Μια εποχή μαυρόασπρη μα οι εικόνες ήταν καθαρές, κι οι καρδιές με μπέσα όταν οι άνθρωποι έδιναν το χέρι τους, κι έκλειναν συμφωνίες ή έπαιζαν μπάλα με τη ψυχή τους στα γήπεδα για τη «φανέλα», κι όχι για τα χρήματα.
Τα θρυλικά διμέλια του Δωριέα, οι δίδυμοι αδελφοί Μανόλης και Χρήστος Χατζημανώλης, είναι γνωστοί μέχρι σήμερα ως τα διμέλια που έβαζαν τα γκολ, που μπέρδευαν τους διαιτητές και τους δημοσιογράφους, που τ΄ αγαπούσε ο κόσμος και τότε και σήμερα παρά τα χρόνια πέρασαν αφού οι μνήμες είναι ζωντανές.
«Τα διμέλια να βρεις…», με παρότρυνε ο Γιώργος Ζαχαριάδης που από αθλητικογράφος ξεκίνησε στη δεκαετία του ΄50 στη Ρόδο η οποία έψαχνε το βηματισμό της αμέσως μετά την απελευθέρωση, κι είχε γειτονιά και αθλητικό σωματείο, περιοχή και πολιτιστική δραστηριότητα.
Ο Μανόλης Χατζημανώλης, δεν κοιμήθηκε καλά-καλά το βράδυ πριν την πρωινή μας συνάντηση, όπως μου είπε η σύζυγός του που με δέχτηκε εγκάρδια στο σπίτι τους. Είχαν ξαναγυρίσει οι θύμησες απ΄ την αρχή, ανησυχούσε μην ξεχάσει ημερομηνίες, ήθελε να χαιρετίσει τον κόσμο της Ρόδου που του έδωσε αγάπη, κι εκείνος της έδωσε γκολ σε μια ομάδα θρυλική τον Δωριέα, γιό του Ολυμπιονίκη Διαγόρα στην αρχαιότητα!
Πως ήταν όταν ήσασταν μικρός στη Ρόδο κ. Μανόλη, πού ζήσατε;
Στη Ρόδο γεννήθηκα, το 1937 στην κατοχή, δίδυμα ήμασταν με τον αδελφό μου το Χρήστο. Στο σπίτι γεννηθήκαμε, δεν ήμασταν για ζωή και τέλος πάντων ζήσαμε. Δύσκολα χρόνια κούκλα μου, στους Αγίους Αναργύρους έξω από την εκκλησία είχαμε σπίτι. Ο πατέρας μου ήταν μηχανικός στο εργοστάσιο του ΦΙΞ στη Ρόδο, ιδιοκτησίας του Παντελή Κωσταρίδη. Εργοστάσιο παγοποιίας ήταν. Ήμασταν εμείς τα διμέλια, κι ακόμα ένα κορίτσι, κι ένα αγόρι. Τέσσερα παιδιά.
Και τα διμέλια παίζατε μπάλα! Από πότε ξεκινήσατε να παίζετε ποδόσφαιρο;
Εμείς, από τα σχολικά μας χρόνια παίζαμε με πάνινες μπάλες. Έραβε η μάνα μας τα πανιά σε σχήμα μπάλας, κι από τις κλωτσιές όλη την ώρα διαλύονταν, αλλά τα πιτσιρίκια δεν καταλαβαίναμε τίποτα.
Πού παίζατε μπάλα που ήταν η αλάνα στη δική σας γειτονιά;
Όταν ήμασταν έξη-επτά χρονών η οικογένεια πήγε να μείνει στον Άγιο Παντελεήμονα, κάτω από το Κάστρο. Η αλάνα ήταν στου Κόβα έξω από το λιμανάκι, αφήναμε τη τσάντα του σχολείου και μαζευόμασταν πια στο σπίτι αργά το απόγευμα. Το 1953 βγάλαμε δελτίο ποδοσφαιρικό για την ομάδα του Δωριέα.
