Το Ελεγκτικό Συνέδριο υποστηρίζει πως το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχει διατηρήσει τον κορμό του νόμου Κατρούγκαλου και έχει προχωρήσει σε «επουσιώδεις αλλαγές»
Προβλήματα συνταγματικότητας εντοπίζει στη γνωμοδότησή του για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στη γνωμοδότησή του το Ελεγκτικό Συνέδριο υποστηρίζει πως το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχει διατηρήσει τον κορμό του νόμου Κατρούγκαλου και έχει προχωρήσει σε «επουσιώδεις αλλαγές».

Μάλιστα, όπως αναφέρεται σχετικά, εντάσσει και αυτό τους δημόσιους υπαλλήλους στον ΕΦΚΑ, γεγονός για το οποίο το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει εκφράσει την πάγια αντίθεση του, ενώ αντιθέτως το ΣτΕ, προσφάτως, το είχε κρίνει συνταγματικό.

«Με το επίμαχο νομοσχέδιο υιοθετούνται σε γενικό πλαίσιο οι ρυθμίσεις του ν. 4387/2016 και επέρχονται επουσιώδεις τροποποιήσεις αυτού σε συγκεκριμένες διατάξεις που κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές» αναφέρεται χαρακτηριστικά. Στις παρατηρήσεις της γνωμοδότησης εντάσσεται και ο κίνδυνος έγερσης αξιώσεων από συνταξιούχους που εργάζονται από το 2016 και θεωρείται κρίσιμο να διευκρινιστεί από ποτέ θα ισχύει ο «κόφτης» του 30%.

Ωστόσο, οι διατυπωμένες θέσεις της Ολομέλειας έχουν καθαρά γνωμοδοτικό χαρακτήρα, με την κυβέρνηση να έχει τη δυνατότητα να μην τη λάβει υπόψη. Βέβαια, σε περίπτωση προσφυγής διαφόρων Σωματείων στη Δικαιοσύνη, τον τελικό λόγο για την συνταγματικότητα θα έχουν το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η γνωμοδοτική επεξεργασία των νομοσχεδίων που έχουν ασφαλιστικό περιεχόμενο, προβλέπεται από το Σύνταγμα, ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση η εισήγηση κάνει λόγο για σύγκρουση ορισμένων διατάξεων του επίμαχου νομοσχεδίου με τις συνταγματικές επιταγές.

Τα άρθρα του νομοσχεδίου που αντιμετωπίζουν «προβλήματα»
είναι τα 20-21,24-25 και 27. «Το επίμαχο νομοσχέδιο, εφόσον εξακολουθεί να στηρίζεται, όπως και ο προηγούμενος ασφαλιστικός νόμος 4387/2016, στην ενιαία ασφαλιστική αντιμετώπιση προσώπων που, σύμφωνα με το Σύνταγμα, δεν μπορούν να υπαχθούν στον ίδιο ασφαλιστικό οργανισμό, εγείρει ζήτημα αντισυνταγματικότητας στο σύνολό του» φέρεται να αναφέρει η γνωμοδότηση.

Για το άρθρο 24

«Επί της τροποποιούμενης παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 παρατηρείται ότι δεν παρατίθενται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου οι λόγοι που επιβάλλουν τη χρονική παράταση μέχρι και το 2024 στον τρόπο αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών με βάση τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή καθώς και οι λόγοι της μετάθεσης από το 2025 του τρόπου προσαύξησής τους με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών.

Επί της τροποποιούμενης παρ. 5 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 παρατηρείται ότι η αναφορά που γίνεται στην αιτιολογική έκθεση στις αρχές της ανταποδοτικότητας εισφορών και παροχών και της ανάγκης διασφάλισης από το χορηγούμενο ύψος του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης ενός αναξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης των ασφαλισμένων του δημοσίου τομέα μετά την έξοδό τους από την υπηρεσία, παρίσταται αδόκιμη, δοθέντος ότι όσον αφορά στους δημοσίους υπαλλήλους και λειτουργούς και στους στρατιωτικούς οι αρχές που διέπουν το ειδικό συνταξιοδοτικό τους καθεστώς είναι αυτές της αναλογικότητας και της κατά το δυνατόν τήρησης εύλογης αναλογίας των συντάξεών τους με τις αποδοχές ενεργείας τους

Για το άρθρο 25

Στο πεδίο εφαρμογής της ως άνω διάταξης, όπως έχει διατυπωθεί, φαίνεται να υπάγονται και οι συνταξιούχοι που είχαν ήδη αναλάβει εργασία ή είχαν ήδη αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (12.5.2016) και οι ακαθάριστες συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές, έχουν ήδη υποστεί περικοπή σε ποσοστό 60%, σύμφωνα με την αντίστοιχη διάταξη του ν. 4387/2016, όπως σήμερα ισχύει. Έτσι όμως προκύπτει και αναδρομική ισχύς της διάταξης, με συνέπεια ενδεχομένως να προκύπτουν αξιώσεις για επιστροφή της προκύπτουσας διαφοράς μεταξύ του αρχικώς θεσπισθέντος ποσοστού μείωσης της τάξης του 60% και της προβλεπόμενης με τη νέα διάταξη μείωσης του 30%.

