Ένας μυστικός ομαδικός τάφος με περίπου 31.000 θραύσματα οστών που εικάζεται ότι ανήκουν σε τουλάχιστον 31 σορούς ανακαλύφθηκε στο βόρειο Μεξικό, σε μια πολιτεία όπου οι συγκρούσεις μεταξύ των καρτέλ ναρκωτικών είναι συχνό φαινόμενο.

Ο ομαδικός τάφος ανακαλύφθηκε σε ένα ράντσο στην περιοχή της πόλης Σαλίνας Βικτόρια, περίπου 35 χλμ. από το Μοντερέι, δήλωσε μια εκπρόσωπος των δικαστικών αρχών της πολιτείας Νουέβο Λεόν, η Πρισίλα Ρίβας.

«Το ράντσο εντοπίστηκε χάρη στις καταθέσεις εγκληματιών που έχουν συλληφθεί, στις πληροφορίες που έδωσαν θύματα και στις έρευνες που διεξήχθησαν», ανέφερε η Ρίβας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Σύμφωνα με την Κονσουέλο Μοράλες, την επικεφαλής μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αρχές της ανέφεραν πως έχουν ανακαλυφθεί 31.000 θραύσματα οστών στον ομαδικό αυτό τάφο μετά την ανακάλυψή του, πριν από μήνες.

«Έχουν ήδη αναγνωριστεί τα γενετικά προφίλ 31 προσώπων. Αυτό μας είπε ο εισαγγελέας», συνέχισε η Μοράλες, η οργάνωση της οποίας αποτελείται από οικείους ανθρώπων που έχουν εξαφανιστεί.

Οι αρχές έχουν αποκλείσει την περιοχή και συνεχίζουν τις έρευνες για να βρουν και άλλα λείψανα, αντικείμενα και ρούχα που μπορεί να βοηθήσουν στην προσπάθεια αναγνώρισής τους.

Τα οστά που έχουν ανακαλυφθεί ως τώρα έχουν μεταφερθεί στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Μοντερέι, όπου διεξάγονται εξετάσεις DNA.

Σύνδεση με καρτέλ 
Σημειώνεται πως τα μεξικανικά καρτέλ των ναρκωτικών θάβουν συχνά τα θύματά τους σε ομαδικούς τάφους. Το 2013 είχε ανακαλυφθεί ένας μυστικός ομαδικός τάφος που περιείχε 64 σορούς ανάμεσα στις πολιτείες Χαλίσκο και Μιτσοακάν, στο δυτικό τμήμα του Μεξικού.

Η πολιτεία Νουέβο Λεόν, όπου βρέθηκαν τα οστά, αποτελεί θέατρο αιματηρών συγκρούσεων ανάμεσα σε διάφορα καρτέλ τα τελευταία χρόνια.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στο Μεξικό και άλλοι 20.000 έχουν εξαφανιστεί αφότου κλιμακώθηκε το 2006 ο λεγόμενος πόλεμος των ναρκωτικών.

Ο τάφος του Τουταγχαμών στην Κοιλάδα των Βασιλέων

Η πανέμορφη πήλινη κεφαλή της Νεφερτίτης που σήμερα βρίσκεται στη Γερμανία.

Είναι Μακεδονικός ή όχι ο τάφος της Αμφίπολης; Οι αρχαιολόγοι (ξανα)βγάζουν τα … ξίφη τους. 

Σφοδρό πόλεμο της επιστημονικής κοινότητας γύρω από το Μνημείο της Αμφίπολης πυροδότησε το Κυριακάτικο πρωτοσέλιδο της Αυγής, το οποίο σε ένα timing λίγο πριν από το 3ο Μνημόνιο που προκαλεί πολλά ερωτηματικά, υποστήριξε ο τάφος δεν ανήκει στους Μακεδονικούς χρόνους – άποψη που υπέθαλπε η προηγούμενη κυβέρνηση. Με επιστολή – κόλαφο προς την Αυγή που δημοσιοποίησε, η υπεύθυνη ανασκαφέας του Τύμβου Καστά, Κατερίνα Περιστέρη, απαντάμιλώντας για βάναυση προσβολή της προσωπικότητάς της.