Ήταν καλή ομάδα τότε ο Δωριέας;
Ο Διαγόρας μαζί με τον Δωριέα ήταν οι δύο πιο ισχυρές ομάδες στη Δωδεκάνησο. Ο Δωριέας είχε τους περισσότερους φιλάθλους απ΄ όλες τις ομάδες. Όταν έπαιζαν μεταξύ τους Διαγόρας-Δωριέας επί 15 μέρες οι αντίπαλοι οπαδοί δεν μιλιόντουσαν μεταξύ τους, κι ας ήταν συγγενείς, κι ας ήταν γείτονες. Τόσο παθιασμένοι ήτανε, όπως παθιασμένοι ήμασταν κι εμείς οι παίκτες. Ο Δωριέας είχε ως έδρα του, μέσα στο Εθνικό Στάδιο (σημερινό γήπεδο Διαγόρα), την Κακιά Σκάλα, ένα σημείο που βρίσκεται όπως μπαίνεις και είσαι στο ρολόι του Σταδίου, αριστερά και κάτω. Εκεί ήταν η Κακιά Σκάλα, έτσι λεγόταν το σημείο αυτό των κερκίδων που κάθονταν οι οπαδοί του Δωριέα. Γι αυτό από κει οι διαιτητές δεινοπαθούσαν να περάσουν για να πάνε στα γραφεία τους, από τους οπαδούς που θεωρούσαν ότι είχαν αδικηθεί. Γινόταν ανεξέλεγκτη η κατάσταση όταν έπαιζε Διαγόρας-Δωριέας.
Είχε περισσότερους οπαδούς ο Δωριέας από το Διαγόρα;
Είχε περισσότερους σε σχέση με όλες τις ομάδες της Ρόδου τη δεκαετία του ΄50 μέχρι το ΄60.
Ποιες ήταν οι άλλες ομάδες τότε;
Η ΑΟΝ Νιοχωρίου, τα Πανωγιαννιά η ΑΕΠ δηλαδή, ο Ολυμπιακός Ρόδου, ο Ατρόμητος Κάστρου ομάδα της Παλιάς Πόλης, αυτές ήταν οι πιο μεγάλες και στα χωριά μέχρι τις αρχές του ΄60 ήταν ο Ιάλυσος, ο Φοίβος Κρεμαστής, ο Άρης Αρχαγγέλου… Όλοι αυτοί μαζί έπαιζαν στο τοπικό πρωτάθλημα της Α΄ κατηγορίας. Αργότερα έπαιξαν οι ομάδες της Ρόδου στα Εθνικά πρωταθλήματα. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄60 οι περισσότερες ομάδες της πόλης συγχωνεύτηκαν και έφτιαξαν την ομάδα «Ροδιακός».
Να γυρίσουμε σ΄ εσάς τα ονομαστά διμέλια! Πως έγινε και γραφτήκατε σε ομάδα;
Εμείς μπήκαμε στο Δωριέα το 1953 όταν μας είδανε να παίζουμε εκεί στην αλάνα άνθρωποι του Δωριέα και μας φώναξαν στα γραφεία και μας έβαλαν να υπογράψουμε τα δελτία της ομάδας.
Σε τι θέση παίζατε; Μοιάζατε και τόσο πολύ μεταξύ σας…
Εγώ, ο Μανόλης Χατζημανώλης έπαιζα μέσα αριστερά επιθετικός και ο αδελφός μου ο Χρήστος έξω αριστερά! Ήταν ωραίος ο συνδυασμός. Θυμάμαι όταν παίζαμε Μικτή Δωδεκανήσου-Μικτή Αθηνών επειδή μοιάζαμε πολύ με τον αδελφό μου μπερδεύονταν οι παίκτες που είχαν να μαρκάρουν έναν συγκεκριμένο, κι έτσι χανόταν και η μπάλα. Κι οι δημοσιογράφοι είχαν πρόβλημα. Έβαζε γκολ ο Χρήστος λέγαν ότι το έβαλα εγώ και το αντίθετο.
Τόσο πολύ μοιάζατε!
Τίποτα δεν μας ξεχώριζε. Το ίδιο ύψος, το ίδιο μαλλί, ακόμα και η φωνή είναι η ίδια.