Πρέπει να διευκρινισθεί αν οι συνταξιούχοι του Ε.Φ.Κ.Α. που από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (12.5.2016) είχαν αναλάβει εργασία ή απέκτησαν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι θα έχουν συμπληρώσει το 61ο και 62ο έτος της ηλικίας τους στις 28.2.2021 και την 1.3.2021 αντίστοιχα, υπάγονται στον κανόνα του αμέσως προηγούμενου εδαφίου, και οι ακαθάριστες κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και οι προσυνταξιοδοτικές παροχές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30%. Υπό την εκδοχή ότι η διάταξη είναι αναδρομική, ενδείκνυται να ρυθμιστεί το ζήτημα που τίθεται για όσους εξ αυτών, μετά τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (12.5.2016), είχαν αναλάβει εργασία ή είχαν ήδη αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και η καταβολή της σύνταξής τους είχε ανασταλεί πλήρως,σύμφωνα με τη διάταξη της ήδη ισχύουσας παρ. 2 του άρθρου 20.

Για το άρθρο 27 παρ. 5 και 6

Οι διατάξεις του άρθρου 27 καθιστούν 
ευνοϊκότερες τις ρυθμίσεις για τους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν εργασία υπαγόμενη στον Ε.Φ.Κ.Α. (με τη μείωση του ποσοστού της παρακρατούμενης συντάξεως) ή σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης ειδικότερα (με τη θέσπιση ορίου ηλικίας για την πλήρη αναστολή της συντάξεως’), καθώς και με τον καθορισμό ανωτάτου ορίου καταλογισμού σε βάρος του συνταξιούχου, δεν δικαιολογείται επαρκώς η ευμενής ρύθμιση της παρ. 5, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο ερμηνεύον τις πάγιες διατάξεις του Συνταξιοδοτικού Κώδικα έχει αποφανθεί ότι ο χρόνος υπηρεσίας που διανύεται μετά την αποχώρηση του υπαλλήλου από την υπηρεσία δεν προσμετρείται ως συντάξιμος στην υπηρεσία της προγενέστερης θέσης, βάσει της οποίας δικαιώθηκε ήδη συντάξεως.

Επί της παραγράφου 7 του νέου άρθρου 20

Στο εδ. β προβλέπεται ότι σε περίπτωση παράλειψης υποβολής δήλωσης από τον συνταξιούχο προς τον φορέα κύριας ασφάλισης του Ε.Φ.Κ.Α. ότι ανέλαβε εργασία ή απέκτησε ιδιότητα ή δραστηριότητα που υπάγεται υποχρεωτικά στον Ε.Φ.Κ.Α., καταλογίζεται με ποσό ίσο με το ύψος δώδεκα μηνιαίων συντάξεων. Η ρύθμιση αυτή, η οποία επιβάλλει συγκεκριμένο ποσό καταλογισμού χωρίς το ποσό αυτό να συναρτάται ούτε με τον χρόνο που διήρκεσε η παράλειψη, ούτε με την ωφέλεια που αποκόμισε ο συνταξιούχος από αυτήν (ανάλογα με το αν θα έπρεπε να του καταβληθεί μειωμένη σύνταξη, κύρια και επικουρική ή να ανασταλεί πλήρως η καταβολή τους) ενδέχεται να εγείρει ζήτημα αντίθεσής της προς την αρχή της αναλογικότητας.

Η τελική επισήμανση της Ολομέλειας αναφέρει τα εξής:

Σημαντικά ζητήματα συνταγματικότητας του ν. 4387/2016 έχουν παραπεμφθεί από Τμήματα του Δικαστηρίου και εκκρεμούν ενώπιον της Ολομελείας, ως δικαιοδοτούντος οργάνου. Τέτοια ζητήματα είναι:

(α) η υπαγωγή των δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων και των στρατιωτικών σε ενιαίο με τους λοιπούς εργαζομένους φορέα ασφάλισης χωρίς διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κεφαλαίου των μεν και των δε

(β) ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης των πρώτων, η οποία πλέον δεν δομείται εξ ολοκλήρου πάνω στην αρχή της εύλογης αναλογίας μεταξύ αποδοχών ενεργείας και σύνταξης και

(γ) ο χαρακτήρας του Δημοσίου ως ευθέως και βασικώς ευθυνομένου για την καταβολή των συντάξεων στους δημοσίους λειτουργούς και υπαλλήλους και στους στρατιωτικούς. Ως εκ τούτου, η γνωμοδότηση που διατυπώνεται από το Δικαστήριο στο παρόν πρακτικό περιορίσθηκε στην εξέταση των υπό επεξεργασία ρυθμίσεων από επόψεως άλλης εκτός από εκείνη που θα συνιστούσε πρόκριμα ή, εν πάση περιπτώσει, κρίση επί των κατά τα ανωτέρω παραπεμφθέντων στη δικαστική Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου ζητημάτων.

