Με διαφορετικά έθιμα από νησί σε νησί και από χωριό σε χωριό γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στα νησιά της Δωδεκανήσου. Από τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων είναι ότι οι κάτοικοι της Δωδεκανήσου 40 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα βρίσκονταν σε νηστεία με σκοπό να προετοιμαστούν για τη γέννηση του Χριστού και να απολαύσουν στη συνέχεια το χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Κύριο φαγητό στα περισσότερα νησιά της Δωδεκανήσου ήταν και σε γενικές γραμμές παραμένει, παράλληλα με τη γαλοπούλα τα τελευταία χρόνια, το χοιρινό κρέας. Σε αρκετά χωριά της Ρόδου, το σφάξιμο του χοίρου που μεγάλωναν οι οικογένειες γινόταν σε παρέες και με ειδική ιεροτελεστία. Από τα χριστουγεννιάτικα φαγητά ήταν επίσης τα παραδοσιακά «γιαπράκια» (ντολμαδάκια) τα οποία δεν έλειπαν από το τραπέζι. Σε ό,τι αφορά τα γλυκά τόσο στη Ρόδο όσο και στα υπόλοιπα νησιά το χαρακτηριστικό είναι οι δίπλες, οι οποίες εξακολουθούν να παρασκευάζονται και σήμερα.
Από τα αξιοσημείωτα των ημερών είναι ότι την ημέρα των Χριστουγέννων οι κάτοικοι της Ρόδου συνηθίζουν να πηγαίνουν οικογενειακά στην εκκλησία και αμέσως μετά να επισκέπτονται τους ηλικιωμένους γονείς και παππούδες για τις σχετικές ευχές. Σε ορισμένα χωριά της Ρόδου ήταν έθιμο να επισκέπτονται ομαδικά, σαν μεγάλη παρέα, το βράδυ των Χριστουγέννων τα σπίτια όσων γιορτάζουν με τους οικοδεσπότες να είναι «υποχρεωμένοι» να τους κεράσουν όλους. Η περιοδεία της παρέας συνεχίζεται μέχρι πρωίας ενώ αν αντέχουν ξεκινούν και νέο κύκλο επισκέψεων σε αυτούς που γιορτάζουν την επόμενη μέρα (της Παναγιάς).
Νίσυρος
Στη Νίσυρο, το βράδυ των Χριστουγέννων ο ιερέας τελεί τρισάγιο και κατόπιν προσφέρει στους πιστούς «ευλογημένα» τα οποία μόλις έφταναν στο σπίτι, τα τοποθετούσαν στο γιορτινό τραπέζι και τα έτρωγαν πρώτα. Στον Αρχάγγελο, στη Σάλακο και σε πολλά άλλα από τα χωριά της Ρόδου, το «Χριστόψωμο» είναι το πρόσφορο που πάνε στον παπά τα Χριστούγεννα. Το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων στρώνεται από το βράδυ της παραμονής. Στο κέντρο τοποθετείται το χριστόψωμο και δίπλα το μέλι με πολλούς ξηρούς καρπούς.
Κάλυμνος
Στο νησί της Καλύμνου τα παλαιότερα χρόνια ήταν απόλυτα απαραίτητο όλοι οι κάτοικοι του νησιού να παρευρίσκονται στη λειτουργία των Χριστουγέννων. Υπάλληλος της Δημαρχίας που άναβε τα φαναράκια στους δρόμους, έπρεπε να κτυπήσει όλες τις πόρτες των σπιτιών και να ξυπνήσει όλους τους νησιώτες για να πάνε στην εκκλησία.
Το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο τραπέζι στην Κάλυμνο περιέχει κόκορα ή χοιρινό με πράσο ή την καθιερωμένη πλέον σ’ όλη την Ελλάδα γεμιστή γαλοπούλα. Το πρωί των Χριστουγέννων όταν επιστρέφουν από την εκκλησία πίνουν το ζωμό από τον πετεινό ή τρώνε σούπα που γίνεται με το ζωμό αυτό.
