Την ίδια ώρα που στα ελληνοσκοπιανά σύνορα, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες συνωστίζονται κάτω από αντίξοες συνθήκες σε οργανωμένους ή πρόχειρους καταυλισμούς, «η μάχη» στο Αιγαίο με τους δουλεμπόρους και τα οργανωμένα κυκλώματα κορυφώνεται.
Είκοσι τέσσερις ώρες το 24ωρο εκατοντάδες άνθρωποι συνεχίζουν να περνούν στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα με αμείωτο ρυθμό και οι άνδρες του Λιμενικού που υπηρετούν στα νησιά-πύλες εισόδου εκπέμπουν σήμα «SOS», καθώς, όπως εξελίσσονται οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, η ενίσχυση είναι επιβεβλημένη. Την ίδια ώρα, συγκλονιστικά είναι τα άγνωστα περιστατικά κατά τη διάρκεια διασώσεων στα Δωδεκάνησα, που μας περιγράφει ο αξιωματικός του Λιμενικού Σώματος και υπεύθυνος Πλωτών Λιμενικού Σώματος από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Προσωπικού Λιμενικού Σώματος Μενέλαος Δαφέρμος, που μέχρι πρότινος ήταν αποσπασμένος μηχανικός από το Λιμεναρχείο του Ηρακλείου στα σκάφη του Λιμεναρχείου της Κω.
Σε μια διάσωση 60 ατόμων, όπως μας αναφέρει ο ανθυποπλοίαρχος Μενέλαος Δαφέρμος, έσκασε ένας αεροθάλαμος της πλαστικής βάρκας τους. «Κι αυτό όταν την πλευρίζαμε για να τους πάρουμε στο σκάφος μας, με αποτέλεσμα να πέσουν 6 άτομα από τους πρόσφυγες στη θάλασσα. Επικράτησε απίστευτος πανικός. Θυμάμαι μας πετούσαν οι γυναίκες στην κυριολεξία τα βρέφη, τα μωρά τους, επάνω στο σκάφος μας. Σηκώναμε τους ανθρώπους από τα πλευρικά του σκάφους μας. Ανθρώπους 80 κιλών τους σηκώναμε με τη βοήθεια του Θεού λες και ζύγιζαν ένα κιλό. Συγκλονιστική διάσωση, συγκλονιστικές στιγμές».
Παραλίγο να χαθεί ένας συνάδελφος
Κατά την περισυλλογή 15 μεταναστών λιμενικός στην προσπάθειά του να τους σώσει έπεσε στη θάλασσα. Συνάδελφός του περιγράφει: «Συγκεκριμένα από εμένα είχε απόσταση 30 εκατοστά. Δεν μπορώ να ξεχάσω τη μορφή του όταν έπεφτε στη θάλασσα και φώναζε τα ονόματά μας για να τρέξουμε να τον σώσουμε. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες εκείνη τη στιγμή. Είχε σπάσει ο κρίκος της πλαστικής βάρκας των μεταναστών που την είχαν δέσει οι λιμενικοί για να τη σύρουν πάνω στο σκάφος. Ηταν τέσσερις τα ξημερώματα. Με δεδομένο ότι ήταν σκοτάδι και το βάθος της θάλασσας ήταν πολύ μεγάλο και ότι δεν είχαμε καμία απολύτως οπτική επαφή, φοβηθήκαμε ότι δεν θα τον βρίσκαμε ποτέ. Ομως είναι πάρα πολύ ικανός στο κολύμπι και αμέσως μετά από λίγο εμφανίστηκε στην επιφάνεια της θάλασσας, με αποτέλεσμα να τρέξουμε να τον ανασύρουμε».
Τραγωδία
Στο μοναδικό τραγικό περιστατικό που βρέθηκαν να δίνουν μάχη ήταν ένα ναυάγιο στα τουρκικά χωρικά ύδατα, κοντά στην οριογραμμή. Είχε αναποδογυρίσει μια μεγάλη ξύλινη βάρκα και είχαν εγκλωβιστεί 10 μετανάστες κάτω από αυτή. Αμέσως οι Τούρκοι ζήτησαν βοήθεια και είχαν προστρέξει λιμενικοί της Κω στο σημείο. «Οι Τούρκοι διασώστες ανέσυραν 7 νεκρούς και τρεις σε μισολιπόθυμη κατάσταση. Η τραγική εξέλιξη προς το τέλος της περισυλλογής ήταν όταν ανέσυραν από την αναποδογυρισμένη βάρκα νεκρό ένα βρέφος τριών μηνών».
neaplefsi.gr
Την ίδια στιγμή που ανώτατοι και ανώτεροι αξιωματικοί στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή αναμένουν από μέρα σε μέρα να ξεκινήσουν οι κρίσεις στο Αιγαίο τα στελέχη του Σώματος συνεχίζουν να διασώζουν πρόσφυγες ενώ, όπως λένε, οι ροές παραμένουν σταθερές παρά την κατάσταση που επικρατεί στην Ειδομένη.