Ο Επίτροπος της Επικρατείας Αντ. Νικητάκης

Ο Επίτροπος Επικρατείας κ. Νικητάκης στην εισήγηση του μεταξύ αλλων αναφέρει:

Επί του άρθρου 20

Μη συνταγματικά θεμιτή διάταξη

Στο επίμαχο άρθρο 20 διατυπώνονται οι γενικές αρχές που διέπουν το υπό θέσπιση ασφαλιστικό σύστημα (κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, αλληλεγγύης, αναδιανομής, υποχρεωτικότητας, ανταποδοτικότητας, ενότητας, επάρκειας και βιωσιμότητας του συστήματος), ενώ κατοχυρώνεται ρητώς η εγγυητική ευθύνη του Κράτους ως προς την βιωσιμότητα των φορέων κύριας και επικουρικής ασφάλισης, την επάρκεια των παροχών και την παροχή ωφελειών στους πολίτες, μέσω της ανταποδοτικότητας.

Η αναγκαιότητα, όμως, της αναδιάρθρωσης του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω αρχών δεν συνιστά λόγο που μπορεί να δικαιολογήσει θεμιτά την παράκαμψη των συνταγματικών εγγυήσεων του ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος των δημοσίων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών, διά της απορρόφησης του ειδικού αυτού συστήματος στο συνταγματικά διακριτό, κατ’ άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος, κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι σε καμία περίπτωση δεν παρίσταται συνταγματικά θεμιτή η κατά παράβαση του ίδιου του Συντάγματος θεσμική αλλοίωση του ειδικού συνταξιοδοτικού καθεστώτος των δημοσίων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών με την ενσωμάτωσή του στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, προκειμένου για λόγους αμιγώς δημοσιονομικούς να συμβάλλει διά του μηχανισμού των εισφορών στη βιωσιμότητα του συστήματος αυτού με το οποίο δεν συνδέεται εκ του Συντάγματος, ούτε είναι συνταγματικά επιτρεπτό να συνδεθεί δια νόμου, υποκαθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο αφενός την υποχρέωση συμβολής στη βιωσιμότητα του εν λόγω συστήματος όσων μετέχουν σ’ αυτό (εν ενεργεία και συνταξιούχων απασχολούμενων με σχέση ιδιωτικού δικαίου και των εργοδοτών αυτών) και αφετέρου την εγγυητική ευθύνη του ίδιου του Κράτους για την σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος υποχρέωση χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης.

Τοντελευταίο εδάφιο του άρθρου 20, κατά το οποίο «Ειδικές διατάξεις σχετικές με την κρατική χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης καταργούνται», ενέχει αοριστία και αντίφαση, καθόσον αν και καταργείται η κρατική χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, το κράτος φέρεται να διατηρεί πλήρη εγγυητική υποχρέωση για το σύνολο των ασφαλιστικών παροχών.

Περαιτέρω, η διάταξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 3 παρ. 1 γ του νομοσχεδίου, στο οποίο, κατά τροποποίηση του άρθρου 57 του ν.4387/2016, προβλέπεται ότι πόρος του ΕΦΚΑ αποτελεί, μεταξύ άλλων, «ηεπιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για την χρηματοδότηση της εθνικής σύνταξης και την εκπλήρωση της πλήρους εγγυητικής υποχρέωσης του Κράτους». Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η πλήρης διακοπή της δυνατότητας της κρατικής χρηματοδότησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης θέτει ζήτημα συμβατότητας προς το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος.

Επί του άρθρου 21

Συνταγματική υπό προϋποθέσεις είναι η παράγραφος 3 του άρθρου 21, μόνο υπό την προϋπόθεση ότι στην κατ’ εξουσιοδότηση κοινή υπουργική απόφαση δεν θα περιέχονται ρυθμίσεις σχετικά με απονομή ή αύξηση συντάξεων, καθόσον τα ανωτέρω ζητήματα καθορίζονται υποχρεωτικά με νόμο του Υπουργού Οικονομικών και όχι με την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης ύστερα από νομοθετική εξουσιοδότηση.

Επί του άρθρου 24

Επιχειρείται αντισυνταγματικά η αλλαγή δικαστικής δικαιοδοσίας

Σε κάθε πάντως περίπτωση, σημειώνουμε ότι η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου επί των διαφορών που αναφύονται από τη απονομή συντάξεων των δημοσίων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών, δεν δύναται να τεθεί εν αμφιβόλω από τη νομοθετική εξομοίωση της σύνταξης με κοινωνικοασφαλιστική παροχή, ακόμη και αν αυτή επιχειρείται κατά τρόπο αντισυνταγματικό, αλλοιώνοντας τον πυρήνα της λειτουργίας της σύνταξης ως συνέχειας της αμοιβής της κατηγορίας αυτής δικαιούχων, καθόσον αντίθετη εκδοχή θα οδηγούσε σε κατά περιγραφή του Συντάγματος και του άρθρου 98 παρ. 1 περ. στ΄ περί αποκλειστικής δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μετατροπή των συνταξιοδοτικών διαφορών σε κοινωνικοασφαλιστικές και αποψίλωση του Δικαστηρίου αυτού, από συνταγματικά απονεμημένη αρμοδιότητα.

Επί του άρθρου 24

«Εθνική σύνταξη» και «ανταποδοτική σύνταξη»

Με το επίμαχο άρθρο τροποποιείται το άρθρο 8 του ν. 4387/2016, σε συμμόρφωση προς τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκριναν αντισυνταγματικά τα προβλεπόμενα στο άρθρο αυτό ποσοστά αναπλήρωσης για τον σχηματισμό της «ανταποδοτικής σύνταξης» και επέρχεται έτσι αύξηση αυτών ανάλογη με την κλίμακα των ετών ασφάλισης. Ορίζεται δε ότι η αναπροσαρμογή των συντάξεων αναφέρεται στην αναπροσαρμογή των συνταξίμων αποδοχών, η οποία για το διάστημα έως και το 2024, διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ενώ για το διάστημα από το 2025 και εφεξής η προσαύξηση των συνταξίμων αποδοχών διενεργείται με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ.

Πρέπει καταρχήν να επισημανθεί ότι με το υπό επεξεργασία νομοσχέδιο, που υιοθετεί πλήρως το σύστημα του ν. 4387/2016, ως σύνταξη των δημοσίων υπαλλήλων νοείται το άθροισμα δύο αυτοτελών μεγεθών, αφενός της «εθνικής σύνταξης», η οποία δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισφορές, αλλά απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό και αντιστοιχεί στη συμμετοχή του κράτους μέσω του κρατικού προυπολογισμού στις συνταξιοδοτικές παροχές, καθώς και της «ανταποδοτικής» σύνταξης, κύριο μέσο χρηματοδότησης της οποίας είναι, στο πλαίσιο της αρχής της ανταποδοτικότητας και της αρχής της κοινωνικής διαγενεακής αλληλεγγύης, οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από τον ενεργό πληθυσμό και, στο πλαίσιο της εθνικής κοινωνικής αλληλεγγύης, η συμμετοχή του κράτους με την καθιέρωση της εγγυητικής υποχρέωσής του για το σύνολο των ασφαλιστικών παροχών. Το ύψος δε αυτής υπολογίζεται από τις συντάξιμες αποδοχές, τον συνολικό χρόνο ασφάλισης των ασφαλισμένων και τα ποσοστά αναπλήρωσης. Εκ τούτων συνάγεται ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση, η οποία παραμένει προσηλωμένη στη δομή του συστήματος ασφάλισης του ν. 4387/2016 που θεσμοθέτησε και για τους δημοσίους λειτουργούς, υπαλλήλους και στρατιωτικούς αφενός την εθνική σύνταξη, ως παροχή προνοιακού χαρακτήρα ενσωματωμένη στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, αφετέρου δε την ανταποδοτική σύνταξη, ως γνήσια ασφαλιστική παροχή, αλλοιώθηκε η εκ του Συντάγματος ιδιαίτερη φύση της συνταξιοδοτικής παροχής τους ως μισθολογικού οφέλους που απορρέει από την ειδική λειτουργική τους θέση με το Κράτος, κατά παράβαση των διατάξεων που υποδέχονται συνταγματικά τη σχετική θεσμική εγγύηση, αλλά και την αρχή της αναλογικής ισότητας, αφού παραγνωρίζονται τα απορρέοντα εκ του Συντάγματος ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νομικής τους θέσης και εξομοιώνονται με όλως ανόμοιες κατηγορίες και δη εκείνες των κοινών ασφαλισμένων (βλ. ΕλΣυν. ΙΙ Τμ. 930/2019, ΙΙΙ Τμ. 277, 278/2019, μειοψ).

Πέραν τούτων, πλήττεται η συνταγματική αρχή της ιδιαίτερης συνταξιοδοτικής μεταχείρισής τους που επιβάλλει τον προσδιορισμό του συντάξιμου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων σε συνάρτηση με τις αποδοχές ενεργού υπηρεσίας τους κατά το δυνατόν εγγύτερα στο χρόνο εξόδου τους από την υπηρεσία (αρχή εύλογης αναλογίας), ανάλογα με την υπηρεσιακή κατάσταση κατά το χρόνο συνταξιοδότησής τους, και τη διατήρηση των υφιστάμενων διαφοροποιήσεων, ανά κλάδο, βαθμό και έτη υπηρεσίας, στις συντάξιμες αποδοχές.

