Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία «καρφώνει» με καμάρι στο ημερολόγιο άλλη μια ημερομηνία, την 16η Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία προχώρησε στην εκτόξευση της αποστολής Artemis I Moon - Υπολογίζεται να επιστρέψει ύστερα από 6 εβδομάδες - Επανδρωμένη αποστολή στο φεγγάρι το 2025 με δύο αστροναύτες - Την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο μαύρο Αμερικανό
Υστερα από διαδοχικές αποτυχημένες προσπάθειες, το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion της NASA ξεκίνησε το ταξίδι του για το φεγγάρι, όπου θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη για έξι εβδομάδες και θα επιστρέψει στη Γη και θα δώσει την σκυτάλη σε δύο αστροναύτες, οι οποίοι θα πατήσουν το σεληνιακό τοπίο για πρώτη φορά ύστερα από το 1969. Η NASA θα έχει την ευκαιρία με το πλήρωμα που θα στείλει στο φεγγάρι να σβήσει τις υπόνοιες ότι η προσελήνωση του 1969 ήταν ένα καλοστημένο αμερικανικό ψέμα...
Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία «καρφώνει» με καμάρι στο ημερολόγιο άλλη μια ημερομηνία, την 16η Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία προχώρησε στην εκτόξευση της αποστολής Artemis I Moon.
Το ταξίδι του διαστημοπλοίου
Ο πύραυλος ξεκίνησε το ταξίδι των 280.000 μιλίων (450.000 km) από τη Γη και των 40.000 μιλίων (64.000 km) πέρα από την μακρινή πλευρά της Σελήνης, μεταφέροντας ωφέλιμα φορτία επιστήμης και τεχνολογίας «για να διευρύνουμε την κατανόησή μας της σεληνιακής επιστήμης, των τεχνολογικών εξελίξεων και της ακτινοβολίας στο βαθύ διάστημα».
Η επόμενη επανδρωμένη αποστολή
Μέσω των αποστολών Artemis, η NASA θα προσγειώσει την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο μαύρο Αμερικανό στη Σελήνη, ανοίγοντας το δρόμο για μια μακροπρόθεσμη σεληνιακή παρουσία και χρησιμεύοντας ως σκαλοπάτι για την αποστολή αστροναυτών στον Αρη, που είναι κι ο απώτερος στόχος για τα επόμενα χρόνια. Η εκτόξευση του επανδρωμένου διαστημοπλοίου είναι προγραμματισμένη να γίνει το 2025.
www.reader.gr
Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο είχαν την ευκαιρία να δουν χθες το βράδυ, όσοι κοίταξαν τον ουρανό και το φεγγάρι.
Το φεγγάρι καλυπτόταν από ένα φωτεινό στεφάνι δημιουργώντας μια εντυπωσιακή εικόνα. Στη Μετεωρολογία, Άλως ονομάζεται το οπτικό φαινόμενο που προκαλείται από τη διάθλαση και ανάκλαση του ηλιακού ή σεληνιακού φωτός πάνω στους παγοκρυστάλλους των νεφών. Συνεπώς απαντώνται δύο είδη άλω, οι ηλιακές και οι σεληνιακές. Επειδή βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη παγοκρυστάλλων, τα νέφη που μπορούν να προκαλέσουν το φαινόμενο αυτό βρίσκονται σε ύψος πάνω από 6.000μ. Τέτοια νέφη είναι τα λεγόμενα ανώτερα ή θυσανοστρώματα (Cirrostratus).
Με τον όρο «άλως» παρατηρούνται πολλά φαινόμενα ατελή, κύρια όμως εικόνα της άλω είναι εκείνη που παρατηρείται ως μέγας κύκλος σε απόσταση (ακτίνα) 22° έως 46° από το κέντρο της πηγής (Ηλίου ή Σελήνης). Στη πρώτη περίπτωση ο κύκλος έχει χρώμα λευκό, όταν όμως είναι έντονο το φαινόμενο το εσωτερικό είναι ερυθρό με διάφορες χρωματικές ζώνες (πορτοκαλί, κίτρινη και σπανίως πράσινη) προς το εσωτερικό. Πολύ σπάνια παρατηρείται και κυανή εξωτερική άλως.