Η κυρία Περιστέρη αμφισβητεί ευθέως τη νομιμότητα του κλιμακίου που φέρεται να διενήργησε αυτοψία «κατεβάζοντας» τη χρονολόγηση του μνημείου από τον 4ο αιώνα στους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους 

Η κυρία Περιστέρη αμφισβητεί ευθέως τη νομιμότητα του κλιμακίου που φέρεται να διενήργησε αυτοψία «κατεβάζοντας» τη χρονολόγηση του μνημείου από τον 4ο αιώνα στους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους (δεύτερο μισό του 2ου π. Χ. – 1ος αι) και ουσιαστικά απεμπλέκοντας το με τη βασιλική οικογένεια των Μακεδόνων. Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, η αυτοψία και το εν λόγω πόρισμα διεξήχθηκαν σ’ ένα διάστημα φιλικής επίσκεψης μισής ώρας. «Είδαν το υλικό, την κεραμεική μιας επίχωσης κι όχι του μνημείου και έκριναν ότι αφής στιγμής η επίχωση είναι του 2ου πχ αιώνα ο τάφος ανήκει σ’ αυτή την περίοδο. Δεν ευσταθεί…» έλεγε σε συνεργάτες της. Από την ίδια πλευρά διάχυτος είναι επίσης ο προβληματισμός για το πόσο επισπεύσθηκε να εξαχθεί το νέο πόρισμα.

Μεταξύ άλλων στο τέλος Αυγούστου θα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα μελετών για γεωτεχνικά ζητήματα του Μνημείου που θα υποβληθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Επιπλέον, η κυρία Περιστέρη και οι συνεργάτες της θα παρουσιάσουν σε μια ολοκληρωμένη εικόνα τα δικά τους συμπεράσματα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με πληροφορίες του TheTOC, θα είναι μια παρουσίαση σε εντελώς διαφορετική γραμμή και θέση απ’ αυτή του νέου πορίσματος. «Θα ακούσετε πολλά και άκρως αποκαλυπτικά», μας λένε πηγές από το περιβάλλον της ανασκαφής.

Το δημοσίευμα της Αυγής αναφέρει ότι λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την ανακοίνωση των σπουδαίων ευρημάτων για την Αμφίπολη … «τα επιστημονικά δεδομένα που προκύπτουν από την ανασκαφική έρευνα έρχονται να ανατρέψουν τη χρονολόγηση του μνημείου…», το οποίο περιγράφει ως αρχαιολογικό πυροτέχνημα.

Αναλυτικά η επιστολή της Κατερίνας Περιστέρη:

Προς την Εφημερίδα Αυγή 9 Αυγούστου 2015

Αξιότιμε κ. Διευθυντά

Με οργή και έκπληξη διάβασα στο σημερινό άρθρο της εφημερίδας σας το πρωτοσέλιδο με τίτλο «Φιάσκο Σαμαρά η Αμφίπολη» το οποίο εκτός του ότι βρίθει από ανακρίβειες, με απαξιώνει προσωπικά και λοιδορεί το επιστημονικό μου έργο ενώ εκτοξεύει την ασύλληπτη κατηγορία ότι έθεσα σε κίνδυνο το Μνημείο με τη χρήση εκσκαφέων για την αποχωμάτωση.

Στο άρθρο της η κ. Πόλυ Κρημνιώτη ισχυρίζεται ότι «τα επιστημονικά δεδομένα που προκύπτουν από την ανασκαφική έρευνα, έρχονται να ανατρέψουν τη χρονολόγηση του Μνημείου, η οποία διολισθαίνει από τον 4ο π.Χ αιώνα στους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους (δεύτερο μισό του 2ου π.Χ αιώνα -1ος αιώνας).

Αν δεν με απατά η μνήμη μου, την ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ, την πραγματοποίησα εγώ ως επικεφαλής της ανασκαφής και Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών συνεπικουρούμενη από επιστημονική ομάδα όλων των ειδικοτήτων (αρχιτέκτονες, μηχανικούς, συντηρητές όπως επίσης και εκπροσώπους Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων). Αναρωτιέμαι η εφημερίδα σας σε ποια ανασκαφική έρευνα αναφέρεται;

Γράφετε επίσης για την «έκθεση αυτοψίας που πραγματοποίησε κλιμάκιο του Υπουργείου Πολιτισμού αποτελούμενο από έγκριτους αρχαιολόγους, με πολυετή ανασκαφική εμπειρία στη Μακεδονία, στον αρχαιολογικό χώρο και στο Μουσείο της Αμφίπολης όπου φυλάσσονται η κεραμική και άλλα κινητά ευρήματα της ανασκαφής, στις 30 Μαΐου.»

