Την επιστροφή των ασφαλιστικών εισφορών σε μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, τις οποίες έχουν αχρεωστήτως καταβάλει στον ΕΦΚΑ ή έχουν συνεισπραχθεί από τον ΕΦΚΑ για λογαριασμό τρίτων φορέων (επικουρικό – ΕΤΕΑΕΠ, υγεία – ΕΟΠΥΥ, ανεργία – ΟΑΕΔ), προβλέπει απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστάσιος Πετρόπουλος. Πιο αναλυτικά:
Επιστρέφονται ή συμψηφίζονται με τυχόν καθυστερούμενες οφειλές χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στον ΕΦΚΑ για οποιαδήποτε αιτία (για πρώτη φορά, ακόμη και οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψης) εφόσον δεν προκύπτει, με βάση τη νομοθεσία, υποχρέωση καταβολής τους. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν οφειλές ή εάν ύστερα από τον συμψηφισμό προκύπτει υπόλοιπο ποσό, αυτό επιστρέφεται άτοκα στους δικαιούχους. Ως αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές νοούνται χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στον ΕΦΚΑ για οποιαδήποτε αιτία και για τα οποία, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής τους. Κατ’ εξαίρεση δεν θεωρούνται αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί σε περιπτώσεις που προκύπτει ακύρωση χρόνου ασφάλισης λόγω δόλιας ή εικονικής ασφάλισης.
Ο συμψηφισμός ή η επιστροφή αφορούν χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί υπέρ κλάδου κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του ΕΦΚΑ, καθώς και ποσά που έχουν εισπραχθεί αχρεωστήτως από τον ΕΦΚΑ υπέρ ΕΤΕΑΕΠ, ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ και οποιουδήποτε άλλου φορέα. Η επιστροφή ή ο συμψηφισμός γίνονται κατόπιν υποβολής αίτησης των δικαιούχων. Για μισθωτούς την αίτηση υποβάλλουν οι εργαζόμενοι ή οι εργοδότες. Η απόφαση αφορά περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών μετά την 1η/1/2017, καθώς και αιτήσεις επιστροφής αχρεωστήτως εισφορών που έχουν υποβληθεί στα ενταχθέντα στον ΕΦΚΑ Ταμεία, εξαιρουμένου του Δημοσίου, μέχρι 31/12/2016, και βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο διαδικασίας.
Ειδικά για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, τα ποσά επιστρέφονται ή συμψηφίζονται κατόπιν αίτησης μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας εκκαθάρισης των εισφορών απ’ όπου προκύπτουν οι καταβλητέες εισφορές. Εναλλακτικά, δίνεται η δυνατότητα, κατόπιν υποβολής αίτησης εντός διμήνου από την κοινοποίηση της εκκαθάρισης των εισφορών, να παραμείνει το σχετικό ποσό ως πιστωτικό υπόλοιπο και να συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών και τηρεί τους όρους, το προς επιστροφή ποσό συμψηφίζεται με τις τρέχουσες δόσεις της ρύθμισης.
Αυξήσεις στις εισφορές από 8% έως 13% για το ίδιο εισόδημα και έως 117%, ή ακόμη και έως 218% σε περιπτώσεις που δηλώθηκαν μεγαλύτερα εισοδήματα, επιβάλλουν από 1/1/2018 το υπουργείο Εργασίας και ο ΕΦΚΑ σε αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι εισφορές από 1/1/2018, που ήδη αναρτήθηκαν στον ΕΦΚΑ και παραλαμβάνονται από τους 606.988 ελεύθερους επαγγελματίες στον πρώην ΟΑΕΕ και τους 465.283 αγρότες του πρώην ΟΓΑ, υπολογίζονται με το νέο νόμο (4472/2017) που προβλέπει ότι στο εισόδημα συνυπολογίζονται και δεν αφαιρούνται, όπως παλιά, οι καταβληθείσες εισφορές του προηγούμενου έτους.
Το άθροισμα των δυο ποσών (δηλωτέο εισόδημα μείον δαπάνες, συν τις εισφορές) θα έχει έκπτωση 15% και επί του εισοδήματος αυτού θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές επιβαρύνσεις για το 2018. Το υπουργείο βγήκε χθες (σ.σ: με μια μνημειώδη ανακοίνωση που προκάλεσε κλαυσίγελο ακόμη και σε ειδήμονες) να πει ότι οι εισφορές του 2018 θα είναι για τους περισσότερους λιγότερες από του 2017!
Πήραν ως μέτρο σύγκρισης ένα ποσό εισφοράς 200 ευρώ που πλήρωνε μικρή μερίδα ελεύθερων επαγγελματιών (το 27%) μέχρι το 2016 για να πουν στη συνέχεια ότι με το νέο σύστημα αυτό το 200άρι το πληρώνει για το 2017 το 86,8% και για το 2018 θα δίνει 200 ευρώ το 87,7%.