Σύμη
Από τις 15 Νοεμβρίου που ξεκινά το σαρανταήμερο της νηστείας για τα Χριστούγεννα οι Συμιακές άρχιζαν να ετοιμάζουν τα σπίτια τους για τις γιορτές. Καθάριζαν το εσωτερικό των σπιτιών τους, τους φούρνους που είχαν στην αυλή και τη γειτονιά για να είναι καθαρά ώστε να ψήσουν τα κουλούρια και τα γλυκά και για να είναι κάτασπρα και πεντακάθαρα τα σοκάκια και τα σκαλοπάτια.
Την ημέρα που εορτάζει ο Άγιος Σπυρίδωνας (12 Δεκεμβρίου) έφτιαχναν τους κουραμπιέδες με αλισίβα(στάχτη) και αμύγδαλα, πουγκιά γεμιστά με σουσάμι, «πανιεράκια» (με γέμιση από καρύδια, τα οποία μοιάζουν με μικρές ατομικές τάρτες), μπακλαβά, «κοπεγχάγη», «σβίγγους» και πάστες. Όλα αυτά τα γλυκίσματα προορίζονταν για το καλάθι που ετοίμαζαν για την πεθερά, για το καθιερωμένο «πεσκέσι» (δώρο στην πεθερά ως ένδειξη τιμής και εκτίμησης προς το πρόσωπό της), όπως αναφέρει η λαογράφος Ειρήνη Σεμερτζάκη. Το καλάθι αυτό κάθε αρραβωνιασμένη και παντρεμένη γυναίκα το ετοίμαζε με φροντίδα και το συνόδευε στο σπίτι της πεθεράς της. Εκτός από τα γλυκά, που ήταν όμορφα τακτοποιημένα και διακοσμημένα με ένα κεντητό μαντήλι, σε ένα μεγαλύτερο καλάθι τοποθετούσαν κρέας και άλλα φαγώσιμα.
Κως
Οι γιορτές απ’ τα Χριστούγεννα ίσαμε των Φώτων ονομάζονται «δωδεκάμερα». Την παραμονή των Χριστουγέννων στα χωριά της Κω ζύμωναν σιταρένιο αλεύρι κι έπλαθαν τα «κουλούρια», τις «κουλούρες» (γιορτινά ψωμιά), τα «ξύσματα» (ψωμιά σιταρένια, ζυμωμένα με ξυσμένη μυζήθρα και μυρωδικά) καθώς και τα «αφρένα» ή «εφτάζυμα» (αρωματισμένα ψωμιά, που το προζύμι τους γίνεται με τον αφρό βρασμένων ρεβιθιών και φύλλων δάφνης). Όλα αυτά τα «Χριστόψωμα», όπως αναφέρει ο συγγραφέας Βασίλης Χατζηβασιλείου, τα άλειφαν με κρόκο αυγού και τα πλούμιζαν με το χτένι. Ανήμερα τα Χριστούγεννα στα χωριά της Κω, νέοι και γέροι, γυρίζουν παρέες κι επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού, για να πουν τα κάλαντα και να ευχηθούν «τ’ αποχρόνου». Το κέρασμα στις επισκέψεις αυτές, εκτός απ’ τα γλυκίσματα (κουραμπιέδες και μελομακάρονα) είναι το μαύρο κώτικο κρασί και μεζέδες. Τη γαλοπούλα ή το «πασκάτικο», δηλ. το γουρουνόπουλο, συνήθιζαν να τα σφάζουν, σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή της μεγάλης γιορτής. Λεγόταν πασκάτικο, γιατί τα Χριστούγεννα οι αγρότες της Κω ήθελαν να τα ονομάζουν Πάσχα (επειδή έτρωγαν το κρέας μετά από σαράντα μέρες νηστείας) ξεχωρίζοντάς τα απ’ τη Λαμπρή, την ημέρα εορτασμού της Ανάστασης του Χριστού.