Θα σας παρακαλούσα να μου υποδείξετε το υπηρεσιακό έγγραφο με το οποίο με ενημερώνει το Υπουργείο Πολιτισμού για τη διενέργεια αυτοψίας στο Μνημείο, διότι κάτι τέτοιο δεν έφτασε ποτέ στα χέρια μου. Ως εκ τούτου, δεν υπήρξε κανένα νομίμως ορισμένο κλιμάκιο ή επιστημονική επιτροπή που να επισκέφτηκε το Μνημείο για να διενεργήσει αυτοψία. Και μου γεννώνται δικαίως απορίες:

Αλήθεια με ποια κριτήρια ορίστηκε το ανύπαρκτο κλιμάκιο στο οποίο αναφέρεστε;

Ποιοι το απάρτιζαν;

Πότε ορίστηκε;

Γιατί μετά την ολοκλήρωση της υποτιθέμενης αυτοψίας δεν έβγαλε το Υπουργείο Πολιτισμού Δελτίο Τύπου ώστε να ενημερώνει για το υποτιθέμενο επιστημονικό πόρισμα;

Αναφέρεστε στην 30η Μαίου ως ημερομηνία διενέργειας της υποτιθέμενης αυτοψίας. Όντως εκείνη την ημέρα έγινε μια επίσκεψη στο Μνημείο με επικεφαλής τη Αν.Γ.Γ. του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, την οποία συνόδευαν δύο διευθύντριες Εφορειών στο πλαίσιο φιλικής επίσκεψης και συγκεκριμένα οι κ.κ. Αγγελική Κοτταρίδη και Πολυξένη Βελένη μετά του συζύγου της. Στη φιλική αυτή επίσκεψη, συνόδευσα τις κυρίες στο Μουσείο της Αμφίπολης και στη συνέχεια τις ξενάγησα στο Ταφικό Μνημείο του Τύμβου Καστά για περίπου μισή ώρα.

Και ερωτώ εσάς κ. Διευθυντά και τους αποδέκτες του άρθρου σας με το οποίο μάλιστα καυτηριάζετε και απαξιώνετε το δικό μου έργο, είναι δυνατόν να γίνει αυτοψία και να βγει επιστημονικό πόρισμα που αφορά τη χρονολόγηση του Μνημείου στο πλαίσιο μιας φιλικής επίσκεψης μισής ώρας;

Θέλω να πιστεύω ότι η συντάκτης του άρθρου κ. Πόλυ Κρημνιώτη, προφανώς δεν είχε υπόψιν της τα στοιχεία τα οποία σας έδωσα και ως εκ τούτου συνέταξε ένα κείμενο το οποίο βρίθει από ανακρίβειες και ψεύδη.

Και επειδή αναφέρεται και στο δημοσίευμα της έγκριτης εφημερίδας σας ότι η επιστημονική κοινότητα έφερε αντιρρήσεις για τη χρήση εκσκαφέων για την αποχωμάτωση του λόφου από την οποία δήθεν ενέκυψαν προβλήματα στατικότητας του Μνημείου, θα ήθελα να ρωτήσω εσάς και τους επικριτές μου, πως αλλιώς θα μπορούσαν να απομακρυνθούν τα μπάζα από τις προηγούμενες ανασκαφές του Δ. Λαζαρίδη τα οποία υψώνονταν στα 15 μέτρα και σε μεγάλη έκταση; Αντιλαμβάνεστε ότι πρόκειται για χιλιάδες τόνους χώμα το οποίο απομακρύνθηκε με εκατοντάδες φορτηγά με ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα από εξειδικευμένα άτομα και υπό στενή επιτήρηση; Προς τι οι αντιρρήσεις για την απομάκρυνση τους με σύγχρονα μέσα; Με τον ίδιο τρόπο ενεργούν οι αρχαιολόγοι στις σύγχρονες ανασκαφές κ. Διευθυντά. Δεν ζούμε στην εποχή του Λίθου στην Αρχαιολογία ξέρετε ώστε να μεταφέρουμε τα μπάζα με καλαθάκια! Και φυσικά δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στατικότητας του Μνημείου. Το αντίθετο μάλιστα! Αποφορτίστηκε η οροφή από πρόσθετο βάρος. Και όλο αυτό δεν έγινε με δική μου απόφαση αλλά κατόπιν μελέτης και με τη σύμπραξη ειδικών μηχανικών οι οποίοι συνεργάζονται χρόνια με το Υπουργείο Πολιτισμού.

