Σε μια δύσκολη εξίσωση εξελίσσεται το θέμα των μετεκλογικών συνεργασιών, αν και εφόσον οι εκλογές δεν βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, για να έχουμε κυβέρνηση στις πρώτες εκλογές απαιτείται το πρώτο κόμμα να λάβει το ποσοστό του 46,2%, με την προϋπόθεση ότι το ποσοστό που θα λάβουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής θα είναι στο 8%, όσο δηλαδή ήταν στις εκλογές του 2019.
Το σενάριο για αυτοδύναμη κυβέρνηση στην πρώτη κάλπη είναι εξαιρετικά απίθανο ως και ακατόρθωτο.
Ο στόχος πάντως της ΝΔ στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση, είναι σαφής: Πρωτιά στην πρώτη κάλπη. Ισχυρή εντολή, με μεγάλη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για αυτοδυναμία στις 2 Ιουλίου.
Ως ελάχιστο πήχη θέτουν το ποσοστό του 33%.
Σενάρια συνεργασιών
Σε… μαθηματικό επίπεδο, την επομένη των εκλογών, όταν θα ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, οι λύσεις που δυνητικά θα μπορούσαν να εξεταστούν είναι συγκεκριμένες.
Με βάση τα μαθηματικά (όχι πολιτικά), θα μπορούσαν να συνεργαστούν:
– το 1ο και 3ο κόμμα
– το 2ο, το 3ο και το 5ο κόμμα
– το 1ο, το 3ο και το 5ο κόμμα
Δηλαδή οποιοδήποτε συνδυασμός κομμάτων αθροίζει άνω του 46,2%
Μαθηματικά φαίνεται εφικτό. Πολιτικά ωστόσο θεωρείται ανέφικτο.
«Μονόδρομος οι δεύτερες κάλπες»
Υπό αυτό το πρίσμα, «μονόδρομος» εκτιμούν στο κυβερνητικό στρατόπεδο ότι είναι η προσφυγή σε δεύτερες κάλπες, το πιθανότερο στις 2 Ιούλιου, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, το ποσοστό που πρέπει να συγκεντρώσει το πρώτο κόμμα για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, εξαρτάται από τον αριθμό των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή και των ποσοστών που θα λάβουν τα άλλα μικρότερα κόμματα.
Βάσει των σημερινών δημοσκοπικών συσχετισμών αυτοδύναμη κυβέρνηση σχηματίζει το κόμμα που το ποσοστό του θα είναι κοντά στο 37%.
Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, το καλό σενάριο είναι να υπάρξει η απαραίτητη συνεργασία κομμάτων για να σχηματιστεί κυβέρνηση και ως τα μέσα Ιουλίου να έχει ξεκινήσει το έργο της και η πολιτική ζωή να γυρίσει σε συνθήκες κανονικότητας.
Πόσο πιθανές είναι οι τρίτες εκλογές;
Είναι γεγονός ότι κάποιοι συνεργάτες του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, έχουν εισηγηθεί ακόμη και την προσφυγή σε τρίτες κάλπες αν είναι μικρό το ποσοστό που χωρίζει τη ΝΔ από τον στόχο της αυτοδυναμίας.
Ωστόσο, η εισήγηση αυτή δεν κερδίζει έδαφος και προφανώς όλοι απεύχονται να χρειαστεί η χώρα να συρθεί σε περιπέτειες ως το φθινόπωρο.
Με στόχο την αυτοδυναμία
Η κυβέρνηση συνδέει σταθερά την αυτοδυναμία με τη σταθερότητα της χώρας και ρίχνει όλες της τις δυνάμεις στην επίτευξη αυτού του σκοπού.
Ο πρωθυπουργός στις δημόσιες παρεμβάσεις του αναδεικνύει τα προβλήματα κυβερνησιμότητας που συνεπάγονται οι κυβερνήσεις συνεργασίας, δίνοντας έμφαση στην περίπτωση της Βουλγαρίας, η οποία με το σύστημα επίσης της απλής αναλογικής μπήκε σε περιπέτειες και την Κυριακή προσέρχεται στις κάλπες για 5η φορά.
Πρόσφατα δε, ανέδειξε τον κίνδυνο να προκύψει μετά την πρώτη κάλπη, «κυβέρνηση ηττημένων» από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΜέΡΑ25, την οποία αποκάλεσε… «τερατογένεση».
Μήνυμα στους δυσαρεστημένους «γαλάζιους» ψηφοφόρους και στους νέους
Και από τον Έβρο χθες (31.03.2023) ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα κατά του εφησυχασμού και της συμμετοχής στις κάλπες, ενώ απευθύνθηκε και στους «γαλάζιους» ψηφοφόρους που απομακρύνθηκαν μετά την τραγωδία των Τεμπών.