Οι σαρμουσάδες είναι ένα παραδοσιακό γλυκό της Κεφάλου της Κω, παρόμοιο με τον μπακλαβά. Γίνεται με χειροποίητο φύλλο, και σουσάμι, από όπου και πήρε το όνομά του (μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης αμύγδαλα και καρύδια), καρυκεύματα (κανέλα, γαρύφαλλα) και το τυλίγουν σε ρολό και αφού το τηγανίσουν το περιχύνουν με σιρόπι από μέλι.
Αστυπάλαια
Στην Αστυπάλαια, τα Χριστούγεννα, υπήρχε το έθιμο να κρεμούν το κατωσάγωνο ενός χοίρου στη καπνοδόχο του τζακιού για να γλιτώσουν από τους καλικάντζαρους.
Την παραμονή επίσης των Χριστουγέννων, οι νοικοκυρές της Αστυπάλαιας, ζυμώνουν το “χριστόψωμο” με ένα καρύδι στη μέση για καλή τύχη.
Facebook Twitter
Τι λέει στο newsit.gr ο μετεωρολόγος Νίκος Καντερές. Πως θα διακυμανθεί ο καιρός από αύριο Παρασκευή και μέχρι τα Χριστούγεννα Ο καιρός χαλάει από την Κυριακή με βροχές, τοπικές καταιγίδες και με χιόνια. Ψυχρές αέριες μάζες από την κεντρική Ευρώπη θα προκαλέσουν βουτιά στη θερμοκρασίας. Τσουχτερό αναμένεται να είναι το κρύο την ημέρα των Χριστουγέννων.
Χαλάει ο καιρός όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα με το σκηνικό να είναι άκρως χειμωνιάτικο. Τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να ξεχάσουμε τις υψηλές θερμοκρασίες και καλό είναι να ετοιμάζουμε τους σκούφους και τα γάντια!
Όπως φαίνεται με τα μέχρι τώρα προγνωστικά οι φετινές γιορτές θα είναι… ψυχρές. Και αυτό διότι περιμένουμε από την Κυριακή επιδείνωση του καιρού με χιόνια και χαμηλές θερμοκρασίες. Ψυχρές αέριες μάζες αναμένονται να έρθουν από Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα με το κρύο να αναμένεται να είναι τσουχτερό ανήμερα των Χριστουγέννων. Μάλιστα η θερμοκρασία θα κάνει βουτιά και ο υδράργυρος θα είναι κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα.
Το newsit.gr επικοινώνησε με τον μετεωρολόγο Νίκο Καντερέ, ο οποίος έδωσε μια πρώτη εικόνα του καιρού για τις επόμενες ημέρες. Επιβεβαιώνει ότι ο καιρός αλλάζει… «Για την Παρασκευή προβλέπουμε στην Δυτική Ελλάδα και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και αργότερα στην Βόρεια Ελλάδα συννεφιές με τοπικές βροχές ενώ θα είναι ξανά αυξημένη η υγρασία λόγω των νοτιάδων που θα ενισχυθούν στο Ιόνιο. Σάββατο και κυρίως Κυριακή περιμένουμε επιδείνωση του καιρού που θα αρχίσει από τα Δυτικά με βροχές, τοπικές καταιγίδες και με χιόνια σε ορεινές περιοχές, επιπλέον θα ενισχυθούν και οι νοτιάδες και στα Πελάγη που θα φτάσουν τουλάχιστον τα 8 μποφόρ και η θερμοκρασία θα πέσει. Η κακοκαιρία αυτή θα συνεχιστεί και την Δευτέρα οπότε περιμένουμε ξανά έντονα φαινόμενα με βροχές, χιονοπτώσεις και καταιγίδες και με πτώση της θερμοκρασίας».
