Συζητήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η Επίκαιρη Ερώτηση που είχε καταθέσει ο Αντιπρόεδρος της Βουλής βουλευτής Δωδεκανήσου Δημήτρης Κρεμαστινός για την καταστολή των κατοίκων της Κω από τα ΜΑΤ και το γενικότερο σχεδιασμό της δημιουργίας hotspots σε νησιά.

Για την απάντηση προσήλθε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για τη Δημόσια Τάξη, Νικόλαος Τόσκας.
Ο Δημήτρης Κρεμαστινός δήλωσε την αντίθεσή του προς την καταστολή από τα ΜΑΤ των κατοίκων της Κω οι οποίοι, όπως εξήγησε, αντιδρούν γιατί βλέπουν να θίγεται ο τουρισμός από τον οποίο εξαρτάται η επιβίωσή τους. Επίσης, ξαναπρότεινε προς την Κυβέρνηση να συμφωνήσει με την Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε τα hotspots να δημιουργηθούν σε μικρότερα νησιά, με λιγότερους κατοίκους και τουρισμό, όπου ενδεχομένως να τονώσουν και την τοπική οικονομία.
Ο Υπουργός δεν αναφέρθηκε στην πολιτική της καταστολής και ενώ δήλωσε υπέρ της συνεννόησης, υποστήριξε τη μέχρι τώρα τακτική της κυβέρνησης χωρίς να αναφερθεί σε εξέταση κάποιου εναλλακτικού σεναρίου χωροθέτησης των hotspots.

Ολόκληρη η συζήτηση εκτυλίχθηκε ως εξής:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (ΣΤ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κύριε Πρόεδρε, η ερώτηση αυτή είχε υποβληθεί την περασμένη εβδομάδα προς τον Υπουργό Εσωτερικών κ. Κουρουμπλή με το ερώτημα τι προτίθεται να πράξει άμεσα για την αποχώρηση των ΜΑΤ και πώς σκοπεύει να διευθετήσει συνολικά το θέμα, δεδομένου ότι ο κ. Κουρουμπλής, ως Υπουργός Εσωτερικών, έχει αρμοδιότητα και για το μεταναστευτικό πρόβλημα, στο οποίο εντάσσονται και τα hotspots.

Τιμώ ιδιαιτέρως τον κ. Τόσκα, ο οποίος, βεβαίως, έχει την αρμοδιότητα των ΜΑΤ, αλλά δεν είναι μόνο αυτό το θέμα. Ας αρχίσουμε, όμως, από τα ΜΑΤ, γιατί οι άνθρωποι των νησιών που είναι φιλήσυχοι ξενίστηκαν να βλέπουν τα ΜΑΤ να προσπαθούν να τους επιβάλουν αυτό που οι ίδιοι δεν θέλουν. Δηλαδή, ζήτησαν δημοψήφισμα για να εκφράσουν την άποψή τους ότι δεν θέλουν να γίνουν τα hotspots στην Κω, για τον απλούστατο λόγο ότι οι κρατήσεις για τον τουρισμό φέτος έχουν πέσει κατά 40%-50%. Αυτό σημαίνει ότι ανησυχούν, γιατί χάνουν το εισόδημά τους. Και δεν αναφέρομαι στους ξενοδόχους αλλά στους εργαζομένους στα ξενοδοχεία, στον κόσμο, στη διακίνηση του τουρισμού και σε όλα αυτά. Το θέμα, δηλαδή, δεν είναι τόσο απλό. Δεν είναι ούτε τοπικό ούτε τόσο απλό.
Προσωπικά είχα προτείνει η Κυβέρνηση να εγκαταστήσει τα hotspots, εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση το απαιτεί, σε νησιά που να μην είναι υψηλού τουριστικού δείκτη, δηλαδή σε μικρότερα νησιά που έχουν και μικρότερο τουρισμό, για τον απλούστατο λόγο ότι αυτοί οι δυστυχείς άνθρωποι που διακομίζονται από τους δουλεμπόρους της άλλης πλευράς δεν γνωρίζουν ούτε πού είναι η Κως ούτε η Κάλυμνος. Τους φέρνουν απλά ένα βράδυ, τους πνίγουν στον δρόμο, όπως τους πνίγουν –πρόκειται για μια δραματική εικόνα- και δεν τους ενδιαφέρει αν θα πάνε στην Κω, στη Νίσυρο ή στους Φούρνους. Αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνεστε.

