Τα Θεοφάνια εορτάζονται σήμερα σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνεια και Φώτα (ή Εορτή των Φώτων). Είναι η ονομαστική εορτή για τα ονόματα Φωτεινή, Φανή, Φώτιος, Τριάδα, Ουρανία, Ιορδάνης, Ιορδάνα, Περιστέρης, Περιστέρα, Θεοφάνης, Θεοφανία και Θεοχάρης.
Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επιλεγόμενος στη συνέχεια Βαπτιστής, που ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, και διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας. Βάπτισε και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε σύμφωνα με τα Ευαγγέλια από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα από τον ουρανό ακούσθηκε φωνή που έλεγε ότι: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα». Η φράση αναφέρεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, ενώ απουσιάζει από αυτό του Ιωάννη.
Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζεται η μνήμη του γεγονότος της Βάπτισης του Ιησού δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Φαίνεται όμως ότι αναφάνηκε πολύ νωρίς στη πρώτη Εκκλησίατων Χριστιανών. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (Στρωμ. βιβλ. α΄) αναφέρει πως κάποιοι αιρετικοί, οι περί τον Βασιλείδη γνωστικοί στις αρχές του Β΄ αιώνα εόρταζαν την ημέρα της Βάπτισης του Κυρίου «προδιανυκτερεύοντες» και ότι η εορτή αυτή γινόταν κατ΄ άλλους μεν στις 6 Ιανουαρίου, κατ΄ άλλους στις 10 Ιανουαρίου.
Κατά τον 3ο αιώνα η εορτή φαίνεται να έχει καθιερωθεί σε όλη την Χριστιανική Εκκλησία. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραδέχεται και περιγράφει την εορτή ως «αρχαία πανήγυρη».
Στο τέλος του 3ου αιώνα προστέθηκε και άλλη έννοια στον εορτασμό αυτό που άρχισε να πανηγυρίζεται και ως ημέρα της «εν σαρκί» φανερώσεως του Κυρίου. Από την εποχή αυτή ξεκινά , το πιθανότερο, και ο εορτασμός των Χριστουγέννων.
Κατά τον 4ο αιώνα η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ΄ όπου και το όνομα «Τα Φώτα».
Στη Δύση τα Θεοφάνια απαντώνται στα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά από την εποχή αυτή καθιερώνεται στη Ρωμαϊκή Εκκλησία και άλλη μια εορτή αφιερωμένη στη κατά σάρκα Γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου. Όταν πλέον καθιερώθηκε αυτή η ημερομηνία για τα Χριστούγεννα σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο έγινε και ο διαχωρισμός της εορτής των Φώτων στις 6 Ιανουαρίου, στα μέσα του 6ου αιώνα.
Την ημέρα των Θεοφανίων τελείται και ο αγιασμός των Υδάτων.
Κύριες τελετές είναι
Μέγας Αγιασμός (Θρησκευτική τελετή που λαμβάνει χώρα εντός των Εκκλησιών).
Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού (Θρησκευτική τελετή που ακολουθεί του Μεγάλου Αγιασμού και γίνεται η κατάδυση του Σταυρού σε ακτή Θάλασσας, εντός λιμένων, όχθες ποταμών ή λιμνών ή και σε δεξαμενές νερού όπως στην Αθήνα), με πιστούς να πέφτουν παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες της εποχής στο νερό για να βρουν τον σταυρό και να πάρουν την ευλογία από τον ιερέα.
Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας ο αγιασμός γίνεται και την παραμονή των Θεοφανίων που λέγεται «μικρός αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό ραντίζει τους χώρους των σπιτιών. Σύμφωνα με την παράδοση η πρωτάγιαση είναι και το μέσο με το οποίο τρέπονται σε άγρια φυγή οι καλικάντζαροι.
Με την εορτή των Θεοφανίων ολοκληρώνεται και η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων, ενώ μία ημέρα μετά ακολουθεί η εορτή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.