Επίσης τη μομφή για την on line μετάδοση της ανασκαφής να την προσάψετε σε όσους ανήκει και όχι σε μένα προσωπικά. Αν θυμάστε, και αν όχι θα σας το θυμίσω εγώ, δεν ήμουν εκείνη που έτρεχα νυχθημερόν από κανάλι σε κανάλι για να δίνω συνεντεύξεις και να κάνω δηλώσεις «επιστημονικές» εξάγοντας αρχαιολογικά συμπεράσματα εκ του μακρόθεν. Δεν πιστεύω στην τηλεαρχαιολογία και τόσο ο βίος μου, όσο και το επιστημονικό μου έργο το αποδεικνύει περίτρανα. Αντιθέτως άλλοι συνάδελφοι μου και μη, κυνηγώντας τα περίφημα 5 λεπτά δημοσιότητας, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το Μνημείο που βρέθηκε στη Μακεδονική γη και να γίνουν διάσημοι με τα δήθεν αδιάσειστα στοιχεία τους τα οποία αντλούσαν απλώς από φωτογραφίες και χωρίς να έχουν πατήσει το πόδι τους στην ανασκαφή.

Τέλος σε ότι αφορά την δήθεν νέα χρονολόγηση του Μνημείου, θα ήθελα να σας δώσω μια πληροφορία την οποία προφανώς αγνοεί η συντάκτης του άρθρου καθώς στην πρώτη επιστημονική παρουσίαση στην οποία ανακοινώθηκαν τα πρώτα επιστημονικά συμπεράσματα στις 29 Νοεμβρίου 2014 στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της ανασκαφής, είχα τονίσει ότι το Ταφικό Συγκρότημα του Τύμβου Καστά Αμφίπολης (Περίβολος, Λέων, Ταφικό Μνημείο) κατασκευάστηκε στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα (325-300 π.Χ.) με διάρκεια ζωής μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους, οπότε και καταστρέφεται εν μέρει ο Περίβολος. Όμως τον 2ο π.Χ. αιώνα οι Μακεδόνες προχωρούν στη σφράγιση του Ταφικού Μνημείο για να το προστατεύσουν. Έτσι κατασκευάζονται οι τοίχοι σφράγισης μπροστά από τους διαφραγματικούς τοίχους με τις Καρυάτιδες και τις Σφίγγες.

Αν οι επικριτές μου μπερδεύονται με τη χρονολόγηση και γενικώς με το τι ανακαλύφθηκε και αποκαλύφθηκε στον Τύμβο Καστά, ας λάβουν υπόψιν τους ότι το ερχόμενο Φθινόπωρο, θα παρουσιάσω τα τεκμηριωμένα επιστημονικά συμπεράσματα και πορίσματα τόσο τα δικά μου όσο και της ανασκαφικής και μελετητικής ομάδας μου, οπότε θα προσκληθούν επισήμως για να τους λυθούν οι απορίες. Το να προβαίνουν σε αήθεις επιθέσεις και δήθεν επιστημονικά συμπεράσματα, απλώς τους εκθέτει.

Παρακαλώ όπως δημοσιεύσετε την απαντητική μου επιστολή, στην ίδια θέση και έκταση με το δημοσίευμα της Εφημερίδας Αυγή, το οποίο με εκθέτει βάναυσα. Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

Με τιμή

Κατερίνα Περιστέρη

Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών

Υπεύθυνη Ανασκαφέας Τύμβου Καστά Αμφίπολης

 

Σήμα κινδύνου εκπέμπει το ταφικό μνημείο και ο περίβολος στο λόφο Καστά της Αμφίπολης.

