Νέο γύρο χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων που επιβάλλουν τα capital controls σε πολίτες και επιχειρήσεις, ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και κατόπιν συνεννόησης του διοικητή Γιάννη Στουρνάρα με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι.
Σύμφωνα με πληροφορίες τις επόμενες ημέρες θα εκδοθεί ΦΕΚ με νέα υπουργική απόφαση που θα ανοίγει το δρόμο σε χιλιάδες επιχειρήσεις να προχωρούν σε συναλλαγές με το εξωτερικό χωρίς προβλήματα, για συγκεκριμένα ποσά και προϊόντα. Θα χαλαρώσουν ουσιαστικά οι ασφυκτικοί περιορισμοί για αγορές αγαθών που έχουν «στραγγαλίσει» κυρίως τις μικρές επιχειρήσεις που επιβιώνουν οριακά.
Ωστόσο, πληροφορίες από τον Ελεύθερο Τύπο κάνουν λόγο και για ένα άλλο επίσης σημαντικό μέτρο προκειμένου να επιστρέψουν οι καταθέσεις στις τράπεζες. Εξετάζεται το σενάριο οι πολίτες και επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα κρατούν μετρητά εκτός τραπεζών και αποφασίσουν να τα επιστρέψουν στο γκισέ να μπορούν να τα αποσύρουν όποια στιγμή θέλουν.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υφίστανται τον περιορισμό του ημερήσιου ορίου ανάληψης των 60 ευρώ ή των 420 ευρώ σωρευτικά την εβδομάδα, αλλά θα μπορούν να «σηκώσουν» όποιο ποσό από τα χρήματα αυτά ανά πάσα στιγμή. Αν για παράδειγμα κάποιος επιστρέψει στον λογαριασμό του 5.000 ή 10.000 ή 50.000 ευρώ, θα μπορεί όποτε επιθυμεί να κάνει ανάληψη μέρος ή το σύνολο αυτό του ποσού.
Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί κάποιος να άρει τα εμπόδια που υπάρχουν μέχρι σήμερα, αρκεί να μπορεί να ξαναεμπιστευτεί τις τράπεζες θεωρώντας ότι δεν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για «κούρεμα» στις καταθέσεις του ή για νέο «μπλόκο». Να ξανα-αυστηροποιηθούν δηλαδή κάποια στιγμή οι κανόνες και να «εγκλωβιστούν» τα χρήματα που επέστρεψε στις τράπεζες.
Υπολογίζεται ότι μέσα στο 2015 έφυγαν από τις τράπεζες σχεδόν 45 δισ. ευρώ και ο «επαναπατρισμός» τους θα συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία των τραπεζών και θα διευκολύνει και την ανακεφαλαιοποίηση.
Η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στο 2015, προειδοποιεί υψηλόβαθμο στέλεχος της Τραπέζης της Ελλάδος, προκειμένου να αποφευχθεί το «κούρεμα» των καταθέσεων.
Συγκεκριμένα, όπως λένε στελέχη της ΤτΕ, πρώτιστος στόχος όλων τώρα είναι η ανακεφαλαιοποίηση να γίνει εντός του έτους και μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπως και το 2012, και όχι μέσω δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
Ο λόγος είναι, όπως λένε, ότι αν η ανακεφαλαιοποίηση γίνει μεν με κεφάλαια του ESM αλλά μέσω του ΤΧΣ, το κόστος το αναλαμβάνει το Δημόσιο και όχι οι τράπεζες και, άρα, αποκλείεται να υπάρξει «κούρεμα» καταθέσεων. Αυτό δεν είναι απόλυτο ότι θα ισχύσει εάν η ανακεφαλαιοποίηση γίνει απευθείας από τον ESM.
Αν πάλι η ανακεφαλαιοποίηση γίνει από το 2016 και μετά, τότε θα ισχύει η νέα ευρωπαϊκή οδηγία που προβλέπει «κούρεμα» καταθετών και ομολογιούχων και έχει γίνει ήδη νόμος του ελληνικού κράτους.
Αυτό σημαίνει ότι μέχρι τον Οκτώβριο θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι ασκήσεις προσομοίωσης σε ακραίες καταστάσεις (stress tests) των ελληνικών τραπεζών, ώστε η ανακεφαλαιοποίησή τους να ολοκληρωθεί εντός του 2015.
Στο συμπέρασμα αυτό φαίνεται να συγκλίνει η διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος με τους επικεφαλής των θεσμών, όπως διαπιστώθηκε στην πρώτη συνάντηση που είχαν σήμερα το απόγευμα.
Οπως προαναφέρθηκε, η ανακεφαλαιοποίηση επιδιώκεται να γίνει κατά τα πρότυπα του 2012, δηλαδή μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και όχι απευθείας από τον ΕSM.
