«Στις παραλίες όπου σε μία μέρα μαζεύονται πάνω από 300 άτομα σε ακτογραμμή ενός χιλιομέτρου και χαρακτηρίζονται πολυσύχναστες, είναι υποχρεωμένοι οι τοπικοί δήμοι να τοποθετούν επαγγελματίες πτυχιούχους ναυαγοσώστες με άδεια λιμεναρχείου», αναφέρει σε συνέντευξή του στην ΕΦΣΥΝ ο Νίκος Γιοβανίδης, διευθυντής της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας.
Συγκεκριμένα, το δημοσίευμα της εφημερίδας έχει ως εξής: «Μπορούν να σταματήσουν οι πνιγμοί στην Ελλάδα;»
Για άλλο ένα καλοκαίρι διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά για θανάτους και πνιγμούς λουομένων στη θάλασσα.
Μόνο μέχρι τα τέλη Ιουλίου του 2018, 125 άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους ηλικιωμένοι, έχασαν τη ζωή τους. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα, κατά μέσο όρο 300 άτομα (Ελληνες και τουρίστες) φέρνοντας τη χώρα μας σε μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη και παγκοσμίως αναλογικά με τον πληθυσμό της.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά του Λιμενικού Σώματος για το έτος 2017, σημειώθηκαν 108 θάνατοι στη θάλασσα και 251 πνιγμοί.
Στα συγκεκριμένα στατιστικά καταγράφονται όσοι κατέληξαν την ημέρα που σημειώθηκαν τα περιστατικά και όχι ενδεχομένως κάποιες ημέρες μετά, στοιχείο που μπορεί να ανεβάσει κι άλλο τον αριθμό.
Οι θάνατοι λουομένων δεν είναι απαραίτητα πνιγμοί. Ο όρος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για το σύνολο των περιπτώσεων καθώς ο πνιγμός προϋποθέτει την κατάποση νερού, όμως ο θάνατος μπορεί να οφείλεται σε άλλα παθολογικά αίτια.
Αγνωστο είναι επίσης και το πόσοι ακριβώς είναι οι νεκροί από δυστυχήματα σε πισίνες, καθώς δεν καταγράφονται από κάποιο συγκεκριμένο φορέα.
Βάσει του νέου νομικού πλαισίου (Π.Δ.31/2018 ΦΕΚ 61/Α/4-4-2018), τριπλασιάζονται οι θέσεις εργασίας ναυαγοσωστών στις ελληνικές ακτές.
Πλέον προβλέπονται πάνω από 7.500 θέσεις για ναυαγοσώστες ακτών, κάτι που αποτελεί ένα βήμα μπροστά, που όμως από μόνο του δεν είναι αρκετό.
Εξάλλου, όπως τονίζουν ειδικοί, τα περισσότερα από αυτά τα περιστατικά θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την τήρηση βασικών κανόνων και συμβουλών.
Η ΕΦΣΥΝ μίλησε για όλα αυτά με τον Νίκο Γιοβανίδη, διευθυντή της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας:
Γιατί έχουμε τόσους θανάτους στη θάλασσα, οι οποίοι αφορούν κυρίως ηλικιωμένους;
Πρόκειται για τη δεύτερη αιτία θανάτου στην Ελλάδα με ατύχημα μετά τα τροχαία. Είναι μια εθνική τραγωδία.
Πρώτος και βασικός λόγος είναι ότι ποσοστό πάνω από 60% των Ελλήνων δεν γνωρίζει κολύμβηση, δηλαδή δεν μπορεί να διανύσει μια απόσταση 50 μέτρων χωρίς βοήθεια.
Το φαινόμενο αφορά και νέους, όχι μόνο μεγάλες ηλικίες. Μας προβληματίζει το ότι δεν ξέρει κολύμπι ένα τέτοιο ποσοστό και η πολιτεία πρέπει να λάβει μέτρα από τις μικρές ηλικίες.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι οι περισσότεροι Ελληνες και τουρίστες δεν τηρούν τους κανόνες ασφαλείας. Εάν τους τηρούσαν το φαινόμενο θα μπορούσε να μειωθεί κατά μεγάλο ποσοστό.
Τρίτος λόγος είναι ότι πρέπει να τοποθετηθούν ναυαγοσώστες παντού. Εκτός από τις ακτές και στις πισίνες, ακόμα και σε μικρές ξενοδοχειακές μονάδες.