Η ανασκαφή που μονοπώλησε το ενδιαφέρον της επιστημονικής και όχι μόνο κοινότητας το 2014 έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου.

Ο χρόνος από την ολοκλήρωση της ανασκαφής κυλά αμείλικτος, οι αναγκαίες μελέτες δεν έχουν προχωρήσει και ακολούθως οι εργασίες προστασίας και συντήρησης των ευρημάτων δεν έχουν ξεκινήσει. Σύμφωνα, μάλιστα με το xronometro.com, τα σημαντικότερα προβλήματα εντοπίζονται στις εξωτερικές επιφάνειες του περιβόλου και ειδικά στα σημεία όπου αυτός έχει απογυμνωθεί από τα μάρμαρα, οπότε ο πωρόλιθος της εσωτερικής τοιχοποιίας είναι εκτεθειμένος στα καιρικά φαινόμενα και ήδη παρουσιάζει σημαντική φθορά.

Μάλιστα κατά τους πρώτους μήνες του 2015 λόγω των έντονων βροχοπτώσεων στην περιοχή της Αμφίπολης, σε πάρα πολλά σημεία σημειώθηκαν κατολισθήσεις χωμάτων που κάλυψαν σε πολλά τμήματα τον περίβολο. Σε μια πρώτη κίνηση, η επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη, έδωσε εντολή και καλύφθηκε ο περίβολος με συνθετικά πανιά, λύση που όμως έχει προσωρινό χαρακτήρα και δεν μπορεί να αποτελέσει μόνιμη κατάσταση.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτά τα προβλήματα που υπάρχουν. Φθορά έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν και τα ευρήματα μέσα στο ταφικό μνημείο, γεγονός που καθιστά αναγκαίο την εξεύρεση των αναγκαίων για τις μελέτες κονδυλίων, με σκοπό να ολοκληρωθούν έγκαιρα, για να ξεκινήσουν στην συνέχεια και οι απαιτούμενες εργασίες, πριν έρθει ο επόμενος χειμώνας.

Όπως αναφέρεται στο xronometro.com πρόσφατα στην Αμφίπολη ήρθαν από το Υπουργείο Πολιτισμού δύο συντηρητές και εργάστηκαν για 2 με 3 ημέρες και μετά αναχώρησαν, καταγράφοντας ουσιαστικά τα προβλήματα της φθοράς, ώστε να μεταφερθεί το μήνυμα στο υπουργείο

newsbomb.gr

 Και από επίσημα χείλη «γειώνεται» η νέα επιστημονική εργασία υπό τη διεύθυνση του Αντώνη Μπαρτσιώκα, καθηγητή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Juan Luis Arsuaga,που αμφισβήτησε τη θεωρία του ανασκαφέα των βασιλικών τάφων της Βεργίνας, Μανόλη Ανδρόνικου, και υποστήριξε ότι ο Φίλιππος Β' είναι θαμμένος στον Τάφο Ι κι όχι στον Τάφο ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας όπως είχε ισχυριστεί ο Ανδρόνικος.

Η επίσημη θέση που εκφράστηκε επιβεβαιώνει δημοσίευμα του TheTOC που μιλούσε για μεγάλες επιφυλάξεις της επιστημονικής κοινότητας γύρω από τη νέα έρευνα.

«Απίθανη η ταύτιση του άνδρα του Τάφου Ι με τον Φίλιππο. Η επιστήμη ενισχύει τη θέση του Ανδρόνικου ότι ο Τάφος ΙΙ είναι του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου»

       «Τα ανασκαφικά δεδομένα καθιστούν απίθανη την προτεινόμενη ταύτιση του άνδρα, οστά του οποίου βρέθηκαν στον Τάφο Ι, με τονΦίλιππο Β΄ και γενικότερα με κάποιο μέλος της βασιλικής οικογένειας», αναφέρει η επιστολή που υπογράφεται από το υπουργείο Πολιτισμού και εστάλη σήμερα, Τετάρτη «αποκαθιστώντας» τον Ανδρόνικο και τη θέση του. Σύμφωνα με την επιστολή, η ταύτιση του Τάφου ΙΙ με τον Φίλιππο Β' από τον Μανόλη Ανδρόνικο «ενισχύεται από όλα τα νεότερα ανασκαφικά δεδομένα των Αιγών, στην οποία επανέρχονται με πληθώρα κατηγορηματικών επιχειρημάτων Έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι, ιστορικοί και παλαιοανθρωπολόγοι».