Ειδικότερα, δεν διασφαλίζεται η τήρηση μίας εύλογης ή σταθερής ποσοτικής σχέσης, μεταξύ της σύνταξης και των αποδοχών ενεργείας, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί σε χρόνο ευλόγως προσδιοριζόμενο σε σχέση με την έξοδό τους από την υπηρεσία, ώστε να διατηρείται ένα επαρκές ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος ενεργείας στους αποχωρούντες από την υπηρεσία.

Περαιτέρω, με την πρόβλεψη για αναπροσαρμογή των συντάξεων βάσει γενικών δεικτών της ΕΛΣΤΑΤ, σε συνδυασμό με την κατάργηση των σχετικών διατάξεων του Συνταξιοδοτικού Κώδικα (άρθρα 9 και 34) που συναρτούσαν τον κανονισμό και την αναπροσαρμογή της σύνταξης από τις εκάστοτε ισχύουσες μισθολογικές διατάξεις (βλ. άρθρο 14 παρ. 3 β του ν. 4387/2014), πλέον η συνολική συνταξιοδοτική παροχή που καταβάλλεται στους αποχωρούντες δημοσίους λειτουργούς, υπαλλήλους και στρατιωτικούς, αποσυνδέεται πλήρως από τις αποδοχές ενεργείας κατά το χρόνο εξόδου τους από την υπηρεσία, γεννώντας ωσαύτως ζήτημα συμβατότητας με Σύνταγμα.

Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, η επιλογή των προβλεπόμενων ποσοστών αναπλήρωσης δεν τεκμηριώνεται με βάση ειδικές αναλογιστικές μελέτες, καθόσον πρέπει να προκύπτει η ύπαρξη μιας δίκαιης αναλογίας μεταξύ μισθού ενεργείας και ύψους της σύνταξης.

Επί του άρθρου 25

Ασάφεια ως προς το χρόνο επανυπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών

Στο επίμαχο άρθρο προβλέπεται η αναπροσαρμογή των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων. Από την συγκριτική εξέταση των παραγράφων 2 και 3 του επίμαχου άρθρου, σε συνδυασμό με την οικεία αιτιολογική έκθεση, η οποία παραθέτει ως κοινή ημερομηνία εφαρμογής των προβλεπόμενων στις παραγράφους αυτές αναπροσαρμογών (συντάξιμος μισθός και ποσοστά αναπλήρωσης) την 1.10.2019, γεννάται ασάφεια ως προς το χρονικό σημείο επανυπολογισμού των συντάξιμων αποδοχώντης παραγράφου 2, δοθέντος ότι το κείμενο της διάταξης θέτει ως ημερομηνία επανυπολογισμού την 1.1.2019. Περαιτέρω, από την οικεία αιτιολογική έκθεση, που εστιάζει κυρίως στην εφαρμογή των νέων ποσοστών αναπλήρωσης, δεν προκύπτει ο λόγος διαφοροποίησης των παραγράφων 2 και 3 ως προς το χρονικό σημείο εφαρμογής των προβλεπόμενων σε αυτών επιμέρους αναπροσαρμογών.

Πέραν τούτων, η παράγραφος 2 του άρθρου αυτού, στην οποία ορίζεται ότι το ύψος των καταβαλλόμενων συντάξεων μέχρι 31.12.2018 καθορίζεται από τις ισχύουσες, στις 31.12.2014, διατάξεις, γεννά ασάφεια ως προς το εάν λαμβάνονται ή όχι υπόψη οι περικοπές που επήλθαν στις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών με τις διατάξεις των νόμων 4051/2012, 4093/2012, οι οποίες κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές και μη εφαρμοστέες με αποφάσεις της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Επί του άρθρου 27

Δεύτερη απασχόληση – περικοπές

Με το άρθρο αυτό ρυθμίζεται η απασχόληση των συνταξιούχων. Πρέπει καταρχάς να σημειωθεί ότι το άρθρο αυτό δεν χρήζει γνωμοδότησης, διότι οι ρυθμίσεις του δεν αφορούν στον κανονισμό συντάξεων, αλλά στην εκτέλεση αυτών και, συγκεκριμένα, στον περιορισμό του ύψους τους. Αν ήθελε παρασχεθεί από την Ολομέλεια γνώμη επί του άρθρου αυτού, παρατηρούμε ότι οι θεσπιζόμενες ρυθμίσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι καταβαλλόμενες κύριες και επικουρικές συντάξεις για όσους συνταξιούχους αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30%, αντί του ποσοστού του 60%, που οριζόταν στο ν. 4387/2016, αποτελούν ένα θετικό μέτρο για την ενίσχυση του εισοδήματος των συνταξιούχων. Επισημαίνεται, πάντως, ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες προβλέπεται η αναστολή καταβολής σύνταξης ενδεχομένως να τίθεται θέμα συμβατότητας της διάταξης με υπερκείμενης ισχύος διατάξεις και κυρίως με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

Σοφία Σπίγγου
Σοφία Σπίγγου

Κρυφό δώρο σε όλες τις συντάξεις για όσους αποχωρήσουν ως και το 2024 ακόμη και με λιγότερα από 30 έτη ασφάλισης περιλαμβάνεται σε διάταξη-έκπληξη του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, με την οποία προβλέπεται ότι η προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με βάση τον ετήσιο πληθωρισμό, και όχι με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών που θα έμπαινε σε εφαρμογή με τον «νόμο Κατρούγκαλου» από το 2021.