«Να μιλήσετε και σε αυτούς οι οποίοι ενδεχομένως -και ξέρω ότι υπάρχουν και αρκετοί εδώ στη Βόρεια Ελλάδα- μπορεί να «αλληθωρίζουν» προς διάφορα κόμματα ή κομματίδια ή σχήματα που βρίσκονται στα δεξιά της ΝΔ. Και να τους θυμίσετε, ποιοι είναι οι πατριώτες στα λόγια και ποιοι είναι οι πραγματικοί πατριώτες στην πράξη», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός στους πολίτες του Έβρου χθες, κατά την περιοδεία του στην περιοχή.
Παράλληλα τους ζήτησε να πείσουν «αυτούς οι οποίοι δεν έχουν πειστεί ακόμα, στα καφενεία, στους χώρους εργασίας». «Μπορεί να είναι φίλοι σας, μπορεί να είναι συγγενείς σας, μπορεί να είναι συμμαθητές σας, συμφοιτητές σας. Μιλάμε και για νέα παιδιά, θα ψηφίσουν για πρώτη φορά 17αρηδες σε αυτές τις εκλογές και αυτό είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, να τους μιλήσετε πραγματικά για τις σημαντικές επιλογές», πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ειδικότερα οι νέοι, που θα ψηφίσουν φέτος για πρώτη φορά, και υπολογίζονται περίπου στις 450.000, είναι ένα κοινό δύσκολο στην προσέγγιση αλλά και στην εκτίμηση της πολιτικής τους κατεύθυνσης.
Εκλογές σημαίνει ανανέωση, αναγέννηση, αισιοδοξία, ελευθερία, δικαιοσύνη. Σημαίνει τη στιγμή αποφάσεων κρίσιμων από τον υπέρτατο και κυρίαρχο λαό κάθε ευνομούμενου κράτους. Η προεκλογική περίοδος αποτελεί σημαντικό χρονικό διάστημα προς τη διαμόρφωση της τελικής απόφασης που θα υπάρξει μέσα στο φακελάκι της ψήφου. Σε μία τέτοια περίοδο βρισκόμαστε πλέον ύστερα από την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού για εκλογές στις 21 Μαΐου 2023.
Νέο σύστημα στις εκλογές αυτές. Αυτό της Απλής Αναλογικής που εύλογα δημιουργεί την ανησυχία για επικείμενη ακυβερνησία, λόγω ενδεχόμενης αδυναμίας οποιουδήποτε κόμματος να συγκεντρώσει την απαραίτητη δεδηλωμένη, τουλάχιστον όπως παρουσιάζονται τα ποσοστά των κομμάτων σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες δημοσκοπήσεις. Δεδομένων των παραπάνω συνθηκών, είναι λογική η συζήτηση που γίνεται σχετικά με ενδεχόμενους συνασπισμούς και συνεργασίες κομμάτων την επομένη των εκλογών με στόχο το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Αρέσει σε κάποιους ή όχι είναι ορατό το ενδεχόμενο ο λαός να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας. Όταν το πρώτο κόμμα βρίσκεται, δημοσκοπικά πάντα μιλώντας , στο 30% οφείλουμε όλοι να λάβουμε το μήνυμα πως ο λαός δεν επιθυμεί να κυβερνήσει μόνο του αυτό το κόμμα.
Η κοινωνικοπολιτική μας παιδεία ως χώρα, μας έχει γαλουχήσει με τρόπο τέτοιο, ώστε να βλέπουμε επικείμενη ενδεχόμενη ακυβερνησία, αρνούμενοι να σκεφτούμε τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Παρουσιάζεται δηλαδή περισσότερο ως αδιέξοδο παρά ως ευκαιρία για κυβερνήσεις ευρύτερης αποδοχής. Η δημοκρατία τόσο ως θεσμός, όσο και ως πολίτευμα όμως, δεν περιορίζεται από αδιέξοδα. Λαμβάνει τις συνθήκες της δεδομένης ιστορικής συγκυρίας και χτίζει πάνω σε αυτές, εκμεταλλευόμενη το κάθε εμπόδιο που μπορεί να αντιμετωπίσει. Αυτή η μαγεία του δημοκρατικού πολιτεύματος επιτέλους ΠΡΕΠΕΙ να γίνει αντιληπτή από κάθε δημοκρατικό πολίτη, όχι μόνο σε αυτή τη χώρα όπου ζούμε, αλλά σε ολόκληρο τον δημοκρατικό κόσμο.