«Τα ανασκαφικά δεδομένα καθιστούν απίθανη την προτεινόμενη ταύτιση του άνδρα, οστά του οποίου βρέθηκαν στον Τάφο Ι, με τον Φίλιππο Β΄ και γενικότερα με κάποιο μέλος της βασιλικής οικογένειας»

  Συγκεκριμένα, «το επιχείρημα στο  οποίο οι κ.κ. Α. Μπαρτσιώκας και  Juan Luis Arsuaga στηρίζουν την ερμηνεία τους είναι η διαπίστωση τους ότι πρόκειται για άτομο ηλικίας περίπου 45 χρονών με τραύμα στο πόδι, ωστόσο ούτε η μέση ηλικία, ούτε η χωλότητα αποτελούν αποκλειστικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του Φιλίππου Β΄», αναφέρει η επιστολή.

   Σύμφωνα με την επίσημη «γνωμάτευση» που έστειλε το υπουργείο, προφανώς ο Τάφος Ι ανήκει στη γυναίκα και το βρέφος που κατά τον πρώτο μελετητή των οστών καθηγητή J. Musgrave ήταν έμβρυο ή νεογέννητο, οπότε είναι πιθανόν η γυναίκα να πέθανε στη γέννα. Τη συσχέτιση με γυναίκα ενισχύει τόσο η θεματική των τοιχογραφιών -Αρπαγή της Περσεφόνης, Δήμητρα, Μοίρες- όσο και τα κτερίσματα που βρέθηκαν στον τάφο -κατάλοιπα κοσμημάτων, μυροδοχεία, μαρμάρινα αγγεία κοχύλια- αλλά και η παντελής έλλειψη όπλων ή θραυσμάτων όπλων.

Η γυναίκα αυτή  δεν αποκλείεται να είναι μια από τις πρώτες συζύγους του Μακεδόνα βασιλιά ο οποίος βρίσκεται ενταφιασμένος στον γειτονικό τάφο ΙΙ και ταυτίστηκε από τον Μανόλη Ανδρόνικο με τον Φίλιππο Β΄, αναφέρει το υπουργείο Πολιτισμού.

Ανάμεσα στα επιχειρήματα που επίσης αναφέρονται ουσιαστικά απορρίπτοντας τις θέσεις της νέας έρευνας είναι τα εξής:

1. Οι κ.κ. Α. Μπαρτσιώκας και Juan Luis Arsuaga εξέτασαν τμήμα και όχι το σύνολο των οστών που βρέθηκαν στο τάφο

2. Ο Τάφος Ι της Μεγάλης Τούμπας των Αιγών, ένα μνημείο που έχει τη μορφή κιβωτίου (κιβωτιόσχημος), είναι ο μικρότερος  και λιγότερο μνημειακός της βασιλικής ταφικής συστάδας που περιλαμβάνει επίσης δύο μεγάλους ασύλητους μακεδονικούς (τον Τάφο ΙΙ που αναγνωρίσθηκε από τον Μανόλη Ανδρόνικο ως Τάφος του Φιλίππου Β΄ και τον Τάφο ΙΙΙ που ομόφωνα αποδίδεται στον Αλέξανδρο Δ΄, γιο του Μεγαλέξανδρου και της Ρωξάνης) και έναν τρίτο επίσης μακεδονικό συλημένο και κατεστραμμένο σε μεγάλο βαθμό («τον Τάφο  με τους ελεύθερους κίονες» που χρονολογείται στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. και είναι ο νεώτερος της ομάδας).

