Ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των πεσόντων Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού στα Ίμια την 31η Ιανουαρίου 1996, Παναγιώτη Βλαχάκο, Χριστόδουλο Καραθανάση και Έκτορα Γιαλοψό, τήρησε η Ολομέλεια της Βουλής.
Σήμερα 31 Ιανουαρίου 2019 συμπληρώνονται 23 χρόνια από την κρίση στα Ιμια που οδήγησε στην επιβολή από την τουρκική πλευρά της πολιτικής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, σε μια εποχή που η κυβέρνηση Σημίτη έκανε τα πρώτα της βήματα, φέρνοντας Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης.
Το επεισόδιο εντάσσεται στο πλαίσιο των ελληνο- τουρκικών διαφορών στο Αιγαίο, που εμφανίσθηκαν δυναμικά στο προσκήνιο μετά τη Μεταπολίτευση. Η Ελλάδα αναγνωρίζει ως μόνη διαφορά της με τη γείτονα την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ η Τουρκία θέτει τα θέματα του εναερίου χώρου (αναγνωρίζει 6 και όχι 10 μίλια), του FIR Αθηνών, της αποστρατιωτικοποίησης των νήσων του Αιγαίου και με την κρίση των Ιμίων το καθεστώς κάποιων βραχονησίδων («Γκρίζες Ζώνες»).
Τα Ίμια (Καρντάκ στα τουρκικά) είναι δύο μικρές ακατοίκητες βραχονησίδες μεταξύ του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων και των νοτιοδυτικών ακτών της Τουρκίας. Απέχουν 3,8 ναυτικά μίλια από το Μποντρούμ (Αλικαρνασσός) της Τουρκίας, 5,5 ν.μ. από την Κάλυμνο και 2,5 ν.μ. από το πλησιέστερο ελληνικό έδαφος, τη βραχονησίδα Καλόλιμνος.
Τα Ίμια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία το 1947 με τη Συνθήκη των Παρισίων, ακολουθώντας την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά. Η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των Ιμίων ξεκίνησε από ένα ναυτικό ατύχημα που συνέβη στις 25 Δεκεμβρίου 1995. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν για την περίσταση τη δική τους ερμηνεία στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), με την οποία είχαν παραχωρηθεί τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία στο σύνολό τους και όχι ονομαστικά, και να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων.
Το Χρονικό της Κρίσης
25 Δεκεμβρίου 1995: Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνείται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι αρχές της χώρας του.
26 Δεκεμβρίου 1995: Το Λιμεναρχείο Καλύμνου ενημερώνει το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν δεν παρέμβει ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει.
27 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει την ελληνική πρεσβεία ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα ανελάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε θέμα γενικότερα.
28 Δεκεμβρίου 1995: Δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκολλούν το τουρκικό φορτηγό και το οδηγούν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Το πρωί της ίδιας μέρας ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Με ελληνική βοήθεια, ο τούρκος πιλότος διασώζεται.
29 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εκμεταλλεύεται την κατάσταση και επιδίδει ρηματική διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, στην οποία αναφέρεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία.
9 Ιανουαρίου 1996: Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απαντά με καθυστέρηση, απορρίπτοντας τη διακοίνωση.
15 Ιανουαρίου 1996: Παραιτείται ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που νοσηλεύεται στο «Ωνάσειο».
16 Ιανουαρίου 1996: Το Υπουργείο Εξωτερικών αντιλαμβανόμενο το παιγνίδι των Τούρκων και ζητά αυξημένα μέτρα επαγρύπνησης στην περιοχή των Ιμίων από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
19 Ιανουαρίου 1996: Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει νέο πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Σημίτη.
26 Ιανουαρίου 1996: Ο δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός της αμφισβήτησης της ελληνικότητας των Ιμίων, υψώνει την ελληνική σημαία σε ένα από τα δύο νησιά, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου, τον ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού. Θα κατηγορηθεί αργότερα από τους συντρόφους του στο ΠΑΣΟΚ ότι ήταν αυτός που έριξε λάδι στη φωτιά.
