“Τον ιερέα του χωριού τον αποκεφάλισαν, βρέφη εκτελέστηκαν και γυναίκες βιάστηκαν πριν θανατωθούν..”

Το πρωί της 10ης Ιουνίου 1944 γερμανική στρατιωτική φάλαγγα των Ες-Ες με αρχηγό τον λοχαγό του 2ου λόχου του 1ου τάγματος Fritz Laufenbach ξεκίνησε από τη Λιβαδειά για την Αράχωβα, με σκοπό την εκκαθάριση της περιοχής από τις αντάρτικες δυνάμεις στη δυτική πλευρά του Ελικώνα. Στο Δίστομο ενώθηκε με άλλη γερμανική ομάδα που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα και προχώρησαν προς το Στείρι. Σαν δόλωμα οι Γερμανοί είχαν 2 επιταγμένα Ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς, που προπορεύονταν της κύριας φάλαγγας. Ταυτόχρονα ο 10ος και 11ος λόχος του 3ου τάγματος από την Άμφισσα κατευθυνόταν προς το Δίστομο για να συναντήσουν τον 2ο λόχο.

Οι κάτοικοι έλαβαν εντολή να μην απομακρυνθούν από το χωριό, μέχρι την επιστροφή των γερμανικών δυνάμεων.

Οι 3 λόχοι συναντήθηκαν χωρίς να έχουν εντοπίσει αντάρτες εκτός από 18 παιδιά που κρύβονταν σε γύρω στάνες. Έξι από τα παιδιά που προσπάθησαν να δραπετεύσουν εκτελέστηκαν. Οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους χωρικούς έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ο 2ος λόχος κατευθύνθηκε προς τα εκεί και στην θέση Λιθαράκι ,περιοχή του Στειρίου έπεσε σε ενέδρα των ανταρτών του 11ου λόχου του 3ου τάγματος του 34ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η μάχη του Στειρίου ήταν σκληρή και κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί και των ανταρτών 1.

Παράλληλα, για τους Έλληνες ,οι δυνάμεις του 11ου Λόχου του ΙΙΙ/34 τάγματος του ΕΛΑΣ με Διοικητή τον Λοχαγό Χριστόφορο παίρνοντας εντολή έφυγαν από το Κυριάκι και κατέβηκαν στο Στείρι. Εκείνη την χρονική περίοδο πολλοί κάτοικοι των χωριών αυτών ήσαν οργανωμένοι στο ΕΑΜ και βοηθούσαν τον ΕΛΑΣ στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας ,ενώ το Γ΄ Ράιχ είχε υποστεί σημαντικές ήττες τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.

Στη θέση Καταβόθρα οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ.

Οι αντάρτες φτάνοντας στο Στείρι επέλεξαν το κατάλληλο σημείο στήνοντας ενέδρα με τρεις διμοιρίες στη θέση Λιθαράκι 1,5 χιλιόμετρο πριν το χωριό περιμένοντας τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί φθάνοντας στο Δίστομο και τρομοκρατώντας τους κατοίκους απόσπασαν την πληροφορία ότι υπάρχουν αντάρτες στο Στείρι. Έτσι πριν τις 12:00 το μεσημέρι, 4 γερμανικά και 2 επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς για να μην κινήσουν υποψίες , έφυγαν από το Δίστομο με προορισμό το Στείρι με σκοπό να συνεχίσουν και εκεί τα ίδια (βιαιοπραγίες, εκφοβισμό και εκτελέσεις του πληθυσμού).Η μάχη κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση . Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί άνδρες, μεταξύ αυτών και ένας αξιωματικός που εκτελούσε χρέη μεταφραστή, ο οποίος μεταφέρθηκε τραυματισμένος και πέθανε στο Δίστομο ενώ των Ελλήνων 15 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες.