Άρα, λοιπόν, το πρόβλημα των hotspots, ακόμα και τώρα που έχουν γίνει, πρέπει να επανεξεταστεί, ούτως ώστε να πάνε σε μέρη που μπορεί να βοηθήσουν ακόμα και την οικονομία τους. Για παράδειγμα, ένα μικρό νησί θα πήγαινε καλύτερα και οικονομικά, όταν δεν έχει τον τουρισμό που έχουν τα μεγαλύτερα νησιά, και ειδικά στην περίπτωσή μας η Κως που είναι το τέταρτο τουριστικό κέντρο της χώρας. Οι κάτοικοι, λοιπόν, ανησυχούν κυρίως οικονομικά και πολύ λιγότερο για τις άλλες πλευρές του θέματος.
Κατά συνέπεια, το ερώτημα που θα μας απαντήσει ο κ. Τόσκας αφορά τα ΜΑΤ. Όμως, δεν είναι μόνο τα ΜΑΤ. Τα ΜΑΤ, αν θέλετε, είναι η αιχμή του δόρατος. Είναι βέβαια και αυτό, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΣΚΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης): Κύριε Πρόεδρε, κύριε Κρεμαστινέ, αν επιτρέπετε, θα απαντήσω επί του συνόλου της ερώτησης. Ωστόσο, θα ήθελα να πω ότι ειλικρινά εξεπλάγην, όταν είδα την ερώτηση αυτή υπογεγραμμένη από τον κ. Κρεμαστινό, του οποίου οι δημοκρατικές ευαισθησίες είναι γνωστές παντού.
Η ερώτησή μου και ο προβληματισμός μου, λοιπόν, είναι η εξής: Κύριε Κρεμαστινέ, θέλετε οι πρόσφυγες να μην έχουν κατάλυμα; Θέλετε οι πρόσφυγες να γυρίζουν, όπως γίνεται μέχρι τώρα, μέσα στο λιμάνι και μέσα στην πόλη, στην Κω, χωρίς να έχουν ένα μέρος να κοιμηθούν, να φάνε και να ταυτοποιηθούν σωστά; Διότι ξέρετε ο ανθρωπισμός και η τάξη, όπως πολύ καλά δείξαμε, μπορούν να συνδυαστούν.

Θέλετε να δυσφημείται το νησί; Αυτή τη στιγμή το νησί δυσφημείται. Ο τουρισμός, οι κρατήσεις, όπως εσείς αναγράφετε, έχουν μειωθεί αρκετά, όχι λόγω της προσέλευσης των προσφύγων αλλά λόγω της άρνησης του Δημάρχου και άλλων κύκλων γύρω από το Δήμαρχο, οι οποίοι εδώ και πάρα πολύ καιρό αρνούνται τη δημιουργία hotspots, με αποτέλεσμα το νησί -παρά το γεγονός ότι είναι τόσο φιλόξενο και έχει τόσο καλή φήμη- να κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ρατσιστικό και να χάσει όχι μόνο τον τουρισμό και τη φήμη, αλλά και την ανθρωπιά.
Είναι σωστό να βάζουν κάποιοι τα μικρά παιδιά του σχολείου, τους κατοίκους των χωριών να πηγαίνουν να χτυπιούνται με τα ΜΑΤ, προκειμένου να αποτρέψουν τη δημιουργία του hotspot;
Μετά, στο θέμα των ξερονήσων ή των μικρών νησιών, δεν είναι σωστό να πάμε -και νομίζω θα το δεχτείτε αυτό- στη δεκαετία του ’50. Δεν είναι σωστό να απομονώνουμε τους ανθρώπους αυτούς που τρέχουν να σώσουν το κεφάλι τους, να τους πάμε σε ένα ξερονήσι. Αλλά και πρακτικά, αν θέλετε, οι πρόσφυγες μένουν στο νησί μέχρι εβδομήντα δύο ώρες. Στη συνέχεια προωθούνται, αφού ταυτοποιηθούν, στην ηπειρωτική χώρα. Άρα, μιλάμε για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μέσα στο οποίο πρακτικά δεν μπορεί να πηγαίνουν από το μεγάλο νησί στο μικρό, στη συνέχεια πάλι στο μεγάλο νησί, στη συνέχεια στον Πειραιά ή στη Βόρεια Ελλάδα, για να πάρουν τον δρόμο τους. Άρα, είναι και πρακτικά προβλήματα και προβλήματα ανθρωπισμού και προβλήματα τάξης. Πιστέψτε με, θα εξυπηρετήσει η τάξη την οποία βάζουμε.