Ο εξωτερικός χώρος είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να προσθέσετε αξία στο σπίτι σας και να κάνετε το ακίνητό σας πιο ελκυστικό. Είναι επίσης ένας εξαιρετικός τρόπος για να ξεφύγετε από τα όρια του σπιτιού σας και να πάρετε καθαρό αέρα. Τι γίνεται όμως αν θέλετε να απολαμβάνετε τους εξωτερικούς χώρους ακόμη και όταν είναι σκοτάδι; Σε αυτό το σημείο έρχεται ο εξωτερικός φωτισμός.
Υπάρχουν σήμερα διαθέσιμοι διάφοροι τύποι επιλογών εξωτερικού φωτισμού. Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι ο φωτισμός κήπου, ο οποίος αποτελείται από προβολείς ή φώτα μονοπατιών που φωτίζουν συγκεκριμένες περιοχές της αυλής σας. Εάν έχετε πισίνα, μπορείτε να εγκαταστήσετε υποβρύχια φώτα που φωτίζουν το νερό και συμβάλλουν στην ασφάλειά του τη νύχτα. Τα φωτιστικά εξωτερικού χώρου είναι ιδανικά για τον φωτισμό μονοπατιών, πεζοδρομίων και οδοστρωμάτων, αλλά δεν παρέχουν πολύ φως στο εσωτερικό του ίδιου του σπιτιού. Αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα εάν υπάρχουν φυτά ή άλλα αντικείμενα στην ιδιοκτησία σας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν φωτισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.
Για να λύσετε αυτό το πρόβλημα, μπορείτε να εγκαταστήσετε προβολείς σε καίριες περιοχές γύρω από το σπίτι σας. Οι προβολείς παρέχουν πιο έντονο φως από ό,τι τα φώτα κήπου και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, εάν είναι απαραίτητο. Οι προβολείς έρχονται σε πολλά διαφορετικά σχήματα και μεγέθη, ώστε να μπορείτε να επιλέξετε αυτούς που ταιριάζουν απόλυτα με το στυλ του σπιτιού σας.
Ο εξωτερικός χώρος μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική προσθήκη σε κάθε σπίτι. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον κήπο σας ως προέκταση του χώρου κατοικίας σας ή απλά ως ένα μέρος για να χαλαρώσετε, να διαβάσετε και να ξεκουραστείτε μετά τη δουλειά.
Χρησιμοποιήστε απαλό φως όπου είναι δυνατόν. Αυτό το είδος φωτός είναι πιο χαλαρωτικό και συμβάλλει στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας που προσκαλεί τους ανθρώπους να καθίσουν και να κοινωνικοποιηθούν. Βοηθά επίσης στη δημιουργία αίσθησης χώρου σε μικρότερους χώρους.
Ακολουθήστε τις ίδιες αρχές για τα φωτιστικά εσωτερικού χώρου όταν επιλέγετε τα φωτιστικά εξωτερικού χώρου. Θέλετε να βεβαιωθείτε ότι είναι αρκετά φωτεινά για να φωτίζουν τις βασικές περιοχές, αλλά όχι πολύ φωτεινά, ώστε να μην ενοχλούν κανέναν όταν χαλαρώνει έξω τη νύχτα.
Να θυμάστε πάντα ότι θα χρειαστείτε περισσότερες από μία πηγές φωτισμού αν υπάρχουν μεγάλες περιοχές στις οποίες μπορούν να κινηθούν άνθρωποι, όπως βεράντες ή μονοπάτια κήπων. Είναι επίσης σημαντικό τα φώτα να μην είναι πολύ φωτεινά, ιδανικά επιλέξτε φωτιστικά Led, ώστε να μην ενοχλούν κανέναν όταν χαλαρώνει έξω τη νύχτα.
Συνεδριάζει την Τρίτη η Ιερά Σύνοδος - 180 χριστιανικά σωματεία ζητούν άνοιγμα ναών - Οι αποφάσεις της κυβέρνησης οδηγούν σε διχασμό, λέει ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων - O Μητροπολίτης Κερκύρας Νεκτάριος κάνει λόγο για Εκκλησία «υπό διωγμόν»
«Βελτιωμένη πρόταση» περιμένει από την Πολιτεία η Εκκλησία για το άνοιγμα των ναών τα Χριστούγεννα, θεωρώντας ότι «υπάρχει ακόμα χρόνος για αλλαγή της απόφασης». Αυτή, είναι η επίσημη συνετή γραμμή της Εκκλησίας, σύμφωνα με πληροφορίες από εκκλησιαστικές πηγές, ενόψει της συνεδρίασης της Διαρκούς Ιερά Συνόδου την προσεχή Τρίτη και ενώ σε αντίθεση πολλοί Ιεράρχες βρίσκονται ήδη «στα κάγκελα»» και έτοιμοι να χτυπήσουν καμπάνες πένθιμα να καταγγείλουν τη κυβέρνηση ή και να παραβιάσουν την απόφαση , λειτουργώντας τους ναούς με μέτρα προστασίας και αριθμός πιστών ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα των ναών.
Αν και η Εκκλησία, όπως λένε εκκλησιαστικοί κύκλοι κατανοεί το θέμα προστασίας της δημόσιας υγείας, διεργασίες και συζητήσεις προκαλεί η απόφαση της κυβέρνησης για τον τρόπο λειτουργίας των ναών, που προβλημάτισε έντονα την πλειονότητα των Μητροπολιτών , που αναμένεται να ασκήσει πίεση κατά τη διάρκεια εργασιών της ΔΙΣ . Η πρόταση που έχει γνωστοποιηθεί για τις γιορτές προβλέπει ότι οι εκκλησίες θα ανοίξουν μόνο ανήμερα των Χριστουγέννων και των Φώτων. Τις δύο αυτές ημέρες θα επιτρέπεται η παρουσία έως και εννέα ατόμων (9) σε όλες τις εκκλησίες και έως εικοσιπέντε (25) ατόμων στους Μητροπολιτικούς Ναούς σε όλες τις περιοχές της χώρας. Την ευθύνη τήρησης των μέτρων θα έχουν οι οικείες μητροπόλεις και η Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Επίσης ότι τα Θεοφάνεια, δεν θα πραγματοποιηθεί αγιασμός των υδάτων σε ανοιχτό δημόσιο χώρο.
Δημητριάδος: Οι αποφάσεις της Κυβέρνησης δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές
«Θα περιμένουμε την απόφαση της Δ.Ι.Σ., γιατί μόνο αυτή μας δεσμεύει, ουσιαστικώς και εκκλησιαστικώς», σχολίασε στο TRT ο Mητροπολίτης Δημητριάδος, Ιγνάτιος.«Ζητήσαμε το μέτρο, τη χρυσή τομή. Οι αποφάσεις, αν ισχύσουν όπως ανακοινώθηκαν, δεν συνιστούν μέτρο και χρυσή τομή», σημείωσε ο κ. Ιγνάτιος, «άρα, θα περιμένουμε τις αποφάσεις της Δ.Ι.Σ. και ανάλογα θα πράξουμ», και υπογράμμισε ότι «ξέρουμε να χειριστούμε τα πράγματα. Το έχουμε ξανακάνει και νομίζω ότι θα γιορτάσουμε Χριστούγεννα, γιατί έτσι πρέπει, με απόλυτη, βεβαίως, ασφάλεια για τους ανθρώπους».
