Εάν κανείς κάνει μία μικρή έρευνα στο διαδίκτυο, θα βρει πολλές διαφορετικές δίαιτες οι οποίες προτείνονται σε ασθενείς με ψωρίαση. Για παράδειγμα: δίαιτες πολύ χαμηλές σε θερμίδες, χορτοφαγικές διατροφές, αποκλεισμός τροφίμων με γλουτένη ή λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Πού βρίσκεται όμως η αλήθεια και ποιες από τις πρακτικές αυτές έχουν βάση και μπορούν να ωφελήσουν όσους αντιμετωπίζουν την ψωρίαση;
ΠΗΓΗ: www.healthview.gr •Της Ήβης Παπαϊωάννου, Διαιτολόγου-Διατροφολόγου, μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Η ψωρίαση αφορά περίπου το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού και εμφανίζεται με διάφορες μορφές όπως σκλήρυνση και κοκκίνισμα περιοχών του δέρματος. Τα ακριβή αίτια για την εμφάνιση της ψωρίασης δεν είναι ακόμα γνωστά, συσχετίζεται όμως με τη δημιουργία φλεγμονής και την ενεργοποίηση αμυντικών μηχανισμών στο σώμα. Φαίνεται πως υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της ψωρίασης και πως το άγχος αποτελεί το σημαντικότερο αίτιο που θα ενεργοποιήσει τα γονίδια αυτά.
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία που μπορεί να προσφέρει πλήρη ίαση για την ψωρίαση, έτσι οι φαρμακευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται έχουν σαν στόχο να μειώσουν τα συμπτώματα της πάθησης. Οι μέθοδοι αυτές χωρίζονται στην τοπική εξωτερική χρήση σκευασμάτων και στην συμβατική θεραπεία με φάρμακα. Οι παρενέργειες όμως που έχουν τα φάρμακα στον οργανισμό τα καθιστούν ακατάλληλα για μακροχρόνια χρήση. Έτσι οι ασθενείς με ψωρίαση έχουν την ανάγκη να βρουν εναλλακτικές μεθόδους για την ανακούφιση από τα συμπτώματα και συχνά καταφεύγουν σε διατροφικές αλλαγές που έχουν ακούσει ή πιστεύουν πως τους βοηθούν. Την ίδια στιγμή η ψωρίαση συσχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων παθήσεων όπως είναι ο διαβήτης τύπου 2, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και το μεταβολικό σύνδρομο (δηλαδή αυξημένη πίεση, ζάχαρο, χοληστερίνη) καταστάσεις οι οποίες όλες είναι διαχειρίσιμες μέσω της ισορροπημένης διατροφής.
Εάν κανείς κάνει μία μικρή έρευνα στο διαδίκτυο θα βρει πολλές διαφορετικές δίαιτες οι οποίες προτείνονται σε ασθενείς με ψωρίαση. Για παράδειγμα δίαιτες πολύ χαμηλές σε θερμίδες, χορτοφαγικές διατροφές, αποκλεισμός τροφίμων με γλουτένη ή λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Που βρίσκεται όμως η αλήθεια και ποιες από τις πρακτικές αυτές έχουν βάση και μπορούν να ωφελήσουν όσους αντιμετωπίζουν την ψωρίαση;
Ψωρίαση και βάρος. Οι περισσότερες μελέτες καταδεικνύουν μία σημαντική σχέση μεταξύ της ψωρίασης και του βάρους. Δηλαδή παχύσαρκα άτομα έχουν εντονότερα συμπτώματα ψωρίασης σε σχέση με άτομα φυσιολογικού βάρους, κάτι το οποίο εξηγείται πιθανά από το γεγονός πως τα λιποκύτταρα παράγουν ουσίες που επιδεινώνουν τη φλεγμονή της πάθησης στο σώμα. Ακόμη, ασθενείς με παραπάνω κιλά οι οποίοι κατάφεραν να χάσουν βάρος ακολουθώντας μία ισορροπημένη διατροφή παρατήρησαν βελτίωση στο δέρμα τους. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής θεραπείας είναι μεγαλύτερη όταν το βάρος του ασθενούς είναι μέσα σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα τεκμηριωμένα όμως αυτά αποτελέσματα σε καμία περίπτωση δεν προτείνουν εξαντλητικές δίαιτες, πολύ χαμηλές σε θερμίδες (800- 1000 θερμίδες) για άτομα με ψωρίαση και κανονικό βάρος. Εάν έχετε παραπάνω κιλά συζητείστε με το γιατρό ή τον διαιτολόγο για το κατάλληλο διατροφικό πρόγραμμα που μπορείτε να ακολουθήσετε. Η απώλεια βάρους θα συμβάλει και στη μείωση μεταβολικών παραγόντων όπως είναι το υψηλό ζάχαρο, τα αυξημένα τριγλυκερίδια και η χοληστερίνη που όπως είδαμε είναι συχνό φαινόμενο σε ασθενείς με ψωρίαση.