Και είμαστε αναγκασμένοι, βέβαια, στο θέμα των ΜΑΤ και της αποκατάστασης της τάξης να διατηρήσουμε το περιβάλλον εκείνο που επιτρέπει την κατασκευή του hotspot, γιατί δεν νομίζω να δεχόσαστε κι εσείς να δημιουργείται ένας καταυλισμός από τον στρατό και κάποιοι κάτοικοι αυθαίρετα να πηγαίνουν και να επιτίθενται με μολότοφ ή δεν ξέρω με τι άλλο και με πέτρες σε αυτούς που κατασκευάζουν τον καταυλισμό.
Νομίζω ότι το πράγμα έχει πάρει τον δρόμο του. Νομίζω ότι και οι ίδιοι οι κάτοικοι έχουν πειστεί ότι είναι και αναγκαίο και σωστό να γίνει ο καταυλισμός. Και επομένως, αντί να πυροδοτούμε καταστάσεις, αντί να διαφωνούμε γι’ αυτά τα θέματα, νομίζω ότι ειδικά με εσάς μπορεί να υπάρξει μια συνεννόηση, έτσι ώστε να βρεθεί μια λύση που να εξυπηρετεί, όπως είπα και τον ανθρωπισμό και την τάξη.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (ΣΤ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής):
Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, μακριά από μένα κάθε σκέψη που να συνδέεται με τις λέξεις ρατσισμός, εθνικισμός κ.λπ. Το αντιλαμβάνεστε.
Όμως, δεν είναι εκεί το θέμα. Δηλαδή, το θέμα βρίσκεται αλλού.
Σε αυτήν την Αίθουσα, προ ενός χρόνου περίπου, είχα πει ότι αν δεν γίνει αυτή η ανάσχεση που πάει να κάνει τώρα το ΝΑΤΟ, οι δουλέμποροι θα φέρουν τα τρία εκατομμύρια που υπάρχουν στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας εδώ, απλούστατα διότι παίρνουν ένα διαβατήριο ευρωπαϊκό. Για ποιο λόγο να κάθονται εκεί οι άνθρωποι και να μην έρθουν εδώ; Υπάρχουν, λοιπόν, αυτοί οι δουλέμποροι που τους φέρνουν. Δεν τους ενδιαφέρει αν θα τους πάρουν ούτε στην Κω ούτε στην Κάλυμνο ή τη Νίσυρο. Αυτοί θέλουν να τους φέρουν κάπου που ξέρουν ότι υπάρχει ένα κέντρο. Κι όταν μιλάμε για κέντρο δεν μιλάμε για ξερονήσι προφανώς, αλλά για μικρά νησιά που να έχουν διακόσιους, τριακόσιους, τετρακόσιους κατοίκους, να έχουν ζωή. Γι’ αυτό μιλάμε και να μην βλάπτεται ο τουρισμός.
Και γι’ αυτό είπα ότι ακόμη και τώρα θα μπορούσαμε εκ των πραγμάτων να δεχτούμε την κατάσταση που υπάρχει, αλλά αν υπάρχει προοπτική μέλλοντος –γιατί δεν ξέρουμε πότε θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή- πρέπει αυτό να διευθετηθεί, δηλαδή να πηγαίνουν σε μικρότερα νησιά που έχουν μικρότερο τουριστικό δείκτη, όχι γιατί οι κάτοικοι αυτοί είναι χειρότεροι από τους κατοίκους των μεγαλυτέρων νησιών. Προφανώς, όχι. Αλλά τουλάχιστον μπορεί να είναι και για την οικονομία του νησιού καλύτερα να πηγαίνουν σε αυτά τα νησιά. Όχι στα ξερονήσια. Δεν είπαμε τέτοιο πράγμα, προς Θεού!

Κατά συνέπεια, το πρόβλημα αυτό πρέπει να το δούμε βαθύτερα, σωστότερα και αντικειμενικότερα, αν θέλετε. Κι εγώ δεν έρχομαι εδώ στη Βουλή, για να κάνω μια ερώτηση χαμηλού, αν θέλετε, πολιτικού βάρους, δηλαδή να κάνω αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση. Όχι. Αλλά βλέπω ένα πρόβλημα και ανησυχώ, για το οποίο δεν γνωρίζω τι τέξεται η επιούσα, δηλαδή τι θα γίνει αύριο. Δεν το ξέρω και νομίζω δεν το ξέρει και κανένας. Άρα, πρέπει να το δούμε με ψυχραιμία αυτό το πρόβλημα.

Και βεβαίως, όσον αφορά την Κω, για την οποία συζητούμε, οι κάτοικοι δεν είναι ούτε ρατσιστές ούτε τίποτα από όλα αυτά. Ανησυχούν οικονομικά, τίποτα παραπάνω. Τώρα αν η οικονομία τους πήγαινε καλά, αυτό που λέτε, δηλαδή, ότι εάν δεν αντιδρούσαν, θα ήταν καλύτερη η οικονομία τους, ενδεχομένως να έχετε και δίκιο. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι δεν είναι καλή η οικονομία τους σήμερα. Αυτό είναι το πρόβλημα, όχι εάν.. έτσι… ή αλλιώς. Το πρόβλημα είναι υπαρκτό σήμερα, παραδείγματος χάριν, ανησυχούν ότι το 40%-50% των κρατήσεων που έχουν χάσει του χρόνου θα γίνει 80%. Τότε έχουμε πρόβλημα επιβίωσης.