Μετά την μάχη οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και σε αντίποινα για τις απώλειές τους άρχισαν την σφαγή όσων κατοίκων έβρισκαν στο χωριό. Η μανία τους ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δεν ξεχώριζαν από το μακελειό ούτε τα γυναικόπαιδα ούτε τους ηλικιωμένους. Τον ιερέα του χωριού τον αποκεφάλισαν, βρέφη εκτελέστηκαν και γυναίκες βιάστηκαν πριν θανατωθούν. Η σφαγή σταμάτησε μόνον όταν νύχτωσε και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού πρώτα έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους, καθώς σκότωναν όποιον άμαχο έβρισκαν στον δρόμο τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων οι 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάμεσά τους 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού George Wehrly ο οποίος έφτασε στο Δίστομο μετά λίγες μέρες μιλάει για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή.

Ένας από τους επικεφαλής που θεωρήθηκε υπεύθυνος για την σφαγή στο Δίστομο Χανς Τσάμπελ (Hans Zampel) μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στην Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες ζει ως σήμερα ελεύθερος.

Ο λοχαγός των SS Φριτς Λάουτενμπαχ (Fritz Lautenbach) είναι ο άνθρωπος που εκτέλεσε την εντολή και συνέταξε την σχετική ψευδή αναφορά. Η αναφορά του Lautenbach αμφισβητήθηκε άμεσα από τον επίσης αυτόπτη μάρτυρα της μυστικής αστυνομίας, Georg Koch, o οποίος συνόδευε την αποστολή. Έτσι τελείωσε η μάχη αυτή με οδυνηρές απώλειες για τους Γερμανούς αλλά και για τον άμαχο και αθώο πληθυσμό του γειτονικού χωριού.

Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης. Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου μπόρεσε να ανακαλύψει τον υπεύθυνο της Σφαγής, Χανς Ζάμπελ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές, οι οποίες τον προφυλάκισαν.

Τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την έκταση των γερμανικών θηριωδιών στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, ο Ζάμπελ εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.

ΠΗΓΕΣ:

Μουσείο Μπενάκη
Δίστομο,10 Ιουνίου 1944,Το ολοκαύτωμα, Γ. Θεοχάρης, εκδ. Σύγχρονη Έκφραση
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Και όμως η Ελλάδα πουλά» είναι ο τίτλος άρθρου της Handelsblatt, ενδεικτικός του κλίματος και άλλων γερμανικών εφημερίδων, οι οποίες αναφέρονται στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης να πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών του λιμανιού του Πειραιά.

Η Handelsblatt επισημαίνει ότι, αν και αρχικά η ελληνική κυβέρνηση είχε σταματήσει όλες τις ιδιωτικοποιήσεις, τώρα προκειμένου να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της χώρας αποφάσισε να αλλάξει στάση.

Η εφημερίδα εξηγεί ότι προφανώς η Ελλάδα υπέκυψε στις πιέσεις των πιστωτών της για να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του 51% του Πειραιά.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το δημοσίευμα της «Bild» το οποίο τονίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση υπέκυψε στις πιέσεις των πιστωτών με αποτέλεσμα να προχωρήσουν στην πώληση του λιμανιού. 

Η «Zeit» τονίζει ότι «η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά είχε παγώσει για αρκετούς μήνες, αλλά η κυβέρνηση της Ελλάδας αποφάσισε την επανεκκίνηση της πώλησης». Στην πολύμηνη καθυστέρηση της ιδιωτικοποίησης στάθηκε με χθεσινό της δημοσίευμα και η Handelszeitung.

Την ίδια εκτίμηση κάνει και η Frankfurter Allgemeine, η οποία προσθέτει ότι τρεις ξένες εταιρείες αναμένεται να υποβάλουν προτάσεις για την απόκτηση των μετοχών του ΟΛΠ.

Πιο σκληρό τόνο υιοθέτησαν η Rheinische Post, η οποία γράφει ότι η Ελλάδα προφανώς θέλει να πουλήσει τα ασημικά της για να αντιμετωπίσει την κρίση, και το Spiegel.