Οφείλουμε ως εκ τούτου καλπάζοντας προς την κάλπη να έχουμε στο νου μας ότι το ενδεχόμενο μίας μετεκλογικής κυβέρνησης συνεργασίας είναι όχι μόνο υπαρκτό, αλλά και απόλυτα πραγματικό, αφού μία τέτοια κυβέρνηση υπό συνθήκες, μπορεί να αποτελέσει μία κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής που να στηρίζεται από μεγαλύτερο ποσοστό του λαού. Μία και μοναδική επομένως εκλογική αναμέτρηση μπορεί να είναι αρκετή, συνεπώς ας μην προτρέχουμε σε διλήμματα για δεύτερες και τρίτες εκλογές. Με συνείδηση και σωφροσύνη στην κάλπη ο κάθε ένας από εμάς και με βάση την προσωπική του κρίση περί τα πράγματα και όλα θα πάνε καλά.
Κλειστά θα παραμείνουν τα σχολεία όλης της χώρας λόγω των εκλογών την Παρασκευή 19 και τη Δευτέρα 22 Μαΐου, καθώς αναμένεται να μετατραπούν σε εκλογικά κέντρα. Τη διευκρίνιση έκανε ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης σε συνέντευξή του στην τηλεόραση της ΕΡΤ.
Οι εκλογές αναμένεται να προκηρυχθούν στο διάστημα μεταξύ 21 και 26 Απριλίου, σε συνέχεια της ανακοίνωσης από τον πρωθυπουργό οι κάλπες θα στηθούν την 21η Μαΐου.
Υπενθυμίζεται, πως σε κάθε εκλογική διαδικασία, το υπουργείο καλεί τους διευθυντές των σχολικών μονάδων, που έχουν οριστεί ως καταστήματα ψηφοφορίας, να παραδώσουν το πρωί της Παρασκευής πριν τις κάλπες τις σχολικές αίθουσες στις κατά τόπους αρχές, ώστε να γίνει έγκαιρα η διαμόρφωσή τους.
Αναλυτικά, τα σχολεία είναι προγραμματισμένο να κλείσουν για καλοκαίρι στις παρακάτω ημερομηνίες:
Τα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά κλείνουν στις 15 Ιουνίου 2023
Τα Γυμνάσια στις 30 Μαΐου 2023. Οι εξετάσεις στα Γυμνάσια θα τελειώσουν στις 15 Ιουνίου.
Τα Λύκεια στις 19 Μαΐου 2023. Στη Γ’ Λυκείου οι ενδοσχολικές εξετάσεις σταματούν στις 30 Μαΐου. Οι Α’ και Β΄ Λυκείου θα τελειώσουν στις 15 Ιουνίου 2023.
Σήμερα έγινε γνωστή η είδηση -που συζητιόταν αρκετά- με την ημερομηνία των εκλογών 2023. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι θα διεξαχθούν στις 21 Μαΐου, και ότι αν χρειαστεί να γίνουν δεύτερες εκλογές, αυτές θα γίνουν στις αρχές Ιουλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, θέλει να συνεχίσει το έργο της μέχρι και την Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς θέλει να τακτοποιήσει και τις τελευταίες εκκρεμότητες.
Το πιο πιθανό σενάριο είναι η Βουλή να κλείσει, για την περίοδο του Πάσχα 2023, την μεγάλη Τρίτη ή ίσως και τη Μεγάλη Τετάρτη -στις 12 Απριλίου-, ενώ στις 24 με 28 Απριλίου η Βουλή αναμένεται να διαλυθεί με Προεδρικό Διάταγμα.
Αν η κάλπη της 21ης Μαΐου δε θα βγάλει κυβέρνηση λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής, θα ξεκινήσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών.
Κάτι τέτοιο θα γίνει την αμέσως επόμενη ημέρα, δηλαδή στις 22 Μαΐου, και όλη η διαδικασία μέχρι και την στιγμή που η Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλέσει τους πολιτικούς αρχηγούς, θα διαρκέσει 10 ημέρες, έως τις 31 Μαΐου.
Θα ορκιστούν οι βουλευτές που θα εκλεγούν στην πρώτη κάλπη και αμέσως μετά θα θυροκολληθεί το διάταγμα διάλυσης της Βουλής, ώστε η χώρα να οδηγηθεί σε δεύτερες εκλογές πιθανόν στις 2 Ιουλίου.
Σε περίπτωση που η χώρα χρειαστεί να πάει σε τρίτες κάλπες, αυτό θα γίνει στις 4 ή στις 13 Αυγούστου.
Από την κυβέρνηση διαμηνύουν ότι θα υπάρξει και μια συζήτηση για το εάν θα πρέπει να συμφωνηθεί να παραμείνει στη θέση της η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, ώστε να μη διαταραχθούν οι Πανελλήνιες 2023 που ξεκινούν στις 2 Ιουνίου.
Ωστόσο, οι υπουργοί που αναμένεται να παραδώσουν το χαρτοφυλάκιό τους είναι ο Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό και κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
Λιγότερο από ένας μήνας μένει για την προκήρυξη των εκλογών, με βάση και την ανακοίνωση του πρωθυπουργού ότι οι κάλπες θα στηθούν μέσα στον Μάιο. Επικρατέστερη ημερομηνία η 21η Μαΐου, χωρίς να αποκλείεται και η 28η του μηνός.