Είναι, δηλαδή, πρόβλημα το οποίο πρέπει να το δούμε και να το δείτε κατά κάποιο τρόπο υπερβατικά, κατά κάποιο τρόπο υπερκομματικά. Είναι ελληνικό πρόβλημα το μεταναστευτικό. Αφορά όλη τη χώρα, όλα τα κόμματα.
Κατά συνέπεια, ούτε θέλω να με παρεξηγείτε ούτε εγώ σας παρεξηγώ, αλλά κάνω έκκληση να το δείτε, όπως τουλάχιστον το βλέπω εγώ. Απλά.
.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΣΚΑΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης): Κύριε Πρόεδρε, κύριε Κρεμαστινέ, ακριβώς εγώ τόνισα τη δημοκρατική σας ευαισθησία και το εννοώ αυτό και δεν την αμφισβήτησα. Μακριά από μένα τέτοιες αντιλήψεις.

Σε ό,τι ακριβώς αφορά την πρακτική αντιμετώπιση του προβλήματος, θα έπρεπε να ακούσετε εκπροσώπους ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίοι έρχονται και μας βλέπουν με ποια λόγια αναφέρονται στο νησί. Εμείς προσπαθούμε να τους αποτρέψουμε, να τους δείξουμε και να τους πείσουμε ότι αυτό το νησί είναι ένα φιλόξενο νησί και πως μπορεί να γίνεται μια κακή διαχείριση, από πλευράς κάποιων στο νησί, σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με τη φιλοξενία, με την ομορφιά αυτού του νησιού και με τους ανθρώπους αυτού του νησιού που είναι υπέροχοι.
Επομένως, πιστέψτε μας, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το πρακτικό πρόβλημα. Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς θα τελειώσει ο πόλεμος. Άρα, πρέπει να δημιουργήσουμε τις υποδομές εκείνες της φιλοξενίας αλλά και τάξης για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Δεν μπορεί να περιφέρονται οι πρόσφυγες μέσα στο λιμάνι, διότι κάνει κακό και στον τουρισμό, αν θέλετε. Πρέπει να υπάρχει μια τάξη στην καταγραφή. Δεν μπορούμε να τους εκτρέψουμε και να τους μεταφέρουμε σε άλλα μικρότερα νησιά. Έχουμε και σε μικρότερα νησιά, όπως στη Λέρο, όπου υπήρξε εξαιρετική αποδοχή του ζητήματος και του καταυλισμού και οι κάτοικοι, αν θέλετε, θα επωφεληθούν στη Λέρο, όπως θα επωφεληθούν και στα υπόλοιπα νησιά. Βέβαια, πρέπει να επωφεληθούν με τον σωστό τρόπο.

Επομένως, προσπαθούμε να βρούμε λύσεις. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο συνεννόησης εκλαμβάνω και την ερώτηση τη δική σας και η κάθε πρόταση είναι συζητήσιμη και μπορεί να συμβάλει στη γενικότερη λύση. Πιστέψτε με, αντιμετωπίζουμε ένα τεράστιο πρόβλημα όχι μόνο σαν χώρα, σαν Ευρώπη, ίσως και ευρύτερα, το οποίο συνεχώς αλλάζει μορφές. Η αντιμετώπιση και οι λύσεις που προτείνονται από τις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι ούτε ίδιες, ούτε στην κατεύθυνση του ανθρωπισμού, ούτε στην κατεύθυνση, αν θέλετε, της πρακτικής επίλυσης του προβλήματος. Έχουν βγει οι συντηρητικότερες φωνές σε ορισμένες χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, φωνές που δεν έχουν καμία σχέση με τον ελληνικό πολιτισμό, φωνές που δεν έχουν καμία σχέση με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Εμείς προσπαθούμε να παλέψουμε, υπερασπιζόμενοι αυτές τις αξίες, αυτόν τον πολιτισμό, αυτήν την ανθρωπιά, αλλά να βάλουμε και μια τάξη. Πιστέψτε με, μπορεί να συνδυαστούν αυτά τα από πρώτη άποψη αντιφατικά πράγματα. Σε αυτήν την κατεύθυνση δουλεύουμε και σε αυτήν την κατεύθυνση εγώ εκλαμβάνω και τη δική σας ερώτηση.»