Επιθέσεις ένοπλων μασκοφόρων σε βάρκες που μεταφέρουν μετανάστες και πρόσφυγες στο Αιγαίο και θέτουν τις ζωές τους σε κίνδυνο καταγγέλλει σε έκθεσή της η μη κυβερνητική οργάνωση «Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» («Human Rights Watch»).

Οπως περιγράφεται, ένοπλοι μασκοφόροι ακινητοποιούν τις βάρκες και τις απωθούν πίσω στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Η οργάνωση μίλησε με εννέα αυτόπτες μάρτυρες, οι οποίοι περιέγραψαν οκτώ περιστατικά (τα πιο πρόσφατα στις 7 και 9 Οκτωβρίου), κατά τα οποία μασκοφόροι δράστες, συχνά οπλισμένοι, σταματούν τις βάρκες που μεταφέρουν μετανάστες από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά και τις παροπλίζουν σκόπιμα καταστρέφοντας ή αφαιρώντας τις μηχανές τους ή τα καύσιμα ή τρυπούν το κέλυφός τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις ρυμουλκούν τις βάρκες στα τουρκικά χωρικά ύδατα.

«Ο παροπλισμός των βαρκών στο Αιγαίο κάνει ένα ήδη επικίνδυνο ταξίδι ακόμα πιο πιθανό να οδηγήσει σε θάνατο», δηλώνει η Εύα Κοσέ από το «Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», και συμπληρώνει: «Αυτές οι εγκληματικές ενέργειες απαιτούν επείγουσα αντίδραση από τις ελληνικές αρχές».

Μαυροντυμένοι, κουκουλοφόροι και ένοπλοι

Οπως περιγράφεται στην έκθεση, στις 9 Οκτωβρίου το προσωπικό της οργάνωσης έγινε μάρτυρας μιας υπερφορτωμένης με μετανάστες και πρόσφυγες φουσκωτής βάρκας που έπλεε στα ύδατα μεταξύ της Τουρκίας και της Λέσβου για περισσότερη από μία ώρα μέχρι που μια ομάδα Ισπανών εθελοντών ναυαγοσωστών τους έσωσε. Αμέσως μετά τη διάσωση των μεταναστών, ο 17χρονος Αλί από το Αφγανιστάν είπε στα μέλη της οργάνωσης ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους ένα ταχύπλοο χτύπησε τη φουσκωτή λέμβο. Σε αυτό επέβαιναν πέντε άνδρες ντυμένοι στα μαύρα, με τα πρόσωπά τους καλυμμένα με κουκούλες και οπλισμένοι με πιστόλια.
«Στην αρχή, όταν πλησίασαν, νομίζαμε ότι είχαν έρθει για να μας βοηθήσουν. Αλλά με τον τρόπο που ενήργησαν, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είχαν έρθει για να βοηθήσουν. Ηταν τόσο επιθετικοί. Πήραν τη μηχανή από τη βάρκα μας και στη συνέχεια έφυγαν γρήγορα μακριά», περιέγραψε ο Αλί. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι οι κουκουλοφόροι επιτέθηκαν σε άλλες τρεις βάρκες που μετέφεραν μετανάστες και πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, τη Συρία και το Ιράκ, πριν επιταχύνουν προς την ελληνική ακτή. Οι άνδρες αυτοί δεν φορούσαν διακριτικά στα ρούχα τους και, σύμφωνα με τον Αλί «μιλούσαν μια γλώσσα που δεν ξέρω, αλλά σίγουρα δεν ήταν η τουρκική, καθώς οι Αφγανοί μπορούν να καταλάβουν ένα κομμάτι της τουρκικής γλώσσας».

Ανδρες της τουρκικής ακτοφυλακής πήραν γυναίκες και παιδιά

Οπως πρόσθεσε, ένα σκάφος με άνδρες της τουρκικής ακτοφυλακής πλησίασε και πήρε τις τρεις γυναίκες και τα έξι παιδιά από το φουσκωτό σκάφος και υποσχέθηκαν να επιστρέψουν για να πάρουν τους άνδρες, αλλά δεν επέστρεψαν ποτέ.

Τα μέλη του «Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» είδαν, επίσης, ένα σκάφος του ελληνικού λιμενικού σώματος να προσεγγίζει τη λέμβο που επέβαινε ο Αλί και αφού έκανε ένα κύκλο γύρω από αυτήν, έφυγε μακριά. Οι επιβαίνοντες σε μια δεύτερη λέμβο που έφθασαν στη Λέσβο την επόμενη ημέρα επιβεβαίωσαν στην οργάνωση ότι ήταν σε ένα από τα άλλα τρία σκάφη, στα οποία επιτέθηκαν οι κουκουλοφόροι.