Mάλιστα στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να γίνει σε δύο δόσεις εφόσον τον Αύγουστο αποδεσμευτούν κεφάλαια ως προκαταβολή από το τρίτο πρόγραμμα.
Σχολιάζοντας το σενάριο περί δημιουργίας «κακής τράπεζας» (bad bank), πηγή εντός της ΤτΕ είπε ότι αυτό είναι δύσκολο στην παρούσα φάση, αλλά δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμβεί μετά την ανακεφαλαιοποίηση.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε συνάντηση με τον διοικητή της ΤτΕ για το ζήτημα της επιλογής, βάσει βιογραφικών, των στελεχών του ΔΣ του υπό σύσταση δημοσιονομικού συμβουλίου που θα ελέγχει την πορεία του προϋπολογισμού και θα συστήνει πρόσθετα μέτρα.
imerisia.gr
Κινήσεις για τη διασφάλιση των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες και την αποφυγή ενδεχόμενου «κουρέματος» γίνονται από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Η Τράπεζα της Ελλάδος σχεδιάζει να πραγματοποιηθεί ως το τέλος του χρόνου η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Συγκεκριμένα, η διαδικασία αναμένεται να ξεκινήσει τη μεθεπόμενη εβδομάδα- σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος»- με τα stress tests και να ολοκληρωθεί το Δεκέμβριο με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.
Ο σχεδιασμός της κεντρικής τράπεζας και της ενιαίας ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής SSM δεν προβλέπει προσφυγή στα χρήματα των καταθετών, με bail in, για τη διάσωση των τραπεζών. Αυτό που εκτιμούν κορυφαία στελέχη της ΤτΕ είναι πως τα 25 δισ. που προβλέπονται από τη συμφωνία, για την κεφαλαιακή ενίσχυση των ελληνικών τραπεζών, αρκούν προκειμένου οι καταθέσεις να είναι εξασφαλισμένες.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κεντρικής τράπεζας και της ενιαίας ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής SSM, δεν προβλέπεται η προσφυγή στα χρήματα των καταθετών (bail in) για τη διάσωση των τραπεζών. Κορυφαίες πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος επισημαίνουν ότι με τα 25 δισ. ευρώ που προβλέπει η συμφωνία για την κεφαλαιακή ενίσχυση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι εξασφαλισμένες.
Μάλιστα, Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν συζητήσει το ενδεχόμενο να υπάρξει επίσημη δήλωση από το Ευρωσύστημα, που να εγγυάται την ασφάλεια των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες. Παράλληλα, πηγές της εφημερίδας ανέφεραν ότι ο Γιάννης Στουρνάρας έχει πείσει τους Ευρωπαίους συναδέλφους του ότι η Ελλάδα δεν είναι Κύπρος και δεν μπορεί να εφαρμοστεί «κούρεμα» καταθέσεων, προκειμένου να διασωθούν οι τράπεζες.
Δεδομένου ότι το νέο ευρωπαϊκό καθεστώς για τη διάσωση των τραπεζών - που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα από τη Βουλή - προβλέπει ότι η συμμετοχή των καταθέσεων με υπόλοιπα άνω των 100.000 ευρώ στη διάσωση τραπεζών ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2016, ο διοικητής της ΤτΕ πιέζει προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές για να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης ως το τέλος του έτους.
Ο κίνδυνος για bail in έχει απομακρυνθεί και τείνει να μηδενιστεί, εκτιμούν και αναλυτές, θεσμικοί παράγοντες και τραπεζικοί κύκλοι, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Αλλωστε τόσο ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι και ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας- και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ- Κριστιάν Νουαγέ έχουν πάρει ανάλογη θέση. Ο Ντράγκι, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Ημερησίας», φέρεται να έκανε εισήγηση κατά ενδεχόμενου «κουρέματος», σε κλειστό ανεπίσημο δείπνο, παρουσία κεντρικών τραπεζιτών από όλη την ευρωζώνη. Επιπλέον ο Νουαγέ, σε συνέντευξή του στη Le Monde δήλωσε ριζικά αντίθετος σε «κούρεμα» καταθέσεων, καθώς όπως τόνισε με μία τέτοια κίνηση θα χανόταν η εμπιστοσύνη και θα καταστρεφόταν η παραγωγική βάση της ελληνικής οικονομίας καθώς οι περισσότεροι τέτοιοι πελάτες είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Θετικά στοιχεία για την προσφορά του Τουρισμού στη χώρα, αλλά και σημαντική αύξηση αφίξεων και εισπράξεων, σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2014, περιλαμβάνουν τα στοιχεία του ισοζυγίου Πληρωμών, που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά οι αφίξεις στο πρώτο πεντάμηνο του 2015, σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2014, αυξήθηκαν κατά 27,1% και οι εισπράξεις κατά 15%.