Είναι οι ναυαγοσώστες στη χώρα επαρκείς σε αριθμό; Τι αλλάζει με τη νέα νομοθεσία;
Ο ναυαγοσώστης στην παραλία δεν είναι τόσο πολύ για να σώζει. Η δουλειά του είναι να παρατηρεί και να προβλέπει-προλαμβάνει καταστάσεις.
Εχει παρατηρηθεί και έχει σημειωθεί ότι όπου τοποθετείται ναυαγοσώστης και την προηγούμενη χρονιά υπήρχαν ορισμένοι πνιγμοί-θάνατοι, ο αριθμός μπορεί και να μηδενίσει.
Βάσει της νέας νομοθεσίας που ισχύει από τον Μάιο του 2018 υπάρχει πλέον μια έκρηξη θέσεων εργασίας των ναυαγοσωστών.
Στις παραλίες όπου σε μία μέρα μαζεύονται πάνω από 300 άτομα σε ακτογραμμή ενός χιλιομέτρου και χαρακτηρίζονται πολυσύχναστες, είναι υποχρεωμένοι οι τοπικοί δήμοι να τοποθετούν επαγγελματίες πτυχιούχους ναυαγοσώστες με άδεια λιμεναρχείου. Μειώνεται ακόμη η αρμοδιότητα ενός πύργου ναυαγοσώστη από τα 600 στα 400 μέτρα.
Επιπλέον, αυξήθηκε και η χρονική περίοδος που πρέπει να βρίσκονται οι ναυαγοσώστες στις ακτές. Ενώ παλιότερα η περίοδος ήταν από 1η Ιουνίου έως 31 Αυγούστου, πλέον είναι έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Αυτό δίνει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει στον ναυαγοσώστη το ταμείο ανεργίας τον χειμώνα μετατρέποντάς το έτσι σε ένα σοβαρό εποχικό επάγγελμα.
Καλούμε παιδιά ηλικίας από 18 ετών να εκπαιδευτούν και να εξετάσουν αυτή την επαγγελματική προοπτική.
Πιστοποιημένοι ναυαγοσώστες στην Ελλάδα είναι περίπου 500 και θα χρειαστούμε γύρω στις 4.000. Ελπίζουμε ότι οι αλλαγές στη νέα νομοθεσία θα οδηγήσουν σε θωράκιση της χώρας στα θέματα ασφάλειας κολύμβησης.
Ποιες είναι οι συμβουλές που θα δίνατε για την ασφάλεια στη θάλασσα και στο νερό;
Κύριο μέλημα είναι η πρόληψη. Δυστυχώς πολύς κόσμος μπαίνει φαγωμένος μέσα στο νερό. Το φαγητό μπορεί να παλινδρομήσει από το στομάχι και να οδηγήσει σε πνιγμό ή σε πιο σπάνιες περιπτώσεις σε ανακοπή καρδιάς. Ειδικά στη νεολαία πολύς κόσμος μπαίνει να κολυμπήσει υπό την επήρεια αλκοόλ, κάτι που επίσης προκαλεί πολλούς θανάτους και πνιγμούς.
Πιο επικίνδυνες ομάδες βέβαια είναι οι ηλικιωμένοι και τα μικρά παιδιά. Οι ηλικιωμένοι απομακρύνονται από την ακτή και δεν μπορούν να επιστρέψουν πίσω.
Στα μικρά παιδιά μπορεί να σημειωθεί πνιγμός ακόμα και στα ρηχά ή σε ελάχιστο νερό σε μια πισίνα χωρίς να αντιληφθούμε ότι κινδυνεύουν, ο παιδικός πνιγμός είναι σιωπηλός ακόμα και σε ένα τεχνητό και φαινομενικά ασφαλές περιβάλλον. Δεν αρκούν το σωσίβιο και τα μπρατσάκια.
Κάτι άλλο που θέλει ιδιαίτερη προσοχή είναι οι βουτιές στα θολά και άγνωστα νερά που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς ακόμα και παραπληγία. Αυτό συμβαίνει και στις πισίνες.
Επίσης, βασικό είναι η μεγάλη προσοχή στα θαλάσσια ρεύματα. Εάν αντιληφθούμε κάποια βασικά πράγματα θα οδηγηθούμε σε μείωση του φαινομένου σε ένα φυσιολογικό ποσοστό. Παραμένει πάντα θέμα παιδείας.