Ψωρίαση και δίαιτες άνευ γλουτένης. Τα άτομα με ψωρίαση έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κάποιο αυτοάνοσο νόσημα σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Ένα τέτοιο νόσημα είναι και η δυσανεξία στην γλουτένη που στην ουσία είναι η «καταστροφή» των κυττάρων του εντέρου λόγω φλεγμονής που παρατηρείται όταν κάποιος καταναλώσει σιτηρά προϊόντα τα οποία περιέχουν την πρωτεΐνη γλουτένη. Σε πρόσφατη μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Εταιρείας Δερματολογίας οι ειδικοί καταλήγουν πως πράγματι άτομα με ψωρίαση μπορεί να επωφεληθούν από δίαιτες άνευ γλουτένης, μόνο όμως όταν αυτά εμφανίζουν ευαισθησία στη γλουτένη χωρίς απαραίτητα να έχουν διαγνωσθεί με κοιλιοκάκη. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως εάν έχετε ψωρίαση και εμφανίσετε συμπτώματα διάρροιας και φουσκώματος όταν καταναλώνετε τρόφιμα όπως το ψωμί και τα μακαρόνια, ή εάν αισθάνεστε χρόνια κόπωση ή έχετε χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα τότε συζητήστε το με το γιατρό σας. Εκείνος θα κρίνει εάν πρέπει να εξεταστείτε για πιθανή ευαισθησία στη γλουτένη και θα σας καθοδηγήσει στην κατάλληλη δίαιτα. Εάν δεν έχετε διαγνωστεί με δυσανεξία στη γλουτένη μην επιχειρήσετε από μόνοι σας να ακολουθήσετε μία δίαιτα άνευ αυτής καθώς ο αποκλεισμός συγκεκριμένων τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ελλείψεις θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό σας.
Ψωρίαση και αλκοόλ. Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, 1 ποτήρι για τις γυναίκες και 2 για τους άνδρες ημερησίως, είναι μία οδηγία που αφορά όλους. Οι ασθενείς με ψωρίαση όμως έχουν ένα παραπάνω λόγο να ακολουθούν τη συμβουλή αυτή, ή ακόμα καλύτερα να πίνουν όσο μικρότερη ποσότητα ποτών γίνεται, διότι το αλκοόλ συσχετίζεται με έξαρση των συμπτωμάτων της ασθένειας. Το εάν η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση ψωρίασης βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση.
Ψωρίαση και συμπληρώματα διατροφής. Πολλά έχουν γραφτεί για το πώς συμπληρώματα διατροφής όπως η βιταμίνη D, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και άλλα μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης. Ο όγκος όμως των επιστημονικών δεδομένων είναι πολύ μικρός και καθόλου αξιόπιστος για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα αποτελεί η λήψη ωφέλιμων πολυακόρεστων ωμέγα 3 λιπαρών οξέων, τα οποία όταν καταναλωθούν στη σωστή δοσολογία και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα φαίνεται να μειώνουν τη φλεγμονή που προκαλεί η ψωρίαση στον οργανισμό μειώνοντας έτσι τα συμπτώματα της πάθησης. Σε κάθε περίπτωση όμως ο θεράπων ιατρός είναι εκείνος που θα καθορίσει την κατάλληλη δοσολογία. Μην λαμβάνετε συμπληρώματα διατροφής για να θεραπεύσετε την ψωρίαση χωρίς πρωτύτερα να έχετε συμβουλευτεί κάποιον ειδικό υγείας. Υπερβολικές δόσεις ακόμα και βιταμινών μπορεί μακροπρόθεσμα να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό.
Συμπερασματικά, τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πως η διατροφή μπορεί να συμβάλλει στην ψωρίαση με τους παρακάτω τρόπους:
1. Εάν χρειάζεται ακολουθήστε μία ισορροπημένη δίαιτα που θα σας βοηθήσει να χάσετε βάρος.
2. Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή για να ελέγξετε τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ζαχάρου, χοληστερίνης και πίεσης.
3. Εάν όταν τρώτε ψωμί, ζυμαρικά ή άλλα προϊόντα τα οποία περιέχουν γλουτένη παρατηρείτε γαστρεντερικές διαταραχές αναφέρετέ το στο γιατρό σας.
4. Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ.
5. Μην καταναλώνετε «θαυματουργές» δόσεις συμπληρωμάτων διατροφής χωρίς συμβουλή.
6. Τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα μπορεί να σας βοηθήσουν να μειώσετε τις περιόδους όπου η ψωρίαση βρίσκεται σε έξαρση.