Η διάταξη του νομοσχεδίου διατηρεί για τρία επιπλέον έτη την ευνοϊκότερη αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών βάσει πληθωρισμού και στην πράξη σημαίνει ότι όσοι αποχωρήσουν ως και το 2024 έχοντας για παράδειγμα 28, 29, 35 ή 42 έτη ασφάλισης θα έχουν ένα μπόνους στη σύνταξη από 36 ευρώ το μήνα ως 177 ευρώ το μήνα, που σε διαφορετική περίπτωση είτε δεν θα το έπαιρναν είτε θα ήταν μικρότερο.

Ο Ελεύθερος Τύπος στη σημερινή του έκδοση αποκαλύπτει και άλλα «κρυφά δώρα» από τη διάταξη-έκπληξη του νομοσχεδίου, παραθέτοντας παραδείγματα με τη σύνταξη που θα έπαιρναν οι ασφαλισμένοι αν εφαρμοζόταν η «μηδενική προσαύξηση» του νόμου 4387 από το 2021 και με τη σύνταξη που θα πάρουν ως και το 2024 με την προσαύξηση των συντάξιμων μισθών τους, βάσει του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.

Τα ποσοστά αναπλήρωσης που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, αυξάνουν σημαντικά τις συντάξεις, κάνοντας έτσι πιο εύκολη την εξασφάλιση σύνταξης των 1.000 ευρώ.

Και αυτός που συνταξιοδοτείται με 35 χρόνια εργασίας, θα μπορεί πλέον να εξασφαλίσει σύνταξη από 1.000 ευρώ και άνω εφόσον οι συντάξιμες αποδοχές του είναι άνω των 1.750 ευρώ, ενώ για όσους έχουν 40 χρόνια εργασίας μπορούν να πάρουν σύνταξη από 1.000 ευρώ και άνω εφόσον έχουν συντάξιμες αποδοχές από 1.350 ευρώ και πάνω.

Συνολικά, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, αύξηση ως 200 ευρώ θα επιφέρουν στις συντάξεις τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης αναδρομικά από τις 4 Οκτωβρίου.

Η κλιμακωτή αύξηση της αναπλήρωσης κοντά στο 50% έναντι 42,80% για τη 40ετία θα οδηγήσει σε αυξήσεις της τάξης του 10% στα τελικά ποσά των συντάξεων, ενώ για συντάξιμες αποδοχές έως 1.500 ευρώ οι αυξήσεις φτάνουν το 15%.

Η δομή του ασφαλιστικού συστήματος παραμένει η ίδια, ωστόσο αναμένεται να ενισχυθούν οι συντελεστές της ανταποδοτικής σύνταξης με στόχο να φτάσουν το 50%-51% αναπλήρωση για 40 έτη ασφάλισης από 42,80% που είναι σήμερα και 40%-40,5% για τους ασφαλισμένους με 35 έτη ασφάλισης από 33,81% που είναι σήμερα. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση 8 ποσοστιαίων μονάδων για την 40ετία ασφάλισης και άνω των 6 ποσοστιαίων μονάδων για την 35ετία.

Η σωρευτική αύξηση για την 5ετία 30-35αναμένεται να είναι μικρότερη. Στόχος του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είναι να αποκατασταθεί και να ενισχυθεί η ανταποδοτικότητα των συντάξεων, σύμφωνα με όσα έκρινε και το Συμβούλιο της Επικρατείας, και ταυτόχρονα να δοθούν κίνητρα παραμονής στην αγορά εργασίας για περισσότερα από 35 χρόνια.

Από τις προωθούμενες αλλαγές ωφελημένοι θα είναι κυρίως:

– Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που αποτελούν – κατά τους ειδικούς – τους ασφαλισμένους που έχουν πιο σταθερό ασφαλιστικό δεσμό και φτάνουν ευκολότερα στα 40 έτη

– Δημόσιοι υπάλληλοι που είναι μόνιμοι και ασφαλίζονται συνεχώς άνευ διακοπής από την πρόσληψή τους κι έπειτα.

– Παλιοί ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με περισσότερα από 35 έτη ασφάλισης και υψηλές συντάξιμες αποδοχές.

Ενδεικτικά παραδείγματα συνταξιούχων που θα δουν αυξήσεις

– Δημόσια υπάλληλος (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης), 62 ετών μπορεί να αποχωρήσει άμεσα με 40 έτη ασφάλισης. Με τις αποδοχές του ΠΕ και με συμπληρωμένα 40 έτη ασφάλισης με το νέο συντελεστή το ποσό της σύνταξής της θα διαμορφωθεί στα 1.144 ευρώ περίπου. Με τον σημερινό συντελεστή θα ελάμβανε 940 ευρώ, μηνιαία αύξηση 204 ευρώ.