Η απάτη είναι στο ότι «εισφορά 200 ευρώ» δεν υπάρχει στον ΟΑΕΕ, αφού η ελάχιστη καταβολή (1η κατηγορία για επαγγελματία που έκανε έναρξη στη διετία 2015-2016) ήταν 245 ευρώ. Η δεύτερη εξαπάτηση είναι ότι οι εισφορές του 2016 που θα προστεθούν στο εισόδημα είναι αυτές που πραγματικά πληρώθηκαν («καταβληθείσες του 2016») και έτσι μειώνεται η βάση εισοδήματος για τις εισφορές του 2018. Δηλαδή, αν κάποιος όφειλε να δίνει 245 ευρώ μηνιαίως, αλλά τελικώς πλήρωνε 145 ευρώ, αυτές οι εισφορές θα προστεθούν στο εισόδημα για να βγει η προσωρινή εισφορά του 2018.
Η αλήθεια που δεν αναφέρεται όμως στην ανακοίνωση (ενώ θα έπρεπε για λόγους δεοντολογίας) είναι τι συμβαίνει σε όσους είχαν πληρώσει όλες τις εισφορές και τι θα πληρώσουν για το 2018, βάσει εισοδήματος και εισφορών 2016. Εδώ δεν υπάρχουν ούτε στατιστικά ούτε παραδείγματα από το υπουργείο. Τα δημοσιεύει όμως ο Ελεύθερος Τύπος ώστε η κοινή γνώμη να ξέρει και τη μία, αλλά και την άλλη πλευρά.
Στους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει ο «Ε.Τ.», με τη βοήθεια ειδικών, φαίνεται λοιπόν ότι:
1. Οι εισφορές των αγροτών θα έχουν αύξηση 13% για το 2018, ακόμη και με το ίδιο εισόδημα για το 2015, 2016, 2017. Αν όμως έχει αυξηθεί το εισόδημα η εισφορά υπερδιπλασιάζεται! Για παράδειγμα, αγρότης που πλήρωνε το 2016 εισφορά 4ης κατηγορίας, δηλαδή 130 ευρώ το μήνα, ή 1.561 ευρώ ετησίως, και είχε εισόδημα έως 4.923 ευρώ (για 2015-2017), θα καταβάλλει από 1/1/2018 προσωρινή μηνιαία εισφορά 107 ευρώ, ενώ το 2017 πλήρωνε 87 ευρώ. Η εισφορά του 2018 θα υπολογιστεί με βάση το εισόδημα των 4.923 ευρώ συν τα 1.561 ευρώ της εισφοράς του 2016, ήτοι σε «εισόδημα» 6.484 ευρώ, το οποίο μετά την έκπτωση 15% διαμορφώνεται σε 5.511 ευρώ. Επί αυτού του εισοδήματος, ο αγρότης θα πληρώσει εισφορά 23,2%, ήτοι 1.279 ευρώ το χρόνο, ή 107 ευρώ το μήνα. Ακολούθως θα βγει η τελική εισφορά του 2018, όταν θα δηλωθεί και εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2017. Η τελική εισφορά θα είναι 1.176 ευρώ το χρόνο, ή 98 ευρώ το μήνα με αύξηση 12,8% σε σύγκριση με το 2017. Αν είχε εισόδημα 4.923 ευρώ το 2016 και αυξήθηκε στα 14.923 ευρώ το 2017, τότε η προσωρινή του εισφορά θα είναι 107 ευρώ αλλά η τελική θα πάει στα 297 ευρώ μετά το β’ εξάμηνο του 2018 με αύξηση κατά 218% από το 2017!
2. Οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών θα έχουν αύξηση 8% με 8,8% για το 2018 εφόσον δηλώνεται το ίδιο εισόδημα για το 2015, 2016, 2017. Αν όμως έχει αυξηθεί το εισόδημα η εισφορά ανεβαίνει κατά 45% ή και 117%! Για παράδειγμα, επαγγελματίας που πλήρωνε το 2016 εισφορά 10ης κατηγορίας, δηλαδή 522 ευρώ το μήνα, ή 6.264 ευρώ ετησίως, και είχε εισόδημα έως 7.032 ευρώ θα καταβάλλει από 1/1/2018 προσωρινή μηνιαία εισφορά 254 ευρώ, ενώ το 2017 πλήρωνε 168 ευρώ. Ακολούθως (όταν θα δηλωθεί και εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2017) θα βγει η τελική εισφορά του 2018 και θα είναι 2.192 ευρώ το χρόνο (μαζί με τα 120 ευρώ ετήσια εισφορά ανεργίας), δηλαδή η τελική μηνιαία εισφορά από 1/1/2018 βγαίνει στα 183 ευρώ. Αν είχε μεγαλύτερο εισόδημα το 2017, έστω στα 14.532 ευρώ, η τελική εισφορά πάει στα 365 ευρώ μετά το β’ εξάμηνο του 2018 με αύξηση 117% έναντι του 2017! Αν δεν ψηφιζόταν το νέο σύστημα, με εισόδημα 14.532 ευρώ θα πλήρωνε 281 ευρώ για το 2018.