Με δεδομένο ότι το Κοινοβούλιο τελικά θα κλείσει τις εργασίες του για τις διακοπές του Πάσχα την Μεγάλη Τρίτη 11 Απριλίου, η διάλυση της Βουλής και η προκήρυξη των εκλογών τοποθετείται ως την Κυριακή του Θωμά ή την Δευτέρα που ακολουθεί, δηλαδή στις 24 Απριλίου.
Η επόμενη κίνηση μετά την προκήρυξη των εκλογών είναι να οριστεί ο νέος υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών στην θέση του Μάκη Βορίδη, καθώς με τον νέο εκλογικό νόμο δεν θα υπάρξουν άλλες αλλαγές στην κυβέρνηση, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.
Στις 5 Μαΐου κρίνεται η τύχη του κόμματος Κασιδιάρη
Η 5η Μαΐου είναι μια σημαντική ημερομηνία καθώς τότε το Α΄ Τμήμα του Αρείου Πάγου αναμένεται να ανακηρύξει τους εκλογικούς συνδυασμούς και να αποφασίσει εάν ο φυλακισμένος, πρώην βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Ηλίας Κασιδιάρης, είναι ο πραγματικός αρχηγός του «Εθνικού Κόμματος – Έλληνες». Σε αυτή την περίπτωση το κόμμα «Έλληνες» – το οποίο στις δημοσκοπήσεις αποτυπώνεται να λαμβάνει το… εισιτήριο για την είσοδο του στη Βουλή – δεν θα λάβει μέρος στις επερχόμενες εκλογές.
Ο δρόμος προς τον σχηματισμό Οικουμενικής κυβέρνησης
Δεδομένου ότι οι κάλπες της απλής αναλογικής θεωρείται απίθανο να αναδείξουν αυτοδύναμη κυβέρνηση, την επομένη της εκλογικής αναμέτρησης η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του πρώτου κόμματος.
Ο κάθε αρχηγός έχει δικαίωμα να κρατήσει την διερευνητική εντολή για τρεις μέρες, συνολικά δηλαδή εννέα ημέρες, με τη δυνατότητα ωστόσο να την παραδώσει ακόμη και την ίδια ημέρα ή και να μη τη λάβει καν.
Εφόσον διαπιστωθεί αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, τότε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα συγκαλέσει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία της, σε μια ύστατη προσπάθεια σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης. Μία τέτοια προοπτική θεωρείται επίσης αδύναμη.
Τα βήματα ως τις δεύτερες κάλπες
Η επόμενη κίνηση είναι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ορίσει πρωθυπουργό έναν από τους προέδρους των τριών ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας και θα ορκιστεί Υπηρεσιακή Κυβέρνηση, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Μετά την ορκωμοσία της θα συνεδριάσει η νέα Βουλή, θα εκλέξει προεδρείο και μετά από μια ημέρα θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα, οι δεύτερες κάλπες θα στηθούν μετά τις πανελλαδικές εξετάσεις, στις 2 ή στις 9 Ιουλίου .
Εάν και εφόσον κάποιο κόμμα συγκεντρώσει αυτοδυναμία, τότε η χώρα αποκτά αμέσως κυβέρνηση. Αν όμως αυτό δεν συμβεί, τότε ξεκινά εκ νέου από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας η διαδικασία των διερευνητικών εκλογών. Το καλό σενάριο σε αυτή την περίπτωση είναι να υπάρξει η απαραίτητη συνεργασία κομμάτων για να σχηματιστεί κυβέρνηση και ως τα μέσα Ιουλίου να έχει ξεκινήσει το έργο της.
Πόσο πιθανές είναι οι τρίτες κάλπες;
Είναι γεγονός ότι κάποιοι συνεργάτες του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, έχουν εισηγηθεί αυτή την πρόταση για την περίπτωση που είναι μικρό το ποσοστό που χωρίζει τη Ν.Δ. από τον στόχο της αυτοδυναμίας. Ωστόσο, η εισήγηση αυτή δεν κερδίζει έδαφος και προφανώς όλοι απεύχονται να χρειαστεί η χώρα να συρθεί σε περιπέτειες ως το φθινόπωρο.
Στο δημόσιο διάλογο οι όροι για κυβέρνηση συνεργασίας…
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο διάστημα στο «γαλάζιο στρατόπεδο» μπορεί μεν να προτάσσουν την ανάγκη σταθερότητας, μέσω της αυτοδυναμίας, ωστόσο στο δημόσιο διάλογο έχει ξεκινήσει ζωηρά η συζήτηση για τους όρους και το πλαίσιο μέσα στο οποία θα μπορούσε να συγκροτηθεί μία κυβέρνηση συνεργασίας.