– Δημόσια υπάλληλος (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) είναι σήμερα 64 ετών και συμπληρώνει με εξαγορά πλασματικού χρόνου των σπουδών της και 2 τέκνων συνολικά 40 έτη ασφάλισης. Η εν λόγω ασφαλισμένη μπορεί να αποχωρήσει άμεσα με πλήρη σύνταξη. Με το νέο συντελεστή το ποσό της σύνταξης της θα διαμορφωθεί στα 1.081 ευρώ, ενώ με το σημερινό καθεστώς θα ήταν στα 894 ευρώ, μηνιαία αύξηση 187 ευρώ.

– Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ συμπλήρωσε με εξαγορές πλασματικών ετών 40 χρόνια ασφάλισης και συμπληρώνει και τα 62 το 2020. Με τις μέσες συντάξιμες αποδοχές του να φτάνουν 1.900 ευρώ το ποσό της σύνταξης του θα διαμορφωθεί με αίτηση το 2020 στα 1.353 ευρώ. Με τον σημερινό συντελεστή θα ελάμβανε 1.197 ευρώ, μηνιαία αύξηση 156 ευρώ.

– Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ – ΤΕΒΕ / ΕΦΚΑ με 40 έτη ασφάλισης και τα 62 του έτη συμπληρωμένα ήδη έχει καταβάλλει μέσες εισφορές από το 2002 κι έπειτα για αποδοχές 2.450 ευρώ. Το ποσό της σύνταξης του θα διαμορφωθεί στα 1.633,5 ευρώ, ενώ με τον σημερινό συντελεστή θα ελάμβανε 1.432 ευρώ, μηνιαία αύξηση 201,5 ευρώ.

– Μηχανικός ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ με 37 έτη ασφάλισης σήμερα συμπληρώνει το 62ο έτος της ηλικίας του το 2022. Με τις συντάξιμες αποδοχές του να φτάνουν τα 2.100 ευρώ το ποσό της σύνταξης του θα διαμορφωθεί το 2022 με 40 έτη ασφάλισης στα 1.455 ευρώ, ενώ με τον σημερινό συντελεστή θα ελάμβανε 1.282 ευρώ, μηνιαία αύξηση 173 ευρώ.

– Γιατρός ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ – ΤΣΑΥ στον κλάδο των χαμηλών εισφορών με 35 έτη ασφάλισης σήμερα, συμπληρώνει το 62ο έτος της ηλικίας του το 2024 κι επομένως όταν φτάσει στα 62 θα έχει συμπληρώσει 40ετία. Οι συντάξιμες αποδοχές του υπολογίζονται στα 1.670 ευρώ με βάση τις κατηγορίες στις οποίες έχει ασφαλιστεί και τις εισφορές έχει καταβάλλει από το 2002 κι έπειτα. Το ποσό της σύνταξης του θα διαμορφωθεί στα 1.218 ευρώ, ενώ με τον σημερινό συντελεστή θα ελάμβανε 1.083, μηνιαία αύξηση 135 ευρώ.

Αυτές είναι οι αυξήσεις στις συντάξεις που αποκάλυψε ο Γιώργος Αυτιάς:

www.newsitamea.gr

Πολύ μεγάλα οφέλη θα έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι από τον συνδυασμό του νέου συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και της ενεργοποίησης της νέας φορολογικής κλίμακας. Ακόμη και οι επιτηδευματίες με χαμηλά κέρδη της τάξεως των 7000-10.000 ευρώ –στους οποίους από τον Ιανουάριο θα γίνει αύξηση στις ασφαλιστικές εισφορές από τα 176 ευρώ που είναι σήμερα στα 210 ευρώ- τελικώς θα κερδίσουν έως και 892 ευρώ αν ληφθεί υπόψη και η επίπτωση από τη νέα φορολογική κλίμακα.

Όσο για τους φορολογούμενους που εμφανίζουν υψηλότερα κέρδη, οι μειώσεις των βαρών θα είναι εντυπωσιακές: στις 20.000 ευρώ κέρδους, προκύπτει μείωση βαρών από φόρους και εισφορές ύψους 2716 ευρώ. Στα 40.000 ευρώ, το κέρδος μπορεί να ανέλθει στα 6922 ευρώ ενώ στα 60.000 ευρώ, η συνολική επιβάρυνση μπορεί να είναι μειωμένη κατά 11.228 ευρώ.

Η επισημοποίηση του νέου συστήματος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από τον υπουργό Εργασίας –θα υπάρχει ένα ελάχιστο ποσό εισφορών 210 ευρώ τον μήνα και πέντε προαιρετικές κλίμακες τις οποίες ο επαγγελματίας θα επιλέγει αν θέλει να πάρει μεγαλύτερη σύνταξη- φέρνει τα πάνω κάτω.

