Πενταπλάσιος αριθμός παράτυπων μεταναστών εισέρχεται κάθε μήνα στα παράλια των ελληνικών νησιών, σύμφωνα με στοιχεία των λιμενικών και αστυνομικών αρχών.

Περισσότεροι από 2.500.000 μετανάστες, κυρίως άνθρωποι από τη Συρία, βρίσκονται στις «αναχωρήσεις» των δουλεμπορικών σκαφών στα παράλια της Τουρκίας και του Λιβάνου περιμένοντας την ευκαιρία να θαλασσοπνιγούν για να φθάσουν σε κάποιο ελληνικό νησί.

Περίπου 1.000 μετανάστες έχουν διασωθεί το τελευταίο 10ήμερο, από προσωπικό του Λιμενικού Σώματος που περιπολεί στην ελληνική ακτογραμμή. Οι διασωθέντες είναι αποκαλυπτικοί στις μίνι συνεντεύξεις, οι οποίοι ομολογούν πως «Ακούσαμε ότι η Ελλάδα άνοιξε τα σύνορά της και πλέον μπορούμε να ταξιδέψουμε εύκολα στην Ευρώπη».

Τον Μάρτιο του 2014 στη Λέσβο είχαν συλληφθεί 670 παράτυποι μετανάστες, ενώ τον αντίστοιχο μήνα φέτος έχουν καταγραφεί περίπου 3.400, αναφέρουν στελέχη του Λιμενικού Σώματος, που εκτιμούν ότι οι συλλήψεις για το έτος που διανύουμε θα ξεπεράσουν τις 80.000 από τα τουρκικά παράλια έναντι 40.000, που ήταν πέρυσι, και 11.500 το 2013, με κυριότερη αιτία την συριακή κρίση.

Συνολικά, από Ιανουάριο μέχρι και Μάρτιο μπήκαν στην Ελλάδα διά θαλάσσης 10.445 πρόσφυγες και μετανάστες, όταν την ίδια περίοδο πέρυσι είχαν συλληφθεί από το Λιμενικό 2.863. Τη μεγαλύτερη πίεση δέχεται η Λέσβος, που κλήθηκε να διαχειριστεί το περασμένο τρίμηνο πάνω από 5.000 άτομα, ενώ 1.400 το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα. Οι αντοχές της Λέρου δοκιμάστηκαν το τελευταίο τρίμηνο με 1.300 πρόσφυγες να φτάνουν στο νησί. Μάλιστα, κάποιοι αναγκάστηκαν να κοιμηθούν σε αποθήκη του Λιμεναρχείου. Τα φετινά στοιχεία δείχνουν την τάση για νέο αριθμητικό ρεκόρ στις μεταναστευτικές ροές.

Η «θολή» μεταναστευτική πολιτική, το τεράστιο κύμα προσφύγων στα νησιά, οι ανεπαρκής έως «μεσαιωνικοί» χώροι κράτησης, με απάνθρωπες συνθήκες όπως πρόσφατα είδαμε στο Αστυνομικό Τμήμα Κω, η έλλειψη πόρων, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τις επιβαρυμένες τοπικές κοινωνίες των νησιών, που αντιδρούν όλο και εντονότερα στις συνέπειες αυτής της δραματικής μετατόπισης καταπονημένου πληθυσμού.

Το περίπου 60% των μεταναστών που μπαίνουν παράνομα από τα θαλάσσια σύνορα είναι Σύροι, ακολουθούν οι Αφγανοί και οι Σομαλοί, ενώ αυξητικές τάσεις έχουν και άνθρωποι από Ιράκ, η πατρίδα των οποίων λεηλατείται από τους φανατικούς τζιχαντιστές του ISIS. Οι περισσότεροι είναι άνδρες μεταξύ 25-35 ετών, οικογένειες, μικρά παιδιά ακόμη και έγκυες γυναίκες.

