράλληλα με το στρες πάνω στη φύση, υπάρχει και το στρες πάνω σε μόνιμους κατοίκους που βλέπουν την ποιότητα ζωής τους να υποβαθμίζεται (συνωστισμός, θόρυβος), ενώ και οι ίδιοι οι τουρίστες να δυσφορούν, αφού υποβαθμίζεται η ταξιδιωτική εμπειρία τους.

Ο υπερτουρισμός ήρθε για να μείνει;

Η ισχυρή τουριστική ανάπτυξη –που έχει οδηγήσει σε μονοκαλλιέργεια– δεν έλυσε ούτε το πρόβλημα της δημογραφικής βιωσιμότητας των περισσότερων νησιών που «γερνάνε», όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη της ΕΕΤΑΑ. Στις αντιρρήσεις των μεμονωμένων πολιτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων –που ελάχιστα λάμβανε υπόψη η κυβέρνηση– ήρθαν να προστεθούν και οι θεσμικές «αντιρρήσεις» του ΣτΕ με τη μορφή ακυρώσεων πράξεων της διοίκησης για μια σειρά από επενδύσεις.

Το ΣτΕ ζητάει τη νομοθέτηση της Φέρουσας Ικανότητας (Φ.Ι). και την υλοποίηση σχετικών μελετών για κάθε τόπο.

Τι καινούργιο μπορούν να προσθέσουν οι μελέτες Φ.Ι. στις εκπονούμενες Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που έχουν νομοθετηθεί ως υποχρεωτικές από την Ευρωπαϊκή Ενωση πριν από την εκτέλεση μεγάλων προγραμμάτων όπως τα ΠΕΠ ή πάσης φύσης χωροταξικών σχεδίων (γενικών ή ειδικών όπως του Τουρισμού και των ΑΠΕ); Οφείλουν να προσθέσουν όρια αντοχής όχι μόνο της φύσης, αλλά και της κοινωνίας και της οικονομίας, γιατί πλέον αναφερόμαστε στην ανάγκη για επίτευξη βιωσιμότητας και στους τρεις ή τέσσερις πυλώνες (πολιτισμός).

Επομένως μια μελέτη κατάστασης της βιωσιμότητας ενός νησιού οφείλει να περιέχει συγκεκριμένους στόχους και όρια. Και βέβαια οφείλει να εκπονείται από το κράτος ή την αυτοδιοίκηση, ώστε να ελέγχεται όχι μόνο πώς μια ή περισσότερες επενδύσεις θα επηρεάσουν το τοπικό σύστημα, αλλά και εάν θα πρέπει να επιτραπούν.

* Ο κ. Γιάννης Σπιλάνης είναι καθηγητής, διευθυντής στο Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Η Φέρουσα Ικανότητα αναφέρεται στο μέγιστο ανεκτό όριο επιβαρύνσεων – φορτίσεων που μπορείνα δεχθεί μια περιοχή, πέραν των οποίων παύει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο περιβάλλον, στην οικονομία και στην κοινωνία της, με αποτέλεσμα να ασκούνται αρνητικές πιέσεις στους μόνιμους κατοίκους αλλά και στους επισκέπτες της.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) από 30ετίας, με επανειλημμένες αποφάσεις του, έχει εισαγάγει στη νομολογία του την έννοια της Φέρουσας Ικανότητας, η οποία συναρτάται με «…τα παραδοσιακά ανθρωπογενή συστήματα και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα…».

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι στη χώρα μας έχει έρθει πλέον η ώρα να καταρτίσουμε ένα τουριστικό πρότυπο με σεβασμό προς την τοπική κοινωνία και στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Ο χωρικός σχεδιασμός της τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα δεν πάσχει από έλλειψη νόμων. Το κύριο πρόβλημα είναι η αδυναμία πραγμάτωσης, που σε αρκετά μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από την πολυνομία.

Ο πληθωρικός χαρακτήρας της βασικής νομοθεσίας και οι παθογένειες της Δημόσιας Διοίκησης καθιστούν τον σχεδιασμό μη λειτουργικό και την ανασφάλεια δικαίου αναπόφευκτη.

Συγχρόνως οδηγούν σε σπατάλη χρόνου και χρήματος, ακαμψία και αδράνεια, εντείνουν τις αδυναμίες συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων και συχνά ωθούν σε εξωθεσμικές λύσεις στα επείγοντα προβλήματα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το εκτεταμένο φαινόμενο της εκτός σχεδίου δόμησης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να προκύπτει στα νησιά μας. Για τον λόγο αυτό και με αφορμή τη νομολογία του ΣτΕ από το 2013, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού διερευνά τρόπους και μεθόδους εκτίμησης της Φέρουσας Ικανότητας των ελληνικών νησιών, σε ευθυγράμμιση με τη νομολογία του ΣτΕ.

Σε συνεργασία με κορυφαίους ερευνητές και ερευνητικούς φορείς της χώρας και με την υποστήριξη των κατά περίπτωση δημοτικών αρχών έχουν ήδη εξεταστεί τα «όρια αντοχής» της Σίφνου, της Αμοργού, της Σαντορίνης.

Η έως σήμερα εμπειρία αναδεικνύει ότι η διαμόρφωση ενός αναβαθμισμένου τουριστικού προτύπου, οικονομικά αποδοτικότερου, κοινωνικά δικαιότερου, και επίσης περιβαλλοντικά και πολιτισμικά φιλικότερου από το σημερινό, είναι εφικτή μόνο μέσα από τη συνεργασία της κοινωνίας των πολιτών με την επιστημονική κοινότητα, μια αποφασισμένη για αλλαγές κεντρική διοίκηση και μια οραματική τοπική αυτοδιοίκηση.

Καλές προθέσεις υπάρχουν, μένει όμως αυτές να μετουσιωθούν σε πράξεις μέσα από κατάλληλες και εύστοχες πολιτικές αποφάσεις, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.

* Ο κ. Μιλτιάδης Λάζογλου είναι δρ. χωροτάκτης-πολεοδόμος, υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Πολιτικής της ΕΛΛΕΤ.

Πηγή: Εφημερίδα «Η Καθημερινή»

Τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης με προκλητικούς τίτλους αποκαλούν «κατεχόμενα» τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου, επειδή βρίσκονται μια ανάσα από τις τουρκικές ακτές. Αφορμή στάθηκε η επίσκεψη του Αρχηγού ΓΕΣ, Αντιστράτηγου Χαράλαμπου Χουδελούδη.

Του Χρήστου Μαζανίτη

Μία εντελώς νέα πρόκληση των τουρκικών μέσων ενημέρωσης, με προεξάρχουσα την Sozcu για τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου βλέπει τη δημοσιότητα.

Ισχυρίζονται ότι όσα νησιά βρίσκονται σε απόσταση 6 ναυτικών μιλίων από τις ακτές των Μικρασιατικών παραλίων είναι τουρκικά.

Συγκεκριμένα, ο Αρχηγός ΓΕΣ πραγματοποίησε επίσκεψη στην Περιοχή Ευθύνης της 80 Ανώτερης Διοίκησης Ταγμάτων Εθνοφυλακής (80 ΑΔΤΕ) «ΚΩΣ», το διάστημα 4-5 Ιουλίου.

Όπως έγινε γνωστό από το γραφείο ενημέρωσης του ΓΕΣ, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Αρχηγός ενημερώθηκε για το έργο και την αποστολή του Σχηματισμού, επισκέφθηκε Μονάδες, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και τα Επιτηρητικά Φυλάκια (ΕΦ) στις νήσους Φαρμακονήσι, Καλόλιμνο και Ψέριμο, διαπιστώνοντας την επιχειρησιακή ετοιμότητα και το υψηλό επίπεδο ηθικού του προσωπικού.

Η Sozcu από την άλλη, σε δημοσίευμα της αναφέρει τα νησιά ως «κατεχόμενα» με τον πρώην γενικό γραμματέα του τουρκικού υπουργείου άμυνας, Ουμίτ Γιαλίμ, να κάνει λόγο για σκανδαλώδη επίδειξη της Αθήνας που στέλνει μήνυμα στην Άγκυρα.

Αναφέρεται ονομαστικά στον Αντιστράτηγο Χουδελούδη γράφοντας χαρακτηριστικά ότι στην Καλόλιμνο «φωτογραφήθηκε μαζί με τους Έλληνες εισβολείς στρατιώτες μπροστά σε μια γιγάντια Ελληνική σημαία που έχουν ζωγραφίσει στον τοίχο του κτιρίου της στρατιωτικής τους βάσης, δείχνοντας με τα χέρια προς την πλευρά της Τουρκίας».

Οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν:

Πηγή enikos.gr




Ορόσημο αποτελεί το φετινό καλοκαίρι για τον ελληνικό τουρισμό. Παράγοντες του κλάδου και η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμούν ότι το επίπεδο των εισπράξεων στη χώρα μας θα ξεπεράσει τα προ πανδημίας επίπεδα και τα 18,3 δισ. ευρώ του 2019.