Μπορεί η αξιωματική αντιπολίτευση να στέκεται στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των επαγγελματιών που δηλώνουν κάτω από 8000 ευρώ τον χρόνο κέρδος θα κληθεί να πληρώσει περισσότερα (210 ευρώ αντί για 176 ευρώ) αλλά η πραγματικότητα δεν είναι αυτή αν συνυπολογιστεί και η αλλαγή στη φορολογική κλίμακα. Ακόμη και ένας επαγγελματίας με ελάχιστα κέρδη 5000 ευρώ, θα πληρώνει μεν περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές περίπου 2640 ευρώ μαζί με τα 10 ευρώ ανά μήνα του ΟΑΕΔ από 2232 ευρώ σήμερα) αλλά θα γλιτώνει 650 ευρώ από τους φόρους.

Έτσι, συνολικά θα προκύπτει κέρδος 242 ευρώ. Το μόνο κακό για τον επαγγελματία αυτού του επιπέδου κερδοφορίας είναι ότι θα πρέπει να πληρώσει τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές από τις αρχές του έτους, και να περιμένει τον Ιούλιο του 2021 για να δει το όφελος από τους φόρους.

Στους επαγγελματίες με κέρδη άνω των 10.000 ευρώ, ο συνδυασμός του φορολογικού και του ασφαλιστικού, φέρνει πολύ μεγάλα οφέλη. Για παράδειγμα:

1. Για κέρδος 20.000 ευρώ, ο φόρος μειώνεται στα 3100 ευρώ από 4400 ευρώ και οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονται από τα 4056 ευρώ στα 2640 ευρώ. Συνολικό όφελος: 2716 ευρώ.

2. Για κέρδος 30.000 ευρώ, ο φόρος μειώνεται από τα 7300 ευρώ στα 5900 ευρώ και οι εισφορές από τα 6084 ευρώ στα 2640 ευρώ. Συνολικό όφελος 4844 ευρώ.

3. Για κέρδος 50.000 ευρώ, ο φόρος μειώνεται από τα 15500 ευρώ στα 13900 ευρώ και οι εισφορές από τα 10140 ευρώ στα 2640 ευρώ. Συνολικό όφελος 9100 ευρώ.

Φυσικά, θα υποστηρίξει κάποιος ότι το μεγάλο όφελος προκύπτει από τη μείωση των εισφορών αλλά αυτή με τη σειρά της θα οδηγήσει σε μικρότερη σύνταξη. Το πλεονέκτημα του νέου συστήματος είναι ότι δίνει τη δυνατότητα επιλογής στον επαγγελματία: μπορεί να θυσιάσει ένα μέρος αυτής της ωφέλειας που προκύπτει, να επιλέγει υψηλότερη ασφαλιστική κλάση και να κερδίσει και υψηλότερη σύνταξη. Αν δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, έχει δικαίωμα να παραμείνει στην ελάχιστη εισφορά των 210 ευρώ τον μήνα.

Πολύ ευνοϊκό γίνεται το καθεστώς για τους νέους επαγγελματίες. Για μια πενταετία από την έναρξη επαγγέλματος, θα έχουν και ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και ευνοϊκό ασφαλιστικό. Η εφορία, θα τους καταλογίζει φόρο μόλις 4,5% αν τα ακαθάριστα έσοδά τους δεν υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ. Και το ασφαλιστικό ταμείο, θα ζητάει ασφαλιστικές εισφορές μόλις 130 ευρώ τον μήνα. Έτσι, οι συνολικές κρατήσεις δεν θα ξεπερνούν το 20% και για εφορία και για ασφαλιστικό ταμείο.

Στις 26 Νοεμβρίου 2019 ξεκινάει η πληρωμή για τις συντάξεις Δεκεμβρίου 2019 στους ασφαλισμένους. Δείτε τον αναλυτικό οδηγό με τις ημερομηνίες πληρωμής σε όλα τα Ταμεία.

Οι ημερομηνίες για τις συντάξεις Δεκεμβρίου 2019: Οι προσωρινές συντάξεις Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων Ασφαλείας και Πυροσβεστικού Σώματος θα καταβληθούν την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Ο ΟΑΕΕ θα τις καταβάλλει την Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Ο ΟΓΑ θα καταβάλλει τις συντάξεις την Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Ο ΟΠΕΚΑ θα καταβάλλει τις συντάξεις των Ανασφάλιστων Υπερηλίκων την Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Το ΙΚΑ θα καταβάλλει τις συντάξεις την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Το ΝΑΤ θα καταβάλλει τις συντάξεις του τελευταίου μήνα του χρόνου την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Τα υπόλοιπα ταμεία του ΕΦΚΑ (Μισθωτών) θα καταβάλλουν τις συντάξεις την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019. Οι συντάξεις του ΕΤΕΑΕΠ θα καταβληθούν στις 2 Δεκεμβρίου

Διαβάστε όλες τις Ειδήσεις απο το Dikaiologitika News