Πιο αναλυτικά, τα στοιχεία του ισοζυγίου, έχουν ως εξής:
Ισοζύγιο Πληρωμών – Μάιος 2015
Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
Το Μάιο του 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 407 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 299 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2014. Η βελτίωση αυτή οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών, το οποίο εμφάνισε πλεόνασμα 725 εκατ. ευρώ, κατά 636 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του Μαΐου του 2014. Συγκεκριμένα, οι συνολικές εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν μικρή άνοδο (1%), αλλά η δαπάνη για εισαγωγές μειώθηκε σημαντικά (13,7%), κυρίως λόγω της μείωσης της δαπάνης για εισαγωγές καυσίμων.
Ειδικότερα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 476 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Μαΐου του 2014, λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές καυσίμων.
Η βελτίωση του ισοζυγίου των καυσίμων, η οποία ήταν σημαντική, οφείλεται μερικώς στον περιορισμό εισαγωγών πετρελαίου από την εταιρία Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), λόγω προσωρινής διακοπής της λειτουργίας του διυλιστηρίου του Ασπροπύργου.
Επίσης, οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία αυξήθηκαν κατά 5,2%, ενώ οι αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν κατά 3,6% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2014, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το έλλειμμα του ισοζυγίου των αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 159 εκατ. ευρώ, λόγω της βελτίωσης πρωτίστως του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και δευτερευόντως του ισοζυγίου των μεταφορών (θαλασσίων και λοιπών).
Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 124 εκατ. ευρώ, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης κατά 13,2% των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών το Μάιο και της ανόδου των αντίστοιχων εισπράξεων κατά 17%.
Στις ανωτέρω εξελίξεις συνέβαλε θετικά και ο περιορισμός του ελλείμματος των πρωτογενών εισοδημάτων, ενώ το ισοζύγιο των δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε επιδείνωση.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 2,7 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 122 εκατ. ευρώ έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του 2014.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Αντιθέτως, το ισοζύγιο αγαθών παρουσίασε βελτίωση, η οποία υπεραντιστάθμισε τη μικρή μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του συνολικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 910 εκατ. ευρώ, λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και για εισαγωγές καυσίμων. Αντιθέτως, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία αυξήθηκε.
Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία έμειναν σχεδόν στάσιμες, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες για εισαγωγές παρουσίασαν αύξηση κατά 7,9%. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε σε μικρό βαθμό, καθώς σημειώθηκε μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 27,1% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014 και οι αντίστοιχες εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων, την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, συρρικνώθηκε, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών που αφορούν εισοδήματα από επενδύσεις (τόκους, μερίσματα, κέρδη) και της μείωσης των καθαρών λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων.
Επίσης, το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε μεγαλύτερο έλλειμμα σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Το Μάιο του 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε μικρό πλεόνασμα έναντι μικρού ελλείμματος το Μάιο του 2014. Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 473 εκατ. ευρώ, κατά 962 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2014.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Το Μάιο του 2015, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε πλεόνασμα 419 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος το Μάιο του 2014.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, σημειώθηκε έλλειμμα 2,3 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,2 δισεκ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2014.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάιο του 2015, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων δεν σημειώθηκαν αξιόλογες μεταβολές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση κατά 947 εκατ. ευρώ των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 645 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων και την αύξηση κατά 267 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων.
Η αύξηση κατά 12,7 εκατ. ευρώ των καθαρών υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά την καθαρή αύξηση κατά 29 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, κίνηση που αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 20 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού (κατά 2,3 δισεκ. ευρώ και στις δύο περιπτώσεις) αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων .
Επιπλέον, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων οφείλεται στην αύξηση κατά 604 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων οφείλεται στην καθαρή αύξηση κατά 2,2 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (συμπεριλαμβανομένης και της αποπληρωμής χρεολυσίων ύψους 753 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης) και στην καθαρή μείωση κατά 1,5 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση 108 εκατ. ευρώ, ενώ και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν αύξηση κατά 15 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή μείωση κατά 5,1 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 11,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την αύξηση των τοποθετήσεών τους σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων ύψους 5,8 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 2,8 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως τη στατιστική προσαρμογή, που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων, όπως αναφέρθηκε ήδη.
Επιπλέον, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2015, σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 6,0 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos κατοίκων στο εξωτερικό και καθαρή αύξηση κατά 19,5 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε σημαντικό βαθμό από τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων.
Στο τέλος Μαΐου 2015, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,2 δισεκ. ευρώ, έναντι 5,0 δισεκ. ευρώ στο τέλος Μαΐου του 2014.