Τα Δωδεκάνησα στερούνται οργανωμένων χώρων, το Βόρειο Αιγαίο έχει κάποιες εγκαταστάσεις, κυρίως κράτησης, αλλά με λειτουργικά προβλήματα κι ελλείψεις. Η Λέσβος ήταν ανέτοιμη να δεχθεί τον τεράστιο όγκο παράνομης μετανάστευσης, με ανθρώπους να κοιμούνται στο λιμάνι ή στο ελλειματικό προαναχωρησιακό κέντρο της Μόριας, με τους γιατρούς και νοσηλευτές από τους Γιατρούς του Κόσμου να αναζητούν στη Βόρεια Ελλάδα, στρώματα, κουβέρτες και κλινοσκεπάσματα.

Η περιβόητη διαταγή του υποστράτηγου Γιώργου Νίτσα, που τον οδήγησε στην αποστρατεία, ποτέ δεν «ανακλήθηκε», όπως είχε διαμηνύσει σε έντονο ύφος ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Γιάννης Πανούσης, αλλά εφαρμόζεται ανελλιπώς και καθημερινά. Χαρακτηρικά είναι τα παραδείγματα εφαρμογής στη Χίο και τη Λέρο, όπου οι αστυνομικές αρχές καταγράφουν και ταυτοποιούν «κατά ριπάς» τα στοιχεία των μεταναστών, τους οποίους απελευθερώνουν με 6μηνο ή 30ήμερη αναστολή απέλασης.

Οι περισσότεροι καταλήγουν στην Αθήνα αναζητώντας φίλους, συγγενείς ή τις παράνομες οδούς που οδηγούν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.

Σε ένα πρόσφατο ταξίδι… θανάτου, επτά μετανάστες ανασύρθηκαν νεκροί από τα νερά του Αιγαίου, άλλοι εννέα διασώθηκαν και τέσσερις αγνοούνται. Στη λέμβο ήταν 20 μετανάστες, βυθίστηκε ενώ κατευθυνόταν προς το νησί της Κω, στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Σύμφωνα με τις τουρκικές υπηρεσίες, οι μετανάστες προέρχονταν από Συρία και Ιράκ. Την ίδια μέρα μέρα το Λιμενικό διέσωσε 39 μετανάστες που έρχοταν με ιστιοφόρο σκάφος που προσάραξε στα αβαθή στη θαλάσσια περιοχή Αλυκή Τιγκακίου στην Κω. Μερικές ημέρες νωρίτερα, διασώθηκαν άλλοι 38 μετανάστες στην περιοχή Βατάχτι Πλωμαρίου, ανάμεσα στους οποίους 4 γυναίκες και 3 παιδιά.

Στελέχη του Λιμενικού αποδίδουν την αύξηση των «αφίξεων» στην νέα κυβερνητική πολιτική στο θέμα διαχείρισης της παράτυπης μετανάστευσης και την ανύπαρκτη πλέον ανάσχεση εισόδου δουλεμπορικών σκαφών στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Μπροστά σε αυτήν την πραγματικότητα, η κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει ένα εθνικό σχέδιο δράσης, βελτιώνοντας τον συντονισμό των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Στην διυπουργική σύσκεψη που έγινε πριν από ημέρες, αποφασίστηκε η δημιουργία επιτροπής με υπηρεσιακούς παράγοντες των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη, Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ναυτιλίας, Υγείας, Εσωτερικών όπως επίσης και στελεχών από Οργανώσεις που εμπλέκονται στις διαδικασίες. Στόχος είναι να υπάρξει γρήγορη καταγραφή των αναγκών σε προσωπικό, μέσα, εξοπλισμό κ.λπ. και να προβλεφθούν χώροι σε σημεία εισόδου, τουλάχιστον εκεί όπου δεν υπάρχουν δομές (όπως για παράδειγμα στα Δωδεκάνησα), ώστε να ολοκληρώνονται σε ανθρώπινες συνθήκες οι διοικητικές διαδικασίες για τους νεοεισερχόμενους, χωρίς αυτό να επιβαρύνει τις τοπικές κοινωνίες.

thetoc.gr

Δημοσιεύουμε σήμερα ένα άκρως συγκλονιστικό και ιδιαίτερα αποκαλυπτικό έγγραφο, που φέρει την υπογραφή του Ιταλού Διευθυντή των Αρχαιοτήτων Luigi Morricone, του χαρισματικού εκείνου ανασκαφέα της Κωακής γης,

το οποίο συντάχθηκε στην αγγλική και στάλθηκε από την Κω προς τη Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση - Τμήμα Δημοσίων Έργων της Ρόδου και στο Γραφείο Πολιτικών Υποθέσεων της Κω με ημερομηνία 11 Σεπτεμβρίου 1945, τέσσερις, δηλαδή, μήνες μετά την άφιξη των Βρετανών στο νησί της Κω και το οποίο αναφέρει λεπτομερώς τις ζημιές και τις λεηλασίες που προκάλεσαν στις εκεί αρχαιότητες οι Γερμανοί.

Είναι ευτύχημα που η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας συμπεριέλαβε για πρώτη φορά το 1997 την αναφορά αυτή στην έκδοση του γνωστού βιβλίου της με τίτλο: “La presenza Italiana nel Dodecaneso tra il 1912 e il 1948” (σσ.206-207), για να μάθουμε εμείς οι νεότεροι τις καταστροφές που επέφεραν οι Γερμανοί στον αρχαιολογικό μας πλούτο κατά τη διάρκεια της φρικτής κατοχής τους. Στα αποτρόπαια εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατά της ζωής και της περιουσίας των πολιτών, προστίθενται και οι λεηλασίες των πολιτιστικών μας θησαυρών, που αδίστακτα προκάλεσαν.

Αρχίζει, λοιπόν, ο Morricone την αναφορά του περιγράφοντας όσα διαπίστωσε ο ίδιος κατά την επίσκεψή του στο Κάστρο της Νεραντζιάς (Castello). Μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1943, δηλαδή πριν από την κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς, το Κάστρο των Ιπποτών της Κω, όπως γράφει, περιείχε σαν αρχαιολογικός χώρος ένα μεγάλο αριθμό αρχαίων αντικειμένων, που ήταν φυλαγμένα σε αποθήκες ή σε υπόγεια δωμάτια (καταφύγια) ή χωμένα σε χαντάκια στις αυλές του Κάστρου.

Α) Οι αποθήκες: Ήταν έξι στο ψηλότερο μέρος του Κάστρου και δύο ακόμη αίθουσες στο μικρό σπίτι του φύλακα στη γωνιά της αυλής. ΕΧΟΥΝ ΕΝΤΕΛΩΣ ΛΕΗΛΑΤΗΘΕΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΚΩ. Περιείχαν:

Το 1ο δωμάτιο: μικρά αντικείμενα όλων των ειδών (μπρούντζινα, δοχεία, τερακότες, γυάλινα) από τις ανασκαφές ρωμαϊκών σπιτιών κατά μήκος της “Via Decumana”, καθώς και μερικές εκατοντάδες από ελληνορωμαϊκά λυχνάρια από τα αρχαία τείχη της πόλης Κω.

Το 2ο δωμάτιο: μια πολύ τεράστια ποσότητα δοχείων και τεμάχια μυκηναϊκών δοχείων από τις ανασκαφές της προϊστορικής πόλης Κω, κυτιόσχημοι τάφοι της αρχαϊκής περιόδου με τα περιεχόμενα τους.

Το 3ο δωμάτιο: αντικείμενα της κλασικής, ελληνιστικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου: μια πλούσια συλλογή από λυχνάρια και αγαλματίδια από τερακότα.

Το 4ο δωμάτιο: περιείχε μερικά μπρούντζινα αγαλματίδια και μπρούντζινα αντικείμενα από την “Città Murata” και τερακότες από ανασκαφές στην Κέφαλο.

Το 5ο δωμάτιο: δοχεία μεγάλου μεγέθους (τους επονομαζόμενους πίθους) από αρχαϊκούς ελληνικούς τάφους. Επί πλέον πέντε ξύλινες κάσες με μερικές εκατοντάδες αγαλματίων από τερακότα. Η απώλεια τους είναι μια ανεκτίμητη ζημιά για τις συλλογές τέχνης του Μουσείου.