Φωτογραφία: Απόστολος Τραυλός / inkefalonia.gr
Το μέρος του Ουρανού που περικλείει η άλως είναι πάντα ασθενέστερα φωτιζόμενο σε σχέση με την υπόλοιπη έκταση. Στη περίπτωση της ακτίνας των 46° οι παραπάνω χρωματισμοί είναι έντονα ευδιάκριτοι. Αλλά συνήθως η άλως αυτή δεν διακρίνεται ολόκληρη, παρά μόνο μέρος της πάνω από τον ορίζοντα. Σε σπάνια περίπτωση απέχει 90°, οπότε και παρατηρούνται δύο τόξα.
Ανάλογα όμως της θέσης του Ήλιου ή της Σελήνης, το φαινόμενο της άλω μπορεί να συνοδεύεται και με άλλα συναφή φαινόμενα όπως στήλες, φωτεινός σταυρός, περιζενιθιακό τόξο κ.ά.
Στη Μετεωρολογία η μεν "άλως η ηλιακή" συμβολίζεται με κύκλο στον οποίο φέρεται κάθετος και οριζόντια διάμετρος ως σταυρός, ενώ η "σεληνιακή άλως" με άνω ημικύκλιο με οριζόντια διάμετρο και κάθετη ακτίνα (δηλαδή το μισό του συμβόλου της ηλιακής).
Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/ellada/seliniaki-alos-ena-monadiko-fainomeno-feggarioy
Μερική έκλειψη Σελήνης σε συνδυασμό με πανσέληνο θα αντικρίσουν το βράδυ της επόμενης Τρίτης στον ελλαδικό ουρανό καθώς το φαινόμενο θα είναι ορατό και από την χώρα μας.
Είχε προηγηθεί μια έκλειψη Σελήνης τον Ιανουάριο 2019, ενώ δεν θα υπάρξει άλλη σεληνιακή έκλειψη έως το τέλος του έτους. Μερική έκλειψη Σελήνης ορατή από την Ελλάδα θα υπάρξει ξανά το Μάιο του 2022, ενώ ορατή ολική έκλειψη Σελήνης τον Σεπτέμβριο του 2025.
Από τη χώρα μας, ο δίσκος του φεγγαριού θα φαίνεται εν μέρει καλυμμένος από τη σκιά της Γης, καθώς ο πλανήτης μας θα έχει παρεμβληθεί μεταξύ του δορυφόρου του και του Ήλιου. Η έκλειψη θα είναι ορατή από μεγάλο μέρος της Ευρώπης, την Αφρική, την Κεντρική Ασία και τον Ινδικό Ωκεανό.
Στην Αθήνα, η προκαταρκτική φάση (έκλειψη της παρασκιάς) θα αρχίσει στις 21:43 της Τρίτης και η έναρξη της μερικής έκλειψης (είσοδος της Σελήνης στη σκιά της Γης) θα ξεκινήσει στις 23:00 ώρα Ελλάδας. Το φαινόμενο θα φθάσει στο μέγιστο σημείο του λίγο μετά τα μεσάνυχτα (00:30 της Τετάρτης), όταν περίπου τα δύο τρίτα της Σελήνης θα «κρυφτούν» από τη σκιά της Γης, ενώ το τέλος της έκλειψης θα είναι περίπου στις 02:00. Στο μεταξύ, η πανσέληνος θα έχει λάβει χώρα στις 00:38 της Τετάρτης.