Τρία από τα περιστατικά που περιγράφηκαν στα μέλη της οργάνωσης είχαν περισσότερους από έναν μάρτυρα και οι μαρτυρίες έφεραν πολλές ομοιότητες. Σε δύο περιπτώσεις οι άνθρωποι περιέγραψαν ότι είδαν το σκάφος με τους μασκοφόρους να κατεβαίνει από ένα μεγαλύτερο πλοίο. Σε τρεις από τις υποθέσεις που κατέγραψε η οργάνωση, οι άνθρωποι είπαν ότι είχαν δει την ελληνική σημαία στο πλοίο που μετέφερε τους μασκοφόρους. Σε έξι περιπτώσεις οι μάρτυρες είπαν ότι οι μασκοφόροι ακινητοποίησαν τη λέμβο ή της αφαίρεσαν τη μηχανή ή τα καύσιμα. Σε δύο περιπτώσεις οι μασκοφόροι τρύπησαν τη λέμβο. Σε τρεις περιπτώσεις ρυμούλκησαν τους μετανάστες πίσω στα τουρκικά ύδατα. Σε τέσσερις περιπτώσεις οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο υπέστησαν βία. Σε όλες τις περιπτώσεις οι πληγείσες βάρκες εγκαταλείφθηκαν χωρίς καμία βεβαιότητα ότι οι επιβαίνοντες ήταν ασφαλείς.

Όπως σημειώνεται επίσης, σε βίντεο που μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο CBS στις 8 Σεπτεμβρίου καταγράφεται κάτι που φαίνεται ως επίθεση σε λέμβο από άγνωστους μασκοφόρους και ένας δημοσιογράφος λέει ότι έγιναν μάρτυρες επιθέσεων σε έξι βάρκες που μετέφεραν μετανάστες και αιτούντες άσυλο εκείνη την ημέρα.

Φορούσαν ελληνικές στολές αξιωματικών

Σε επιστολή του στις 9 Οκτωβρίου προς το «Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα δηλώνει ότι έχει λάβει ανάλογες καταγγελίες και σημειώνει ότι «αναφέρονται σε άνδρες με στολές αξιωματικών που μοιάζουν με τις στολές των ειδικών μονάδων του ελληνικού Λιμενικού». Και συνεχίζει ότι η ακτοφυλακή είχε «κατ’ επανάληψη κινήσει έρευνες που συμπεριλάμβαναν Έλληνες υπηκόους οι οποίοι προσποιούνταν ότι ήταν αρχές επιβολής του νόμου και εκμεταλλεύονταν τους μετανάστες με σκοπό να αποκτήσουν παράνομα τα σκάφη και τον εξοπλισμό τους».

Το Λιμενικό ανέφερε, επίσης, ότι στις 30 Ιουλίου τρεις μασκοφόροι Έλληνες υπήκοοι που φορούσαν στολές που μοιάζουν με αυτές των οργάνων επιβολής του νόμου συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στη δικαιοσύνη και διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν μέλη της ακτοφυλακής.

«Οποιαδήποτε αξιόπιστη έρευνα θα πρέπει να εξετάσει την πιθανότητα λιμενικοί να εμπλέκονται σε τέτοια περιστατικά», σημειώνει η κ. Κοσέ. Επίσης, το «Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν τεκμηριώσει ισχυρισμούς ότι οι Έλληνες συνοριοφύλακες προβαίνουν σε συλλογικές απελάσεις και απωθήσεις μεταναστών και αιτούντων άσυλο στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Παρά την καταδίκη της πρακτικής αυτής από την ελληνική κυβέρνηση, υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή συνεχίζεται στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα στον Έβρο. Η οργάνωση κατέγραψε τέσσερα περιστατικά μαζικών απελάσεων που φέρονται να πραγματοποιήθηκαν από συνοριοφύλακες στην περιοχή του Έβρου, μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου με το πιο πρόσφατο στις 7 Οκτωβρίου.

Μαζικές απελάσεις και απωθήσεις στην Τουρκία

Σε ένα από τα επεισόδια ο 21χρονος Μαχμούντ από τη Συρία δήλωσε ότι στις 13 Μαΐου κρατήθηκε στο αστυνομικό τμήμα Διδυμοτείχου μαζί με άλλους εννιά Σύριους και 25 Αφγανούς από τις 11.30 το βράδυ μέχρι τις 8 το βράδυ της επόμενης ημέρας και στη συνέχεια αφού μεταφέρθηκαν με λεωφορείο στον Έβρο, επιβιβάστηκαν σε μια βάρκα και απωθήθηκαν πίσω στην Τουρκία. Ανάλογες καταγγελίες έχει αναφέρει και η Διεθνής Αμνηστία.
Σε επιστολή της στις 25 Σεπτεμβρίου η Ελληνική Αστυνομία απαντώντας σε έρευνα του «Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» ανέφερε ότι ερεύνησαν ένα περιστατικό που κατήγγειλε ο Συνήγορος του Πολίτη τον Αύγουστο σχετικά με ισχυριζόμενη απώθηση 30 Σύριων, ανάμεσά τους και γυναικών και παιδιών, πίσω στην Τουρκία. Η επιστολή ανέφερε ότι «οι μετέπειτα έρευνες από την Αστυνομική Διεύθυνση Ορεστιάδας δεν αποκάλυψαν κάποιο διαδικαστικό λάθος».

Το «Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» καλεί τις ελληνικές αρχές να ερευνήσουν άμεσα με διαφανή, λεπτομερή και αμερόληπτο τρόπο επανειλημμένες καταγγελίες ότι οι Έλληνες συνοριοφύλακες συμμετέχουν στις συλλογικές απελάσεις στην περιοχή του Έβρου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