Στο πλαίσιο της δέσμευσης του πρωθυπουργού για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που προκύπτει για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με το κλείσιμο του τρέχοντος ΕΣΠΑ

Στο πλαίσιο της διαδικασίας διάσωσης των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2007 – 2013 και δεν θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την λήξη του προγράμματος στις 31/12/2015, καθώς και της συμφωνίας μεταξύ του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργου Χατζημάρκου και του πρωθυπουργού της χώρας κ. Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος δεσμεύτηκε για την ομαλή χρηματοδότησή τους εντός του 2016, ο Περιφερειάρχης υπέγραψε δύο αποφάσεις παράτασης των προθεσμιών εκτέλεσης έργων.

Πρόκειται για τα έργα:
1. «Κατασκευή Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Κέας», του οποίου η συνολική προθεσμία εκτέλεσης παρατείνεται μέχρι τις 6/11/2016 για την ολοκλήρωση κατασκευής του και έως 6/5/2017 για την δοκιμαστική λειτουργία του.

Το έργο είναι ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΠΕΡΑΑ.

2. «Κατασκευή του έργου “Αναβάθμιση Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Πάτμου”», του οποίου η συνολική προθεσμία εκτέλεσης παρατείνεται μέχρι τις 28/2/2016 για την ολοκλήρωση κατασκευής της εγκατάστασης και έως 31/8/2016 για την δοκιμαστική λειτουργία της.
Το έργο είναι ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΠΕΡΑΑ.

Στην έκθεση της ομάδας ευρωβουλευτών από την Επιτροπή Προϋπολογισμού, που είχαν επισκεφθεί σειρά μεγάλων έργων στην Ελλάδα προ εβδομάδων, στηρίζεται το δημοσίευμα της γερμανικής Bild περί του κινδύνου απώλειας ή επιστροφής κοινοτικών κονδυλίων ύψους 6,5 δισ. ευρώ.

Το δημοσίευμα προκάλεσε την έντονη αντίδραση του αρμόδιου υφυπουργού Αλ. Χαρίτση, που ξεκαθάρισε πως δεν θα χαθούν κονδύλια.

Τι αναφέρει η έκθεση

Σύμφωνα με έκθεση από τα 181 έργα προτεραιότητας που είχαν αποφασιστεί με την Κομισιόν και την ελληνική κυβέρνηση το 2011 τα 70 έχουν ολοκληρωθεί, 39 αναμένεται να υλοποιηθούν εγκαίρως, 52 έργα χρειάζονται άμεση επιτάχυνση, 14 θεωρείται μάλλον αδύνατον να ολοκληρωθούν και έξι έχουν ήδη ακυρωθεί.

H έκθεση των επτά ευρωβουλευτών από όλες τις πολιτικές ομάδες, με επικεφαλής τη γερμανίδα Ίνγκεμποργκ Γκρέσλε, δόθηκε στη δημοσιότητα στις 3 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες και ήταν η αφορμή για τη γερμανική εφημερίδα Bild να προειδοποιήσει για «επιστροφή ευρωπαϊκών επιδοτήσεων από την Ελλάδα» λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίηση μεγάλων έργων. Πρόκειται για σημαντικά έργα υποδομής που είχαν ενταχθεί στο παλαιότερο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης για το χρονικό διάστημα 2007-2013 αλλά είχαν καθυστερήσει, ενώ στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στο τρέχον πλαίσιο της περιόδου 2014-2020 προκειμένου να ολοκληρωθούν, αλλά φαίνεται ότι και πάλι καθυστερούν. Θεωρητικά ο κανονισμός προβλέπει ότι, αν δεν υλοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2015, τότε οι κοινοτικές επιδοτήσεις εκπίπτουν και είτε δεν εκταμιεύονται, είτε, εάν έχουν ήδη εκταμιευθεί, πρέπει να επιστραφούν από το ενδιαφερόμενο κράτος-μέλος.

Η οικονομική κρίση έχει επιτείνει το πρόβλημα διαχείρισης

Οι επτά ευρωβουλευτές βρέθηκαν στην Ελλάδα στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου και προχώρησαν σε μία αξιολόγηση επτά μεγάλων συγχρηματοδοτούμενων έργων, μερικά από τα οποία θεωρούνται εθνικής εμβέλειας. Πρόκειται για το κτηματολόγιο, το ηλεκτρονικό ληξιαρχείο, το μετρό της Θεσσαλονίκης, την επανασύσταση της λίμνης Κάρλας, ένα τμήμα του αυτοκινητοδρόμου κεντρικής Ελλάδας από τα Τρίκαλα στην Ξυνιάδα, την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας που συνδέει την Τιθορέα με τον Δομοκό, καθώς και το σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου στην Αττική. Η ομάδα των ευρωβουλευτών αρχίζει την έκθεσή της με τη διαπίστωση ότι η Ελλάδα έχει μακρά ιστορία πλημμελούς διαχείρισης στα επιδοτούμενα από την ΕΕ έργα, αλλά η οικονομική κρίση έχει επιτείνει το πρόβλημα. Στη συνέχεια της έκθεσης αναφέρονται και συγκεκριμένα παραδείγματα όπως η πτώχευση αναδόχων που είχαν αναλάβει το έργο της σιδηροδρομικής γραμμής Τιθορέα-Δομοκός ή ακόμη ο αιφνίδιος τερματισμός της χρηματοδότησης από τις τράπεζες για τον αυτοκινητόδρομο κεντρικής Ελλάδας την άνοιξη του 2010.

Γραφειοκρατία, έλλειψη συντονισμού, αναβολές λόγω εκλογών

Ωστόσο, η ομάδα των ευρωβουλευτών δεν σταματά εδώ και τονίζει ότι οι καθυστερήσεις ευθύνονται και άλλοι παράγοντες, που δεν έχουν σχέση με την οικονομική στενότητα και συγκυρία. Μεταξύ άλλων αναφέρονται οι δομές της κεντρικής διοίκησης, η έλλειψη συντονισμού μεταξύ κρατικών φορέων, η έλλειψη ρεαλιστικού σχεδιασμού, η μη συμμετοχή ή και ο αποκλεισμός των τοπικών κοινωνιών από τη λήψη αποφάσεων για την υλοποίηση των έργων, οι αναβολές λόγω των συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, οι μεγάλες καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις. Επιπλέον, δεν λείπουν οι αντικειμενικές δυσκολίες, όπως τα συνεχή αρχαιολογικά ευρήματα, που είναι λογικό να προκαλούν καθυστερήσεις σε μία χώρα όπως η Ελλάδα. Η επιτροπή ελέγχου του προϋπολογισμού σημειώνει πως έλαβε υποσχέσεις από την Αθήνα ότι υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για να ολοκληρωθούν εγκαίρως τα έργα, ωστόσο ζητεί περισσότερες πληροφορίες για το ύψος των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί στον εθνικό προϋπολογισμό. Παράλληλα ωστόσο, καλεί και την Κομισιόν να δώσει αναλυτικές πληροφορίες για την πορεία των έργων που χρηματοδοτούνται με κοινοτικά κονδύλια.

Πηγή: Deutsche Welle

Βαρύς γράφεται ο λογαριασμός των καθυστερήσεων των έργων του ΕΣΠΑ 2007-2013, που λήγει σε δύο μήνες από σήμερα.

Επειτα από διαδοχικές καθυστερήσεις, που κορυφώθηκαν τον τελευταίο χρόνο με τη στάση πληρωμών από την πλευρά του Δημοσίου, το υπουργείο Ανάπτυξης, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα τον προϋπολογισμό των έργων που θα μεταφερθούν στο νέο ΕΣΠΑ, δεσμεύοντας ισόποσους πόρους.

Πρόκειται, σύμφωνα με την «Καθημερινή» για 4,4 δισ. ευρώ, που θα χαρακτηριστούν έργα γέφυρες ή phasing και θα μεταφερθούν για να ολοκληρωθούν έως το 2020. Με τον τρόπο αυτό ο προϋπολογισμός του νέου ΕΣΠΑ ξεκινά ουσιαστικά μειωμένος κατά το αντίστοιχο ποσό, αφού τα χρήματα αυτά δεσμεύονται εξαρχής για να καλύψουν ανεπάρκειες των προηγούμενων χρόνων. Ετσι από τα 19,1 δισ. ευρώ, που είναι ο καθαρός προϋπολογισμός των τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων, χωρίς τα χρήματα που προορίζονται για την αγροτική παραγωγή και την αλιεία, το νέο χρήμα μειώνεται τελικώς κάτω από τα 16 δισ. ευρώ.

Να σημειωθεί ότι το νέο ΕΣΠΑ, προβλέπει κοινοτικά κονδύλια 19,9 δισ. ευρώ για όλα τα προγράμματα (στο ποσό περιλαμβάνονται και τα κονδύλια για την αγροτική οικονομία), ποσό που εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 25,2 δισ. ευρώ περίπου, μαζί με την εθνική δαπάνη, δηλαδή τα χρήματα που θα βάλει ο κρατικός προϋπολογισμός.

Στο ποσό των 4,4 δισ. ευρώ, που αφορά τα έργα που έμειναν ημιτελή κυρίως λόγω των αδυναμιών της διοίκησης για την ολοκλήρωση βασικών έργων υποδομής, θα πρέπει να προστεθούν επιπλέον 600 εκατ. ευρώ που είναι το κενό χρηματοδότησης των μεγάλων οδικών αξόνων. Το αρμόδιο υπουργείο επιδιώκει να μεταφέρει τη χρηματοδότησή τους στην επόμενη προγραμματική περίοδο, προσπάθεια που συναντά την αντίθεση της Επιτροπής, στον βαθμό που πρόκειται για έργα που εκκρεμούν από το Γ΄ ΚΠΣ, δηλαδή από την προγραμματική περίοδο 2000-2006, τη στιγμή μάλιστα που το νέο ΕΣΠΑ δεν έχει σχεδιαστεί για να χρηματοδοτήσει υποδομές. Την ίδια στιγμή η εξυγίανση του ΕΣΠΑ, έβγαλε εκτός 1.100 έργα αξίας 1 δισ. ευρώ που απεντάχθηκαν οριστικά, καθώς αποτελούσαν τη δεξαμενή των έργων που είχαν ενταχθεί ως απόθεμα, το λεγόμενο overbooking, χωρίς να έχουν καμία τύχη να υλοποιηθούν. Παρά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάργηση της εθνικής συμμετοχής στο Πρόγραμμα, ο απολογισμός του ΕΣΠΑ είναι βαρύς, καθώς ενσωματώνει όλες τις παθογένειες του παρελθόντος και επιπλέον τις αστοχίες του τελευταίου επταμήνου. Από τους αυτοκινητόδρομους έως τους σιδηρόδρομους και από τα λύματα έως τα σκουπίδια, αναδεικνύονται οι αδυναμίες της κεντρικής διοίκησης και της περιφέρειας να υλοποιήσουν τις αναγκαίες υποδομές της που εκκρεμούν επί δεκαετίες, στερώντας για άλλη μια φορά πολύτιμη χρηματοδότηση από την οικονομία.

Στο υπουργείο Ανάπτυξης αισιοδοξούν ότι έως τα τέλη του χρόνου ο λογαριασμός θα μικρύνει, καθώς θα επιδιωχθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να κλείσουν όσα περισσότερα έργα γίνεται. Αντλώντας την αισιοδοξία του τόσο στα δάνεια που εκταμιεύτηκαν από την ΕΤΕπ όσο και στην εξόφληση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της κοινοτικής συμμετοχής στο Πρόγραμμα και της αυξημένης προκαταβολής που δέχθηκε να δώσει εμπροσθοβαρώς για το νέο ΕΣΠΑ, ο υπουργός Ανάπτυξης Γιώργος Σταθάκης ανέβασε σε πρόσφατες δηλώσεις του το ποσό που θα πέσει στην οικονομία έως το τέλος του χρόνου στα 4,5 δισ. ευρώ!

Επειτα από ένα χαμένο επτάμηνο, η εκτίμηση είναι όχι απλώς υπεραισιόδοξη, αλλά μάλλον ουτοπική, εάν σκεφτεί κανείς ότι ούτε στις καλές εποχές, η απορρόφηση δεν είχε αγγίξει παρόμοια μεγέθη ούτε καν σε ετήσια βάση. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απορροφήσεις για όλο το 2010 ανήλθαν στα 2,8 δισ. ευρώ, το 2011 στα 3,4 δισ., το 2012 στα 3,3 δισ., το 2013 που ήταν η καλύτερη χρονιά στα 4,6 δισ. και το 2014 στα 2,7 δισ. ευρώ. Η προσδοκία ότι και αυτή τη φορά… λεφτά υπάρχουν, μάλλον θα αποδειχθεί ετεροχρονισμένη.

Πηγή: «Καθημερινή της Κυριακής» – Ευγενία Τζώρτζη