Ο Μητροπολίτης θεωρεί κατανοητή την απόφαση για τον εορτασμό των Θεοφανίων χωρίς την παραδοσιακή τελετή του καθαγιασμού των υδάτων, υπογράμμισε την ανάγκη «να παραμείνουμε κοινωνία συγκροτημένη» και κάλεσε όσους παίρνουν τις αποφάσεις «να αναλογιστούν τί αναλαμβάνουν ως ευθύνη και τί πρέπει να κάνουν. Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμη περιθώριο να βρούμε το μέτρο, τη χρυσή τομή και ελπίζω ότι εν τέλει θα τη βρούμε όλοι μαζί». Για να τονίζει «Πολλές φορές στη ζωή μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ακραίες αντιλήψεις και απόψεις. Οι Χριστιανοί, με διακριτικότητα στεκόμαστε, λαμβάνουμε μέτρα και ευθύνες», πρόσθεσε ο κ. Ιγνάτιος και υπογράμμισε ότι «πρέπει, όμως, ν’ αποφευχθούν ακραίες καταστάσεις από την Πολιτεία, απ’ αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις. Γι’ αυτό, η διάκριση και η εύρεση της χρυσής τομής είναι πιο αναγκαία από ποτέ, για να γιορτάσουμε Χριστούγεννα».
Μητροπολίτης Καλαβρύτων: Ο άνθρωπος έχει και πνευματικές ανάγκες, οι οποίες δεν πρέπει να παραθεωρούνται
«Ανατρεπτικές» χαρακτήρισε τις αποφάσεις της Κυβέρνησης για τη λειτουργία των ναών τα Χριστούγεννα ο μητροπολίτης Καλαβρύτων, Ιερώνυμος και τόνισε πως «οδηγούν σε κλίμα διχασμού με κίνδυνο να πληγεί ανεπανόρθωτα η ενότητα και η σύμπνοια του λαού μας, που είναι το πρώτο ζητούμενο αυτές τις κρίσιμες μέρες».
Ο κ. Ιερώνυμος, είπε ότι «ο άνθρωπος έχει και πνευματικές ανάγκες, οι οποίες δεν πρέπει να παραθεωρούνται. Οι κρατικοί φορείς φαίνεται να αγνοούν τον λόγο του Κυρίου, πως δεν μπορεί μόνο με ψωμί να ζήσει ο άνθρωπος».
180 χριστιανικά σωματεία ζητούν άνοιγμα ναών
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) διαβίβασε στην κυβέρνηση επιστολή 180 χριστιανικών σωματείων από όλη τη χώρα, με την οποία ζητούν το άνοιγμα των ναών ενόψει των Χριστουγέννων. «Εκείνο που ζητάμε είναι να μας δοθεί η δυνατότητα να καταφεύγουμε στους ναούς μας. Να μπορούμε ν’ ανάψουμε ένα κερί. Να εξομολογηθούμε. Να λειτουργηθούμε. Να κοινωνήσουμε. Οι πιστοί εκτιμούν τις προσπάθειες των ιατρών και των νοσηλευτών και σέβονται και τηρούν τους νόμους της πολιτείας. Ας σεβαστεί και η πολιτεία τούς ιερούς ναούς, οι οποίοι δεν αποτελούν εστίες διαδόσεως του ιού», λέει η επιστολή.
Aδεια εξαίρεσης για τον Αγιασμό των υδάτων θα ζητήσει ο Μητροπολίτης Πειραιώς
Να εξαιρεθεί από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις που απαγορεύουν την τέλεση αγιασμού των υδάτων, ανήμερα των Φώτων, αναμένεται να ζητήσει ο Μητροπολίτης Πειραιώς. Μέσω του εκπροσώπου Τύπου της Μητρόπολης, Δημήτρη Αλφιερή, έγινε γνωστό πως θα ζητήσει εξαίρεση προκειμένου να αγιάσει τα νερά του πρώτου λιμανιού της χώρας καθώς εφέτος , αποφασίστηκε να μην γίνει αγιασμός των υδάτων σε ανοιχτούς χώρους και οι ιερείς να το κάνουν στις κολυμπήθρες των ναών.