Παρά τις αυξημένες τιμές και το υψηλό κόστος μεταφοράς, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι το τουριστικό καλοκαίρι στην Ελλάδα θα είναι θερμό, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι παραμένει υψηλά στην δημοφιλία των τουριστών- στην τέταρτη θέση – καθώς και την αυξημένη κατά 15% κίνηση στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος κατά την διάρκεια του πρώτου εξαμήνου. Αυτό όμως που φαίνεται ότι ξεπερνά κάθε προηγούμενο και αποτελεί νέο σημείο αναφοράς είναι η άφιξη δεκάδων σούπερ γιοτ και διάσημων προσωπικοτήτων στις ελληνικές θάλασσες.

Σύμφωνα με το Bloomberg, o αριθμός των γιοτ είναι αυξημένος σχεδόν σε κάθε χώρα της Μεσογείου, με την Ελλάδα να φιλοξενεί 235 γιοτ, έναντι 217 που βρίσκονται στη Γαλλία, 150 στην Ισπανία και 94 στην Τουρκία.

Η «χρυσή» δεκάδα

Από το Ιόνιο μέχρι τα Δωδεκάννησα τα σούπερ γιοτ έχουν κατακλύσει τις ελληνικές θάλασσες. Oι πιο δημοφιλείς προορισμοί στην Ελλάδα όπως αναφέρει η ιστοσελίδα Charterworld είναι οι εξής:

  • Σκιάθος
  • Σκοπέλος
  • Μύκονος
  • Ιθάκη
  • Σύμη
  • Ρόδος
  • Σπέτσες
  • Υδρα
  • Κως
  • Ζάκυνθος

 

Το Bliss του Έβαν Σπίγκελ

Ο ιδρυτής της Google και λοιποί μεγιστάνες

Το εντυπωσιακό σούπερ γιοτ Bliss του ιδρυτή του Snapchat, Έβαν Σπίγκελ μήκους 312 ποδιών βρίσκεται στην Υδρα, ενώ το Senses μήκους 194 ποδιών του ιδρυτή της Google Λάρι Πέιτζ βρίσκεται στην κοσμοπολίτικη Μύκονο. 

To Senses του Λάρι Πέιτζ

Στην Κρήτη βρίσκεται το Mayan Queen IV του γιου του μεγιστάνα του ασημιού Αλμπέρτο Μπαγιέρες με μήκος 305 πόδια. Το εν λόγω σκάφος διέσωσε πρόσφατα 106 μετανάστες στη Μεσόγειο.


Mayan Queen IV

Στις ελληνικές θάλασσες και συγκεκριμένα στην Μύκονο βρίσκεται και το Air μήκους 266 ποδιών του Ιταλού μεγιστάνα της τσίχλας, Αουγκούστο Περφέτι. 

Augusto Perfetti

 

Διάσημοι ηθοποιοί, μοντέλα και αθλητές

Χαρακτηριστικό του πόσο δημοφιλείς είναι οι ελληνικοί προορισμοί, είναι το γεγονός ότι διάσημοι τούρκοι ηθοποιοί επιλέγουν να περάσουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα παρά σε κάποιο θέρετρο της γειτονικής χώρας.

 

O 29χρονος Μπουράκ Ντενίζ επέλεξε την Σύμη και ανάρτησε φωτογραφίες στον λογαριασμό του στο Instagram  από τις διακοπές του σε ένα σούπερ γιοτ.

 

H Xαντέ Ερτσέλ, επίσης ηθοποιός με πάνω από 30 εκατ. ακόλουθους, επέλεξε την Σαντορίνη.

 

Επιπλέον, η Κλώντια Σίφερ, ένα από τα διασημότερα μοντέλα παγκοσμίως,  επέλεξε να περάσει τις διακοπές της στην Ελλάδα σε σούπερ γιοτ στις Σπέτσες.

 

Η Τζέιν Σέιμουρ

Η διάσημη αμερικανίδα ηθοποιός Τζέιν Σέιμουρ ανέβασε φωτογραφίες από τις διακοπές της στην Ελλάδα με γιοτ, χωρίς ωστόσο να θέλει να αποκαλύψει τον προορισμό της.

