Το «ντεμπούτο» του πραγματοποιεί σήμερα ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) που θα αναλάβει την απευθείας εποπτεία των 120 μεγαλύτερων τραπεζών της Ευρωζώνης, σηματοδοτώντας την ενεργοποίηση της τραπεζικής ένωσης και την προσπάθεια του κλάδου να «γυρίσει σελίδα» μετά τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση, την ευρωπαϊκή κρίση χρέους και τη δοκιμασία των stress tests.
Οι περίπου 900 επόπτες του SSM ετοιμάζονται να πιάσουν δουλειά, με πρώτη προτεραιότητα την αξιολόγηση των σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών που έμειναν μετεξεταστέες (όπως των ιταλικών Monte dei Paschi di Siena και Banca Carige), που πρέπει να υποβληθούν στη Φραγκφούρτη έως τις 10 Νοεμβρίου.
Δηλώσεις Νουί
Η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, καταθέτοντας χθες ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, δήλωσε ότι αναμένει να καλυφθούν οι κεφαλαιακές τρύπες μέσω «ιδιωτικών πηγών» (αυξήσεις κεφαλαίου, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.) . Η κ. Νουί υπογράμμισε επίσης ότι η τραπεζική ένωση δεν έχει ολοκληρωθεί, καλώντας τις κυβερνήσεις να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους ώστε να αποκτήσει επαρκή «δύναμη πυρός» ο δεύτερος πυλώνας, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εκκαθάρισης Τραπεζών (SRM) και το Ταμείο που θα τον συνοδεύει, προ της ενεργοποίησής τους στις αρχές του 2016.
Δύσκολη αποστολή
Σε κάθε περίπτωση, ο SSM, «οπλισμένος» με τα στοιχεία που απέκτησε για τους ισολογισμούς των τραπεζών μέσω του Ελέγχου Ποιότητας Ενεργητικού και των stress tests, αναλαμβάνει την άμεση εποπτεία των μεγάλων ομίλων και θα πρέπει πλέον να παρακολουθεί κρίσιμα θέματα, όπως την αποτίμηση του ενεργητικού τους (δεδομένου ότι τα stress tests έδειξαν ότι τα στοιχεία ενεργητικού είχαν υπερτιμολογηθεί κατά 48 δισ. ευρώ) και τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (που αγγίζουν τα 900 δισ. ευρώ).
Θα πρέπει να αξιολογεί συνεχώς τα επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας και τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι τράπεζες και να διασφαλίζει την τήρηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού ρυθμιστικού πλαισίου και δη των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ που θα τεθούν πλήρως σε ισχύ το 2018. Μεταξύ άλλων, θα μπορεί να ανακαλεί την άδεια λειτουργίας μιας τράπεζας, θα έχει αποφασιστικό ρόλο σε κινήσεις συγχωνεύσεων-εξαγορών μεταξύ των εποπτευόμενων ομίλων και θα εισηγείται μέτρα για τις τράπεζες, όταν το κρίνει απαραίτητο.
Κεντρικό ρόλο στο νέο σύστημα θα διαδραματίζουν οι μεικτές εποπτικές ομάδες που θα εποπτεύουν τις τράπεζες σε καθημερινή βάση και απαρτίζονται από στελέχη της ΕΚΤ και των εθνικών αρχών. Την καθοδήγηση κάθε ομάδας θα έχει ένας συντονιστής από την ΕΚΤ που δεν μπορεί να κατάγεται από την χώρα όπου εδρεύει η εποπτευόμενη τράπεζα, προκειμένου να αποφεύγεται η εθνική μεροληψία.
Για παράδειγμα, ο βασικός επόπτης της γαλλικής Credit Agricole θα είναι Γερμανός, της ιταλικής Unicredit Γάλλος, της ολλανδικής ABN AMRO Ισπανός κ.ο.κ. Ανεξάρτητες ομάδες ελέγχου (ομάδες επιτόπιων επιθεωρήσεων) θα στηρίζουν το έργο των μεικτών εποπτικών ομάδων συγκεντρώνοντας αναλυτικές πληροφορίες απευθείας από τα γραφεία και τα υποκαταστήματα των τραπεζών κάθε χώρας.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση συμφερόντων και η ανεπιθύμητη «όσμωση» μεταξύ των εποπτικών αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ και αυτών της νομισματικής πολιτικής, τα δύο τμήματα είναι πλήρως διαχωρισμένα όχι μόνο από οργανωτικής, αλλά και φυσικής πλευράς, αφού ο SSM θα έχει ως έδρα τον Eurotower στο κέντρο της Φρανκφούρτης, ενώ οι δραστηριότητες νομισματικής πολιτικής θα μεταφερθούν οσονούπω στον νέο ουρανοξύστη της ΕΚΤ, λίγα χιλιόμετρα πιο ανατολικά?
Νέα δεδομένα και για τις ελληνικές τράπεζες
H ανάληψη της εποπτείας από την ΕΚΤ διαμορφώνει νέα δεδομένα και για τις ελληνικές τράπεζες. Το κύρος της εποπτείας για το ταλαιπωρημένο τραπεζικό σύστημα του ευρωπαϊκού Νότου αποκτά ιδιαίτερη αξία, καθώς εκτιμάται πως θα ενισχύσει το κύρος των τραπεζών της περιοχής, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ελληνικές.
Ο ελεγκτικός μηχανισμός της ΕΚΤ θα δραστηριοποιείται τόσο στην έδρα της Τράπεζας στη Φραγκφούρτη, όσο και από κλιμάκιο που θα εγκατασταθεί στη χώρα μας για τον σκοπό αυτό. Τα stress tests θα αποκτήσουν ετήσιο χαρακτήρα, ωστόσο δεν θα έχουν τις βαριές απαιτήσεις των προηγούμενων (δεν θα πραγματοποιείται για παράδειγμα Ελεγχος Ποιότητας Ενεργητικού), αλλά θα έχουν μία μορφή χαλαρότερη, εφόσον πλέον οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να τηρούν σε ενιαία κλίμακα τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε όλες τους τις διαδικασίες (από την αξιολόγηση των χορηγήσεων έως την αξιολόγηση του προσωπικού).
Έλληνες τραπεζικοί παράγοντες σημειώνουν πως η παραπάνω διαδικασία, αν και επίπονη αρχικώς, θα οδηγήσει σε έναν υψηλού επιπέδου αυτοματισμό στον τρόπο λειτουργίας των ευρωπαϊκών τραπεζών, επιτρέποντας την τραπεζική σύγκλιση, που στόχο έχει να κλείσει η ψαλίδα που υπάρχει μεταξύ των επιτοκίων Βορρά - Νότου.
Συγχρόνως όμως, όπως παρατηρούν οι ίδιοι παράγοντες, η τραπεζική εποπτεία από την ΕΚΤ θα αναβαθμίσει και το επενδυτικό ενδιαφέρον για τον κλάδο, καθώς οι μετοχές των πιστωτικών ιδρυμάτων θα αποκτήσουν άλλη διαβάθμιση στα διεθνή χαρτοφυλάκια.
imerisia.gr