Κερκύρας Νεκτάριος: «Η πανδημία χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να μην κοινωνούμε»
O Μητροπολίτης Κερκύρας Νεκτάριος που έχει κάνει λόγο για Εκκλησία «υπό διωγμόν», είπε χθες «Όμως εμείς έχουμε μπροστά μας τον Άγιο Σπυρίδωνα τον οποίο παρακαλούμε για όλη την οικουμένη, αυτήν που πλήττεται από αντίθεες δυνάμεις. Για να τονίσει: «Η πανδημία χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για να μην κοινωνούμε. Στοχοποιείται η Εκκλησία».
Δεν εφαρμόζεται το μέτρο
Δεν είναι λίγοι αυτοί που χαρακτηρίζουν ως «δώρο άδωρο» απόφαση της κυβέρνησης να ανοίξουν οι ναοί ανήμερα των Χριστουγέννων και των Φώτων μόνο ανήμερα και με λίγους πιστούς . Όπως λένε είναι δύσκολο να γίνει επιλογή των πιστών , στη συνέχεια παρακολούθηση να μην μπει κανείς άλλος, ή κλείσιμο της πόρτας του ναού. «Καλύτερα να παραμείνει η κατάσταση ως έχει λένε κάποιοι Ιεράρχες, δηλαδή να κάνουν οι ιερείς μόνοι τους τις λειτουργίες με κλειστές πόρτες. «Το μέτρο δύσκολα εφαρμόζεται» λένε χαρακτηριστικά ιερείς.
Ένα ακόμα θέμα που βάζουν οι ιερείς είναι το θέμα της ευθύνης της εισόδου των πιστών στους ναούς. Ερωτήματα του τύπου ποιος θα κάνει την επιλογή των 9 πιστών ή ποιος θα ελέγχει την είσοδο απασχολούν τους ιερείς όλων των Μητροπόλεων , από την πρώτη στιγμή που έγιναν οι ανακοινώσεις.Επρεπε να βρεθεί η «χρυσή τομή» επισημαίνουν οι Ιεράρχες, υπογραμμίζοντας ότι η αναλογία πιστών και τετραγωνικών ήταν αποδεκτή για λόγους δημόσιας υγείας. «Κατανοούμε ότι πρέπει να προστατευτεί η δημόσια υγεία» λένε οι ψυχραιμότερες φωνές της Εκκλησίας αλλά έπρεπε να βρεθεί και ένα μέτρο που να μπορεί να εφαρμοστεί και όχι να προκαλέσει αντιδράσεις.
Σερρών: Η Εκκλησία δεν είναι κοσμικό ίδρυμα στο οποίο το κάθε κράτος μπορεί να φέρεται με αυτό τον τρόπο
«Ασφαλώς και νουν έχουμε και προφυλασσόμεθα και εμείς και προφυλάσσουμε και τους αδελφούς μας», σημείωσε ο μητροπολίτης Σερρών Θεολόγος «αλλ’ όμως αρνούμεθα να δεχθούμε τη λογική αυτού του κόσμου ότι η Εκκλησία είναι ένα κοσμικό ίδρυμα στο οποίο το Κράτος και το κάθε κράτος μπορεί να φέρεται με αυτό τον τρόπο». «Ταπεινωνόμεθα όμως για χάρη της αγάπης και της ενότητος του λαού, αλλά δεν παύουμε να προσευχόμεθα να φωτίσει ο Θεός εκείνους οι οποίοι έχουν στα χέρια τους την διαχείριση αυτής της καταστάσεως να αντιληφθούν ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σάρκα, αλλά είναι και ψυχή και αυτή η ψυχή θέλει τροφή όπως και το σώμα και η τροφή της ψυχής είναι το Σώμα και το Αίμα του Δεσπότου Χριστού», τόνισε ακόμα ο μητροπολίτης Θεολόγος.