Οργή και αγανάκτηση επικρατεί στα νησιά του Αιγαίου που μετα από 20 και πλέον έτη αγώνα να μην χαθούν οι μειωμένοι συντελεστές των νησιών, σήμερα οι συντελεστές αυτοί, εξισώνονται με την λοιπή Ελλάδα. 

Στο θέμα αναφέρθηκε, μιλώντας στην κάμερα της Τηλεόρασης ΚΟΣΜΟΣ, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γ. Χατζημάρκος.

Η Αντιδήμαρχος Οικονομικών κ. Ευτέρπη Παπαχρήστου, αναφερόμενη στο θέμα της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

‘’ Η σχεδόν βέβαιη πρόθεση της κυβέρνησης για την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, που ισχύουν στα νησιά, θα έχει ολέθριες επιπτώσεις.

Οφείλω να επισημάνω όμως ποια είναι η αλήθεια και η πραγματικότητα για τις εξαγγελίες περί επιστροφής του ΦΠΑ στους νησιώτες αλλά και για την έκπτωση στο συντελεστή, σε περίπτωση που η πληρωμή γίνεται με πλαστικό χρήμα.

-Η διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ, με βάση το νόμο αλλά και το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για το ΦΠΑ, αφορά μόνο σε επιτηδευματίες και επιχειρήσεις. Δεν γίνεται ούτε μπορεί να γίνει σε πολίτες. Συνεπώς η εξαγγελία αυτή δεν έχει εφαρμογή.

-Διαφορετικοί συντελεστές ΦΠΑ, για τις περιπτώσεις που πληρώνει κανείς με μετρητά ή με κάρτα, δεν μπορούν να υπάρξουν. Ευρωπαϊκή Οδηγία απαγορεύει ρητά την θέσπιση δύο συντελεστών για το ίδιο προϊόν ή την ίδια υπηρεσία.

Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, θα αλλάξουν τις σταθερές της τοπικής οικονομίας της Κω. Κανείς δεν θα μείνει αλώβητος.

Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ δεν αφορούν μόνο τους νησιώτες και τις επιχειρήσεις των νησιών μας. Αφορούν τους επισκέπτες μας αλλά και τις επιχειρήσεις που συναλλάσονται με τις επιχειρήσεις των νησιών μας. Οι αρνητικές συνέπειες αφορούν και αυτούς.
Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ ήταν συνδεδεμένοι με την ανταγωνιστικότητα του τουρισμού μας αλλά και με την εξισορρόπηση του υψηλού κόστους μεταφοράς προϊόντων, προσώπων και υπηρεσιών.

Όλα αυτά δεν πρόκειται να αναπληρωθούν με ημίμετρα και κυρίως με μέτρα που δεν στέκουν.
Είναι μονόδρομος να αγωνιστούμε , όλοι μαζί, για να αποτρέψουμε αυτή την εξέλιξη.’’

«Η σημερινή κυβέρνηση, αγνοώντας πλήρως τις οδηγίες της συνθήκης με την οποία η χώρα μας προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ανάγκες που δημιουργεί η νησιωτικότητα, ακόμα και σε είδη πρώτης ανάγκης, εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει στην κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, σε αντίθεση με όσα προεκλογικά είχε εξαγγείλει, παραπλανώντας τον Ελληνικό λαό.

Οι Οραματιστές της Ευρωπαϊκής συνολοκλήρωσης, επεδίωξαν να αντιμετωπίζουν τη γεωγραφική ανισότητα των νησιωτικών περιοχών, αντισταθμίζοντάς την με μέτρα που θα εξασφάλιζαν, όσο είναι δυνατόν, την οικονομική κοινωνική και εδαφική συνοχή της πατρίδας μας. Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 174 της Συνθήκης της Λισσαβόνας, περιγράφεται ρητά ότι: «η Ένωση αποσκοπεί, ιδιαίτερα, στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών μεταξύ των οποίων και οι νησιωτικές».

Πέρασαν σχεδόν τέσσερις ολόκληροι μήνες υποτιθέμενης «διαπραγμάτευσης», το αποτέλεσμα της οποίας θα είναι η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν στα νησιά του Αιγαίου. Οι συνέπειες μια τέτοιας απόφασης θα είναι ο στραγγαλισμός της οικονομίας που θα οδηγήσει μεταξύ των άλλων, σε ένα νέο κύμα μετανάστευσης, φαινόμενο που έχει πλήξει ήδη πολλά νησιά της Δωδεκανήσου, όπως είναι η Κάλυμνος.

Η διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στο Αιγαίο, αποτελεί πέρα από οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους, συνθήκη εθνικής σημασίας, για τη διατήρηση των νησιωτικών συνόρων. Η κυβέρνηση έχοντας ακυρώσει κάθε προεκλογική εξαγγελία της, οφείλει τουλάχιστον να προστατεύσει συνθήκες που αφορούν την επιβίωση της νησιωτικής Ελλάδας.

Δεν πρόκειται, σε καμία περίπτωση, οι νησιώτες, να επιτρέψουμε την κατάργησή τους και αυτό είναι σαφές, κατηγορηματικό και ξεκάθαρο».