Επίσης υπενθυμίζουν το πάγιο αίτημα για ενίσχυση των υπηρεσιών με επιπλέον προσωπικό αλλά και με πλωτά μέσα καλά συντηρημένα καθώς επιχειρούν πολλές ώρες και συχνά υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα την καταπόνηση και των πλωτών και των πληρωμάτων τους.
Ενδεικτικό της κατάστασης, σημειώνουν, είναι ότι έχουν δεχθεί από τις τουρκικές αρχές 1.047 σήματα για ομαδικούς εντοπισμούς σκαφών που έρχονται από την Τουρκία ενώ 103.000 πρόσφυγες διεσώθησαν μέσα από το νερό.
Όπως λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αξιωματικών Λιμενικού Σώματος κ. Δημήτρης Σαϊτάκης αναφερόμενος στη συντήρηση των πλωτών σκαφών «εάν δεν υπάρχει συνεχής χρηματοδότηση για την συντήρηση των σκαφών μας ώστε να είναι επιχειρησιακά ξέρετε τι θα γίνει; Οι Νατοϊκές δυνάμεις θα καλούν τους τούρκους για έρευνα και διάσωση».
Αναφορικά με το δυναμικό οι συνδικαλιστές του Λιμενικού αναφέρουν ότι στη Μυτιλήνη υπηρετούν 132 στελέχη και έχουν στη διάθεση τους πέντε περιπολικά σκάφη ενώ το 2015 διαχειρίστηκαν πάνω από 500.000 μετανάστες και πρόσφυγες. Τον Ιούλιο του 2014 το σκάφος είχε 510 ώρες λειτουργίας μηχανής δηλαδή οι μηχανές του λειτουργούσαν 17 ώρες το 24ωρο.
Στο Καστελόριζο υπηρετούν 10 άτομα έχοντας στη διάθεση τους ένα σκάφος και ουσιαστικά χωρίς καμία υποδομή διαχειρίστηκαν πάνω από 10.000 πρόσφυγες και μετανάστες.
Στη Λέρο βρίσκονται 30 στελέχη του Λ.Σ. με ένα πλωτό και διαχειρίστηκαν 150.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Μάλιστα, όπως καταγγέλλουν οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των λιμενικών, το Λιμεναρχείο Λέρου τις τελευταίες ημέρες δεν έχει διαθέσιμο πλωτό μέσο και συνδράμουν δυο σκάφη του Frontex και δυο κανονιοφόροι του Π.Ν.
Τονίζουν ακόμη ότι στο Αιγαίο από το 2013 έχει υπάρξει ολοκληρωμένο σύστημα θαλάσσιας επιτήρησης χαρακτηρίζοντας ως εξαιρετική τη συνεργασία μεταξύ ΛΣ με Ένοπλες Δυνάμεις καθώς το Πολεμικό Ναυτικό έχει διαθέσει 10 πλοία που επιχειρούν με συνδέσμους λιμενικούς.
Σημειώνουν ακόμη ότι από τους πρόσφυγες που έχουν έρθει από τις αρχές του 2016 το 70% είναι γυναικόπεδα και ηλικιωμένοι, ενώ οι αφίξεις καταγράφονται από το βορειοανατολικό Αιγαίο ως το Καστελόριζο, δηλαδή σε ένα σύνολο 20 νησιών περίπου αλλά η στόχευση γίνεται μόνο σε πέντε από αυτά δηλαδή σε Λέρο, Σάμο, Χίο, Κω και Μυτιλήνη.
Και προσθέτουν ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια προορίζονται μόνο για πέντε συγκεκριμένα νησιά ενώ τα υπόλοιπα είναι εκτός χρηματοδότησης φέρνοντας για παράδειγμα το Καστελόριζο όπου αφίχθησαν πάνω από 10.000 μετανάστες ενώ παράλληλα δεν έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση. Αντίθετα, όπως λένε, στην Ισπανία έφτασαν 4.700 μετανάστες και πήρε 6.000.000 ευρώ.
Σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη Τουρκία εκτιμούν ότι πέρα από το ενδεχόμενο στροφής των προσφύγων προς τη «βόρεια οδό» από την άνοιξη που μπορεί να προκαλέσει ανάσχεση των ροών εκτιμούν ότι μπορεί να επηρεάσει και το γεγονός ότι φέτος η Τουρκία άρχισε να δίνει άδειες εργασίας σε Σύρους.