Εδώ σ΄ αυτή τη φωτογραφία που παίζετε στη Μικτή Δωδεκανήσου ποιος είστε εσείς;
Ούτε κι εγώ ξέρω ποιος είμαι, νομίζω ο δεξιά! Φέρναμε σε δύσκολη θέση τους διαιτητές. Έπρεπε να δουν πλάτη τον αριθμό για να καταλάβουν ποιος είναι ποιος. Το 10 ήμουν εγώ το 11 ο Χρήστος. Το χειρότερό τους ήταν όταν έπρεπε να δείξουν δεύτερη κίτρινη κάρτα και δεν ήξεραν ποιος το κανε. Πολλές φορές ξεγελάσαμε τους διαιτητές μέσα στο γήπεδο κυρίως στο θέμα της κίτρινης κάρτας.
Αυτή η ομοιότητα πρέπει να σας δημιουργούσε συνεχώς θέματα και έξω απ΄ το γήπεδο, τι θυμάστε;
Πριν κάνουμε τη δική του οικογένεια ο καθένας είχε γνωρίσει ο Χρήστος μια κοπέλα και καθώς προχωρούσα εγώ από ένα κεντρικό σημείο, με σταματάει μια κοπέλα και μου λέει « δεν φτάνει που άργησες τόσο πολύ στο ραντεβού δεν μου δίνεις και σημασία τώρα;…». Της λέω «εγώ δεν έχω κανένα ραντεβού…»… Και το δωσε ο Χρήστος το ραντεβού.. Μέχρι και τώρα που ο αδελφός μου ζει στην Κω με την οικογένειά του έχουμε θέματα. Πήγαμε για το γάμο της ανιψιάς μου, της κόρης του δηλαδή και κάποια στιγμή στο τραπέζι ο αδελφός μου βγήκε έξω. Έρχονταν λοιπόν οι καλεσμένοι του και χαιρετούσαν εμένα για να αποχωρήσουν. Εγώ από τη στιγμή που δεν ήξερα κανέναν ήμουνα συγκρατημένος. Την άλλη μέρα τηλεφωνούσαν στον αδελφό μου και του έλεγαν «έχεις κάτι μαζί μου, δεν μου μίλησες εγκάρδια χθες»… Λέει «παιδιά, τον αδελφό μου χαιρετούσατε, εγώ ήμουν στην τουαλέτα…»! Και πόσα και πόσα. Όταν παίζαμε μαζί εδώ και μας ήξερε και μας αγαπούσε όλος ο κόσμος βρίσκανε εμένα και μου λέγανε «πέρασες καλά χθες…»; Κι εγώ ήμουν στο σπίτι! Κάπου είχαν βρεθεί με το Χρήστο και τα ίδια έλεγαν και σ΄ εκείνον. Το καλύτερο ήταν όμως όταν ήμασταν πιτσιρικάδες και πηγαίναμε σινεμά. Πήγαινα εγώ στην προβολή 17:30-19:30, έβγαινα κι έλεγα στον άνθρωπο στην πόρτα, «βγαίνω για μια στιγμή και θα ξαναμπώ…», κι έμπαινε ο αδελφός μου για να δει κι εκείνος την επόμενη προβολή.
Πού βρίσκεται σήμερα ο Χρήστος Χατζημανώλης;
Ο αδελφός μου γύρω στο 1975 μετακόμισε μόνιμα στην Κω, αλλά και πάλι σας είπα ότι όποτε βρεθούμε έχουμε παρατράγουδα. (γέλια) Τα τελευταία τρία χρόνια είχε κάποια προβλήματα υγείας τα οποία ευτυχώς ξεπέρασε γιατί είναι δυνατός οργανισμός και σ΄ αυτό βοήθησε κι ο αθλητισμός που τον έκανε δυνατό και να αντέχει η υγεία του.
Παίξατε και εκτός Ρόδου και μάλιστα γίνατε πρώτος σκόρερ!
Το 1959 πήγα φαντάρος και πήρα μεταγραφή από το Δωριέα, έπαιξα για ένα χρόνο στον Πανναυπλιακό. Εκείνη τη χρονιά 1959-1960 ο Πανναυπλιακός είχε ρεκόρ γκολ, πέτυχε 63 και απ΄ αυτά τα 28 τα είχα βάλει εγώ κι έγινα πρώτος σκόρερ. Έγραφαν τότε οι εφημερίδες… Τώρα μιλάμε για ποδόσφαιρο…. Παίζαμε με την ψυχή μας.