Στέφανος Δράκος
Δρ Πολιτικός Μηχανικός ΑΠΘ
Πολιτευτής Δωδεκανήσου ΝΔ
Δημοτικός Σύμβουλος Ρόδου

Μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει, και δικαιολογημένα, η συζήτηση των τελευταίων ημερών για τις δηλώσεις του υπουργού οικονομικών περί κατάργησης του ειδικού καθεστώτος μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά του Αιγαίου και δευτερευόντως για την επιστροφή του αυξημένου ΦΠΑ στους μόνιμους κατοίκους των νησιών.

Ο υπουργός οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, αναφερόμενος στις ασφυκτικές πιέσεις των δανειστών επί του θέματος, τις απέδωσε, χαριτολογώντας θέλω να πιστεύω, στη σφαίρα της ψυχιατρικής, ως παράλογες.

Το κυρίαρχο θέμα που εγείρεται είναι αυτό της νησιωτικότητας. Πραγματικά, έχουν κατανοήσει οι εταίροι μας τι σημαίνει νησιωτικότητα; Δεν θέλουν να το κατανοήσουν ή δεν μπορούν; Προφανώς οι διαφορές για τα κοινωνικό–οικονομικά κριτήρια των νησιών μας αγνοούνται ή αδυνατεί να τα κατανοήσει η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της Ε.Ε. λόγο της ηπειρωτικότητας που χαρακτηρίζει τα εδάφη τους. Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι από την περίοδο 1979 -1981, όταν η Ελλάδα προσχώρησε στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, μέχρι το 2012 δεν υπήρχε ούτε στην Ελλάδα, θεσμοθέτηση της νησιωτικότητας.
Έτσι φτάσαμε στο 2013, οπότε με το νόμο Ν.4150/2013 ψηφίζεται η περίφημη Ρήτρα Νησιωτικότητας που προβλέπει ότι κάθε νομοσχέδιο που έρχεται προς ψήφιση στη Βουλή θα πρέπει να αξιολογείται, ως προς τις επιπτώσεις του στις νησιωτικές περιοχές, και να υπάρχουν οι ανάλογες αντισταθμιστικές ενέργειες ή παρεμβάσεις.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα από το 2013 μέχρι σήμερα; Υπάρχει θεσμική κατοχύρωση της ρήτρας νησιωτικότητας στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Υπάρχει ένα σχέδιο ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής και αναπτυξιακής στρατηγικής που να λαμβάνει υπόψη τη διαφορετικότητα των νησιών; Από ότι φαίνεται μέχρι σήμερα δεν υπάρχει. Έτσι αδυνατεί και η σημερινή κυβέρνηση να αντιταχθεί ουσιαστικά στην κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Τι κάνουμε λοιπόν; Μα τι άλλο πέραν της χρησιμοποίησης των «όπλων» που μας προσφέρει ο Καλλικράτης! Τα «όπλα» αυτά είναι εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι Δήμοι της χώρας ώστε να χαράξουν και να ασκήσουν πολιτικές ανάπτυξης στις νησιωτικές περιοχές. Χαρακτηριστικά αναφέρω το άρθρο 208 του N. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α/7-6-2010): Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα «Καλλικράτης», που αφορά το Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής και που έχει ως ειδικούς σκοπούς την έρευνα και την εκπόνηση μελετών για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών.

Πέραν αυτού του σοβαρού εργαλείου, όπως και άλλων, που δίνει απλόχερα ο «Καλλικράτης» στους δήμους ώστε να τεκμηριώσουν και να ισχυροποιήσουν τις θέσεις τους, είναι μείζονος σημασίας η εντατικότερη συνεργασία των Δήμων και Κοινοτήτων με τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς για την κατανόηση, τον προγραμματισμό και αποτελεσματική συνεργασία σε θέματα νησιωτικής πολιτικής. Έτσι ισχυροποιείται η αυτοδιοίκηση και η προάσπιση του κοινού συμφέροντος των δημοτών.

Γιώργος Θεοφιλίδης
Οικονομολόγος
Συντονιστής τομέα Οικονομικών, Αειφόρου Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος,
Πρωτογενούς Τομέα & Μεταποίησης
της Δημοτικής Παράταξης Όραμα Κίνημα Πολιτών Κω

To θέμα των συντελεστών ΦΠΑ,μας έχει απασχολήσει εδώ και πολύ καιρό,από το περίφημο email Χαρδούβελη,μέχρι τα σενάρια που κυκλοφορούν τελευταία από κυβερνητικές πηγές,για καθιέρωση δυο συντελεστών ΦΠΑ,ενός υψηλού 18% και ενός μειωμένου 9%,που όπως συζητείται θα ισχύσουν από Σεπτέμβρη.