Σύμφωνα με τις έρευνες που μπόρεσα να κάνω στην Κω, τονίζει ο Morricone, ένας αριθμός τέτοιων αγαλματίων ήταν στην κατοχή κάποιου Γερμανού λοχαγού, του γιατρού Bernhard Hensel από το Königsberg.Υποθέτω ότι τα αγαλμάτια, λόγω της καλλιτεχνικής τους αξίας, δεν διασκορπίστηκαν, αλλά μοιράστηκαν μεταξύ ειδημόνων της τέχνης.

Οι δύο αίθουσες στο σπίτι του Φύλακα περιείχαν μια συλλογή από μεγάλους αμφορείς με σφραγισμένες χειρολαβές, τεμάχια από τα μωσαϊκά επένδυσης τοίχου και μάρμαρα από το επονομαζόμενο «Νυμφαίο».

Β) Τα καταφύγια: Μέσα στα καταφύγια ή στα υπόγεια δωμάτια είχαν τοποθετηθεί αντικείμενα μεγαλύτερης αξίας.

Είναι τρία: Το 1ο (κάτω από τον πύργο με το οικόσημο του Μεγάλου Μαγίστρου Μilly) περιείχε το άγαλμα του Ιπποκράτη και μερικές μαρμάρινες κεφαλές, οι οποίες ήταν χωμένες μέσα σ’ ένα προστατευτικό τοίχο. Οι Γερμανοί κατεδάφισαν εν μέρει τον προστατευτικό τοίχο και έκλεψαν δυο κεφαλές, πρωτότυπα Ελληνικά έργα της ελληνιστικής περιόδου. Μια τρίτη κεφαλή (το πορτρέτο της Αυτοκράτειρας Λιβίας) την άφησαν, λόγω του μεγέθους της, σε κάποια απόσταση από το καταφύγιο.- Μόνο το άγαλμα του Ιπποκράτη έμεινε άθικτο μέσα στο καταφύγιο [!].

Το 2ο , ένα μικρό υπόγειο δωμάτιο κοντά στην πόρτα της εσωτερικής αυλής, ανοίχτηκε και λεηλατήθηκε εντελώς. Περιείχε 106 τεμάχια γλυπτών. Μόνο το τρίτο υπόγειο δωμάτιο δεν ανοίχτηκε από τους Γερμανούς.
Γ) Τα χαντάκια: Είναι δεκατέσσερα, που ανασκάφτηκαν σε διάφορα σημεία, μερικά στους προμαχώνες, μερικά στις αυλές. Φαίνεται ότι δεν ανοίχτηκαν για να λεηλατηθούν. Περιέχουν ένα πολύ μεγάλο αριθμό από αρχιτεκτονικά κομμάτια ( κολώνες, κιονόκρανα, επιστήλια, κορνίζες, χαραγμένα μάρμαρα, επιγραφές κλπ.). Έχω σημειώσει όμως, συνεχίζει ο Morricone, ότι μερικά χαραγμένα μάρμαρα χρησιμοποιήθηκαν σαν πάτωμα μέσα στα οικήματα των στρατιωτών στους πύργους.

Το Κάστρο έπαθε μεγάλες ζημιές. Οι Γερμανοί έκτισαν μικρά οικήματα για τη στέγαση των στρατιωτών εδώ κι εκεί, πάνω στους προμαχώνες, στους πύργους και μέσα στις αυλές. Χρησιμοποίησαν όχι μόνο κιονόκρανα, σπόνδυλους κιόνων και μάρμαρα που έμεναν έκθετα στην αυλή του Κάστρου, - αλλά κατεδάφισαν μέχρις ενός σημείου τις ψηλότερες σειρές των τειχών, με σκοπό να πάρουν τις πέτρες που χρειάζονταν για τέτοια κατασκευάσματα. Επομένως το Κάστρο είναι αγνώριστο.

Ειδικά στους πύργους έγιναν μεγάλες ζημιές, ενώ μεγάλος χώρος των επάλξεων στην εσωτερική αυλή έχει καταστραφεί. Για να αποφύγουμε περαιτέρω ζημιές, τονίζει ο Morricone, μου φαίνεται ορθό να κλείσει το Κάστρο, ούτως ώστε πέτρες και μάρμαρα που έχουν αρχαιολογική και καλλιτεχνική αξία να μην μπορούν να μεταφερθούν.

Εάν είναι αναγκαίο να κατεδαφισθούν τα οικήματα που έχτισαν οι Γερμανοί, νομίζω ότι αυτή η δουλειά μπορεί να γίνει με τη βοήθεια των υπαλλήλων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Κω, οι οποίοι είναι ικανοί να επανορθώσουν όλα τα μάρμαρα και τις πέτρες που έχουν ενδιαφέρον και να αποφευχθεί η αφαίρεση τους από τον αρχαιολογικό χώρο (Antiquarium). Εάν θα δουλεύουν οι εργάτες στο Κάστρο, τα γερμανικά βλήματα, που είναι συγκεντρωμένα στις αποθήκες πυρομαχικών ή σκορπισμένα στις αυλές, θα είναι μεγάλος κίνδυνος γι αυτούς, επισημαίνει ο Morricone και συνεχίζει:

Τα καταφύγια κάτω από το Ρωμαϊκό Ωδείο
Όλα τα αντικείμενα μεγαλύτερης καλλιτεχνικής αξίας (γλυπτά, επιγραφές και τα καλύτερα δοχεία) φυλάσσονται μέσα σε τρία θολωτά δωμάτια κάτω από το Ρωμαϊκό Ωδείο. Οι πόρτες των δωματίων αυτών είναι κλεισμένες με τοίχο. Πολλές φορές οι Γερμανοί προσπάθησαν να διαπεράσουν στα καταφύγια, αλλά τους παρεμπόδιζαν οι υπάλληλοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Το περασμένο φθινόπωρο, κατά διαταγή του Συνταγματάρχη Ruf, η Γερμανική Αστυνομία κατεδάφισε ένα προστατευτικό τοίχο και άνοιξε μερικά ξύλινα κιβώτια, που περιείχαν αρχαία ελληνικά δοχεία πολύ μεγάλης αξίας. Μερικά από αυτά τα δοχεία ξαναβρέθηκαν από τους υπαλλήλους, αλλά δεν μπορούμε να πούμε τι έχει συληθεί εφόσον ο τοίχος ξαναχτίστηκε αμέσως. Και καταλήγει ο Morricone την αναφορά του ως εξής:

Τα χρυσά αντικείμενα από το Ιντζιρλί
Στις 23 Αυγούστου του 1944, Γερμανοί στρατιώτες που δούλευαν στο Ιντζιρλί, 4 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης Κω, βρήκαν μέσα σ’ ένα ρωμαϊκό τάφο μερικά χρυσά αντικείμενα (ένα διάδημα, ένα περιδέραιο και ένα δαχτυλίδι). Στις 7 του Σεπτέμβρη, κατά παράκληση της (Ιταλικής) Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ο Γερμανός Πολιτικός Επίτροπος της Κω έγραψε ότι τα αντικείμενα αυτά είχαν σταλεί στη Ρόδο, στη Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση. Το Μουσείο της Ρόδου δεν έλαβε ποτέ τέτοια αντικείμενα.

Αυτή είναι η λεπτομερής περιγραφή των λεηλασιών του αρχαιολογικού πλούτου του νησιού της Κω από τους Γερμανούς, όπως παραστατικά αναλύει στο ιστορικό εκείνο έγγραφο του ο Ιταλός αρχαιολόγος Luigi Morricone. Έχουν περάσει από τότε 70 χρόνια και πέπλος σιωπής και λησμοσύνης καλύπτει αυτές τις καταστροφές και λεηλασίες, που διέπραξαν χωρίς αιδώ και μεταμέλεια οι Γερμανοί σε βάρος της πατρίδας μας. Ηθικό χρέος έχει η Ελληνική Πολιτεία να συμπεριλάβει ανάμεσα στις άλλες δίκαιες αξιώσεις της και την αναγνώριση από τη σημερινή Γερμανία των απωλειών των ανεκτίμητων αυτών αρχαιολογικών θησαυρών του νησιού της Κω, που αποτελούν κτήμα εσαεί ολόκληρης της Ανθρωπότητας.

Αρθρο του κ. Βασίλη Χατζηβασιλείου
τ. δικηγόρου-ιστορικού