To BHMA
«Την άνοιξη που βελτιώνονται οι καιρικές συνθήκες και λιώνουν τα χιόνια μπορεί να υπάρξει αισθητή μεταβολή του σκηνικού για τις προσφυγικές ροές. Είναι δηλαδή σοβαρό το ενδεχόμενο να ανοίξει η «βόρεια οδός» για τους πρόσφυγες από Τουρκία προς κεντρική Ευρώπη μέσω Καυκάσου.
Με το δεδομένο βέβαια ότι και η Ελλάδα με τα κλειστά σύνορα θα αποτελεί συνώνυμο του αδιεξόδου.
Αυτό εφόσον συμβεί θα έχει αποτέλεσμα τη μείωση των προσφυγικών ροών προς τη χώρα μας» έλεγαν προς «Το Βήμα» αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό και λίγο προτού δουν το φως της δημοσιότητας οι κινήσεις των βαλτικών χωρών για να σηκώσουν φράκτη στα σύνορά τους με τη Ρωσία.
Διακινητές από τον Βορρά
Όπως επεσήμαναν, το 2015 στη χώρα μας συνελήφθησαν 500 διακινητές εκ των οποίων 100 ήταν από τη Γεωργία και την Ουκρανία, «κάτι που δείχνει πως απασχολεί τα κυκλώματα από τις χώρες αυτές το ζήτημα της μεταφοράς προσφύγων, που είναι από τις πιο επικερδείς παράνομες δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή στοχεύοντας κυρίως τους Αφγανούς, που είναι συνηθισμένοι να ζουν στα βουνά και τους μετανάστες χωρών που δεν έχουν προοπτική να περάσουν στα Βαλκάνια μέσω πΓΔΜ».
Σημείωναν ακόμη ότι ήδη στη Ρωσία φαίνεται πως έχουν δημιουργηθεί «υποδομές» από τους σύγχρονους δουλέμπορους υπενθυμίζοντας την αντιπαράθεση μεταξύ Νορβηγίας και Ρωσίας. Στα τέλη Ιανουαρίου η Νορβηγία επεδίωξε να απελάσει 5.500 μετανάστες, ωστόσο ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ απάντησε τότε πως αν και έλαβαν ρωσική βίζα, η Μόσχα δεν επιθυμεί να τους δεχθεί πίσω. Επρόκειτο κυρίως για Σύρους οι οποίοι επέλεξαν να περάσουν μέσω της «βόρειας οδού» προκειμένου να αποφύγουν το επικίνδυνο ταξίδι μέσω Ελλάδας (παίρνοντας το ρίσκο πιθανού ναυαγίου στο Αιγαίο) και «βαλκανικού διαδρόμου».
Τότε ο κ. Λαβρόφ είχε πει ότι «η συζήτηση αφορά ανθρώπους που ήρθαν στη Ρωσία είτε για να εργαστούν είτε για να επισκεφτούν συγγενείς. Δεν δήλωσαν τον αληθή σκοπό της επίσκεψής τους, θέλοντας απλώς να περάσουν στη Νορβηγία. Δηλαδή έδωσαν επίτηδες ψευδή στοιχεία για τον σκοπό της παρουσίας τους στη Ρωσική Ομοσπονδία».
Ροές 30 φορές αυξημένες από Τουρκία τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο
Τα στελέχη του Λιμενικού τόνιζαν ότι το πρώτο δίμηνο του έτους στη χώρα μας εισήλθαν περίπου 126.000 πρόσφυγες προερχόμενοι από τα τουρκικά παράλια, εμφανίζοντας σημαντική αύξηση (περίπου 30 φορές πιο πάνω) σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι.
«Αν υπολογίσετε από 1.000 ευρώ τον καθένα, αναλογιστείτε το κέρδος για τα κυκλώματα» πρόσθεταν και υπογράμμιζαν ότι «από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουν οι πρόσφυγες ότι στην Ελλάδα θα παγιδευτούν θα σταματήσουν και να πληρώνουν τους διακινητές που δρουν στα τουρκικά παράλια επειδή θα θεωρηθούν αναξιόπιστοι υποσχόμενοι πέρασμα προς την Ευρώπη μέσω της χώρας μας. Αυτό θα προσπαθήσουν να το εκμεταλλευτούν κυκλώματα από Γεωργία, Ουκρανία, Ρωσία κ.α. που θα τους πείσουν να ακολουθήσουν μια πιο χρονοβόρα «βόρεια οδό» αλλά χωρίς τον κίνδυνο ναυαγίου με προορισμό τις σκανδιναβικές χώρες ή τα κράτη της κεντρικής Ευρώπης, καθώς γνωρίζουν πως οι μετανάστες είναι αποφασισμένοι να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους που είναι μια άλλη χώρα και όχι την Ελλάδα, όπου πιθανόν θα εγκλωβιστούν, ή κάποιο κράτος των Βαλκανίων».
Σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογο προβληματισμό για μετακίνηση προσφυγικών ροών προς τη Σκανδιναβία μέσω Ρωσίας εξέφρασαν πρόσφατα σε έλληνες συναδέλφους τους στελέχη διωκτικών αρχών της Φινλανδίας με βάση τις αφίξεις μεταναστών του 2015. Ήταν ανάλογη περίπτωση με τους μετανάστες που εντοπίστηκαν στη Νορβηγία.
Οι μισοί είναι Σύροι και το ένα τρίτο Αφγανοί, «εξαφανισμένοι» οι προερχόμενοι από Β. Αφρική
Σχετικά με τη σταθερότητα που παρατηρείται στις αφίξεις των προσφύγων από τη γειτονική Τουρκία (περίπου 2.000 την ημέρα ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες) έλεγαν ότι μέχρι στιγμής οι πρόσφυγες δεν έχουν συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει στην Ειδομένη ελπίζοντας πως θα γίνει ένα «θαύμα» και θα ανοίξουν τα σύνορα. Από τους αφιχθέντες περίπου 48% είναι Σύροι, 26% Αφγανοί, 17% Ιρακινοί και από 3% μετανάστες από Πακιστάν και Ιράν.
Σχετικά με την παρουσία προσφύγων στην Τουρκία εκτιμάται πως βρίσκονται περίπου 3,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 3 εκατομμύρια είναι Σύροι και υπόλοιποι διαφόρων εθνικοτήτων.
Για τη συνδρομή του ΝΑΤΟ τα στελέχη του Λιμενικού επεσήμαναν ότι είναι σημαντική, ωστόσο θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα κινδυνέψει καμία ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα και στο σημείο αυτό τόνιζαν με νόημα ότι «θα έπρεπε οι διωκτικές αρχές τουρκικές και ευρωπαϊκές να στοχεύσουν στις ερημικές παραλίες που ξεκινούν οι μετανάστες και στα σημεία που κλείνονται οι μεταφορές, που πωλούν ακατάλληλα σωσίβια, κακές ποιοτικά βάρκες κ.λπ. Αντίθετα το πρόβλημα το άφησαν και εξαπλώθηκε και το βάρος έπεσε στις δυο ακτοφυλακές».
Το ΒΗΜΑ
Τονίζουν ακόμη ότι ο «Λιμενικός Καλλικράτης», τον οποίο σχεδίασε και υλοποίησε ο τέως αρχηγός του ΛΣ κ. Αθανάσιος Αθανασόπουλος, συρρίκνωσε τις οργανικές θέσεις των υπηρεσιών με συνέπεια το προσωπικό που τις στελεχώνει να καθίσταται ανεπαρκές και να μην μπορεί να σηκώσει το βάρος της ευθύνης που του αναλογεί για τη βέλτιστη εκτέλεση των μέτρων διάσωσης και υποδοχής των χιλιάδων μεταναστών.
Σημειώνεται πως ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Θοδωρής Δρίτσας έχει εξαγγείλει μερική αναδιάρθρωση υπηρεσιών, κάτι που ωστόσο παραμένει «στα χαρτιά».
Οι συνδικαλιστές λένε ακόμη ότι παρόμοιο πρόβλημα υποστελέχωσης παρατηρείται και στις επιτελικές υπηρεσίες του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, όπου η έλλειψη στελεχιακού δυναμικού δρα ως ανασταλτικός παράγοντας στον βέλτιστο επιχειρησιακό και διαδικαστικό συντονισμό των περιφερειακών υπηρεσιών.
Η ΠΕΑΛΣ καταθέτει μια σειρά από προτάσεις προς την ηγεσία του Σώματος μεταξύ των οποίων είναι να διασφαλιστεί – κατοχυρωθεί νομοθετικά η αποκατάσταση της οργανικής δύναμης του ΛΣ (είχαν υπάρξει αλλαγές επί κυβερνήσεως ΝΔ), να αναπροσαρμοσθεί, όπου απαιτείται, ο «Λιμενικός Καλλικράτης» αναφορικά με τη γεωγραφική κατανομή και υπηρεσιακή υπαγωγή των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών και να επισπευσθούν οι διαδικασίες προμήθειας νέων πλωτών και χερσαίων μέσων για την ενίσχυση των δομών (κατά παρέκκλιση της ισχύουσας πρακτικής).
Επιπλέον η Πανελλήνια Ένωση Αξιωματικών ΛΣ προτείνει την άμεση πρόσληψη -πιθανώς και με εξέταση της δυνατότητας απευθείας κατάταξης- κατ’ αρχήν 500 λιμενοφυλάκων, προς ενίσχυση των υπηρεσιών «πρώτης γραμμής», αλλά και όπου υφίσταται ανάγκη, με την προϋπόθεση υποχρεωτικής, π.χ. δεκαετούς, παραμονής σε αυτές και το κόστος των προσλήψεων να προέλθει από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Το ΒΗΜΑ