3. Ο κιβωτιόσχημος Τάφος Ι, στο εσωτερικό του οποίου σώζεται η τοιχογραφία με την παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης, ήταν συλημένος, ωστόσο περιείχε αρκετά χαρακτηριστικά πήλινα αγγεία που χρονολογούν με ασφάλεια το μνημείο και την ταφή στις τελευταίες δεκαετίες του πρώτου μισού του 4ου αι. π.Χ. με ύστατο όριο το 350 π.Χ.  Ωστόσο, όπως είναι πολύ καλά γνωστό από τις αρχαίες πηγές, ο Φίλιππος Β΄ δολοφονήθηκε το 336 π.Χ., ενώ η Κλεοπάτρα εκτελέστηκε κάποιους μήνες μετά τον θάνατο του συζύγου της, υπάρχει δηλαδή μια σημαντική χρονική απόσταση που είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο να γεφυρωθεί.

4. Τα οστά του νεκρού που η εν λόγω μελέτη επιχειρεί να συσχετίσει με τον Φίλιππο Β΄ και μάλιστα τα οστά των ποδιών (κνήμες, αλλά και τα οστάρια του άκρου ποδός) βρέθηκαν όχι στο δάπεδο του τάφου, όπως τα οστά της γυναίκας και του νεογνού, αλλά ψηλότερα (περίπου 20 εκατοστά )επάνω σε στρώση με πέτρες και θραύσματα  πωρολίθων, μέσα στα χώματα της επίχωσης που εισχώρησαν στον τάφο μετά την τυμβωρυχία . Το γεγονός της ανεύρεσης των οσταρίων σε συνάφεια με τις κνήμες μαρτυρεί «συνάρθρωση» δηλαδή παρουσία μυϊκών ιστών και αποκλείει την πιθανότητα να προέρχονται από την διασάλευση της παλιότερης ταφής (το σώμα της γυναίκας ήταν απολύτως διαλυμένο και τα οστά της βρέθηκαν ανακατεμένα και μαζεμένα σε δυο ομάδες ακριβώς επάνω στο κονίαμα του δαπέδου). Είναι προφανές ότι το σώμα του νεκρού στον οποίο ανήκουν τα εν λόγω οστά αποτέθηκε ή «απορρίφθηκε» στον τάφο μετά την τυμβωρυχία, η οποία, όπως δείχνει η ανασκαφική στρωματογραφία, σχετίζεται με την καταστροφή και την διαρπαγή του γειτονικού υπέργειου «ηρώου».

5. Η καταστροφή της βασιλικής νεκρόπολης των Αιγών είναι ένα γεγονός που μαρτυρείται από τις αρχαίες πηγές και έχει επιβεβαιωθεί απόλυτα από την αρχαιολογική σκαπάνη. Είναι μάλιστα γνωστό ότι συνέβη το 276/5 π.Χ. , όταν οι Γαλάτες μισθοφόροι του Πύρρου κατέλαβαν την αρχαία μακεδονική μητρόπολη.  'Όπως δείχνουν τα ευρήματα από τις  επιχώσεις της (κεραμεική, νομίσματα κλπ.), η Μεγάλη Τούμπα που κάλυψε τη συστάδα των βασιλικών τάφων και σφράγισε τον συλημένο Τάφο Ι και τα κατάλοιπα του «ηρώου»,  το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα του, κατασκευάστηκε πριν τα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ.  Δηλαδή, το περιστατικό με τον νεκρό άνδρα που τοποθετήθηκε ή «απορρίφθηκε» μέσα στον συλημένο πια κιβωτιόσχημο Τάφο Ι πρέπει να συνέβη ανάμεσα στο 276/5 και 250 π.Χ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογα φαινόμενα «απόρριψης» νεκρών ανδρών έχουν παρατηρηθεί και σε άλλους συλημένους τάφους των βασιλικών συστάδων των Αιγών και έχει ήδη προταθεί από τους ανασκαφείς η πιθανότητα να πρόκειται για τυμβωρύχους.

6. Ο εν λόγω νεκρός δεν είναι καμένος, ωστόσο, όπως μαρτυρείται από τις αρχαίες  πηγές και όπως έχει αποδειχθεί από τα πλουσιότατα ανασκαφικά ευρήματα, ήδη από τις αρχές του 6ου προχριστιανικού αιώνα, η καύση και μάλιστα σε μεγαλοπρεπείς πυρές συνοδεία προσφορών αποτελεί τον κανόνα για τους μακεδόνες βασιλείς, έθιμο που στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ και του Μεγαλέξανδρου έχει επεκταθεί και στους Εταίρους.

thetoc.gr