Επίσης, στα τέλη του προηγούμενου μήνα ο θρύλος του NFL και πρώην σύζυγος της βραζιλιάνας καλλονής Ζιζέλ, Τομ Μπρέιντι επέλεξε να περάσει τις διακοπές του στην Ελλάδα του σε ένα υπερπολυτελές γιοτ συνοδευόμενος από τα παιδιά του.

https://www.ot.gr/2023/07/11/tourismos/tourismos-to-kalokairi-ton-souper-giot-gia-ta-ellinika-nisia-eikones/

«Εφιαλτικά» είναι τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου
Προβληματισμό, θλίψη και ανατριχίλα προκαλούν για ακόμη μία φορά τα στοιχεία από τα τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα που καταγράφονται στη Ρόδο, τα Δωδεκάνησα, αλλά και υπόλοιπα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Ροδιακή» σε ό,τι αφορά το πρώτο εξάμηνο του 2023, η κατάσταση βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά αλλά και ανησυχητικά επίπεδα από κάθε άποψη σε ό,τι αφορά τα τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα: 6 νεκροί και 307 τραυματίες είναι ο απολογισμός σε ό,τι αφορά μόνο το νησί της Ρόδου ενώ σε άλλους 5 νεκρούς και 120 επιπλέον τραυματίες διαμορφώνεται ο θλιβερός απολογισμός για ολόκληρο το Νότιο Αιγαίο.

Συνολικά, οι νεκροί στην άσφαλτο φθάνουν τους 11 ενώ οι τραυματίες ξεπερνούν τους 420!

Ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων πάντως, είναι ανυπολόγιστος, αφού τα στοιχεία δεν αφορούν τα τροχαία ατυχήματα υλικών ζημιών.

 

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους εταιρειών οδικής βοήθειας από τη Ρόδο αλλά και έμπειρους ασφαλιστές, ο αριθμός των τροχαίων μόνο στα Δωδεκάνησα, υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 1.500 για το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Επίσης, ο αριθμός των τραυματιών που αναφέρονται στα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου, αντιστοιχεί σε εκείνους που μεταφέρθηκαν με ασθενοφόρα στα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας των νησιών μας, και όχι άλλους που ενδεχομένως να μεταφέρθηκαν με άλλα μέσα από μόνοι τους για να τους παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

Τροχαία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ και εταιρείες οδικής βοήθειας, τρέχουν και δε... φθάνουν μέρα και νύχτα για να προλάβουν τα χειρότερα. Η κατάσταση μοιάζει και είναι απελπιστική!

 

Πίσω από τους παραπάνω αριθμούς, υπάρχει ανείπωτος πόνος, θλίψη και δυστυχία εκατοντάδων οικογενειών, οι οποίες ήρθαν αντιμέτωπες με τις συνέπειες των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων τα τελευταία χρόνια, αλλά και ακλόνητο στοιχείο προς κάθε αρμόδιο φορέα και αρχή, ότι επιτέλους ήρθε η ώρα να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση του ακήρυχτου αυτού πολέμου στην άσφαλτο.

Επιβάλλεται η άμεση λήψη πρόσθετων μέτρων
Τα ατυχήματα και τα δυστυχήματα στην περιοχή μας, όπως κάθε χρόνο, έτσι κι εφέτος αυξάνονται από το μήνα Απρίλιο (σχεδόν διπλασιάζονται) μέχρι και το τέλος της τουριστικής σεζόν. Κι αυτό επειδή τα οχήματα και ο κυκλοφοριακός φόρτος στους δρόμους της Ρόδου, αυξάνεται κατακόρυφα, όλες τις ώρες της μέρας και της νύχτας.

Ο ανεπίσημος χάρτης των τροχαίων για τη Ρόδο τεκμηριώνει απόλυτα τα παραπάνω:

• Ιανουάριος, μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με το ΕΚΑΒ 31 τραυματίες από τροχαία

• Φεβρουάριος: 24 άτομα

• Μάρτιος: 40 άτομα

• Απρίλιος: 45 άτομα

• Μάιος: 80 άτομα και

• Ιούνιος: 87 άτομα.

 

Το σύνολο για το α’ εξάμηνο του 2023 αντιστοιχεί σε 307 τραυματίες από τροχαία ατυχήματα μόνο για τη Ρόδο. Που σημαίνει δηλαδή με ανεπίσημους υπολογισμούς ότι ο αριθμός των τραυματιών που μετέβησαν στο νοσοκομείο της Ρόδου για να τους παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες είναι πολύ μεγαλύτερος.