Βουτιά θα κάνει η θερμοκρασία
Η παραμονή των Χριστουγέννων αλλά και ανήμερα ο καιρός θα μας ταλαιπωρήσει με το κρύο να είναι έντονο σε πολλές περιοχές. «Την Τρίτη τα φαινόμενα θα περιοριστούν κυρίως στην Ανατολική και Νότια χώρα αλλά θα έρθουν όμως ψυχρές και αέριες μάζες από την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη που θα κατεβάσουν αισθητά την κακοκαιρία μαζί με την παρουσία ισχυρών βοριάδων. Τετάρτη, ανήμερα Χριστουγέννων στην Ανατολική και Νότια νησιωτική χώρα οι συννεφιές θα δίνουν τοπικές βροχές ή και λίγα χιόνια στο ορεινά τα οποία θα φτάσουν και στα ορεινά της Κρήτης, ενώ οι βοριάδες θα είναι ενισχυμένοι και η θερμοκρασία θα είναι λίγο πιο κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Θα ψυχράνει οπωσδήποτε ο καιρός και δεν θα έχουμε τις καιρικές συνθήκες που είχαμε πριν λίγες ημέρες με τις Αλκυονίδες ημέρες», είπε μιλώντας στο newsit.gr o Νίκος Καντερές.
Χειμωνιάτικο σκηνικό αύριο με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες
Ο καιρός αύριο σύμφωνα με την πρόγνωση της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ): Στα δυτικά, τα βόρεια και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου τοπικές βροχές και κυρίως στα βορειοδυτικά, σποραδικές καταιγίδες. Στην υπόλοιπη χώρα λίγες νεφώσεις κατά περιόδους αυξημένες.
Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι νοτιοδυτικοί 3 με 5 και τοπικά στα πελάγη 6 μποφόρ με τάση ενίσχυσης από το βράδυ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση στα δυτικά.
Meteo: Βροχές την Παρασκευή
Βροχές στα δυτικά και μεμονωμένες καταιγίδες στα βορειοδυτικά, νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα τοπικών βροχών στα υπόλοιπα τμήματα, μέτριοι νοτιάδες στα πελάγη και μικρή πτώση της θερμοκρασίας στα βόρεια.
Πιο αναλυτικά: τοπικές βροχές στα δυτικά και μεμονωμένες καταιγίδες έως το μεσημέρι στα βορειοδυτικά και λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα τοπικών βροχών στην υπόλοιπη χώρα περιμένουμε την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019. Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις βραδινές και πρώτες πρωινές ώρες.
Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 6 έως 14 βαθμούς στη Βόρεια Ελλάδα, 9 έως 18 βαθμούς στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, 10 έως 17 βαθμούς στη Δυτική Ελλάδα, 15 έως 17 βαθμούς στις Κυκλάδες και έως τους 19 βαθμούς στην Κρήτη, 12 έως 17 βαθμούς στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Οι άνεμοι θα πνέουν από νότιες διευθύνσεις στο Αιγαίο ασθενείς έως σχεδόν μέτριοι 3-4 μποφόρ και βαθμιαία μέτριοι 4-5 μποφόρ, ενώ στο Ιόνιο από νότιες διευθύνσεις μέτριοι 4-5 μποφόρ.
Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα τοπικών βροχών κυρίως τις πρωινές ώρες και αυξημένα ποσοστά υγρασίας με αποτέλεσμα την κατά τόπους περιορισμένη ορατότητα τις βραδινές και πρωινές ώρες περιμένουμε την Παρασκευή στην Αττική. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 13 έως 19 βαθμούς. Οι άνεμοι θα πνέουν από νότιες διευθύνσεις ασθενείς έως σχεδόν μέτριοι 3-4 μποφόρ και αργότερα στα νότια έως μέτριοι 4-5 μποφόρ.
Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες και τοπικές ομίχλες τις βραδινές και πρωινές ώρες περιμένουμε την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 9 έως 14 βαθμούς Κελσίου. Οι άνεμοι στο Θερμαϊκό θα πνέουν από μεταβλητές διευθύνσεις ασθενείς.
Ο καιρός αύριο σύμφωνα με την ΕΜΥ – Αναλυτική πρόγνωση
ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις κατά περιόδους αυξημένες με πιθανότητα ασθενών τοπικών βροχών μέχρι το μεσημέρι.
Άνεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 4 και μετά το μεσημέρι τοπικά 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 11 έως 19 βαθμούς Κελσίου.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις παροδικά αυξημένες με ασθενείς τοπικές βροχές.
Άνεμοι: Νότιοι νοτιοανατολικοί 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 10 έως 13 βαθμούς Κελσίου.
Ο καιρός αύριο στην υπόλοιπη Ελλάδα
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές κυρίως στα ανατολικά.
Άνεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 4 και στα ανατολικά μέχρι 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 03 έως 15 βαθμούς Κελσίου. Στη δυτική Μακεδονία 3 με 5 βαθμούς χαμηλότερη.
ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές και κυρίως στα βόρεια σποραδικές καταιγίδες.
Άνεμοι: Νότιοι 3 με 5, στο Ιόνιο τοπικά 6 και από το βράδυ 7 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 09 έως 18 βαθμούς Κελσίου. Στην Ηπειρο 4 με 5 βαθμούς χαμηλότερη.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις κατά τόπους αυξημένες με πιθανότητα ασθενών τοπικών βροχών.
Άνεμοι: Νότιοι νοτιοδυτικοί 3 με 4 και από το μεσημέρι 5 και τοπικά 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 08 έως 19 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια η μέγιστη 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες με πιθανότητα ασθενών τοπικών βροχών.
Άνεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 5 και από το μεσημέρι τοπικά 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 12 έως 20 βαθμούς Κελσίου. Στις Κυκλάδες η μέγιστη 2 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές κυρίως στα βόρεια όπου είναι πιθανό να εκδηλωθούν και μεμονωμένες καταιγίδες.
Άνεμοι: Από νότιες διευθύνσεις 3 με 5 και από το μεσημέρι στα βόρεια τοπικά 6 μποφόρ, με τάση ενίσχυσης το βράδυ.
Θερμοκρασία: Από 12 έως 20 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια η μέγιστη 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.
Ρεπορτάζ: Στέργιος Σαμαρτζής
ΔΕΙΤΕ ΒΙΝΤΕΟ Σε γιορτινούς ρυθμούς η Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στο 7ο Δημοτικό σχολείο Κω
Ο πρόεδρος της Φυτώριο ΑΕ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κ. Μαραγκός Σωτήρης και ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Αντιμάχειας κ. Νίκος Φραζής στα πλαίσια της περαιτέρω ανάπτυξης συνεργασίας μεταξύ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
και Δήμου Κω σας προσκαλούμε την ΠΈΜΠΤΗ 19 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 18:00 στον «Κύκλο του Αεροδρομίου» για να φωταγωγήσουμε όλοι μαζί το Χριστουγεννιάτικο δέντρο να αισθανθούμε το πνεύμα των Χριστουγέννων και να δώσουμε για πρώτη φορά μια άλλη όψη με γιορτινή διάθεση τόσο στους επισκέπτες μας όσο και στους κατοίκους του Νησιού μας.
ΥΓ. Στην εκδήλωση θα παραστεί η φιλαρμονική και χορευτικά συγκροτήματα
O ΠΡΟΕΔΡΟΣ O ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΦΥΤΩΡΙΟ ΑΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑΣ
ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ ΦΡΑΖΗΣ ΝΙΚΟΣ
Το Τμήμα Πολιτισμού του ΔΟΠΑΒΣ σε συνεργασία με την Κοινότητα Κεφάλου και τους τοπικούς φορείς διοργανώνουν και φέτος στο πλαίσιο των Χειμερινών Ιπποκρατείων το καθιερωμένο διήμερο χριστουγεννιάτικο παζάρι στην Κέφαλο, το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου στις 5 το απόγευμα και την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου στις 3 το απόγευμα.
Την εκδήλωση θα πλαισιώσει με κάλαντα και χριστουγεννιάτικες μελωδίες η Φιλαρμονική Ηρακλειδών.
Γραφείο Ενημέρωσης
Τμήματος Πολιτισμού Κω