Το γερμανικό περιοδικό σημειώνει: «Κάτι γίνεται στην Αθήνα: έπειτα από μακρά περίοδο μπλοκαρίσματος η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαδικασίες για την πώληση του λιμανιού του Πειραιά. Με αυτό τον τρόπο η χώρα αντιμετωπίζει την πίεση των πιστωτών της».

Εξάλλου το Spiegel προσθέτει ότι η πώληση του Πειραιά αποτελεί ένα σημαντικό μήνυμα για τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και των πιστωτών της.

Σε θέμα της ημέρας εξελίσσεται η υπόθεση με το βίντεο για τις γερμανικές αποζημιώσεις που προβάλλεται στους σταθμούς του Μετρό εδώ και μερικές ημέρες.

Επειτα από δημοσιεύματα, αλλά και ένα εκτενές κείμενο του γερμανικού Spiegel το θέμα έφτασε στη Βουλή με τους βουλευτές του Ποταμιού Χρ. Ταχιάου, Γ. Αμυρά, Σπ. Δανέλλη, Ιάσ. Φωτήλα και Γρ. Ψαριανό να καταθέτουν ερώτηση προς τους υπουργούς  Επικρατείας, Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού και Εξωτερικών.

Ερωτούν τους υπουργούς αν το γεγονός αυτό είναι σε γνώση και έγκριση του πρωθυπουργού, του υπουργείου Τουρισμού, ποιοι υπουργοί το αιτήθηκαν και το σκεπτικό της επ’ αόριστον προβολής του βίντεο, την κατάθεση των σχετικών εγγράφων αλλά και με ποια αρμοδιότητα επιβάλλει η κυβέρνηση τη χρησιμοποίηση του κυκλώματος του Μετρό για προπαγανδιστικούς λόγους των επιμέρους πολιτικών της.

Ησυχος: Προβοκάτσια – Αλλο το βίντεο που προβάλλεται στους σταθμούς

Μετά από τη διάσταση που πήρε το ζήτημα το υπουργείο Εθνικής Αμυνας απάντησε, με το γραφείο Τύπου του Κώστα Ησυχου να κάνει λόγο για «μια μια διαστρέβλωση που αγγίζει τα όρια της προβοκάτσιας» και για «μια κατασκευή που πατάει σε λάθος ή ακόμα και ανύπαρκτα δεδομένα, όπως και παραποιημένα γεγονότα».

Σημειώνει, ακόμη ότι το βίντεο που παρουσιάζεται στα μέσα είναι μια συρραφή-μοντάζ από στιγμιότυπα που έπαιξαν στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην ΛΑΕΔ στις 27 Απριλίου.
«Πράγματι προβάλλεται βίντεο στις οθόνες του Μετρό και του Ηλεκτρικού, διάρκειας 50'' (δευτερολέπτων) αλλά δεν είναι αυτό που επικαλούνται τα προαναφερόμενα μέσα και οι βουλευτές του κόμματος «Το Ποτάμι». Αυτό που αναπαράγουν, τόσο το γερμανικό Spiegel, όσο και ορισμένα ελληνικά μέσα, είναι μια κατασκευή άσχετη με αυτό που προβάλλεται» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Αναλυτικά η απάντηση του υπουργείου:

«Πράγματι προβάλλεται βίντεο στις οθόνες του Μετρό και του Ηλεκτρικού, διάρκειας 50'' (δευτερολέπτων) αλλά δεν είναι αυτό που επικαλούνται τα προαναφερόμενα μέσα και οι βουλευτές του κόμματος «Το Ποτάμι». Αυτό που αναπαράγουν, τόσο το γερμανικό Spiegel, όσο και ορισμένα ελληνικά μέσα, είναι μια κατασκευή άσχετη με αυτό που προβάλλεται.

Αυτό το βίντεο το οποίο παρουσιάζουν ότι τάχα παίζει στους σταθμούς του Μετρό, είναι μια συρραφή - μοντάζ στιγμιότυπων από την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου 2015 στην ΛΑΕΔ (Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων) υπό τον τίτλο ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ - ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ - ΔΙΚΑΙΩΣΗ και με κεντρικό θέμα τις γερμανικές οφειλές, ωστόσο δεν είναι αυτό που προβάλλεται στους σταθμούς. Η άλλη λαθροχειρία έχει να κάνει με το ποιοι είναι οι συντελεστές. Τόσο η εκδήλωση στη ΛΑΕΔ όσο και το βίντεο στους σταθμούς του Μετρό είναι ευθύνη του υπουργείου Εθνικής 'Αμυνας, της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών και του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, με την στήριξη του υπουργείου Μεταφορών ως προς το τμήμα που αφορά την προβολή του βίντεο στους σταθμούς του Μετρό.

Ως προς το περιεχόμενο των εκδηλώσεων αλλά και του βίντεο που προβάλλεται στους σταθμούς του Μετρό:

«Στο επίκεντρο βρίσκεται η διάσωση της ιστορικής μνήμης του ελληνικού λαού σε συνδυασμό με την αντιναζιστική-αντιφασιστική θωράκιση, των λαών της Ευρώπης και κυρίως της νέας γενιάς. Ως προς το θέμα των γερμανικών οφειλών, αυτό που αναδεικνύεται είναι πως πρόκειται, πριν απ' όλα, για ζήτημα ηθικής τάξης και η όλη εκστρατεία αποσκοπεί στο να κλείσουν οι πληγές του παρελθόντος. Σε καμία περίπτωση δεν στρέφεται κατά του γερμανικού λαού, αντίθετα τον προσεγγίζει σαν συνοδοιπόρο σε αυτή την προσπάθεια. Είναι χαρακτηριστικό πως στην εκδήλωση που έγινε στις 27/4/15 συμμετείχαν και μίλησαν και διακεκριμένοι Γερμανοί, όπως ο αντιπρόεδρος του γερμανικού κόμματος της Αριστεράς «Die Linke» ο Wolfgang Gehrcke και ο Γερμανός καθηγητής της Ιστορίας του Δικαίου, στο Πανεπιστήμιο Βρέμης και ένθερμος υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων Christoph Schminck-Gustavus».
Το γραφείο Τύπου του ΑΝΥΕΘΑ υπενθυμίζει ότι στην εκδήλωση αυτή παρέστησαν πάνω από 50 πρέσβεις, εκπρόσωποι πρεσβειών και ακόλουθοι άμυνας ξένων πρεσβειών στην Αθήνα. Επίσης παρευρέθηκαν και τιμήθηκαν ζώντες αντιστασιακοί του αντιναζιστικού-αντιφασιστικού αγώνα, καθώς και το παιδί-σύμβολο του Διστόμου, ο Αργύρης Σφουντούρης και σημειώνει ότι «οι φωνές υπέρ των ελληνικών διεκδικήσεων πληθαίνουν και μέσα στην ίδια τη Γερμανία. Μάλιστα και ο ίδιος ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Γιοάχιμ Γκάουκ, με πρόσφατες δηλώσεις του παραδέχθηκε πως υπάρχει θέμα γερμανικών οφειλών».

Το Spiegel και η θέση της ΣΤΑΣΥ

Σύμφωνα με το Spiegel, που φιλοξένησε σήμερα εκτενές αφιέρωμα, πέντε κυβερνητικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Tουρισμού, έδωσαν το πράσινο φως για την προβολή του βίντεο.

Κύκλοι της ΣΤΑΣΥ, πάντως, σημειώνουν ότι το βίντεο παίζει στους σταθμούς του Μετρό εδώ και περίπου μια εβδομάδα, ύστερα από σχετική οδηγία που έλαβαν από το υπουργείο Μεταφορών σε συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας για την προβολή του,  υποστηρίζοντας ότι το περιεχόμενο του βίντεο αποτελεί ένα κοινωνικό μήνυμα. 

iefimerida.gr