Κατά την έναρξη της μερικής έκλειψης, η Σελήνη θα βρίσκεται σε ύψος 19 περίπου μοιρών στο νοτιοανατολικό ουρανό και η πορεία της θα είναι ανοδική, ενώ όταν η έκλειψη ολοκληρωθεί, η Σελήνη θα βρίσκεται σε ύψος 29 μοιρών στο νότιο ουρανό. Συνεπώς η έκλειψη θα εξελιχθεί σε αρκετό ύψος, ώστε να μπορεί να γίνει παρατήρηση της ακόμα και από τις αστικές περιοχές.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η έκλειψη Σελήνης στην ολότητά της ήταν ορατή μόνο από το πιο δυτικό τμήμα της Ευρώπης, τη δυτική Αφρική, την Αμερική και τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Τα χαράματα της Δευτέρας, η πρώτη πανσέληνος του έτους συνδυάσθηκε με μια ολική έκλειψη Σελήνης, η οποία ταυτόχρονα βρισκόταν στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της από τη Γη και έτσι φαινόταν πιο μεγάλη και φωτεινή (Υπερσελήνη ή υπερπανσέληνος), καθώς και πιο σκουροκόκκινη λόγω της έκλειψης.
Ολική σεληνιακή έκλειψη συμβαίνει, όταν το φεγγάρι καλύπτεται ολόκληρο από τη σκιά της Γης. Η προηγούμενη είχε συμβεί στις 27 Ιουλίου 2018. Η έκλειψη της Δευτέρας ήταν η τελευταία ολική έκλειψη Σελήνης έως τις 26 Μαΐου 2021, ενώ η επόμενη έκλειψη που θα είναι ορατή από την Ελλάδα, θα αργήσει ακόμη περισσότερο, έως τον Φεβρουάριο του 2024, δηλαδή σε πέντε χρόνια.
Η ολική φάση της έκλειψης, που διήρκεσε περίπου μία ώρα, ήταν ορατή σχεδόν από όλη την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας, όπου το φαινόμενο άρχισε στις 06:41 ώρα Ελλάδας και έφθασε στο μέγιστο σημείο του στις 07:12. Όμως τα αρκετά σύννεφα στον ουρανό έκρυψαν το φαινόμενο σε μεγάλο βαθμό.
Η έκλειψη Σελήνης στην ολότητά της -δηλαδή μαζί με το φαινόμενο της παρασκιάς και της μερικής έκλειψης που προηγείται και έπεται της ολικής- ήταν ορατή μόνο από το πιο δυτικό τμήμα της Ευρώπης, τη δυτική Αφρική, τη Βόρεια και Νότια Αμερική και τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Η πρώτη πανσέληνος του έτους, που φέτος συνέβη στις 07:16 ώρα Ελλάδας της 21ης Ιανουαρίου, ονομαζόταν παραδοσιακά από τους Ινδιάνους της Αμερικής «πανσέληνος του λύκου», επειδή εκείνη την εποχή του χρόνου κοπάδια πεινασμένων λύκων ούρλιαζαν γύρω από τους καταυλισμούς των ανθρώπων.
Ήταν το πρώτο από τα τρία «σούπερ-φεγγάρια» του 2019, καθώς φέτος θα υπάρξει τρεις φορές Υπερ-Σελήνη, δηλαδή ο δορυφόρος της Γης θα φαίνεται πιο κοντινός και λαμπερός από ό,τι συνήθως. Η επόμενη υπερπανσέληνος θα συμβεί στις 19 Φεβρουαρίου.
Την επόμενη μέρα, την Τρίτη 22 Ιανουαρίου, θα υπάρξει άλλο ένα ενδιαφέρον αστρονομικό φαινόμενο, ένα πολύ κοντινό πλησίασμα (σύνοδος) στον ουρανό της Αφροδίτης και του Δία. Οι δύο φωτεινοί πλανήτες θα είναι ορατοί σε απόσταση μόνο 2,4 μοιρών μεταξύ τους στον πρωινό ουρανό προς την ανατολή, λίγο πριν ο Ήλιος ανατείλει. Στις 31 Ιανουαρίου στους δύο πλανήτες θα προστεθεί και η Σελήνη, ώστε θα υπάρξει τριπλή σύνοδος το ξημέρωμα.