-Πηγή: dhras.gr

Ας δούμε όμως πως ερμηνεύεται αυτό,ξεκινώντας απ'τις επιπτώσεις στην υπόλοιπη επικράτεια.Τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ,οι μεταφορές και η εστίαση από 13% θα ανέβουν στο 18%,ενώ ακίνητα, αυτοκίνητα, καύσιμα, ηλεκτρικά είδη, ρούχα-παπούτσια,κινητή τηλεφωνία θα κατέβουν από 23% στο 18%.Στο χαμηλό συντελεστή θα παραμείνουν σίγουρα τα φάρμακα και κάποια βασικά είδη διατροφής (γάλα,ψωμί).Άγνωστο βέβαια σε ποιο συντελεστή θα ανήκει ο τουρισμός και κυρίως η διαμονή στα ξενοδοχεία.Το βέβαιο είναι ότι ακόμα και αν πάει στο χαμηλό 9%, θα είναι 2,5 μονάδες πάνω απ'το 6,5% που ισχύει σήμερα.Βλέπουμε δηλαδή με μια πρώτη ανάγνωση ότι τα πιο φτωχά στρώματα της κοινωνίας θα επιβαρυνθούν πολύ περισσότερο λόγω της αύξησης στα βασικά αγαθά,ενώ σε αντίθεση τα είδη πολυτελείας θα γίνουν φτηνότερα για όσους διαθέτουν μεσαία και υψηλά εισοδήματα.

Πάμε τώρα στα νησιά Αιγαίου που απολαμβάνουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ κατά 30% σε σχέση με την υπόλοιπη επικράτεια,να δούμε ότι εδώ η επιβάρυνση θα είναι αναλογικά κατά πολύ μεγαλύτερη σε κάθε περίπτωση,ακόμα και για τα υψηλά εισοδήματα,καθώς αν γίνει εξορθολογισμός των συντελεστών,τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ,οι μεταφορές και η εστίαση από 9% θα ανέβουν στο 18%.Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε αυτομάτως για μια αύξηση του ΦΠΑ κατά 50% σε όλα σχεδόν τα είδη πρώτης ανάγκης.Σε γάλα και ψωμί,όπως ακούγεται εφόσον πάνε στο μειωμένο συντελεστή,η μεταβολή θα είναι σχεδόν μηδενική,ενώ στα φάρμακα θα υπάρξει αύξηση τεσσάρων μονάδων.Σε ακίνητα, αυτοκίνητα,καύσιμα, ηλεκτρικά είδη, ρούχα-παπούτσια,κινητή τηλεφωνία η αύξηση θα είναι πιο μικρής κλίμακας από 16% σε 18%.Στις ακτοπλοϊκές και αεροπορικές επιβατικές μεταφορές των νησιωτών από και προς την υπόλοιπη Ελλάδα,το 13% θα γίνει 18%,δηλαδή αύξηση ΦΠΑ κατά 60%.Όσον αφορά τη διαμονή στα ξενοδοχεία,στην καλύτερη περίπτωση της μεταβολής από 5% σε 9%,θα έχουμε μία αύξηση τεσσάρων μονάδων. Παρατηρούμε λοιπόν,ότι τα φτωχά νοικοκυριά θα δουν μια επιβάρυνση στο ΦΠΑ των βασικών αγαθών κατά εννέα μονάδες,ενώ η αύξηση στη διαμονή,θα επηρεάσει την τουριστική βιομηχανία των νησιωτικών περιοχών.

Αν θέλουμε να κάνουμε μια πρόχειρη σύγκριση ανάμεσα στο περιεχομένου του email Χαρδούβελη,με τις προτάσεις που ακούγονται από τη πλευρά Βαρουφάκη,θα δούμε ότι στη πρώτη περίπτωση η αύξηση του ΦΠΑ όλων των αγαθών στα νησιά θα ήταν της κλίμακας του 30%,ενώ τώρα το καλύτερο σενάριο ανόδου του ΦΠΑ θα ξεκινά από 50% στα βασικά αγαθά και θα φτάνει έως 80% στη διαμονή.Άν σε όλα αυτά προσθέσουμε και τις προτάσεις της κυβέρνησης για τέλος διαμονής από 1 έως 5 ευρώ ανά διανυκτέρευση,το παράλληλο σχέδιο για επιβολή έξτρα φόρου 3% έως 6% στις λιανικές πωλήσεις για ρούχα,παπούτσια,έργα τέχνης,κοσμήματα,μπαρ και εστιατόρια στα νησιά,αυτό σημαίνει ότι οι επικείμενες ανατιμήσεις στις τιμές των αγαθών,θα επιβαρύνουν τον προυπολογισμό του κάθε νοικοκυριού, ενώ ταυτόχρονα το λειτουργικό (λογαριασμοί ΔΕΚΟ ) και φορολογικό κόστος για τις επιχειρήσεις ειδικά στις νησιωτικές περιοχές,θα γίνει δυσβάσταχτο.

Υ.Γ Όταν αναφερόμαστε σε μεταβολή 50% ,δεν εννοούμε ότι η τελική αξία ενός αγαθού θα είναι 50% ακριβότερη,αλλά μόνο στο ΦΠΑ που αντιστοιχεί.

Θάνος Γεώργιος

Οικονομολόγος