27 Ιανουαρίου 1996: Δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Χουριέτ» στη Σμύρνη μεταβαίνουν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια. Υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπείται και προβάλλεται από το τηλεοπτικό κανάλι της «Χουριέτ».
28 Ιανουαρίου 1996: Το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατεβάζει την τουρκική σημαία και υψώνει την ελληνική. Το βράδυ έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά. Η πολιτική εντολή προς τους έλληνες στρατιωτικούς είναι να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση της έντασης.
29 Ιανουαρίου 1996: Ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς τη Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ ζητά διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των βραχονησίδων του Αιγαίου. Τουρκικά πολεμικά παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα και πλησιάζουν τα Ίμια. Γίνονται διαβήματα από την Ελλάδα σε Ε.Ε. και ΗΠΑ.
30 Ιανουαρίου 1996: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Του εκφράζει την ελληνική θέση ότι η χώρα μας δεν επιθυμεί την ένταση, αλλά εφόσον προκληθεί θα αντιδράσει δυναμικά. Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αποσύρει το άγημα, όχι όμως και την ελληνική σημαία. Στα Ίμια σπεύδουν τα πολεμικά πλοία «Ναυαρίνο» και «Θεμιστοκλής». Ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι υπάρχουν και άλλα νησιά του Αιγαίου με ασαφές νομικό καθεστώς και δεν αποδέχεται την ελληνική πρόταση (αποχώρηση του αγήματος, όχι και της σημαίας).
31 Ιανουαρίου 1996
00:00 Συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, επειδή παίρνει μέρος σε τηλεοπτική εκπομπή.
01:40 Στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια.
04:30 Ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απονηώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες.
04:50 Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ. Αργότερα θα ανασυρθούν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου. Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφθηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.
06:00 Οι αμερικανοί διά του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιβάλλουν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no flags» διαμηνύουν ή σε πιο κομψή διπλωματική γλώσσα να ισχύσει το status quo ante. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια.
Η Κρίση των Ιμίων δεν είχε συνέπειες ως προς το καθεστώς των νησιών. Ωστόσο, έδωσε αφορμή στην Τουρκία να θέσει ζήτημα «Γκρίζων Ζωνών» στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά και να θέσει ένα ακόμη θέμα στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών. Παρόλα αυτά, η ελληνική πλευρά δεν αποδέχτηκε ποτέ την ύπαρξη τέτοιου θέματος, επικαλούμενη τις διεθνείς συνθήκες.
Τα γεγονότα στα Ίμια κλόνισαν την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, ειδικά όταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ευχαρίστησε από το βήμα της Βουλής τους Αμερικανούς για τον καταλυτικό τους ρόλο στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Ο Τάσος Χατζηαντώνης, βατραχάνθρωπος και προσωπικός φρουρός του Γιάννη Στάγκα, έζησε την κρίση στα Ίμια από μέσα. Είκοσι τρία χρόνια αποκαλύπτει όσα συνέβησαν στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων. Η ψυχραιμία της στρατιωτικής ηγεσίας, η επιχείρηση που δεν έγινε, η διαταγή που ανακλήθηκε.
Οι δυο μέρες του Ιανουαρίου, από το 1996, έχουν μπει στις “μαύρες σελίδες” των ημερολογίων μας… Με 3 Αξιωματικούς μας νεκρούς στα Ίμια.
Είκοσι τρία χρόνια μετά ένας άνθρωπος που βρέθηκε εκείνη τη νύχτα της 30ης προς 31η Ιανουαρίου στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων. Από εκεί είχε εικόνα για όσα γίνονταν στα Ίμια αλλά και πως διαχειρίζονταν την κρίση η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Ήταν η “σκιά” του Αρχηγού ΓΕΝ Γιάννη Στάγκα, ο βατραχάνθρωπος Τάσος Χατζαντώνης, που ήταν ο προσωπικός φρουρός του. Έζησε δίπλα του στο ΕΘΚΕΠΙΧ δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο τη δραματική κρίση.
“Βατράχι” από τα καλύτερα είδε και άκουσε πολλά , κατάλαβε πολύ περισσότερα απ΄ όσα ανέφεραν οι συνάδελφοί του “από τον βράχο”, όπως λέει. Μιλά για το τι μπορούσαν να κάνουν εκείνη τη νύχτα με τρόπο συγκλονιστικό: “Θα έκαναν την επιχείρηση εκκαθάρισης των Τούρκων ακόμη κι αν είχαν μόνο πέτρες για να πολεμήσουν…”
Αποκαλύπτει ότι “από τη 01.15 μετά τα μεσάνυχτα οι “βάτραχοι” ζήτησαν “πράσινο φως” για να κάνουν επιχείρηση…Τους είχαν δει τους Τούρκους”, λέει. Πότε έλαβαν απάντηση και μάλιστα αρνητική; Τρεις ώρες μετά…
Μιλά για το τουρκικό ελικόπτερο που πέταξε πάνω από τα κεφάλια των συναδέλφων του. Ο Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης είχε δώσει αρχικά εντολή να καταρριφθεί αν κάνει δεύτερη διέλευση. Άγνωστο γιατί , η διαταγή ανακλήθηκε.
Περιγράφει την απόλυτη ψυχραιμία με την οποία αντιμετώπισε η στρατιωτική ηγεσία την κρίση. Όλοι ήταν έτοιμοι, εκτός από το ΚΥΣΕΑ που συνεδρίαζε στη Βουλή κι όχι στο ΥΠΕΘΑ.
Πηγή militaire.gr
Πηγή:www.dimokratiki.gr
Η σοβαρή αυτή πρόκληση εκτυλίσσεται από το απόγευμα της Δευτέρας, όπως αποδεικνύουν οι εικόνες των πολεμικών πλοίων να πλέουν κοντά στα Ίμια και οι οποίες μεταδίδονται από τουρκικές εφημερίδες και τηλεοπτικά δίκτυα.
Η τουρκική πρόκληση έρχεται εξάλλου μόλις λίγες ώρες μετά το αυστηρό μήνυμα που απηύθυνε προς την Τουρκία ο πρώην αρχηγός του ΓΕΕΘΑ και νυν υπουργός Εθνικής Αμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης κατά την πρώτη του τοποθέτηση στην Βουλή: «Ο εθνικός μας εναέριος χώρος, τα χερσαία σύνορα και θαλάσσιος χώρος προστατεύονται 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο και αυτό το έχουμε αποδείξει. Όποιος αμφισβητήσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα θα λάβει άμεσα συντριπτική απάντηση» είπε ο κ. Αποστολάκης για να προσθέσει στην συνέχεια πως: «Οι στιγμές είναι κρίσιμες και επιβάλλουν ενότητα και εθνική συνεννόηση».
Εντωμεταξύ, στην αναζήτηση της Google, αν ψάξει κανείς για τη λέξη «Ίμια» τις τελευταίες ημέρες,φωτογραφίες δείχνουν τούρκους κομάντο να είναι πάνω στις βραχονησίδες. Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν και η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις της
Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι κινήσεις των Τούρκων στο Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Είτε πρόκειται για κινήσεις τακτικής είτε για προπαγάνδα εκτός ορίων, η ουσία είναι ότι στην Αγκυρα κάποιοι θέλουν να ρίξουν λάδι στη φωτιά.
To πρώτο επικίνδυνο παιχνίδι αφορά σε φωτογραφίες που υπάρχουν στην Google. Οταν κάποιος πληκτρολογεί τη λέξη Ιμια στους χάρτες βλέπει φωτογραφίες με τούρκους στρατιώτες να βρίσκονται πάνω σε βραχονησίδες. Μπορεί να είναι ψεύτικες ή να πρόκειται για «χακάρισμα» που έχουν κάνει Τούρκοι αλλά σε κάθε περίπτωση μια προπαγανδιστική ενέργεια σαν κι αυτή βάζει σε σκέψεις την ελληνική διπλωματία.
Αλλωστε, ίσως να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι αύριο είναι η επέτειος από την μεγάλη νύχτα της 30ής Ιανουαρίου 1996 στα Ιμια όπου έχασαν τη ζωή τους δύο Ελληνες στρατιώτες ενώ οι Τούρκοι είχαν ανέβει πάνω σε μια από τις νησίδες Ιμια
https://www.tanea.gr/wp-content/uploads/2019/01/imia-3-300x206.jpg 300w, https://www.tanea.gr/wp-content/uploads/2019/01/imia-3-768x528.jpg 768w, https://www.tanea.gr/wp-content/uploads/2019/01/imia-3.jpg 1260w" alt="" width="640" height="440" style="box-sizing: border-box; border: 0px; height: auto; max-width: 100%; vertical-align: middle; color: rgb(0, 0, 0); font-family: Roboto, "Helvetica Neue", "Segoe UI", Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-caps: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: left; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: rgb(248, 248, 248); text-decoration-style: initial; text-decoration-color: initial;">
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των τουρκικών εφημερίδων το τουρκικό πολεμικό ναυτικό στέλνει πολεμικά πλοία στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων για αυτό τον σκοπό ενώ προσθέτουν πως χάριν στο φυλάκιο που έχει τοποθετηθεί στην νησίδα Τσαβούς οι Έλληνες δεν τολμούν να προσεγγίσουν.
Την ίδια ώρα η Τουρκία από την περασμένη Παρασκευή έχει εκδώσει NAVTEX για έρευνες του Barbaros εντός της κυπριακής ΑΟΖ και μάλιστα σε απόσταση λίγων μιλίων από το όριο των χωρικών υδάτων, επικαλύπτοντας τέσσερα Οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ. Ήδη από την Κυριακή το Barbaros πλέει με πολύ μικρή ταχύτητα εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Παράλληλα, ανακοίνωσε την διεξαγωγή ασκήσεων για σχεδόν ολόκληρο τον Φεβρουάριο σε θαλάσσια περιοχή της Κυπριακής ΑΟΖ δίπλα ακριβώς στην περιοχή που θα κινείται το Barbaros.
Επίσης με άλλη NAVTEX 189/19 η Τουρκία αναγγέλλει άσκηση για τις 2 Φεβρουαρίου η οποία θα διεξαχθεί από τουρκικές και «συμμαχική» ναυτική μονάδα στην περιοχή η οποία καλύπτει όλη την θαλάσσια περιοχή δυτικά της Κύπρου στα όρια της ΑΟΖ της μέχρι και την τουρκική ακτή.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν λίγες μόνον ημέρες πριν από τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία και την προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αμέσως μετά την αποχώρησή του από την κυβέρνηση, ο προεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος επέλεξε να πάει με το ελικόπτερο στα Ιμια!
ΟΙ φωτογραφίες που έστειλε το Υπουργείο Αμυνας από την επίσκεψη Καμμένου στα Ιμια:
Κρεσέντο πατριδοκαπηλίας
Νωρίτερα, με ...έπαρση σημαίας και τον εθνικό ύμνο καλημέρισε ο Πάνος Καμμένος, μέσω Τwitter, λίγο πριν από το κρίσιμο τετ α τετ του με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο υπουργός Αμυνας δημοσίευσε στον λογαριασμό του βίντεο που δείχνει έπαρση σημαίας στο Φυλάκιο Γράμμου, στα ελληνοαλβανικά σύνορα.
«Καλημέρα», ήταν το μοναδικό που έγραψε ο κ. Καμμένος στην ανάρτησή του.