Δεν σκεφτήκατε να μην ξαναγυρίσετε, να παίξετε σε κάποια μεγαλύτερη ομάδα εκεί;
Ο Πανναυπλιακός ήθελε να με κρατήσει, μου κανε πρόταση, αλλά εγώ ήθελα να γυρίσω στην πατρίδα μου, ο Δωριέας είχε ανάγκη από ποδοσφαιριστές. Μας αγαπούσαν στη Ρόδο σαν διμέλια, όλος ο κόσμος μας αγαπούσε και τους ευχαριστώ πολύ. Ήμουν βασικό στέλεχος της Μικτής Δωδεκανήσου που τότε έκανε μεγάλη πορεία. Τότε δεν υπήρχαν εθνικά πρωταθλήματα και γι αυτό υπήρχαν οι μικτές ομάδες των Ενώσεων. Δεν θα ξεχάσω τον αγώνα που δώσαμε Μικτή Δωδεκανήσου –Μικτή Πειραιά, και στη Μικτή Πειραιά να παίζουν όλοι οι διεθνείς παίκτες. Τους κερδίσαμε στο Εθνικό Στάδιο με 5-2, κι είχα βάλει τα 4 γκολ εγώ και το πέμπτο το είχε βάλει ο Χρήστος. Το 1961 παίξαμε στη Μικτή Δωδεκανήσου με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό στο Εθνικό Στάδιο της Ρόδου, βράδυ γιατί ήταν καλοκαίρι, με τους προβολείς και 5.000 φιλάθλους μέσα στο γήπεδο. Χάσαμε με 2-1 αλλά ήταν ένα ωραίο παιχνίδι. Ο Παναθηναϊκός ήταν εκείνη τη χρονιά ενισχυμένος, πρωταθλητής Ελλάδος.
Γίνατε και πρωταθλητές με το Δωριέα, κι ανεβήκατε στις εθνικές κατηγορίες!
Το 1963 όταν ο Δωριέας έγινε πρωταθλητής Δωδεκανήσου ανέβηκε στη Β΄ Εθνική κατηγορία και ξεκίνησε μια ακόμη μεγάλη πορεία του.
Πότε σταματήσατε να παίζετε ποδόσφαιρο εσείς κι ο αδελφός σας;
Το 1967 σταματήσαμε το ποδόσφαιρο. Εγώ από το Σύνδεσμο Διαιτητών Δωδεκανήσου έγινα βοηθός διαιτητή στην Α΄ Εθνική Κατηγορία και διαιτητής στην Β΄ Εθνική. Ξεκίνησε μια άλλη πορεία για μένα στα μεγάλα γήπεδα που μου πρόσφερε πολλές εμπειρίες. Είδα πολλά, εγύρισα όλα τα μέρη της Ελλάδας, έζησα από κοντά μεγάλες στιγμές του ποδοσφαίρου εκείνα τα πέντε χρόνια που παρέμεινα. Χωρίς το ποδόσφαιρο δεν θα ζούσα τίποτα απ΄ όλα αυτά, δεν θα είχα τέτοιες συγκινήσεις. Θέλω εδώ να ευχαριστήσω δύο ανθρώπους που βρίσκονται στη ζωή για τη στήριξή τους σε μένα όλα αυτά τα χρόνια και πρώτο το γιατρό Γιώργο Χιωτάκη που ήταν πρόεδρος του Δωριέα, κι έχω μεγάλη εκτίμηση και υποχρέωση γιατί με στήριξε και στην μετέπειτα επαγγελματική μου ζωή, κι ευχαριστώ και τον Δημήτρη Σαρή για τη στήριξή του και δεν τον έχω ξεχάσει ποτέ.
Σήμερα τι έχει μείνει πέρα από αναμνήσεις και φωτογραφίες από τότε;
Η αγάπη του κόσμου. Περπατώ στη Ρόδο και λένε «ά, ο Χατζημανώλης, γεια σου Χατζημανώλη…»… Χρωστάω πολλά στο ποδόσφαιρο, στους παράγοντες, στη Ρόδο, στον κόσμο της Ρόδου. Από το ποδόσφαιρο είδα ό,τι έχω δει στη ζωή μου.
RSS