Έτσι «γονατίζει» και επιφορτίζεται το σύστημα υγείας
Εάν επιχειρήσει κανείς να ερμηνεύσει και να αναλύσει όλα τα δεδομένα και τις σοβαρές επιπτώσεις, που προκαλούνται από την διατήρηση των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων στους δρόμους των νησιών μας, τότε η κατάσταση προκαλεί ακόμα μεγαλύτερο προβληματισμό:

Οι διασώστες του ΕΚΑΒ, τα νοσοκομεία μας, τα κέντρα υγείας, οι γιατροί, οι νοσηλευτές μας, οι αναισθησιολόγοι, καθώς επίσης και η ΜΕΘ του νοσοκομείου της Ρόδου, αγκομαχούν κάθε μέρα, να ανταποκριθούν στις έκτακτες καταστάσεων των τροχαίων ατυχημάτων.

Κι εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί, αν καταφέρναμε με συντονισμό υπηρεσιών και φορέων, να μειώσουμε το ποσοστό του πόνου, της θλίψης και των θανάτων που καταγράφονται κάθε χρόνο στην άσφαλτο των νησιών μας, τότε αντίστοιχα το όφελος και το κέρδος για όλη την κοινωνία αλλά και το ίδιο το κράτος θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό.

Ο ανατριχιαστικός χάρτης των τροχαίων δυστυχημάτων στα νησιά μας
Μόνο από την αρχή του χρόνου, έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους των νησιών μας, 11 συνολικά άνθρωποι, ενώ το σύνολο των τραυματιών που διακομίστηκε από το ΕΚΑΒ στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της Δωδεκανήσου, υπολογίζεται ότι ξεπερνά τους 400!

 

Αναλυτικά:

• Στις 8 Ιανουαρίου 2023, στην Κάλυμνο, έχασε τη ζωή του ένας νεαρός 17 ετών. Το δίκυκλο που οδηγούσε βγήκε εκτός δρόμου και προσέκρουσε σε σταθερό αντικείμενο στην περιοχή της Ανάληψης, με αποτέλεσμα να βρει τραγικό θάνατο.

• Στις 22 Ιανουαρίου 2023, σε διπλό θανατηφόρο τροχαίο στην Κω, έχασαν τη ζωή τους δύο άτομα ηλικίας 25 και 40 ετών αντίστοιχα.

• Στις 19 Φεβρουαρίου 2023, έχασε τη ζωή του στη Ρόδου – Λίνδου ένας νεαρός μόλις 21 ετών.

• Στις 3 Μαρτίου 2023 στο νησί της Κω επίσης, έχασε τη ζωή του 40χρονος διανομέας.

• Στις 14 Μαρτίου 2023, έχασε τη ζωή της στη Ρόδο (ανάμεσα σε Κρεμαστή και Ιαλυσό) 20χρονη κοπέλα, η οποία επέβαινε σε Ι.Χ. αυτοκίνητο που οδηγούσε 21χρονος νεαρός.

 

• Στις 4 Μαΐου 2023, έχασε τη ζωή του στη Ρόδο (4ο χιλιόμετρο αεροδρομίου – Τσαΐρι) 58χρονος οδηγός Ι.Χ. επαγγελματικού αυτοκινήτου.

• Στις 19 Μαΐου 2023, ένας 33χρονος Βέλγος τουρίστας, κινούμενος επί της επαρχιακής οδού Τσαΐρι αεροδρόμιο, έχασε τη ζωή του όταν το τετράτροχο όχημα που οδηγούσε συγκρούστηκε μετωπικά με φορτηγό αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να τυλιχθούν και τα δύο στις φλόγες.

• Στις 9 Ιουνίου 2023, ένας 62χρονος Ροδίτης, έχασε τη ζωή του όταν το δίκυκλο που οδηγούσε ανετράπη κοντά στα Μαριτσά.

• Στις 16 Ιουνίου 2023 ένας 42χρονος με καταγωγή από τη Σύμη, έχασε τη ζωή του στη Ρόδο όταν το δίκυκλο που οδηγούσε συγκρούστηκε διαδοχικά με δύο οχήματα.

• Στις 27 Ιουνίου 2023 ένας 28χρονος νεαρός, στην Κάρπαθο, έχασε τη ζωή του όταν η δίκυκλη μοτοσικλέτα που οδηγούσε βγήκε εκτός δρόμου και προσέκρουσε σε τοιχίο.

https://www.rodiaki.gr/article/497084/polemos-sthn-asfalto-twn-nhsiwn-mas-11-nekroi-kai-400-traymaties-se-180-meres?fbclid=IwAR2xX2npY9-MiF_mOqwG6rPC_Q1jsvDV8cgNEJgYODy-Gw1oPoGzXJD8H8A

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot