Βόμβα αναδρομικών και για τους μέχρι τώρα 200.000 νέους συνταξιούχους που βγήκαν με κομμένες συντάξεις μετά τον νόμο Κατρούγκαλου (από 13/5/2016 και εντεύθεν) καθώς και για όσους εξέλθουν το 2019, 2020 και τα επόμενα έτη πυροδοτεί η μη περικοπή των παλιών συντάξεων.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από τις χθεσινές συζητήσεις των τεχνοκρατών της Ευρωζώνης (Euroworking Group), δεν προέκυψαν, κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες, ενστάσεις για το ακανθώδες αυτό ζήτημα, και αποδέχτηκαν τις θέσεις της Κομισιόν ότι δηλαδή το 3,5% του πλεονάσματος πιάνεται και χωρίς να κοπούν οι παλιές συντάξεις το 2019.
Από το 2019 λοιπόν θα έχουμε στο ασφαλιστικό συνταξιούχους δύο ταχυτήτων: Νέους συνταξιούχους με χαμηλές συντάξεις και παλαιούς με υψηλότερες.
Οι μεν παλαιοί συνταξιούχοι θα βλέπουν στα ενημερωτικά τους από τον Δεκέμβριο τις επανυπολογισμένες συντάξεις τους με μειώσεις και πέραν του 18% μέσω των προσωπικών διαφορών που προκύπτουν κατά τον επανυπολογισμό, πλην όμως η προσωπική τους διαφορά, δηλαδή το κομμάτι σύνταξης που βάσει του νόμου 4472/2017 (άρθρο 1 παρ. 2) θα κοβόταν, δεν θα περικοπεί και το ποσό του 2019 θα είναι ίδιο με αυτό που έχουν ως σήμερα.
Στον βαθμό που και οι οριστικές αποφάσεις (αρχές Δεκεμβρίου) δεν θα αλλάξουν για τις παλιές συντάξεις, το θέμα που ανοίγει πλέον είναι ότι την ίδια μεταχείριση θα πρέπει να έχουν «ντε φάκτο» και οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν από 13/5/2016 διεκδικώντας τη μη περικοπή των συντάξεών τους όπως και οι παλαιοί! Ο νόμος 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) προβλέπει ότι οι συντάξεις υπολογίζονται διαφορετικά από 13/5/2016, αλλά έχει και ρητή διάταξη περί ανάλογης εφαρμογής και στις παλιές συντάξεις. Η κυβέρνηση αποδέχτηκε και ψήφισε με τον νόμο 4472/2017 να μειωθούν οι παλιές συντάξεις ως 18% μέσω κατάργησης της προσωπικής διαφοράς από το 2019, και τώρα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν το μέτρο, εγκαταλείποντας τους νέους συνταξιούχους στους οποίους η μείωση 18% εφαρμόζεται εδώ και δυόμιση χρόνια.
Για όλους όσοι εξήλθαν από 13/5/2016 και μετά ο μόνος δρόμος της ακύρωσης των μειώσεων είναι οι μαζικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη και κυρίως στο ΣτΕ, ώστε να διεκδικήσουν αναδρομικά από τις περικοπές συντάξεων μετά τις 16/5/2016 και ίση μεταχείριση με τους παλαιούς συνταξιούχους.
Τα αναδρομικά που νομιμοποιούνται και έχουν δικαίωμα να ζητήσουν οι νέοι συνταξιούχοι μοιράζονται σε δύο διαστήματα:
1. Το διάστημα από 16/5/2016 έως και 31/12/2018 όπου οι περικοπές έχουν προσωπική διαφορά 50%, 33% και 25% υπό τον όρο ότι η αρχική σύνταξη έχει συνολική μείωση άνω του 20%. Για παράδειγμα συνταξιούχος που θα έπαιρνε 1.100 ευρώ και παίρνει 800 ευρώ με νόμο Κατρούγκαλου έχει μείωση σχεδόν 28%. Αν αποχώρησε το 2016, του χαρίζεται η μισή μείωση και αντί 300 ευρώ, είναι 150 ευρώ με τη σύνταξη στα 950 ευρώ. Αν αποχώρησε το 2018, του χαρίζεται το 25% και η περικοπή αντί 300 ευρώ κατεβαίνει στα 225 ευρώ. Για το διάστημα αυτό τα αναδρομικά είναι η επιστροφή των μειώσεων που εφαρμόστηκαν και θα μείνουν και μετά το 2019 ενώ για τους παλαιούς δεν θα εφαρμοστούν.
2. Το διάστημα από 1/1/2019 και μετά, διότι οι προσωπικές διαφορές για τους νέους συνταξιούχους καταργούνται και οι μειώσεις στην πραγματικότητα θα φτάνουν και στο 35%. Η κυβέρνηση μιλάει για μη περικοπή της προσωπικής διαφοράς μόνο στις παλιές συντάξεις και έχει αφήσει απέξω τις νέες.
Ολόκληρο το ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
Αναδρομικά που κυμαίνονται από 3.000 ευρώ έως και 28.000 ευρώ παίρνουν μέσω δικαστηρίων οι συνταξιούχοι όχι μόνον από τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 που είναι αντισυνταγματικές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, αλλά και για περικοπές που εφαρμόστηκαν χωρίς νόμο, αλλά με υπουργική απόφαση, όπως το ψαλίδι 7% στις συντάξεις ΝΑΤ από 1ης/1/2012.
Στην επιστροφή των κομμένων Δώρων έρχεται όμως μια ανατροπή που κόβει τη διεκδίκηση από όσους είχαν πολύ υψηλές συντάξεις, άνω των 2.500 ευρώ.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο με μια νέα απόφασή του (τη 1388/2018), που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 12/11/2018, «κόβει» οριστικά διεκδικούμενα Δώρα από όσους είχαν αρχική κύρια σύνταξη με επιδόματα άνω των 2.500 ευρώ.
Δικάζοντας προσφυγή και στη συνέχεια έφεση συνταξιούχου στρατιωτικού το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η ολοσχερής κατάργηση των Δώρων στις κύριες συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ, η οποία προβλέφθηκε με την παράγραφο 1 του νόμου 3847/2010 για το Δημόσιο, είναι συνταγματική και δεν αντίκειται στο Σύνταγμα, ούτε στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στην αρχή της αναλογικότητας, ούτε δε στα άρθρα 15 παρ. 1, 17 και 31 παρ. 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο απόστρατος, που είχε μικτή σύνταξη το 2010 που υπερέβαινε τα 2.500 ευρώ μαζί με επιδόματα (συζύγου, εξομάλυνσης ή και προσωπική διαφορά), διεκδικούσε επαναφορά Δώρων 5.538 ευρώ ως το 2011 που έκανε την αγωγή, την οποία έχασε. Η έφεση που έκανε δικάστηκε το 2015 και η απόφαση δημοσιεύτηκε προχθές, κλείνοντας οριστικά διεκδικήσεις Δώρων από όσους έπαιρναν σύνταξη και επιδόματα άνω των 2.500 ευρώ.
Στην κατηγορία αυτή δεν είναι μόνον συνταξιούχοι του Δημοσίου, προερχόμενοι κυρίως από ειδικά μισθολόγια, αλλά και ένας σημαντικός αριθμός δικαιούχων από Ταμεία ΔΕΚΟ, και τραπεζών, που είχαν όταν έγινε η περικοπή των Δώρων μικτή κύρια σύνταξη άνω των 2.500 ευρώ. Η πόρτα κλείνει οριστικά με την «εφετειακή» απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δεν μπορούν να διεκδικήσουν Δώρα.
Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου η Αθήνα φαίνεται να κερδίζει την μάχη και να μην ισχύουν οι περικοπές των συντάξεων που είναι προγραμματισμένες για την 1η Ιανουαρίου.
Το μήνυμα που έστειλε χθες το Βερολίνο ήταν κάτι περισσότερο από σαφές. Η Ελλάδα εφόσον επιθυμεί και μπορεί να επιτύχει τον στόχο για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2019, τότε μπορεί να αποφασίσει η ίδια εάν θα κόψει ή όχι τις συντάξεις.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς σε συνέντευξή του ήταν κάτι περισσότερο από θετικός απέναντι στην Αθήνα. Μίλησε με κολακευτικά λόγια για την ελληνική οικονομία και είπε ««Η ελληνική κυβέρνηση κινείται πολύ λογικά και σοφά». Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πόσο κυρίαρχη είναι η ελληνική κυβέρνηση να αποφασίζει η ίδια για οτιδήποτε υπερβαίνει το πλεόνασμα του 3,5%, είπε πως «αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα της ολοκλήρωσης του προγράμματος».
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες το παζάρι γίνεται για το ύψος των αντίμετρων που θα υπάρξουν ,στο πλαίσιο αυτών που έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από την Θεσσαλονίκη.
Στόχος τόσο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και των δανειστών είναι η συμφωνία να κλείσει σε επίπεδο Euro Working Group την προσεχή Πέμπτη και να μην φτάσουμε στο Eurogroup της Δευτέρας 19 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής η συμφωνία είναι κοντά, αν και υπάρχουν κάποια αγκάθια, αλλά όχι ικανά να ανατρέψουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα.
Στην συνεδρίαση της Πέμπτης εξηγήσεις αναμένεται να ζητηθούν από τον Έλληνα εκπρόσωπο αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη και για την παροχολογία των τελευταίων ημερών. Ο λόγος για τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα αναφορικά με παροχές κατά 200 εκατομμύρια ευρώ υψηλότερες από αυτές που εγγράφονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού (δηλαδή έως 950 εκατ. ευρώ για το 2019 αντί για 750 εκατ. ευρώ), αλλά και κυρίως για τις 10.000 προσλήψεις στο δημόσιο δημοσιονομικού κόστους 200 εκατομμυρίων ευρώ από το 2020 και για το θέμα των αναδρομικών των συνταξιούχων.
Τα ηλικιακά κριτήρια και το σύνολο της σύνταξης κρίνει τα δώρα - Τα ποσά που δικαιούνται συνταξιούχοι σε Δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ - Ξεχάστε τα δώρα στις συντάξεις που υπήρχαν πριν το 2010
Η συζήτηση για τη διεκδίκηση αναδρομικών στις συντάξεις ή η διεκδίκηση για τα δώρα που έχουν κοπεί έχει ανοίξει για τα καλά. Ωστόσο δεν μπορούν, βάσει του νόμου, να διεκδικήσουν όλοι τα ποσά για τα δώρα και κυρίως δεν είναι δυνατή παρά η διεκδίκηση των ποσών που καθορίστηκαν μετά το 2010.
Ο νόμος που περιόριζε τα δώρα είναι ο 3845 του 2010. Αυτός ο νόμος δεν έχει κριθεί αντισυνταγματικός και έτσι η όποια διεκδίκηση θα πρέπει να βασιστεί πάνω σε αυτών.
Τα ποσά δηλαδή που προβλέπονται είναι συνολικά 800 ευρώ για τη 13 και τη 14η σύνταξη. Ουσιαστικά μιλάμε για το ποσό των 400 ευρώ για δώρο Χριστουγέννων, το ποσό των 200 ευρώ για δώρο Πάσχα και το ποσό των 200 ευρώ για επίδομα άδειας.
Αυτά είναι τα ποσά που είναι δυνατό να διεκδικήσουν σήμερα οι συνταξιούχοι, αλλά όχι όλοι.
Τα ποσά ανάλογα με την ηλικία και τη σύνταξη
Οι συνταξιούχοι πλέον δεν μπορούν να ανατρέξουν στο καθεστώς πριν το 2010. Έτσι σε δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ που είναι άνω των 60 ετών και το συνολικό τους μηνιαίο εισόδημα (κύρια, επικουρική, μερίσματα, επιδόματα και δώρα) δεν ξεπερνάει τα 2.430 ευρώ (υπολογιζόμενο σε 12μηνη βάση) δικαιούνται το πλήρες ποσό των 800 ευρώ (Χριστούγεννα 400, Πάσχα 200, Καλοκαίρι 200).
Οι αγρότες με μικρές συντάξεις που είχαν εξαιρεθεί από το κούρεμα του 2010 δικαιούνται επίσης το ποσό των 800 ευρώ στο σύνολό του.
Όσοι είχαν συντάξεις από 2.430 ευρώ ως 2.500 ευρώ δικαιούνται μέρος του ποσού των 800 ευρώ.
Όσοι ήταν κάτω από 60 ετών ή είχαν εισόδημα άνω των 2.500 ευρώ το μήνα δεν μπορούν να διεκδικήσουν κάποιο ποσό.
Με «θυσίες» είτε στο ΠΔΕ είτε στις ελαφρύνσεις που έχουν εξαγγελθεί είτε σε αναπτυξιακές ή άλλες δαπάνες για το 2019 θα υποστηριχθεί το ελληνικό αίτημα για ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις το 2019.
Την Πέμπτη θα συνεδριάσει η ομάδα εργασίας της Ευρωζώνης (Euroworking group) που θα συζητήσει και το πρόβλημα με την Ελλάδα. Πώς δηλαδή θα κλείσει το κενό των 250 – 300 εκατ. ευρώ που βλέπει η επιτροπή ώστε η Αθήνα να ακυρώσει το μέτρο της περικοπής της προσωπικής διαφοράς των παλιών συντάξεων το 2019 και παράλληλα να εφαρμόσει και τα μέτρα που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη.
Παρά τις προσπάθειες των προηγούμενων δύο μηνών, το κενό αυτό δεν έκλεισε και δεν αναμένεται να κλείσει ούτε και τις επόμενες ημέρες. Η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι ζητάει πλήρη και μόνιμη ακύρωση του μέτρου. Με τον τρόπο αυτό έβγαλε από τη διαπραγμάτευση προτάσεις από την Ε.Ε. που ήθελαν μερική εφαρμογή του μέτρου είτε με μικρότερες ή κλιμακωτές μειώσεις καθώς και ένα κόφτη άλλων δαπανών σε περίπτωση δημοσιονομικής απόκλισης για να είναι μόνιμη η μη περικοπή των συντάξεων.
Τι θυσιάζουν…
Με αυτά τα δεδομένα η συζήτηση τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει στραφεί είτε στην περικοπή των ελληνικών αντιμέτρων είτε στην περικοπή άλλων δαπανών ώστε να χωρέσουν και ελαφρύνσεις αλλά και οι συντάξεις για τον επόμενο χρόνο.
Πρώτες υποψήφιες είναι οι δαπάνες των δημοσίων επενδύσεων για τον επόμενο χρόνο που θα περικοπούν ανάλογα με τις ανάγκες. Τούτο με το σκεπτικό να ξεπεραστούν οι ενστάσεις των Ευρωπαίων και στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για αναπτυξιακές δαπάνες μέρος από τα 1,2 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα σε δύο δόσεις των 600 εκατ. ευρώ μέσα στο 2019 από τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών κατ’ εφαρμογήν της συμφωνίας από το Eurogroup του Ιουνίου για το χρέος.
Ωστόσο και η απόφαση αυτή έχει το ρίσκο και για τις δημόσιες επενδύσεις και για τον ρυθμό ανάπτυξης του επόμενου χρόνου. Τούτο διότι η εκταμίευση των 1,2 δισ. ευρώ βρίσκεται υπό την αίρεση ότι η Ελλάδα θα επιτυγχάνει τον δημοσιονομικό της στόχο και παράλληλα δεν θα αναστρέφει μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει και υιοθετήσει μέσα από το τρίτο μνημόνιο.
Την ίδια ώρα όμως οι εξαγγελίες των τελευταίων ημερών περί διορισμών και επιστροφής αναδρομικών σε όλους έχει ανησυχήσει τις Βρυξέλλες τη στιγμή μάλιστα που η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ακόμη και με σχεδιαζόμενη περικοπή δαπανών για το 2019 είναι οριακή.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου